GÜVENLİK UYGULAMA REHBERİ DÜZELTME KAYIT FORMU

Uygulama Değişikliği Tarih ^{Güvenlik Sorumlusu}

Personel ile İlgili Görev ve Sorumluluklar:

Klinik mikrobiyoloji laboratuvarlarındaki güvenlik uygulamalarının temel prensibi personel güvenliğini tam olarak sağlayacak ortamları yaratmak ve bu uygulamalardan hiç bir şekilde ödün vermemektir. Mikrobiyoloji uygulamaları mutlak disiplin gerektiren uygulamalardır ve bundan asla taviz verilemez. Çünkü "ben yaptım oldu" veya "bana bir şey olmaz" gibi düşüncelerin mikrobiyoloji dünyasında yeri yoktur. Yirmi yıldır laboratuvarda çalışan bir kişinin bir anlık hatası veya dalgınlığı hayatına mal olabilir. Bu nedenle personele güvenlik eğitimleri tam olarak verilerek hem kendi hem de çevresindeki kişilerin güvenliğini tehdit edecek olası kazaların önüne maksimum düzeyde geçilmiş olacaktır. Sonuç olarak mikrobiyolojide ana prensip koşulsuz disiplindir.

Ayrıca belirtilmesi ve üzerinde durulması gereken en önemli personel özelliklerinden birisi de kişinin "dalgınlık" özelliğine sahip olmasıdır. Bu yapıda kişiler son derece tehlikeli ve hayatı tehdit edici uygulamaların yer aldığı mikrobiyoloji laboratuvarlarında çalışmakta zorlanırlar ve etraflarını tehlikeye atarlar. Bu nedenle özellikle vurgulanması gereken bir nokta da mikrobiyolojide dalgınlığa yer olmadığıdır.

Personel Güvenlik Komitesi ve Güvenlik Sorumlusu tarafından kendisine verilen tüm güvenlik eğitimlerine eksiksiz katılmak zorundadır. Bu eğitimlerde bilme hakkına sahip olduğu ve yasalar ile güvence altına alınan çalışma sahasında hangi tehlikelerin bulunduğunu veya meydana gelebileceğini öğrenecektir.

Yönetim tehlikeleri belirleme ve bu tehlikeleri en aza indirmek için gerekli uygun işlemleri, donanım ve kontrol tedbirlerini sağlamakla, personelde emniyet politikalarını, işlemlerini ve uyarılarını anlama ve takip etmek ile yükümlüdür. Personel çalışma alanında gördüğü olası güvensiz koşullara itiraz ve şikâyet etme hakkına sahiptir.

Laboratuvarda bir Güvenlik Komitesi ve Güvenlik Sorumlusu bulunsa da çalışma alanlarında oluşabilecek kaza ve risklerinin kontrol edilmesi, önlenmesi veya saptanmasında personel anahtar rol oynar. Verimli bir güvenlik sisteminde kabul edilebilir ve kolay uygulanabilir bir personel raporlama sisteminin oluşturulması güvenlik sisteminin gerekli şekilde yürütülmesi için çok önemlidir. Eğer birçok yazışma prosedürleri ve personeli gereğinden

fazla meşgul edecek bir bildirim sistemi oluşturulursa personel bu durumu bildirmek yerine kendisi bazı çözüm yolları yaratmaya çalışacaktır. Böylece olası riskler ve tehlikelerden yönetim haberdar olamayacak ve belki de ileride ortaya çıkabilecek daha tehlikeli bir kazanın önüne geçilemeyecektir. Bu nedenle oldukça basit ve kolay uygulanabilir bir bildirim sistemi oluşturulmalıdır. Personel bu riskleri sadece raporlamakla yetinmemeli bunun yanında kendi yorumu ve çözüm önerilerini de yanı sıra bildirmelidir. Laboratuvar güvenlik sorumlusu bu nedenle personel ile iyi ilişkiler içerisinde olmalı ve zaman zaman personelin görüş ve önerilerini alacağı toplantılar organize etmelidir.

Personel Sorumlulukları:

• Yayınlanmış olan güvenlik talimatlarını okumak, verilen eğitimleri almak, değerlendirme sınavlarında başarılı olmak.

• Güvenlik talimatlarında yer alan tüm kurallara uymak ve uygulamak. • Kendisinin ve diğer kişilerin sağlık ve güvenliğini olumsuz etkileyecek

davranışlardan kaçınmak.

• Çalışanlar emniyet politikalarını, işlemlerini ve uyarılarını anlamak ve takip etmek.

• Diğer personelin dikkatini dağıtmasına ve hata yapmasına sebep olmamak. • Laboratuvar hizmetleri sırasında kişisel ve çevre güvenliği için gerekli

olan eldiven, maske, güvenlik kabini gibi araç ve gereçleri bilimsel doğrular ve bu konuda yayınlanmış kurallar çerçevesinde doğru şekilde kullanmak. • Laboratuvarın güvenlik sorumlusunu ve yardımcıları ile iletişim içinde

olmak.

• Olası tehlikeler nedeniyle laboratuvar uygulamalarındaki değişikliklerden laboratuvar sorumlularını bilgilendirmek.

• Laboratuvar çalışmaları sırasında temiz, ütülü, beyaz önlük giymek, kontamine olmuş önlükleri derhal temizi ile değiştirmek. Önlük düğmelerini daima kapalı tutmak.

• Mikrobiyolojik risk taşıyan her türlü örnekle uğraşılacağı zaman eldiven giymek. Eğer eldiven bariz şekilde kontamine veya yırtık ise eldiveni değiştirmek. (Her zaman eldiven giymek veya eldivenlerin kontamine olmadığına emin olmak kişinin kendi sorumluluğudur.)

• Eldivenleri çıkardıktan sonra ve laboratuvarı terk ederken mutlaka ellerini yıkamak, el dezenfektanı solüsyonları uygulamak.

• Kontamine eldivenler ile telefona cevap vermemek, bilgisayar klavyesi ile bir şeyler yazmamak.

• Çalıştığı sahanın kayıtta kullanılan klavyelerin, telefonların, inkübatör kapı tutanaklarının, mikroskop makro ve mikro vidalarının ve kapı kolları gibi yerlerin günlük olarak dezenfekte edilmesini sağlamak.

• Delici ve kesici özellikteki atıklar (enjektör iğnesi, lam, lamel, ilaç ampulleri vb) özel plastik atık kutularına atmak ve bu konuda yayınlanmış kurallara koşulsuz uymak.

• Güvenli tıbbi atık uygulamalarına harfiyen uymak. (Geri dönüşümsüz kontamine atıklar kırmızı poşet geçirilmiş çöp kovalarına atılması gibi). • Laboratuvar çalışmaları sırasında oluşan biyolojik kirlenme nedeni olabilecek

kazalarda çevresel kirlenmeye ve personelin enfekte olmasına engel olacak tedbirleri almak, yönetime haber vermek ve öncelikli dezenfeksiyon tedbirleri alınmak.

• Söz konusu durumda dezenfeksiyon elemanı gelene kadar eldiven kullanarak kontamine maddenin daha geniş alana yayılmasını önlemek amacıyla kağıt havlu veya benzeri malzeme ile kontamine sıvı materyal temizlemek, kontamine cam kırıklarını ise özel plastik kutulara atmak.

• Kontamine materyalin göze bulaşması durumunda, laboratuvarda mevcut göz yıkama solüsyonu ve bol su ile yıkanmak.

• Laboratuvarda yangın çıkması halinde koridorda bulunan yangın söndürme cihazları ile kuralına uygun şekilde müdahale etmek ve derhal itfaiyeye haber vermek. (Kişinin giysilerinde bir yanma söz konusu olursa derhal laboratuvarlar katında bulunan acil duş kullanılarak söndürme işlemi yapılmalıdır.)

Yukarıda belirtilen ve laboratuvarın mevcut güvenlik uygulamaları rehberinde yer alan kurallara uymayan, kendisini ve çalışma arkadaşlarını hayati riske sokacak önemli derecede güvensiz davranışları gerçekleştiren veya belirlenen ana hatları zorlayan bir personele işten uzaklaştırmaya kadar gidebilecek disiplin kuralları uygulamalıdır. Bu tarz davranışlarda bulunan personel önce sözel daha sonra yazılı olarak ikaz edilmelidir. Hatalı davranışları ve dü-zeltici uygulamalar konusunda bilgilendirilmelidir. Son noktada ise disiplin ceza-sı uygulanmalıdır. Tüm bu ikaz ve ceza uygulamaları aşağıda örnek olarak veri-len formlara işveri-lenir, personele imzalatılır ve şahsi dosyasına kaldırılmalıdır. Bu tarz davranışlarda bulunan personel güvenlik sorumlusu tarafından sürekli gözetim altında tutulmalıdır.

TIBBİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI

BİYOGÜVENLİK UYGULAMASI PERSONEL İKAZ FORMU Personelin Adı:

Görev yeri: Tarih:

Sözel ikaz tarihi: Yazılı ikaz tarihi: Son yazılı ikaz tarihi: Cezalandırma tarihi:

Uyulmaya/uygulanmayan

Tıbbi mikrobiyoloji laboratuvarı biyogüvenlik kuralı;

Uygulanması gereken davranış şekli; Tekrarı durumunda uygulanacak ceza;

Güvenlik Sorumlusu İmza Biyogüvenlik uygulaması personel ikaz notu’nu okudum. Uymam gereken kurallar konusunda Tıbbi Mikrobiyoloji Laboratuvarı Güvenlik sorumlusundan gerekli bilgileri aldım. Aksi davranışım durumunda olaydan sorumlu olacağım konusunda bilgilendirildim.

Personel İmza

KAYNAKLAR:

1. Sulkin S.E., Pike R.M.: Survey of laboratory Acquired Infections, American Journal of Public Health and The Nations Health, 41;7, 769-781, 1951

2. Laboratuvar Kaynaklı Enfeksiyonların Önlenmesi ve Kontrolü, Michael A. Noble, Çeviri: Yurdanur Akgün, Klinik Mikrobiyoloji (Manual of Clinical Microbiology, 9. Baskı Çevirisi), 2009

3. W. Michael Dunne, JR. ve Mart T. Larocco, Laboratuvar Yönetimi, Çeviri: Ahmet Başustaoğlu, Klinik Mikrobiyoloji (Manual of Clinical Microbiology, 9. Baskı Çevirisi), 2009

4. Centers for Disease Control and Prevention and National Institutes of Health, Biosafety in Microbiological and Biomedical Laboratories, U.S. Department of Health and Human Services, Public Health Service, Fifth Edition 2007

5. Ministry of Health Canada, The Laboratory Biosafety Guidelines, 2004 6. World Health Organization, Laboratory Biosafety Manual, 2004

7. Laboratuvarda Güvenli Çalışma Teknikleri, Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi Başkanlığı, 2007

8. Clinical Laboratory Standards Institude, Clinical Laboratory Safety; Approved Guideline, Second Edition GP17-A2, , Vol:24 No:13, 2004

9. Clinical Laboratory Standards Institude, Protection of Laboratory Workers from Occupationally Acquired Infections, Approved Guideline, Third Edition M29-A32, Vol:25 No:10, 2005

10. Centers for Disease Control and Prevention, Morbidity and Mortality Weekly Report, Guidelines for Safe Work Practices in Human and Animal Medical Diagnostic Laboratories. Vol.61, January 6, 2012