Türkiye ve Irak’ta okullarda uygulanan fen ders programının amaçlarına ilişkin olarak Türkiye’den İstanbul ili Beylikdüzü ilçesinden ve Irak Kerkük il merkezinden araştırmaya katılan öğretmenlerin görüşleri karşılaştırılmıştır. Yapılan analizlerde frekans, yüzde dağılım ölçüleri kullanılmış, karşılaştırmalı analizler ise kay kare analizine göre yapılmıştır. Kay kare kullanma koşullarının sağlanmadığı durumlarda sadece frekans ve yüzde karşılaştırmaları ile yetinilmiştir. Buna göre elde edilen bulgulara Tablo 6’da yer verilmiştir.
60 Tablo 6: Fen Bilimleri Dersinin Amaçlarına İlişkin Görüşler
No Madde Ülkeler
Tamamen
Katılıyorum Katılıyorum Kısmen
Katılıyorum Katılmıyorum Kesinlikle
Katılmıyorum Toplam
X2 p
f % f % f % f % f % f %
1 Dersin amaçları-kazanımları öğretim düzeyine uygun niteliktedir.
Türkiye 6 7.3 … … 33 40.2 31 37.8 12 14.6 82 100.0
76.98 0,000*
Irak 5 8.2 35 57.4 20 32.8 1 1.6 … … 61 100.0
2 Dersin amaçları toplumun ihtiyaçlarını karşılayacak niteliktedir.
Türkiye 6 7.3 7 8.5 53 64.6 16 19.5 … … 82 100.0
…. ….
Irak 4 6.6 33 54.1 17 27.9 4 6.6 3 4.9 61 100.0
3 Dersin amaçları açık bir şekilde yazılmıştır. Türkiye … … 6 7.3 9 11.0 49 59.8 18 22.0 82 100.0
71.73 0,000*
Irak 6 9.5 25 39.7 24 38.1 7 11,1 1 1.6 61 100.0
4 Dersin amaçları öğrenci ihtiyaçlarını karşılayacak niteliktedir.
Türkiye ... ... 7 8.5 50 61.0 18 22.0 7 8.5 82 100.0
…. ….
Irak 11 17.5 22 34.9 22 34.9 7 11.1 1 1.6 61 100.0
61
5 Dersin amaçları öğrencilerin düzeyine uygundur. Türkiye 6 7.3 1 1.2 39 47.6 23 28.0 13 15.9 82 100.0
96.20 0,000*
Irak 14 22.2 40 63.5 6 9.5 3 4.8 ... ... 61 100.0
6 Ders programı öğrencinin fen dersine yönelik olumlu yaklaşmasını sağlayacak niteliktedir.
Türkiye ... ... ... ... 34 41.5 47 57.3 1 1.2 82 100.0
117.33 0,000*
Irak 24 38.1 30 47.6 7 11.1 2 3.2 ... ... 61 100.0
7
Program öğrencilerin günlük yaşamda karşılaşacakları problemleri çözebilecek niteliktedir.
Türkiye ... ... 6 7.3 70 85.4 5 6.1 1 1.2 82 100.0
…. ….
Irak
25 39.7 36 57.1 2 3.2 ... ... ... ... 61 100.0
*p < 0,05 anlamlı sd = 4
62
Elde edilen bulgulara göre Fen bilimleri dersinin amaçlarının öğretim düzeyine uygunluğu konusunda yapılan kay kare analizi sonucunda, araştırmaya katılan öğretmenlerin görev yaptıkları ülkeye göre görüşleri arasında anlamlı bir ilişki belirlenmiştir (X2=76.98;
p<0.05). Bir başka deyişle öğretmenlerin fen dersinin amaçlarının öğretim düzeyine uygunluğu konusundaki görüşleri görev yaptıkları ülkeye göre farklılık gösterebilmektedir.
Buna göre Türkiye-İstanbul-Beylikdüzü’nde görev yapan fen dersi öğretmenlerinin
%40.2’lik kesimi fen dersinin amaçlarının öğretim düzeyine uygunluğu görüşüne kısmen katılırken, Irak- Kerkük Türkmen okullarındaki öğretmenlerin çoğunluğunu oluşturan
%57.4’lük kesim ise bu görüşe katılmışlardır. Genel olarak bakıldığında Irak’taki öğretmenlerin bu konuda Türkiye’deki öğretmenlere göre daha olumlu düşüncelere sahip oldukları belirlenmiştir.
Dersin amaçlarının toplumun ihtiyaçlarını karşılama durumuna ilişkin iki ülkeden araştırmaya katılan öğretmenlerin görüşleri, gerekli koşullar sağlanamadığı için kay kare analizi ile karşılaştırılmamış, sadece dağılımlara dayalı olarak ele alınmıştır. Buna göre Türkiye’den katılan öğretmenlerin yaklaşık üçte ikisi %64.6 fen bilimleri dersinin amaçlarının toplumun ihtiyaçlarını kısmen karşılayabildiğini belirtirken, Irak’tan katılan öğretmenlerin ise yaklaşık yarısı %54.1 bu görüşe katıldıklarını belirtmişlerdir. Genel bir değerlendirme yapmak gerekirse Irak’taki öğretmenler fen dersinin amaçlarının toplumun ihtiyaçlarına dönük olması konusunda Türkiye’den katılan öğretmenlere göre daha olumlu görüşlere sahip oldukları söylenebilir.
Fen bilimleri dersinin amaçlarının açık bir şekilde yazımı konusunda yapılan kay kare analizi sonucunda, araştırmaya katılan öğretmenlerin görev yaptıkları ülke ile görüşleri arasında anlamlı bir ilişki belirlenmiştir (X2=71.73; p<0.05). Buna göre Türkiye- İstanbul- Beylikdüzü’nde görev yapan fen dersi öğretmenlerinin %59.8’lik kesimi fen dersinin amaçlarının açık bir şekilde yazıldığı görüşüne katılmazken, Irak-Kerkük Türkmen okullarındaki öğretmenlerin çoğunluğunu oluşturan %39.7’lik kesim ise bu görüşe katılmışlardır. Genel olarak bakıldığında Irak’taki öğretmenlerin bu konuda Türkiye’deki öğretmenlere göre daha olumlu düşüncelere sahip oldukları belirlenmiştir.
63
Dersin amaçlarının öğrenci ihtiyaçlarını karşılama durumuna ilişkin iki ülkenin araştırmaya katılan öğretmenlerin görüşleri, ele alındığında Türkiye’den katılan öğretmenlerin yaklaşık üçte ikisi %61.0 fen dersinin amaçlarının öğrenci ihtiyaçlarını kısmen karşılayabildiğini belirtirken, Irak’tan katılan öğretmenlerin ise %34.9’u katılma ve kısmen katılma görüşlerine eşit bir dağılım göstermişlerdir. Buna göre Irak’taki öğretmenlerin fen dersinin amaçlarının toplumun ihtiyaçlarına dönük olması konusunda Türkiye’den katılan öğretmenlere göre daha olumlu görüşlere sahip oldukları söylenebilir.
Fen bilimleri dersinin amaçlarının öğrenci düzeyine uygunluğu konusunda yapılan kay kare analizi sonucunda, araştırmaya katılan öğretmenlerin görev yaptıkları ülke ile görüşleri arasında anlamlı bir ilişki belirlenmiştir (X2=96.20; p<0.05). Başka bir deyişle öğretmenlerin fen dersinin amaçlarının öğrenci düzeyine uygunluğu konusundaki görüşleri açısından görev yaptıkları ülke önemli bir değişkendir. Buna göre Türkiye-İstanbul- Beylikdüzü’nde görev yapan fen dersi öğretmenlerinin %47.6’sı fen dersinin amaçlarının öğrenci düzeyine uygunluğu görüşüne kısmen katılırken, Irak Türkmen okullarındaki öğretmenlerin çoğunluğunu oluşturan %63.5’lik kesim ise bu görüşe katılmışlardır. Genel olarak bakıldığında Irak’taki öğretmenlerin bu konuda Türkiye’deki öğretmenlere göre daha olumlu düşüncelere sahip oldukları belirlenmiştir.
Fen bilimleri dersinin öğrenciyi derse yönelik olumlu yaklaşmasını sağlayacak niteliği konusunda yapılan kay kare analizi sonuncunda, araştırmaya katılan öğretmenlerin görev yaptıkları ülke değişkeni açısından görüşleri arasında anlamlı bir ilişki belirlenmiştir (X2=117.33; p<0.05). Bir başka deyişle öğretmenlerin fen dersinin öğrenciyi derse teşvik etmesi konusundaki görüşleri farklı ülkelerde görev yapmak görüşlerini etkilemektedir.
Buna göre Türkiye-İstanbul-Beylikdüzü’nde görev yapan fen dersi öğretmenlerinin
%57.3’lük kesimi fen dersinin öğrenciyi fen dersine yönelik olumlu yaklaştığı görüşüne katılmazken, Irak Türkmen okullarındaki öğretmenlerin yaklaşık yarısını oluşturan
%47.6’lık kesim bu görüşe katılmışlardır. Buna göre Irak’taki öğretmenlerin bu konuda Türkiye’deki öğretmenlere göre daha olumlu düşüncelere sahip oldukları belirlenmiştir.
Fen bilimleri dersinin amaçlarının öğrencilerin günlük hayatta karşılaşacakları problemleri çözmelerine uygunluğu konusundaki görüşleri incelenmiştir. Buna göre Türkiye’den katılan öğretmenlerin yaklaşık dörtte üçü (%85.4) fen dersinin amaçlarının öğrencilerin günlük hayatta karşılaşacakları problemleri çözmelerine uygunluğu görüşüne kısmen
64
katıldıklarını belirtirken, Irak’tan katılan öğretmenlerin ise yaklaşık yarısı (%57.1) bu görüşe katıldıklarını belirtmişlerdir. Genel bir değerlendirme yapmak gerekirse Irak’taki öğretmenler fen dersinin amaçlarının öğrencilerin günlük hayatta karşılaşacakları problemleri çözmelerine uygun olması konusunda Türkiye’den katılan öğretmenlere göre daha olumlu görüşlere sahiptirler.
4.5. Türkiye ve Irak’ta Fen Bilimleri Ders Programının İçeriğine Yönelik Bulgu ve