Hasan Hamdi Dinçer’in Biyografisi

1910 yılında Afyonkarahisar Sandıklı’da dünyaya gelmiştir. Babasının adı Osman, annesinin adı Zehra’dır. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun olduktan sonra bir süre Beyoğlu Özel Rum İlkokulu’nda Türkçe Öğretmenliği yapmıştır. Afyon’da ve Balıkesir’de Savcı Muavinliği, Hayrabolu’da Cumhuriyet Savcılığı, Bolvadin’de Ceza Hâkimliği görevlerinde bulunmuştur. Demokrat Parti’nin kuruluşu sırasında resmi görevinden kendi isteği ile istifa etmiş ve bu partinin kadrolarında siyasi hayatına başlamıştır. 1946 seçimlerinde Demokrat Parti Afyonkarahisar Milletvekili olarak TBMM’ye girmeye hak kazanmıştır.

Demokrat Parti içerisindeki fikir ayrılıklarından dolayı bu partiden ayrılarak Millet Partisi’nin kurucuları arasında yer almıştır. 1950 seçimlerinde Milletvekili adayı olmuş ancak seçilmeyi başaramamıştır. Yaklaşık on yıl kadar siyasetten uzak kalmış, bu süre zarfında avukatlık yaparak geçimini sağlamıştır.

1961 seçimlerinde Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi Afyonkarahisar Milletvekili seçilmiştir. İsmet İnönü koalisyon hükümetlerinde Başbakan Yardımcılığı ve Milli Savunma Bakanlığı yapmıştır. 1965 seçimlerinde Adalet Partisi Konya Milletvekili olan Dinçer, tekrar TBMM’de yer almıştır. Bu dönemde Adalet Bakanlığı görevinde bulunmuştur. 1969 seçimlerinde Adalet Partisi Afyonkarahisar Milletvekili seçilmiş, Süleyman Demirel Hükümetinde Devlet Bakanlığı yapmıştır. Evli ve üç çocuk babası olan Dinçer, 24.04.2001 tarihinde vefat etmiştir266

.

265

MM ZC, 28.05.1969, O: 2 B: 98, s.781, 782.

266 _{Hasan Hamdi Dinçer’in I. Dönem Hal Tercümesi Kağıdı Sicil No: 19, II. Dönem Hal Tercümesi}

Kağıdı, III. Dönem Hal Tercümesi Kağıdı, VIII. Dönem Hal Tercümesi Kağıdı, Hasan Hamdi Dinçer’in I. Millet Meclisi Seçim Mazbatası, II. Millet Meclisi Seçim Mazbatası, III. Millet Meclisi Seçim Mazbatası, TBMM VIII. Dönem Seçim Mazbatası, TBMM Albümü 1950-1980, 775, 873, 903.

108

2.10.1. Hasan Hamdi Dinçer’in Siyasi Faaliyetleri

XIII. dönem Konya Milletvekili olan Hasan Dinçer’in meclis faaliyetlerini incelediğimizde, bu dönemde Adalet Bakanı olduğu için milletvekillerinin yazılı soru önergelerine cevap verdiği görülmektedir.

2.10.2. Hınıs’ta Ağır Ceza Mahkemesi Kurulmasıyla İlgili Önergeye Cevabı

Erzurum Milletvekili Nihat Diler’in, Erzurum'un Hınıs ilçesinde, 1966 senesi içinde, bir Ağır Ceza Mahkemesi kurulup kurulamayacağına dair soru önergesine cevap vermiştir. Cevabında, ağır ceza mahkemelerinin yapılması için iş yüküne göre sıralama olduğunu, Hınıs’ın 248. sırada yer aldığını, dolayısıyla 1966 yılı içerisinde Hınıs’ta ağır ceza mahkemesi yapılmasının mümkün olmadığını söylemiştir267

.

2.10.3. İlaçlı Buğdayla İlgili Soru Önergesine Cevabı

Çorum Milletvekili Hasan Lâtif Sarıyüce’nin, Çorum’da çiftçiye tohumluk olarak verilen ilâçlı buğdayın, un fabrikalarınca öğütülerek halka satılmasını önlemek üzere nasıl bir tedbir düşünüldüğüne dair İçişleri, Adalet ve Tarım bakanlarından olan sözlü sorusuna Adalet Bakanı olarak cevap vermiştir. Yapılan incelemeler sonucunda olaya adı karışan şahıslar hakkında kamu davası açıldığını bildirmiştir268

.

2.10.4. Samsun Adliye Sarayıyla İlgisi Soru Önergesine Cevabı

Samsun Milletvekili İlyas Kılıç’ın, Samsun’un bir adliye sarayına ne zaman kavuşacağına ve yeni ceza evi inşaatının ne zaman biteceğine dair sorusuna cevap vermiştir. Samsun’a bir adalet sarayı yapılmasının planlandığını, ancak mukadder ödeneğin tahsis edilmediğini, ilerleyen yıllar içerisinde ilk imkânda adalet sarayının yapılacağını ifade etmiştir269

.

2.10.5. Silvan Kaymakamı Ve Savcısıyla İlgili Soru Önergesine Cevabı

Diyarbakır Milletvekili Tarık Ziya Ekinci’nin, Silvan Kaymakamı ile Savcısının partizanca davranışlarından ötürü ilçede asayişin bozulduğunun doğru olup olmadığına

267 _{MM ZC, 02.12.1965, O: 1 B: 16, s.453.} 268 _{MM ZC, 14.12.1965, O: 1 B: 22, s.548.} 269

109

dair sorusuna cevap vermiştir. Savcı hakkında kendilerine intikal eden üç şikâyet bulunduğunu, bunlardan birisinin incelendiğini diğer ikisinin ise araştırma safhasında olduğunu, meydana gelen olaylar neticesinde tedbir amaçlı olarak savcının Diyarbakır’a nakledildiğini, buradan da Oltu Cumhuriyet Savcı Yardımcılığına tayin edildiğini bildirmiştir270

.

2.10.6. Sivas Vilayetiyle İlgili Soru Önergesine Cevabı

Sivas Milletvekili Gıyasettin Duman’ın, Sivas Vilayeti’nin turizm bölgesine alınıp alınmayacağını, alınmış ise 1966 yılı içerisinde ne kadar turizm yatırımı yapıldığı sorusuna, Adalet Bakanı, Turizm ve Tanıtma Bakan Vekili olarak cevap vermiştir. Sivas’ın ikinci evrede ehemmiyetli transit merkezler listesine dâhil edildiğini, 1966 yılında Sivas için bir yatırım düşünülmediğini söylemiştir271

.

2.10.7. Milli Talebe Federasyonuyla İlgili İddialara Cevabı

Kayseri Milletvekili Fehmi Cumalıoğlu’nun, Türkiye Millî Talebe Federasyonu’na, Osmanlı Bankası aracılığıyla, Sovyet Rusya’dan para ve aynî yardım yapıldığı hakkındaki neşriyatın doğru olup olmadığına dair sorusuna cevap vermiştir. Savcılığın konuya el attığını, 3.300 doların turistlerin harcaması için gönderildiği, paranın nerelere harcandığının kalem kalem tespit edileceğini, araştırmaların devam ettiğini söylemiştir272

.

2.10.8. Van Adalet Sarayıyla İlgili Soru Önergesine Cevabı

Van Milletvekili Salih Yıldız’ın Van’da bir adalet sarayı yapılıp yapılmayacağını, bu konuda bir etüt çalışması olup olmadığı sorusuna cevap vermiştir. İkinci beş yıllık kalkınma planında Van’da bir adalet sarayı yapılmasının yer aldığını, 126.000 lira harcanarak Van’ın bu ihtiyacının karşılanacağını söylemiştir273

. 270 _{MM ZC, 12.01.1966, O: 2 B: 34, s.361, 362.} 271 _{MM ZC, 14.02.1966, O: 1 B: 18, s.573.} 272 _{MM ZC, 25.01.1967, O: 2 B: 36, s.432.} 273 MM ZC, 07.06.1967, O: 1 B: 114, s.155.

110

2.10.9. Reşat Özarda’nın Soru Önergesine Cevabı

Aydın Milletvekili Reşat Özarda’nın, Türkiye’ye girişi yasak edilen bir papazın özel izinle İstanbul’a gelmesine imkân sağlandığı, Türkiye aleyhindeki faaliyetlerinin suç teşkil etmesine rağmen tevkif edilmediği yönündeki iddiaları için söz almıştır. Bahse konu olan papazın Amerikan vatandaşı olduğu için Türkiye vatandaşlığından çıkarıldığını, ikili antlaşmalara göre vizesiz bir şekilde ABD vatandaşı olarak Türkiye’ye giriş yapabildiğini, herhangi bir suça karışmadığı için hakkında açılmış bir soruşturma bulunmadığını söylemiştir274

.

2.10.10. Şereflikoçhisar Savcısının Vurulmasıyla İlgili Sözü

İstanbul Milletvekili Reşit Ülker’in, Şereflikoçhisar Savcısına yapılan silahlı saldırı nedeniyle verdiği ihbarname için söz almıştır. Savcının evine giderken polisler tarafından vücudunun mütenevvi yerlerinden vurulduğunu, olaya karışan dört polisin tutuklandığını, konuyla ilgili adli ve idari soruşturmanın devam ettiğini, bu esnada savcının hayatını kaybettiğini, adalet camiası olarak bu olaydan derin üzüntü duyduklarını ifade etmiştir275

.

2.11. Mehmet Faruk Sükan’ın Biyografisi ve Meclis Faaliyetleri

XII. dönemde de Konya Milletvekili olan Sükan’ın biyografisine ilgili dönemde değinilmiştir.

2.11.1. Mehmet Faruk Sükan’ın Siyasi Faaliyetleri

XIII. dönemde Mehmet Faruk Sükan’ın siyasi faaliyetleri incelendiğinde, İçişleri Bakanı olduğu için milletvekillerinin yazılı ve sözlü soru önergelerine cevap verdiği görülmektedir.

2.11.2. Sadun Aren’in Soru Önergesine Cevabı

İstanbul Milletvekili Sadun Aren’in, “Sosyalizm ve Kapitalizm Nedir?” konulu, yüksek öğrenim öğrencilerinin tertip ettiği konferansı, Ankara Valisinin okulları kamu

274 _{MM ZC, 02.10.1968, O: 1 B: 87, s.820-822.} 275

111

binası olarak gören kanuna atıfta bulunarak konferans düzenlenmesini iptal ettiğini, tamamlayıcı hizmet olan konferansların okulda yapılmayacaksa, hangi binalarda yapılmasının düşünüldüğünü, eğer konferanslar tamamlayıcı eğitbilimse Ankara Valisi hakkında muamelât yapılıp yapılmayacağı şeklindeki sorusuna cevap vermiştir. Yapılması planlanan konferansın ilmi konferans hududunu aşabileceği mülahazasıyla izin verilmediğini, Ankara Valisi hakkında da herhangi bir işlem yapılmasının düşünülmediğini söylemiştir276

.

2.11.3. İlyas Kılıç’ın Kıptilerle İlgili Soru Önergesine Cevabı

Samsun Milletvekili İlyas Kılıç’ın, Kıptilerin, devlete ait bir arazide, mesken sahibi kılınarak yerleşmeleri için bir tedbir düşünülüp düşünülmediğine dair soru önergesine cevap vermiştir. Bu yönde yapılan çalışmaların başarılı olmadığını çünkü Kıptilerin mizaç itibariyle göçebe kültüre yatkın olduklarını bu yüzden iskân edilmelerinin pek mümkün olmadığını, bakanlık olarak üzerlerine düşen görevi yerine getirdiklerini söylemiştir277

.

2.11.4. Silvan Kaymakamı ve Savcısıyla İlgili İddialara Cevabı

Diyarbakır Milletvekili Tarık Ziya Ekinci’nin, Silvan Kaymakamı ve Savcısının partizanca tutumlarından dolayı ilçede asayişin bozulduğu iddialarının doğru olup olmadığıyla ilgili sorusuna cevap vermiştir. Kaymakam hakkındaki tahammüllerin, mülkiye müfettişlerince araştırıldığını, soruşturma aşamasında olduğu için bu konuda bilgi veremeyeceğini, ancak hükümet olarak partizanca yaklaşımlara müsaade etmeyeceklerini ifade etmiştir278

.

2.11.5. Nazif Kurucu’nun Soru Önergesine Cevabı

Konya Milletvekili Nazif Kurucu’nun, Umum Müdür, Vali ve Kaymakam atamalarının kış ortasına rastlamasının doğurduğu sıkıntılara dair demecine cevap vermiştir. Yasaların, kendilerine verdiği haklara göre atamaların gerçekleştirildiğini,

276 _{MM ZC, 09.12.1965, O: 1 B: 21, s.528.} 277 _{MM ZC, 10.01.1966, O: 2 B: 33, s.329.} 278

112

kimsenin aç ve açıkta bırakılmadığını, hükümetin, kanuni hakkını ve tasarrufunu kullandığını söylemiştir.