Görev Sırasında Ortaya Çıkan Sorunlarda Hizmet Verilen Kurumun/ Kişilerin

Özel güvenlik görevlileri görevlerini yerine getirirken herhangi bir adli vaka meydana gelmesi halinde kurum kendilerine gerekli desteği vermemektedir. Görüşme yapılan üç farklı üniversitede çalışan özel güvenlik görevlileri de özel sektör işyerlerinde çalışan özel güvenlik görevlileri de bu konuda kendilerine destek sağlanmadığını ve sağlanmayacağını açıkça ifade etmiştir. Üniversitede çalışanların bu konuda çok daha fazla tecrübesi vardır. Öyle ki kendilerine verilen görevleri yerine getirirken herhangi bir adli vaka olması durumunda kadrolu güvenlik görevlilerine avukat desteği verilirken alt işveren firmanın elemanı olan güvenlik görevlileri bu konuda tek başına bırakılmakta, kurum avukat desteği vermemektedir.

“Üniversite senin arkanda durmuyor. Atıyorum biriyle kavga edersen inşaatçı, kantinci vs. sen buna tutanak yazarsın tutanak yukarı gider. Yukarıda bu adamı bulurlar emniyete gönderirler yazıyı, emniyet seni çağırır ifadeni almak için. Emniyete gidersin ifade vermek için üniversite devre dışı kalır olayın içine sen girersin. Derler ki sana sen bir tane avukat tut. Sen üniversiteyi savunursun ancak üniversite seni savunmaz.” (Görüşmeci 3, Sözlü Görüşme, 29.05.2016) “Prosedür bu, avukat davanın gelişmesiyle ilgileniyor ama şimdi avukatta sonuçta üniversitenin başka bir dünya davası var, biz de mahkeme olduğunda yalnız kalıyoruz.” (Görüşmeci 1, Sözlü Görüşme, 20.05.2016)

Görülüyor ki kamu kurumlarındaki her türlü olumsuz olaya müdahale etmek durumunda kalan özel güvenlik görevlileri kurumun verdiği emri yerine getirirken ortaya çıkan sorunlar karşısında tamamen yalnız bırakılmaktadır. Bu durum özel

148 güvenlik görevlilerinin mesleki aidiyet duygularını olumsuz yönde etkileyebilecek sonuçlar yaratmaktadır.

“Bir arkadaşın burnu kırıldı hastanede avukat talep ettik. Dediler ki taşeron olduğu için kendi şirketleri vermek zorunda. Tabi onlar da vermedi avukat.”

(Görüşmeci 9, Sözlü Görüşme, 03.06.2016).

“Kavga edersek mahkemeye gidiyoruz, mahkemede Ahmet oğlu Mehmet olarak çıkıyoruz. Çok kızıyorum o işe ben. Ben üniversiteyi temsilen oradayım bana verilen vazifeyi uygulamak için oradayım. Ama mahkemeye çıkıyorum ben tekim mesela çok kızıyorum o işe. Bana sorsalar bir şey ister misin diye öyle bir durumda ben avukat isterim. Benim çalıştığım kurumun bana avukat vermesini isterim, beni savunmasını isterim.” (Görüşmeci 9, Sözlü Görüşme, 03.06.2016)

Üstelik özel güvenlik görevlileri hakkında yargıya taşınan bir konu olması halinde özel güvenlik görevlisi silahlı ise sertifikası silahsıza düşmekte, silahsız ise mahkeme sonuçlanıncaya kadar askıya alınabilmektedir. Özel güvenlik görevlisinin suçlu olduğu tespit edilmeden ihtiyaten alınan bu karar özel güvenlik görevlisinin işsiz kalmasına neden olacağı açıktır. Zira pek çok kurum ihale şartnamelerine çalıştırılacak özel güvenlik görevlisinin silahlı mı silahsız mı olacağını belirtmektedir. Bu nedenle silahlı bir özel güvenlik görevlisinin sertifika yenilemeye gittiğinde hakkındaki dava nedeniyle sertifikasını yenileyememesi olağan olarak işsiz kalmasına neden olmaktadır.

“Adam mahkemelik oluyor, güvenlik görevlisi ne oluyor…Örnek veriyorum sen şu anda silahlı isen sertifikan silahsıza düşüyor.” (İ, Üstbaş, Güvenlik-İş Sendikası

İzmir İl Temsilcisi, Sözlü Görüşme, 15.05.2017)

Özel güvenlik görevlilerinin yalnız bırakıldığı tek alan verilen emirleri yerine getirirken adli vaka ortaya çıkması halinde ihtiyaç duyulan kurumsal avukat desteği değildir. Özel güvenlik hizmeti yapılan işin niteliği gereği pek çok tehlikeyi içinde barındırmaktadır. Bunların başında “can güvenliği riski’’ gelmektedir. Gerçekten günün her saati, her alanda görev yaptığını gördüğümüz özel güvenlik görevlileri başta darp olmak üzere, hayatlarını kaybetmelerine neden olabilecek pek çok müdahale ile karşı karşıya kalabilmekte, ancak bu durumlarda gerekli desteği alamamaktadır.

“Hap kullanmış biri atmış kendini tramvayın önüne, ama arkadaşımız onu çekerken bizzat onun tarafından bıçaklandı. O arkadaşımıza kimse sahip

149

çıkmadı. 2009 yılında şirket yetkilileri sahip çıkmadı ….. Belediyesi sahip çıkmadı, …. Ulaşım A.Ş.’ de sahip çıkmadı. Biz bu arkadaşımıza 4 arkadaş baktık hastanede. Ailesine de haber vermedik. Niye babası kalp krizi geçirmişti, o da hastanedeydi. 45 gün yoğun bakımda kaldı arkadaşımız. Kurtuldu şu an iyi çalışıyor.” (C. Gökyeşil, Güvenlik-İş Sendikası Genel Teşkilat Sekreteri, Sözlü

Görüşme, 26.05.2016)

Bunun dışında bazı emirlerin yazılı olarak verilmemesi nedeniyle de özel güvenlik görevlileri mağdur olmaktadır. Sözlü olarak verilen emirlerin yerine getirilmesi sırasında herhangi bir sorun ortaya çıktığında emri veren kişi ya da birim sorumlusu böyle bir emir verilmediğini iddia edebilmekte ve özel güvenlik görevlileri olayın tek suçlusu olarak gösterilebilmektedir.

“Sayın savcımın tayini çıkmış ve savcı park yapılacak alana girilmemesi yönünde güvenliğe talimat veriliyor. Özel güvenlik görevlisi arkadaşın karşında savcı, Cumhuriyet savcısı. Efendim diyor buraya park yapmak yasak diyor. Cumhuriyet savcısı …… diyerek hakaret edip arabayı sürüyor ve dubayı patlatarak içeri giriyor. Biraz sonra çıkıyorlar. Özel güvenlik görevlisi bana küfür etti diyor ben o yüzden oraya girdim diyor. Şimdi savcıya mı inanacaklar sana mı? Şimdi bende diyorum ki sen bana demedin mi gelen kişiyi almayacaksın. Hayır, ben öyle bir talimat vermedim diyor. Niye? Yazılı bir emir vermiyorlar, sözlü. Ortada kim kalıyor?” (K. Sağlam, Öz-İş Sendikası Genel

Sekreteri, Sözlü Görüşme, 25.05.2016)

Belki de tam da bu nedenlerle görüşme yapılan özel güvenlik görevlilerinin biri hariç tamamı bu işe istemeden başladıklarını, yapmak istedikleri mesleğin çok farklı bir meslek olduğunu, bu işi uzun süre yapmayı düşünmediklerini ifade etmişlerdir. Özel güvenlik mesleğinin tercih sebebi çoğu açısından işsiz olmalarıdır. Özel güvenlik mesleğinin seçilmesinde diğer önemli etkenler aile ve arkadaş tavsiyesidir (Soydemir ve Kesici, 2013: 238). Nitekim görüşmecilerden biri hariç tamamı bu mesleği istemeden seçtiğini, biri ise polis olmayı çok istemesine rağmen olamadığı içim isteyerek özel güvenlik görevlisi olduğunu ifade etmiştir. Bunun yanında özellikle özel sektör işyerlerinde özel güvenlik görevlisi olarak çalışanların kamudakilere göre çok daha sık iş değiştirdiği tespit edilmiştir. Kamuda çalışanlar genelde daha uzun sürelerle aynı kurumda çalışırken, özel sektöre ait işyerlerinde çalışanlar daha sık iş değiştirmektedir.

150

4.2.7. Özel Sektöre Ait İşyerlerine Özgü Bir Sorun: Güvenlik Hizmeti