Fen Edebiyat Fakültesi risk analizi

Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığından alınan afet anı ve sonrası kullanılmak üzere sahip olunan iç kaynaklar ve kullanılabilirliği ile ilgili bilgileri aşağıda özetlenmiştir.

• Personel: 2007 yılında hazırlanmış ve şu an güncellenmekte olan görev dağılım listesi,

• Ekipman: Fakülte içinde yangınlar için temin edilmiş yangın tüpleri ve kimyasallar için önlem çalışmaları,

• Sosyal ve Yönetsel Tesisler / Araçlar: Herhangi bir çalışma yapılmamıştır,

• Eğitim: Eğitim çalışmaları hazırlık aşamasındadır. İzmit MYO il koordinasyon sağlanarak personel ve öğrencilerin eğitimi sağlanacaktır. Kimya bölümüne kimyasallarla ilgili seminerler belirli aralıklarla düzenlenmektedir.

Fen Edebiyat Fakültesi için yapılan risk analizi çalışmalarında aşağıdaki durumlar tespit edilmiştir.

• Fakülte A blok ana girişi, coğrafi koşullardan dolayı düşük kottadır. Bu nedenle aşırı yağışlardan fazlasıyla etkilenmektedir. 2008 yılında yaşanan aşırı yağış sonrası bina zemin ve bodrum katı su basmış ve sonrasında girişe mazgallar yapılarak önlem alınmıştır,

• Fakülte A blok tüm katlarında engelli asansörü mevcuttur,

• Fakülte binası koridor, galeri ve sahanlıklarda yedek enerji beslemeleri mevcuttur, • Dekanlık, laboratuar ve çok amaçlı bazı odalarda ilkyardım dolapları ve malzemesi vardır,

• Nükleer laboratuarındaki radyoaktif madde çelik kasa içerisinde Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) standartlarında saklanmaktadır,

• Kimyasal malzeme deposu öğrenci laboratuarı içerisinde, yetersiz ve düzensizdir. Depoda 1 adet fireball (yangın topu) olmakla birlikte depolama şartları ve havalandırma yetersizdir. Katı, sıvı malzemeler yan yana ve aynı şartlarda depolanmaktadır,

• Kimya laboratuarlarında tehlike oluşturacak tüpler uygunsuz yerlerde ve sabitlenmemiştir. Yine laboratuarlardaki eğitim materyallerinin çoğu tehlike oluşturacak niteliktedir,

• Eğitim laboratuarlarında zehirli, yanıcı, kolay alev alıcı ve kanserojen kimyasallar bulunmaktadır (Ek- H),

• Personel ve öğrenciler kimyasallar için ilkyardım ve müdahale önlemleri konusunda herhangi bir eğitim almamış ve yeterli bilgiye sahip değildir,

• Öğrenci laboratuarları galeri boşluklarına açıldığı için yoğun ve acil durumlarda sorun yaratacak niteliktedir,

• Derslik ve laboratuar koridorlarında camlı dolaplar ve panolar mevcut olup sabitlenmemiştir,

• Fakülte otoparkı acil durum anında toplanma alanı olarak kullanılabilir. Bodrum kattan otoparka çıkış için kullanılan ve acil durum çıkışı olarak da kullanılabilecek olan çıkış kapısı içeri yönde açılmaktadır. Ayrıca, kapının genişliği bina büyüklüğü ve kişi sayısına uygun değildir,

• Binaya ait sabit yangın söndürücü ve hortumları haricinde laboratuarlara yerleştirilen yangın tüplerinin çoğu kapı girişlerinde kolay ulaşılabilecek alanlarda olmalarına rağmen sabitlenmemiştir,

• Koridorlarda öğrencilere internet hizmeti sunan bilgisayarlar ve masalar sabitlenmemiştir,

• Personel ofislerinin yerleşiminde yapısal olmayan riskler dikkate alınmamıştır, • Bina merdiven basamakları ile dış mekan sahanlıklarında kaymayı önleyici bantlar yoktur,

• Personel ve öğrencilerin herhangi bir afet veya acil durum anında yapılacaklara yönelik bir eğitimleri ve tatbikatları yoktur,

• Ek- F form bilgilerine göre, tehlikelerden etkilenecek personel ve öğrenci toplamı 1500’dür. Tahmini tahliye ve etki süresi ile alınan önlemlere ait bilgiler Ek- F’de verilmiştir.

Dekanlık tarafından doldurulan Ek- F formu verileri değerlendirilerek Tablo 7.3’e sayısal olarak aktarılmıştır. Fakülte yönetimi tarafından yapılan değerlendirmelerin bilimsel verilere dayanmadığı ve bu nedenle yüzeysel ve sadece yapısal niteliklerle sınırlı kaldığı ve objektif olmayabileceği düşünüldüğünden bu verilerin bir kısmı aşağıda açıklanan bilimsel ve istatistiki bilgiler doğrultusunda değiştirilmiştir.

Özellikle deprem ve sel gibi doğal afetler için 25-100 yıllık dönemlere ait olasılık değerleri dikkate alınarak puanlama yapılmıştır. Türkiye yüzölçümünün %42’si, ülke nüfusunun %45’i ile Kocaeli ili, 1. derece deprem bölgesinde yer almaktadır (Özmen, 2007c). Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü deprem kayıtlarına göre 1900-2010 yılları arasında ülke genelini etkileyecek 6 ve üzeri büyüklükte toplam 100 deprem olmuştur. 1943-1999 yılları arasında Kocaeli ve civarını etkileyecek aynı büyüklükteki depremlerin sayısı ise 4’dür. Yine Marmara bölgesinin depremsellik analizi çalışmaları için kullanılan 1907- 2007 yılları arasında kaydedilmiş deprem verilerinden hesaplanan ve yerleşkemizdeki binaları etkileyecek büyüklükteki (6,5 ve üzeri) depremlerin olma olasılığı verilerine bakıldığında ise 25 yıl için olasılık %41,7 dir (Yılmaz, 2009).

Beklenen İstanbul depreminin Kocaeli ilini de etkileyeceği düşüncesiyle, oluşum sıklığı için puanlama (derecelendirme) “3 (bazen)” olarak belirlenmiştir.

Ülkemizde 1956-1997 yılları arasında onar yıllık periyotlarda için sel ortalamasın bakıldığında 1986-1997 yılları arasında sel oranında azalma gözlenmesine rağmen ölüm ve maddi kayıplarda artış gözlenmektedir (Kadıoğlu, 2010). Son yıllarda, küresel ısınma nedeniyle yağış şiddetinin artışına, plansız yerleşim ve yanlış arazi kullanımı da eklendiğinde sel riski artmaktadır. Seller ile mücadele için oluşum süreleri ve yerlerinin bilinmesi ve önlemlerinin alınması gerekmektedir. Uygulamada kullanılmak üzere sel için oluşum sıklığı belirlenirken bu veriler dikkate alınarak puanlama (derecelendirme) “3 (bazen)” olarak belirlenmiştir.

Tablo 7.3: Risk seviyesine göre derecelendirme (Fen Edebiyat Fakültesi)

Etki Derecesi Mekan-Bina

Tehlike

Yapısal _Olmayan Yapısal _Riskler İkincil

Eğitim Sürekliliğ i İnsan ORT. Oluşum Sıklığı / Olasılık Öncelik/ Dereces i DEPREM 2 3 3 3 3 3 3 9 SEL 3 3 3 2 2 3 3 9 PATLAMA 4 3 4 3 4 4 3 12 YANGIN 3 3 2 3 2 3 3 9 GAZ KAÇAĞI 1 2 2 2 2 2 3 6 S.ELEKTRİK / YILDIRIM 2 1 2 1 1 1 2 2 SABOTAJ/ TERÖR 2 2 1 1 2 2 2 4 HAVA KOŞULLARI 1 2 2 2 2 2 3 6 ULAŞIM KAZALARI 1 1 1 2 2 1 3 3

Etki Derecesi : Önemsiz: 1, Sınırlı: 2, Kritik: 3, Felaket: 4

Oluşum Sıklığı / Olasılık : Yok: 1, Nadiren: 2, Bazen: 3, Yüksek: 4

Hesaplanan öncelik derecesi sonuçlarına göre önerilen planlama içeriği ve öncelik seviyesi Tablo 7.4’de verilmiştir.

Tablo 7.4: Fen Edebiyat Fakültesi plan içeriği ve öncelik seviyesi

Sonuç Risk Tehlike Plandaki Öncelik

12,9 Yüksek Patlama, Deprem, Sel, Yangın 1

6 Orta Gaz Kaçağı, Hava Koşulları 2

4,3 Az Sabotaj/Terör, Ulaşım Kazaları 3