Fine Kinney Risk Değerlendirmesi Yönteminde Kullanılan Adımlar

Fine Kinney metodu ile risk değerlendirilmesi yapılması bazı aşamaların tamamlanması sonucu gerçekleşmektedir.

3.4.1 Tehlikelerin Tespit Edilmesi

Tehlikelerin tespit edilmesi hususunda ilgili sahada çalışan personellerden, şantiye şefinden, ilgili formenden ve tecrübeli çalışanlardan destek alarak çalışmada dikkat edilmesi gereken noktaları, riskli noktaları, acil önlem alınması gereken durumları, makine-ekipman bilgileri, riskli çalışan personelleri ve kesinlikle çalışma yapılmaması gereken durumları kapsamında toplanan bilgilerle beraber iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuatta yer alan hükümler de dikkate alınarak, çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve tehlike kaynaklarından oluşan veya bunların etkileşimi sonucu ortaya çıkabilecek tehlikeler belirlenerek tablolara aktarılmalıdır.

3.4.2 Risklerin Belirlenmesi ve Derecelendirilmesi

Fine Kinney metodunda risklerin belirlenmesi için bazı değerlendirmelerin yapılması gerekmektedir,bu değerlendirmeler sonucunda risk skorları ortaya çıkacaktır.

3.4.2.1 Olasılık

Zararın ortaya çıkıp gerçekleşme ihtimaline bakılmaktadır. Hiçbir önlem ve uygulama yapılmadan ihtimal düşünüleceğinden hep riskli durumlar ortaya çıkmaktadır. Tablo 3.1 de olan puanlarla, ortaya çıkan risklerin bütünleştirilmesi önemlidir. Bunun yapılması için risk analiz yönteminin uygulanacağı yerin eski zamanlı yaşanmış iş kazası kayıtlarına ve çalışanlarından bilgi alınması katkı sağlayacaktır. Aşağıdaki Tablo 3.1 deki gibi ihtimallere 0,1 den başlayarak ihtimalin olma durumuna göre 10 sayısına kadar bir değer verilerek hesaplamaya dâhil edilir.

Tablo 3.1. Fine Kinney Risk Analiz Yönteminin Olasılık Değerleri

OLASILIK PUAN

Olma durumu imkânsız, düşünülemez 0,1 Meydana gelmesi neredeyse mümkün değil

0,2

Meydana gelmesi düşük ancak gelebilir

0,5

Meydana gelmesi mümkün ama uzun süreli durumlarda

1

Nadir meydana gelir ancak olası ihtimal

3

Olması olası ve yüksek ihtimal 6

Kesin olacak 10

3.4.2.2 Frekans

Fine Kinney risk analiz yöntemi kapsamında olan frekans, tehlikeye maruz kalacak kişilerin zaman içinde ne kadar sürede buna maruz kaldığını ifade eder bir puanlama türüdür yani buradaki amaç işin ne kadar sürede yapıldığı değil bu işi yaparken çalışanların ortaya çıkan tehlikeye ne kadar zaman boyunca maruz kaldığıdır. Matris yönteminden Fine Kinney Yöntemini de ayıran en büyük fark frekans puanlamasıdır. Tablo 3.2 deki gibi ihtimallere 0,5 den başlayarak frekans durumuna göre 10 sayısına kadar bir değer verilerek hesaplamaya dâhil edilir.

Tablo 3.2 Fine Kinney Risk Analiz Yönteminin Frekans Değerleri

OLASILIK FREKANS PUAN

Çok Nadir Yılda bir defadan daha

düşük ^0,5

Oldukça Nadir Yılda bir defa 1

Nadir Ayda bir defa 2

Ara Sıra Haftalık 3

Bazen Günlük 6

Sürekli Günde bir defadan daha fazla

3.4.3 Şiddet

Ortaya çıkan tehlikenin olması durumunda çalışan, bulunduğu ortama ve çevresine vereceği tahmini yapılan zarar miktarıdır. Bu zarar hesaplanırken verilecek puanlama da tereddüt yaşanırsa en yüksek puanlama yapılması gerekmektedir.

Fine Kinney risk analiz yöntemi ile şiddet puanlamasını yaparken sonuç kısmında “ölüm” mevcutsa ise ölüm tek ise 40 puan veya bir fazla ölüm var ise 100 puan yapılmalıdır.

Aşağıdaki Tablo 3.3 deki gibi ihtimallere 1 den başlayarak zararın derecesinin durumuna göre 10 0 sayısına kadar bir değer verilerek hesaplamaya dâhil edilir.

Tablo 3.3. Fine Kinney Risk Analiz Yöntemi Zarar/Sonuç Değerleri

KATEGORİ ZARARIN AÇIKLAMASI PUAN

Dikkatle incelenmeli Hafif etki-Ramak kala- Çevresel etki yok

1

Önemli Küçük yaralanma –

ilkyardım -az çevresel etki

3

Ciddi Tıbbı Müdahale-çok

çevresel etki

7

Çok Ciddi Malullük, uzun zamanlı tedavi - çevresel etki

15

Çok Kötü Ölümlü kaza-Ciddi

çevresel etki

40

Felaket Birden Fazla Ölüm

-Çevre Felaketi

100

3.4.4 Kontrol Tedbirlerine Karar Verilmesi

Şiddet, Frekans ve Zarar içinde kullanılan puanlamaların çarpımı ile ortaya bir sonuç çıkacaktır bu sonuç “Risk Değerlendirme Sonucu” dur. Bu sonuç kapsamında Tablo 3.4 de gösterilen tabloya göre ortaya çıkacak puan 70’ten yüksek çıkacak riskler için mutlaka bir DÖF yapılıp uygulanmalıdır.

Risk Düzeyine göre karar ve eylem tablosuna göre alınması planlanan önlemlerin öncelik sırası belirlenir, bunu yaparken riske maruz kalabilecek çalışanlar, Maruz kalma süreleri, alınacak önlemlerin hangileri olduğu ve bunların süreklilik şeklinde devam edilecek önlemler olması ve bunların

Tablo 3.4. Risk Düzeyine Göre Karar ve Eylem Değerleri

KARAR EYLEM RİSK DEĞERİ

Kabul edilebilir risk Acil önlem gerektirmeyebilir

RÖS ≤10

Kesin Risk Eylem planına dâhil edilmeli

10 ≤ RÖS ≤ 40

Orta Risk Sıklıkla kontrol edilmeli ve eylem planına alınmalı

40 ≤ RÖS ≤100

Ciddi Risk Kısa sürede giderilmek Önlemler belirlenmeli ve uygulanmalıdır

100 ≤ RÖS ≤ 400

Çok ciddi/önemli risk Çalışma durdurulmalı ve hemen önlem alınıp uygulanmalı

RÖS ≥ 400

Bu tablonun sonucuna göre ortaya çıkan risk değeri kapsamında alınması planlanan önlemler aşağıda sıralanmıştır:

 Risklerin kaynağında yok edilmesi,

 Riskler önlenemiyorsa daha az risk oluşturanla değiştirilmesi,

 Risklerin kontrol edilemediği durumda izole ve kontrol altına alınacak önlemlerin yapılaması,

 Düzeltici önleyici form bildirimleriyle otomasyon, tecrit gibi mühendislik önlemlerinin uygulanması,

 Yönetimin kontrol önlemlerine dâhil edilerek, ISG anlayışının anlatılması,

 İşe Uygun baret, iş ayakkabısı, gözlük, ikaz yeleği ve işe özgü kişisel koruyucu ekipmanların verilmesi.

3.4.5 Kontrol Tedbirlerinin Tamamlanması

Bir önceki madde de belirlenen önlemler uygulanır. Risklerin ortadan kaldırılması, minimize edilmesi, riskin eki edecek zararın şiddetinin azaltılması veya tamamen kaldırılması için ya da maliyetini düşünülüp araştırmaların yapılıp, uygulamaya konulmasıyla başlanmış olur.

3.4.6 İzleme ve Tekrar Etme

İzleme ve tekrar etme de bu zamana kadar olan adımlar değerlendirilip, artı risk var mı, ortaya çıkar mı, maruziyetin durumun sorgulanması ve hangi düzeyde olduğu, önlemler kapsamında belirtilen yöntemlerin başarılı olup olmadığı konularına bakılır. Bu konularda gelişmeler olumlu yönde ise kontrol adımları belli aralıkla kontrol edilerek devam edecektir, olumsuz yönde ise yerine yeni önlemler düşünülmek üzere tekrardan hesaplamalar ve önlemler belirlenecektir [9].