gazının oluşumunun modelle gösterilmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak

FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİMLER 11 KMY 007

NH 3 gazının oluşumunun modelle gösterilmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak

verilmiş-tir?

Kimyasal Reaksiyonlarda;

Değişmeyen özellikler Değişebilen Özellikler

- Atom sayısı ve cinsi - Toplam molekül sayısı - Toplam kütle - Molekül cinsi

- Toplam proton sayısı - Hacim - Toplam elektron sayısı - Basınç - Toplam nötron sayısı - Sıcaklık

- Toplam nükleon sayısı - Potansiyel enerji

- Toplam yük - Kinetik enerji

- Toplam enerji - Atomların çapları - Atomların elektron

düzeni ve sayıları - Katı-sıvı-gaz gibi

fiziksel hali - Renk, koku, tat gibi

fiziksel özellikleri

SORU 5:

Kimyasal değişimler için aşağıdaki yargılardan hangileri kesinlikle yanlıştır?

A) Elektron alışverişi olur.

B) Elektronlar ortaklaşa kullanılır.

C) Toplam atom sayısı ve cinsi korunur.

D) Atomların çekirdek yapısı değişir.

E) Toplam kütle korunur.

SORU 6:

I. Atomların bağlanma düzeni değişir.

II. Reaktiflerin kimyasal özelliği değişir.

III. Toplam molekül sayısı korunur.

Kimyasal tepkimelerle ilgili yukarıdaki yargılardan hangilerinin doğruluğu kesin değildir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

4.C 5.D 6.C

+ 

FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİMLER 11 KMY 007

111 SORU 7:

Na metali HCl çözeltisine atılırsa H gazı çıkışı göz-₂ lenir.

Bu olayla ilgili;

I. Na metalinin kimyasal özelliği değişir.

II. Toplam atom sayısı ve türü değişmez.

III. Atomların çekirdek yapısı değişir.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

SORU 8:

X Y  Z

tepkimesinde X, Y ve Z moleküler yapıdadır.

Buna göre, I. X, bileşiktir.

II. Z nin kütlesi, X ve Y nin kütleleri toplamına eşittir.

III. Z molekülü, X ve Y moleküllerinin içerdiği bütün atomları içerir.

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

Basit Kimyasal Denklem Denkleştirme

 Bir madde yoktan var olmaz, olan madde de yok ol-maz. Maddeler ancak birbirine dönüşür ve bu dönü-şüm sırasında kütle korunur. Maddeler yok olmayaca-ğına göre onu oluşturan atomlar da yok olmaz. Buna göre, kimyasal bir denklem, aynı cins atomların top-lam sayısının her iki tarafta eşit olması için, bileşik ve elementlerin önüne uygun katsayılar yazılarak eşit-lenmelidir. Karışık denklemler özel yöntemlerle (re-deks yöntemi gibi) denkleştirilirken basit denklemler deneme yoluyla eşitlenebilir.

Basit denklemler aşağıdaki kurallara göre denk-leştirilir.

 En kalabalık atom grubundan oluşan bileşiğin başına 1 yazılır.

 Az rastlanan atomlar ilk önce denkleştirilir. (H ve O dışındaki)

 Na, Mg, Fe, Cu… gibi tek atomlu elementlerle,

2 2

H O, CO , NO gibi bileşiklerin başına

1/ 2, 3 / 2, 5 / 2... gibi kesirli sayılar yazılmaz; ancak

2 2 2 4 2 3

N , H , O , P , Cl , O gibi moleküllü yapıya sahip elementlerin başına bu katsayılar getirilebilir.

 Hidrojen ve oksijen elementleri en son denkleştirilir.

 Denkleştirmenin en küçük tam sayılarla yapılması istenirse, denklemdeki tüm katsayılar uygun bir sayıy-la çarpısayıy-larak genişletilir.

ÖRNEK:

4 10 2 2 2

C H O CO H O tepkimesini denkleştirmek için,

 Atom sayısı en çok olan C H bileşiğinin başına 1 _{4 10} yazılır.

4 10 2 2 2

1 C H O CO H O

 Sol tarafta 4 tane C atomu olduğundan sağda da 4 tane C atomu olmalıdır. Bunun için CO bileşiğinin ₂ başına 4 yazılır.

4 10 2 2 2

1 C H O 4CO H O

 Sol tarafta 10 tane H atomu var. Sağda da 10 tane H atomu olması için H O bileşiğinin başına 5 yazılır. ₂

4 10 2 2 2

1 C H O 4CO 5H O

7.B 8.D

FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİMLER 11 KMY 007

112

 Sağ tarafta toplam 13 tane O atomu vardır. Solda da 13 tane O atomu olması için O elementinin başına ₂

13 / 2 yazılır.

4 10 2 2 2

1 C H 13O 4CO 5H O

 2  

 Denkleştirmenin en küçük tam sayılarla yapılması istenirse, kesirden kurtulmak için tüm denklem 2 ile genişletilir.

4 10 2 2 2

2 C H 13O 8CO 10H O

Böylece denklem denkleşmiş, giren ve ürünlerin atom sayısı ve cinsi eşitlenmiş olur.

SORU 9:

3 2 2 2

CH COOH O CO H O

Tepkimesi en küçük tam sayılarla denkleştirildi-ğinde O₂ molekülünün katsayısı kaç olur?

A) 3 B) 3

2 C) 2 D) 1 E) 1

SORU 10:

 

3 3 2 2

3CuS 8HNO 3Cu NO 4H O 2X 3S  denkleştirilmiş olarak verilen yukarıdaki tepkime-de X madtepkime-desi aşağıdakilertepkime-den hangisidir?

A) NO B) N2O C) N O D) ₂ ₂ N O E) ₂ ₅ N O ₂

SORU 11:

X Y 2 2 2

C H COOH ZO 4CO 4H O

denklemine göre X, Y ve Z ile gösterilen sayılar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiş-tir?

X Y Z

A) 3 8 5

B) 3 7 5

C) 3 5 7

D) 2 7 4

E) 8 5 3

SORU 12:

2 2

2X 16H ^10Cl^2Mn^ 8H O 5Cl

denkleştirilmiş olarak verilen yukarıdaki tepkime-de X ile gösterilen madtepkime-de aşağıdakilertepkime-den hangi-sidir?

A) MnO₄^¹ B) MnO₄^² C) MnO₂^¹ D) MnO E) MnO^²

 Denkleşmiş denklem katsayıları, kimyasal hesaplama-larda önemlidir. Bu katsayılar tepkimeye giren ve olu-şan maddeler arasındaki ilişkiyi verir. Örneğin denk-leştirilmiş

2 4 2 2 2

C H 3O 2CO 2H O tepkimesindeki katsayılar;

“ 1 birim C H ile 3 birim _{2 4} O tepkimeye girerek 2 ₂ birim CO ve 2 birim ₂ H O oluşmuştur.” ₂

şeklinde yorumlanabilir.

9.C 10.A 11.B 12.A

FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİMLER 11 KMY 007

tepkimesindeki X iki çeşit atomdan oluşmaktadır.

Buna göre,

tepkimesindeki X iki çeşit atomdan oluşmaktadır.

Buna göre,

Kimyasal Tepkimelerde Enerji Değişimi:

 Kimyasal reaksiyonlara her zaman bir enerji deği-şimi eşlik eder. Bu enerji, sistemin iç enerjisi, yani ki-netik ve potansiyel enerjilerin toplamı olarak karşımıza çıkar. Bu enerji, kimyasal bağlar, moleküller arası çe-kimler, moleküllerin kinetik enerjisi ve benzeri enerjile-rin toplamıdır.

 Enerji alışverişi yönüyle reaksiyonlar ikiye ayrılır.

a) Endotermik Tepkimeler

 Gerçekleşirken dışarıdan enerji (ısı) alan tepkime-lerdir. Tepkimenin devamlılığı için sürekli ısı gerekir.

 Endotermik tepkimelerin denklemlerle ifadesi A ısı   B C

A 20kJ   B C

Tepkimelerdeki enerji değişimi

Fiziksel ve Kimyasal Endotermik Tepkime Türleri:

 Hal değişim olaylarında sistemin düzensizliği artıyorsa bu tür fiziksel değişmeler endotermiktir.

erime elementlerine ayrışma tepkimeleri enerji alarak ger-çekleştiğinden endotermiktir.

     

 

2 s 2 g 2 g

H O Elektrik enerjisi H 1O Elektroliz

  2

 Bağ kırılması endotermiktir.

   

2 g g

X ısı2X

 Çoğu katının sudaki çözünürlüğü endotermiktir.

  ^su  

6 12 6 k 6 12 6 suda

C H O ısıC H O

 Azot gazı çok yüksek sıcaklıkta oksijenle yanar. Dola-yısıyla diğer yanma tepkimelerinin aksine azotun yanması endotermiktir.

 Çay şekeri ya da yemek tuzunun suda çözünmesi endotermiktir.

13.E 14.E

FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİMLER 11 KMY 007

114 b) Ekzotermik Tepkimeler

 Gerçekleşirken dışarıya enerji (ısı) veren tepkime-lerdir. Bu tepkimeler sürekli olup yeterli enerji alındık-tan sonra kendiliğinden devam eder.

 Ekzotermik tepkimelerin denklemlerle ifadesi A B  C ısı

A B  C 50kJ Açığa çıkan ısı

Fiziksel ve Kimyasal Ekzotermik Tepkime Türleri:

 Hal değişimi olaylarında sistemin düzensizliğinin azalması ekzotermiktir.

yoğunlaşma

GazSıvı

donma

SıvıKatı

kırağılaşma

GazKatı

 Azotun

 

N yanması hariç diğer yanma olayları ek-2

zotermiktir.

 ^k ^{2 g}  ^{2 g} 

C O CO ısı

      ²  

4 g 2 g 2 g s

CH 2O CO 2H O ısı

 Bağ oluşumu ekzotermiktir.

 ^g ^{2 g}  2X X enerji

 Nötrleşme tepkimeleri ekzotermiktir.

suda suda ²

Asit Baz

H^ OH^ H O Enerji

 

 Gazların sudaki çözünürlüğü ekzotermiktir.

 ^g ^suda

X X ısı

 Atom elektron aldığında genellikle ısı açığa çıkar

 g  g¹

X e^X^ ısı

SORU 15:

Aşağıdaki tepkimelerden hangisi ekzotermiktir?

A) H O₂ _{ }_k H O₂ _{ }_s

B) 2N_{2 g}_{ }3O_{2 g}_{ }2N O₂ _{3 g}_{ } C) CH_{4 g}_{ }2O_{2 g}_{ }CO_{2 g}_{ }2H O₂ _{ }_g D) Fe O₂ _{3 k}_{ } 2Fe_{ }_k 3O_{2 g}_{ }

 2

E) Na_{ }_g Na_{ }^_g¹e^

SORU 16:

. H O₂ _{ }_s H O₂ _{ }_g

Yukarıda verilen değişimle ilgili;

I. Fiziksel değişimdir.

II. Endotermik bir olaydır.

III. Hem moleküller hem de atomlar arası bağlar kırıl-mıştır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

SORU 17:

Tepkime Enerji değişimi

I. I₂_{ }_k I₂_{ }_g Endotermik II. N_{2 g}_{ }O_{2 g}_{ }2NO_{ }_g Ekzotermik III.

 ^k ^{2 g}  ^{2 g} 

C O CO Ekzotermik

Yukarıda verilen tepkimelerden hangileri için ener-ji değişimi doğru olarak verilmiştir?

A) Yalnız I B) I ve III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

15.C 16.C 17.B

122

KİMYA TEPKİME TÜRLERİ 11 KMY 008

Belgede KİMYA KİMYA BİLİMİNE GİRİŞ 11 KMY 001 (sayfa 73-78)