Gittikçe Daha Verimli Yatırım: Reformları Anahtar Alanlara Odaklaştırma

3. Uygun ve Kapsamlı Yaşamboyu Stratejileri: Ana politikalar/tedbirler; ilerlemeyi engelleyen tedbirler/alanlar

4. Yüksek Öğretimin değiştirilmesi ilgili ana politikalar / ilerleme engelleri

5. Mesleki Eğitimin Kalite ve Çekiciliğini artırma: ilgili temel politikalar/ tedbirler; İlerleme engelleri ve alanları

6. Eğitimde Avrupa Boyutunu Güçlendirme: Engelleri kaldırarak ve aktif tanıtım yoluyla hareketliliği artıma konularında TES’de Lizbon hedeflerine yönelik ne gibi politika ve tedbirler yerine getirildiğini bildirmektedir. (Detayları için

“ http://digm.meb.gov.tr/BELGE/EU_edu2010_progressreport05.pdf ” giriniz)

4.1.3.Tarama Süreci

Her bir fasıl için tarama çalışması iki etapta yapılmaktadır.”Tanıtıcı Tarama” denilen ilk etapta AB Komisyonu Türkiye’ye müktesebatı anlatmakta ve daha önce adaylık sürecinden geçen ülkelerle yapılan müzakereler konularında bilgi veriliyor. “Ayrıntılı Tarama” denilen ikinci etap da ise Türkiye mevzuatının mevcut durumunda yapılacak düzenlemeler ve yapılan çalışmalar ve geleceğe dönük düşünceler aktarılmaktadır.

Tarama süreci 20 Ekim 2005 tarihinde Bilim ve Araştırma faslı ile başlamıştır. Türk heyetinde MEB, YÖK, ÜAK, TÜBİTAK, TAEK ve Sanayi Bakanlığı yetkilileri yer almıştır Tarama süreci ikinci aşaması 26 Ekim 2005 tarihinde Eğitim Kültür faslı ile devam etmiştir.

İki fasılda gerçekleştirilen tanıtıcı tarama toplantılarını takiben, söz konusu bölümlerde Türkiye mevzuatını ve düşüncelerini aktaran raporlar hazırlanmıştır. Bu raporla ilgili sunumlar, 14 Kasım 2005’te Bilim ve Araştırma faslı ve 16 Kasım 2005’te Eğitim ve Kültür faslına yönelik toplantılarda, ayrıntılı tarama çalışmasına katılan aynı heyetler tarafından gerçekleştirilmiştir.

AB Komisyonu tarafından hazırlanacak, Bilim ve Araştırma ile Eğitim ve Kültür Fasıllarına yönelik tarama sonu raporları 19 Aralık 2005 tarihinde Türkiye ye sunulmuştur. Raporlar karşılıklı görüşmeler neticesinde nihai hale getirilerek komisyon tarafından 25 üye ülkeye gönderilecek ülkelerin görüşleri doğrultusunda fiili olarak müzakerelere geçilecek (Acar, 2006).

Topluluğun Eğitim gündemindeki ana konular:

• Sokrates, Leonardo ve Gençlik gibi programlarına katılımın sağlanması, • Yaşam boyu öğrenim stratejisi geliştirmek

• 2010 Eğitim Çalışma Programı’na katılmak, Türk Eğitim Sistemi’nin merkeziyetçilikten uzaklaştırılması

• Türkiye’de Eğitim Sisteminin Güçlendirilmesi ve Modernleştirilmesi.

Tarama sürecinin eğitim alanındaki ilk aşaması, AB ve Türkiye’den gelen yetkililerin 26 Ekim 2005 tarihinde Brüksel’de toplanmasıyla başlamıştır. Yapılan toplantılarda Lizbon Gündemi çerçevesinde 2010 itibariyle ulaşılması gereken temel kriterler ve Türk Eğitim Sistemi’nin hâlihazırdaki durumu gözden geçirilmiştir.

16 Kasım 2005 tarihinde Brüksel’de gerçekleştirilen ayrıntılı tarama toplantısında, AB yetkilileri ile bu konudaki bilgi paylaşımında, öncelikle ülkemizdeki eğitimin yasal çerçevesinden bahsedilmiştir. Milli Eğitim Sistemi’nin amaç ve ilkelerinin 1973 tarihinde yürürlüğe giren 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ile belirlendiği, kanunda belirtilen ilkelerin AB ortak eğitim hedefleri ile de örtüştüğü ifade edilmiştir. Bu konuda 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun İngilizce bir nüshasını kendilerine takdim edilmiştir. Daha sonra MEB’nın 3797 sayılı Teşkilat ve görevleri kanunu ile ilgili bilgi verilmiştir. Bunun yanında yüksek öğretimin ilgili 2547 sayılı yasa ile düzenlendiğini ve anayasadaki eğitim öğretimle ilgili bulunan hükümlerin olduğunu aktarılmış; Anayasaya göre eğitim hakkının vazgeçilemeyecek haklardan olduğunu ifade edilmiştir.

Türk ekibi tarama sürecinin ikinci aşamasında Türkiye’de Genel Mesleki Eğitim alanlarındaki durumunu yansıtan altı temel öncelik sunmuştur:

Türkiye’nin Eğitim bütçesinde 2003’ten bu yana görülen sürekli artışa (AB ortalamasına yakın) rağmen bütçede eğitime ayrılan payın arttırılmaya devam edilmesi gerektiği belirtilmektedir.

• Yüksek Oranda Okuldan Terkler:

İkinci öncelik, zorunlu eğitimi bırakan öğrencilerin oranının %15 olan AB ortalamasının altına çekilmesi. Bu noktada Türkiye’nin ortalaması hali hazırda AB ortalamasının altında olmasına rağmen, bu rakam daha da aşağıya çekilebilir. 2003’de MEB’nın UNICEF ile başlattığı “ Haydi Kızlar Okula” kampanyası bu oranı düşürmeye ve eğitimlerini tamamlamayı amaçlamaktadır.

• Mezunlar Tarafından Seçilen Disiplinler

Üçüncü öncelik, matematik, bilim ve teknoloji alanlarından mezun olanların sayısının 2010 itibariyle OECD ortalamasına (%23) çıkarılmasına ve cinsiyet farkının en az yarıya indirilmesine çalışılmaktadır.

• Orta Öğretim ve Mesleki Eğitimin Yapısı

Dördüncü öncelik, orta öğretimi tamamlayan öğrenci sayısının artırılmasıdır. Bu amaçla ortaöğretim üç yıldan dört yıla çıkarılmış ve orta öğretimde bulunan öğrenci sayısı modüler bir eğitim programın uygulamaya konulmasıyla 2003’ten 2005’e kadar %17 artırılmasıdır. Bu programın uygulanmasıyla mesleki eğitim ve öğretime daha fazla öğrenci çekileceği düşünülmektedir.

• Okuryazarlık ve Sayısal Beceriler

Beşinci öncelik, 15 yaşındaki öğrencilerin temel becerilerinin en az iki katına çıkarılması; Bu açıdan Türkiye OECD PISA kriterlerine göre mevcut AB ortalamasından daha yüksek seviyeye sahiptir.

• Yaşamboyu Öğrenim

Çalışma programının nihai önceliği, Türkiye’de aktif nüfusun % 15’inden fazlasının yaşam boyu öğrenimden faydalanmasıdır. Şu ana kadar Türkiye’de aktif nüfusun %10 ‘unun

yaşam boyu eğitim öğrenime erişim imkanı bulunmaktadır. İstenen düzeye, 2010 itibariyle ulaşılacağı tahmin edilmektedir.

• Türkiye’de Eğitim Sisteminin Bilgi ve İletişim Teknolojileri Alanında Daha Fazla Yenilikçi Uygulamaların Geliştirilmesi:

İlave bilgisayarların tedarik edilmesi, ilgi iletişim teknolojilerine daha kolay erişim ve “ Her Okul için Bilgisayar” kampanyasıyla başarılı sonuçlar alınmış. Türkiye’de Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi programının tamamlanmasıyla yabancı öğrenciler da artık modüler sistem uygulayan ve akreditasyon sunan Türk devlet okullarında okuyabileceklerdir (Acar, 2006)

4. 1. 4. Katılım Ortaklığı Belgesi

Konsey Kararı (2006/35/AT) ile 23 Ocak 2006 tarihinde ülkemizin imzaladığı katılım ortaklığı belgesindeki eğitim ile ilgili kısa ve orta vadeli öncelikler şu şekildedir:

1. Kısa Vadeli Öncelikler