Halkla İlişkiler

Küresel rekabet ortamında işletmelerin rekabet avantajı sağlamak için teknolojik ve ekonomik yenilikleri takip etmesi tek başına yeterli olmamakta bununla birlikte müşterinin istek ve beklentilerini de yakından takip ederek cevap

Müşteri Arama ve Aday Müşteri Bulma

Çaba

Önceliklerini Belirleme

Hedef Müşterileri Seç

Satış Sunuşlarını Planla -Konserve Tekniği

-İstişari Satış Yaklaşımı -Satış Formülü Yaklaşımı

Satış Sunusunu Yap -İlgi Uyandır

-İtirazları Karşıla -Arzu Yarat

Satışı Bağla (Sonuç Al)

Satış Ziyareti

Sonrası Fikr-i Takip Satın Alımdan Sonra Fikr-i Takip

Ge

ri Bi

ldi

verilebilmelidir. İşletmeler doğası gereği açık sistemler olduğu için sürekli çevresiyle etkileşim halinde olmalıdır. Bu nedenle temelinde iletişim odaklı olan halkla ilişkiler işletmeler tarafından her geçen daha önemli hale gelmektedir. İşletmeler, enstitüler ve kamu kuruluşları gibi gelişmiş ekonomi ülkeleri tarafından ayrı bir faaliyet olarak yürütülen ve nispeten yeni olan (Mıuc, 2011: 143) halkla ilişkiler, özellikle alıcıların bir markayı seçmeden önce bağımsız bir profesyonel görüş almak istedikleri yüksek teknoloji ürünler alanında daha iyi kitle oluşturan bir araçtır (Kotler, 2005: 87). Ayrıca halkla ilişkiler; işletmeyi ve halkı ilgilendiren olayların planlanmasını, analiz edilmesini ve sonuçların tahmin edilmesini içermektedir (Sharpe, 2000: 346).

Kuruluş süreci Bernays’ın (1923) yazdığı Crystallizing Public Opinion adlı eserleriyle başlayan, giderek bireyler, gruplar, örgütler ve toplumlar arasından köprü işlevini görmeye başlayan halkla ilişkilerin temel amacı; insan fikir, tutum ve davranışlarını etkilemek ya da değiştirmektir ( Aktaran; Örs, 2000: 67). Bu kadar farklı kitleleri ilgilendirdiği için çok çeşitli tanımı yapılmıştır. Bunlardan bazıları şöyledir:

Halkla İlişkiler, özel ya da tüzel kişilerin belirtilmiş kitlelerle dürüst ve sağlam bağlar kurup geliştirerek onları olumlu inanç ve eylemlere yöneltmesi, tepkileri değerlendirerek tutumuna yön vermesi, böylece karşılıklı yarar sağlayan ilişkiler sürdürme yolundaki planlı çabaları kapsayan bir yöneticilik sanatıdır (Sabuncuoğlu, 1991: 5).

Halkla ilişkiler, özel ya da kamu kesimlerinde faaliyet gösteren bir kuruluşun veya kurumun ilişkide bulundukları kimselerin anlayışı, sempati ve desteğini elde etmek üzere sürekli olarak yapmış oldukları bir yönetme görevi olarak tanımlanır (Tortop, 1993: 3).

Örgüt ile onun hedef kitleleri arasında karşılıklı anlayış ve işbirliği sağlayarak, belirlenen hedeflere ulaşabilmek için örgüt içinde ve dışında gerçekleştirilen planlı ve düzenli iletişim biçimlerinin tümüdür (Bozkurt, 2000: 110).

Halkla ilişkiler bir örgütün sunduğu hizmetin geliştirilmesi amacıyla yürütülen ve kamuoyunu etkilemeye yönelik tüm ilişki biçimlerini içeren planlı çabalara denilebilir ( Ertekin, 2000: 19).

İngiltere Halkla İlişkiler Enstitüsü (IPR) halkla ilişkileri, bir kuruluş ile hedef kitlesi arasında iyi niyet ve karşılıklı anlayışa dayalı ilişkiler sürdürmeye yönelik, önceden planlanmış çabalar olarak tanımlamıştır (Aktaran; Bozkurt, 2000: 109)

Yapmış olduğumuz tanımlarda da ifade ettiğimiz gibi halkla ilişkilerin özelliklerini şu şekildedir (Çağlar ve Kılıç, 2005: 174):

 Karşılıklı yarar ilkesine göre işler,

 Halkın işletmeye karşı güveninin, desteğinin ve ilgisinin sürekli olmasını amaçlar,

 Halkı belirli bir inanç, tutun ya da eyleme doğru etkilemeye çalışır,  Yönetim fonksiyonudur,

 Sürekli ve örgütlenmiş bir yönetim görevidir,

 Kişilerle karşılıklı ve çok yönlü ilişkilerin kurulmasını içeren bir çabadır,  İnandırıcı, kanıtlayıcı ve karşılıklı iyi niyetlere dayanan dürüst bir

uygulamadır.

Bir işletmenin pazarda rekabet edebilmesi için ürün ve hizmetlerini başarılı bir şekilde pazarlaması gerekmektedir. İşletmelerin pazarlama faaliyetlerini etkin bir şekilde kullanabilmesi tüketicilerle iyi bir iletişimle mümkündür. Yoğun bir mesaj ve tanıtımlarla çevrelenen tüketicilere sunulan ürün ve ya hizmeti kendileri düşünülerek hazırlandığına inandırmak ve o ürün ve ya hizmeti satın almaya ikna etmek çok zorlaşmıştır. İşletmeler halkla ilişkiler vasıtasıyla iyi bir niyet ve karşılıklı anlayış sağlayarak iyi bir şöhretle hedef kitle üzerinde olumlu bir imaj yaratmaya çalışır. Halkla ilişkiler bir işletmenin amaçları doğrultusunda stratejilerini belirleyerek bu

stratejiyi uygun taktiklerle kamuoyuna benimsetme amacı güden faaliyetlerdir. Halka ilişkilerin başlıca amaçları şunlardır (Ayhan, 1992: 221):

 İşletme ile doğrudan ya da dolaylı ilgili tüm halk kesimlerine işletme ürünleri ve faaliyetleri hakkında gerekli tüm bilgileri vererek onları aydınlatmak.

 İşletme ve çalışanları hakkında toplumda oluşan imajın daha da güçlenmesini ve devamını sağlamak.

 Halkın işletme ile olan ilişkilerinde, işletmenin sattığı ürünü kullanımında en iyi ve kendilerine yararlı olabilecek yolları öğretmek.

 Halkın, arzu, düşünce ve sıkıntılarının saptanması yoluyla düzeltici önlemler almak.

 Yasal ve benzeri düzenlemelerle ürün ya da hizmetlerin kullanımına yönelik ortaya çıkan yeni durumları halka duyurmaktır.

 Halka, işletmeye ve çalışmalarına, nasıl destek ve yardımcı olabileceklerini anlatmak.

 İşletmenin tüm çevresindeki kişi ve kuruluşlarla iyi ilişkiler geliştirmesini sağlamak.

Halkla ilişkiler, yukarda saymış olduğumuz amaçları yerine getirmek için bazı araçlardan yararlanır. Halkla ilişkilerin temelini iletişim oluşturduğu için diğer tutundurma karması elemanları gibi iletişim araçlarından yararlanmaktadır. Halkla ilişkiler faaliyetlerinde çok çeşitli araçlar kullanılmaktadır (Mucuk, 2006: 230):

 Basın danışmanlığı ve ajansı. Bir kişi, mal veya hizmet hakkında basının dikkatini çekecek, yayınlanmaya değer haber verme ve yayınlatma.

 Mamul yanıtımı. Spesifik mamullerin tanıtımın yapılmasıdır.  Çeşitli kesimlerle yerel ulusal ve uluslar arası ilişkiler geliştirmek.

 Lobicilik yapma. Yasama organı ve hükümet organlarıyla iyi ilişkiler geliştirerek yasamayı ve devlet denetimini etkilemek.

 Yatırımcılarla ilişkiler geliştirme. Hissedarlar ve finansal çevredeki kimselerle iyi ilişkiler kurma ve sürdürme.

 Kar amaçsız kuruluşlarla ve toplumsal amaçları için bağış yapan kimselerle gönüllü destek veya finansal destek sağlamak üzere iyi ilişkiler geliştirme. Halkla ilişkilerin hitap ettiği faaliyet alanları üç gruba toplanmaktadır. Bunlar; işletme içi gruplar (kendi personeline yönelik kutlamalar, anmalar, yardımlar, bayramlaşmalar, danslı toplantılar, eğitim seminerleri, işletme ortaklarına yönelik mesaj ve etkinlikler vb.), işletme dışı gruplar (tüketiciler, aracılar, alıcılar, tedarik kaynakları, yöre halkları, hükümetler, kredi verenler, bankalar, politik gruplar, medya, rakipler vb.), uluslar arası pazarlar (Tek, 1999: 798-799).

Sonuç olarak halkla ilişkiler ve onun çeşitli toplulukları arasında iyi niyeti beslemek amacıyla oluşturulmuş promosyon yönetiminin bir parçasıdır (Bozkurt, 2000: 116).