Güvenirlik Verilerinin Toplanması ve Analizi

Bu araştırma kapsamında uygulama güvenirliği ve gözlemciler arası güvenirlik olmak üzere iki tür güvenirlik verisi toplanmıştır.

3.9.2.1. Uygulama Güvenirliği Verilerinin Toplanması ve Analizi

Uygulamanın tüm oturumları kamera ile kayıt altına alınarak, %30’u yansız atama yoluyla belirlenmiş ve özel eğitim alanında doktora yapan iki alan uzmanına vermiştir. Alan uzmanları, kayıtları izleyerek, kendisine verilen formdaki basamaklardan yerine getirilenleri işaretlemiştir. Uygulama güvenirliği katsayısı hesaplanırken, gözlenen uygulamacı davranışının, planlanan uygulamacı davranışına bölünerek yüzdesini alınmıştır. Uygulama güvenirliği; gözlemcilerin izlediği videoları değerlendirmesi ile [(gözlenen uygulamacı davranışı / planlanan uygulamacı davranışı)] x 100 formülü kullanılarak hesaplanmıştır (Tekin İftar & Kırcaali İftar, 2004, s. 65).

Yapılan hesaplamalar sonucunda bu araştırmada uygulama güvenirliğinin %100 olduğu belirlenmiştir. Uygulamacı güvenirliğin yüksek çıkması, uygulayıcının kurbağanın yaşam döngüsü konusunu, planlanan şekilde öğrettiği sonucuna erişilmesinde yardımcı olmuştur.

3.9.2.2. Gözlemciler Arası Güvenirlik Verilerinin Toplanması ve Analizi

Gözlemciler arası güvenirlik, iki bağımsız gözlemcinin birbirinden bağımsız ancak eş zamanlı olarak hedef davranışın ne düzeyde gerçekleştiğine ilişkin yaptıkları karşılaştırmadır. Araştırmanın gözlemciler arası güvenirlik verileri, gözlemcilerin araştırma dâhilindeki video kayıtlarından yansız atama ile belirlenen %30’luk kısmının özel eğitimde doktora yapan iki uzman tarafından izlenmesi ve verileri kayıt formuna kaydetmesi ile hesaplanmıştır. Gözlemciler arası güvenirlik, gözlemciler arası görüş birliğinin gözlemciler arası görüş birliği ve gözlemciler arası görüş ayrılığı toplamına bölünüp yüzdesinin alınması ile hesaplanmaktadır (görüş birliği / görüş ayrılığı görüş ayrılığı x 100) (Tekin İftar & Kırcaali İftar, 2004, s. 128).

74

Araştırmada da; gözlemci tarafından kaydedilen veriler, araştırmacının kayıtları ile karşılaşmıştır ve yukarıdaki formül kullanılarak birinci katılımcı için; %85, ikinci katılımcı için %93; üçüncü katılımcı için ; %87 olarak hesaplanmıştır.

BÖLÜM IV

BULGULAR VE YORUMLAR

Araştırmanın bu bölümünde az gören ve orta düzeyde zihinsel yetersizliği bulunan üç öğrencinin fen bilimleri dersinde yer alan konuların kazandırılmasında doğrudan öğretim yöntemi ile sunulan ve şematik düzenleyici eşliğinde hazırlanmış olan öğretim planının etkili olup olmadığı, öğrencilerin öğrendikleri bilgileri öğretimden sonra sürdürüp sürdürmediğini belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın amacına yönelik sorulara bulgular ve yorum getirilmiştir.

4.1. “Kurbağaların Yaşam Döngüsü” Konusunun Öğretiminde, Doğrudan Öğretim Yöntemi İle Sunulan Şematik Düzenleyicinin Etkililiğine İlişkin Bulgular ve Yorumlar

Araştırmanın birinci amacında, kurbağaların yaşam döngüsü konusunun öğretiminde doğrudan öğretim yöntemi ile sunulan şematik düzenleyicilerin etkililiğini belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak üç katılımcının da doğrudan öğretim yöntemi ile sunulan şematik düzenleyici ile yapılan yoklama oturumlarına ilişkin bulgular Şekil 6’da verilmiştir.

75 Oturumlar

Şekil 6. Katılımcılara doğrudan öğretimle sunulan şematik düzenleyicinin kurbağanın yaşam

döngüsünü kazanmalarında başlama düzeyi, uygulama ve izleme/ genelleme 1 (farklı materyal ve uyglamacı)/ genelleme 2 (kelebeklerin yaşam döngüsü aynı uygulamacı) süreçlerindeki doğru cevap yüzdesi.

Şekil 6’da görüldüğü gibi bir numaralı katılımcı olan Canan, başlama düzeyi olan ilk 3 oturumda kurbağanın yaşam döngüsünü yalnızca %25 düzeyinde şemaya doğru yerleştirerek

76

anlatabilmiştir. Yani katılımcı şema üzerinden yalnızca döngünün ilk basamağı doğru olarak anlatarak yerleştirebilmiştir. Öğretim oturumlarının model olma basamağından sonra yapılan 1. 2. yoklama oturumlarında şemanın ilk iki basamağını (%50) doğru şekilde anlatarak yerleştirmiştir. Öğretim oturumunun rehberli uygulama basamağından sonra alınan 3. yoklama oturumunda da ilk iki basamağını (%50) doğru şekilde anlatarak yerleştirdiği görülmektedir. Rehberli uygulama basamağından sonra alınan 4 yoklama oturumunda şemaya doğru şekilde yerleştirip anlattığı kart sayısı 3’e (%75) yükselmiştir. Katılımcı rehberli uygulama basamağından sonra alınan son yoklama olan 5. yoklama oturumunda şemanın tamamını doğru bir şekilde anlatarak yerleştirip, %100’e ulaşmıştır. Bunun ardınan kalan üç oturum için bağımsız uygulama basamağının yoklama verileri alınmış ve üç oturumda da kurbağanın yaşam döngüsünde yer alan 4 basamağın tamamını da bağımsız şekilde doğru anlatıp yerleştirdiği kaydedilmiştir. Aynı süreçte 2. ve 3. katılımcı için alınan yoklama verilerinde, katılımcıların başlangıç yoklamalarındaki durumunu korudukları görülmektedir.

Sonuç olarak, bir numaralı katılımcının doğrudan öğretim yaklaşımıyla yapılan kurbağanın yaşam döngüsü öğretiminde alınan yoklama verilerinde veri eğilim yönünü giderek arttırdığı, son üç oturumda alınan yoklama verisinde de kararlı düzeyde ve %100 oranında sergilediği görülmektedir.

Şekil 6’da görüldüğü gibi iki numaralı katılımcı olan Emre, başlama düzeyi olan ilk 3 oturumda kurbağanın yaşam döngüsünü ortalama olarak %40 düzeyinde şemaya doğru şekilde anlatarak yerleştirebilmiştir. Yani katılımcı ilk oturumunda şema üzerinden yalnızca ilk basamağı doğru olarak anlatarak yerleştirebilirken, ikinci ve üçüncü oturumlarda ilk iki basamağı doğru olarak anlatarak yerleştirebilmiştir. Öğretim oturumlarının model olma basamağından sonra yapılan 1. 2. yoklama oturumlarında şemanın ilk iki basamağını (%50) doğru şekilde anlatarak yerleştirmiştir. Öğretim oturumunun rehberli uygulama basamağından sonra alınan 3. yoklama oturumunda da ilk iki basamağını (%50) doğru şekilde anlatarak yerleştirdiği görülmektedir. Rehberli uygulama basamağından sonra alınan 4 yoklama oturumunda şemaya doğru şekilde yerleştirip anlattığı kart sayısı 3’e (%75) yükselmiştir. Katılımcı rehberli uygulama basamağından sonra alınan son yoklama olan 5. yoklama oturumunda şemanın tamamını doğru bir şekilde anlatarak yerleştirip, %100’e ulaşmıştır. Bunun ardınan kalan üç oturum için bağımsız uygulama basamağının yoklama verileri alınmış ve üç oturumda da kurbağanın yaşam döngüsünde yer alan 4 basamağın

77

tamamını da bağımsız şekilde doğru anlatıp yerleştirdiği kaydedilmiştir. Aynı süreçte 3. katılımcı için alınan yoklama verilerinde, katılımcının başlangıç yoklamalarındaki durumunu koruduğu görülmektedir.

Sonuç olarak, iki numaralı katılımcının doğrudan öğretim yaklaşımıyla yapılan kurbağanın yaşam döngüsü öğretimi sırasında veri eğilim yönünü giderek arttırdığı, son üç oturumda alınan yoklama verisinde de kararlı düzeyde ve %100 oranında sergilediği görülmektedir. Şekil 6’da görüldüğü gibi üç numaralı katılımcı olan Efe, başlama düzeyi olan ilk 3 oturumda kurbağanın yaşam döngüsünü ortalama olarak %40 düzeyinde şemaya doğru anlatarak yerleştirebilmiştir. Yani katılımcı ilk oturumunda şema üzerinden yalnızca ilk basamağı doğru olarak anlatarak yerleştirebilirken, ikinci ve üçüncü oturumlarda ilk iki basamağı doğru olarak anlatarak yerleştirebilmiştir.

Öğretim oturumlarının model olma basamağından sonra yapılan 1. 2. yoklama oturumlarında şemanın ilk iki basamağını (%50) doğru şekilde anlatarak yerleştirmiştir. Öğretim oturumunun rehberli uygulama basamağından sonra alınan 3. ve 4. yoklama oturumunda şemaya doğru şekilde yerleştirip anlattığı kart sayısı 3’e (%75) yükselmiştir. Katılımcı rehberli uygulama basamağından sonra alınan son yoklama olan 5. yoklama oturumunda şemanın tamamını doğru bir şekildea anlatarak yerleştirip, %100’e ulaşmıştır. Bunun ardınan kalan üç oturum için bağımsız uygulama basamağının yoklama verileri alınmış ve üç oturumda da kurbağanın yaşam döngüsünde yer alan 4 basamağın tamamını da bağımsız şekilde doğru anlatıp yerleştirdiği kaydedilmiştir.

Sonuç olarak, üç numaralı katılımcının doğrudan öğretim yaklaşımıyla yapılan kurbağanın yaşam döngüsü öğretimi sırasında veri eğitim yönünü giderek arttırdığı, son üç oturumda alınan yoklama verisinde de kararlı düzeyde ve %100 oranında sergilediği görülmektedir. Sonuç olarak, her üç katılımcının da (Canan, Emre, Efe) doğrudan öğretim yöntemi ile sunulan şematik düzenleyiciyle öğretimin kurbağaların yaşam döngüsü konusunun öğretiminde etkili olduğu görülmektedir.

78

4.2. Kurbağaların Yaşam Döngüsü Konusunun Öğretiminde, Doğrudan Öğretim