• Sonuç bulunamadı

III. BÖLÜM: TÜRKİYE YUNANİSTAN İLİŞKİLERİ BAĞLAMINDA BAT

3.3. Batı Trakya Müslüman-Türk Azınlığı’nın Sorunları

3.3.1. Kimlik Sorunu

3.3.1.1. Etnik Kimliğin İnkarı Çerçevesinde Birlikler

3.3.1.1.1. İskeçe Türk Birliği (İTB)

İskeçe Türk Birliği, 1927 tarihinde İskeçe’de “Türk Gençler Yurdu” olarak kurulmuş, İkinci Dünya Savaşı esnasında mecburen faaliyetlerini durdurmuş ve 1946

yılından sonra “Ksanthi Türk Birliği” adıyla tekrar faaliyete geçmiştir.224

1971 yılında Dernekler Yasası’nı değiştiren Yunanistan İTB’nin süresi içinde yapılan ve maddelerinin de değiştirildiği halde başvuruyu yasa ve kamu düzenine aykırı olduğunu gerekçe göstererek kabul etmemiştir. Fakat Birlik 1984 yılına kadar faaliyetini sürdürmüştür.

İTB, 15 Kasım 1983 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilan edilmesinden sonra İskeçe Valisinin 29 Kasım 1983 tarihinde yapmış olduğu

başvurunun225

ardından isminde "Türk" kelimesinin bulunması, dernek tüzüğünün yasalara aykırı olduğu ve kamu düzeni ve ahlakını ihlal ettiği sebebiyle 1986 yılında kapatılmıştır. Birlik üyeleri mahkemenin verdiği kararın istinafını talep etmişler ve İstinaf Mahkemesi birçok kez duruşmayı erteleyerek sonunda 15 Ocak 1999

tarihinde dava görüşülmüştür.226

19 Mart 1999’da mahkeme yayınlanan karar ile başvuruyu reddetmiş ve “İsminde Türk kelimesinin bulunması ve Yunanistan sınırları

içinde yabancı bir devletin çıkarlarına hizmet etmesi" sebep gösterilerek derneğin

223 Rumeli Balkan Stratejik Araştırmalar Merkezi,

http://www.rubasam.com/NewsDetail.Asp?NewsID=4847&Title=T%FCrk-Az%FDnl%FDk- kendisini-yok-sayan-bakana-tepki-g%F6sterdi- ( Erişim tarihi: 08.01.2019)

224 Baskın Oran, a.g.e. s. 173 225 Turgay Cin, a.g. e. s.147,148 226

faaliyetlerinin kamu düzenine aykırı olduğuna karar vermiş ve Bidayet

Mahkemesi’nin kararını onayarak İTB’yi kapatmıştır.227 İTB üyeleri mahkemenin

verdiği kararın temyizini istemiş, Yunanistan Yargıtay’ı 8 Aralık 2000 tarihinde verdiği kararında İstinaf Mahkemesi’nin verdiği kararı yeterli temelden ve kanıttan yoksun bularak davanın tekrar gözden geçirilmesi kararı vermiştir. Birlik üyeleri tekrar İstinaf Mahkemesi’ne başvurmuş fakat mahkeme 25 Ocak 2002 tarihinde verdiği kararında da İTB’nin kapatılması konusundaki kararında sabit kalmıştır. Birlik üyeleri kararı tekrar temyiz etmiştir. Dava Yargıtay Genel kurulunda görüşülmüş ve olumsuz karar çıkmıştır. 7 Şubat 2005 tarihinde Yargıtay aldığı karar ile iç hukuk yolları tamamen tükenmiş, 1984 yılında İTB Derneği aleyhine açılan kapatma davası Yunan Yargıtayı’nın nihai kararı ile kabul edilmiş ve İTB Derneği kapatılmıştır.228

İç hukuk yollarında çözüm bulamayan İTB üyeleri 2005 yılının temmuzunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi(AİHM)’ne başvurmuştur. AİHM, 2008 yılında verdiği karar ile İTB’yi haklı görmüş ve bu kararın ardından İTB İskeçe Adliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak birliğin resmiyeti için iade talep etmişlerdir. 2009 yılının mayısında İTB’nin başvurusu reddedilmiş ve yine hemen ardından istinaf dilekçesi verilmiştir. 25 Ocak 2011 tarihinde açıklanan karar ile İTB’nin talebi tekrar reddedilmiş ve tekrar temyize başvurulmuştur. Yargıtay 24 Şubat 2012 tarihinde temyiz başvurusunu AİHM kararlarının ulusal mahkemeler için bağlayıcı olmadığı gerekçesiyle reddetmiş böylece ikinci kez iç hukuk yolları tamamen tüketilmiş olmuştur. Bütün bunların üzerine 16 Ağustos 2012’de tekrardan

AİHM’ye başvurulmuştur.229

3.3.1.1.2. Gümülcine Türk Gençler Birliği (GTGB)

1928 yılında “Türk Gençler Birliği Ümit Spor Kulübü” adı altında kurulmuş ve 1938’de tüzüklerini onaylatmışlardır. Fakat bahsedilen yasa değişikliği nedeniyle

227

Hukuki Süreç, İskeçe Türk Birliği, http://www.iskeceturkbirligi.org/page.php?ref=hukuki_surec (Erişim tarihi: 08.01.2019)

228 Turgay Cin, a.g.e. s.165 229

İskeçe Türk Birliği, http://www.iskeceturkbirligi.org/page.php?ref=hukuki_surec (Erişim tarihi: 31.03.2019)

tüzük değiştirilmişse de İstinaf Mahkemesi tüzüğü onaylamamıştır. Bu dernek de fiili

olarak 1984 yılına kadar faaliyetini sürdürmüştür.230

Derneğin tüzüğünde kuruluş amacı “Batı Trakya’da ikamet eden Türk gençliği’nin manevi ve bedeni eğitimi,

Yunan harfleri ve Türk harfleri ve şivesinin öğretilmesi ile manevi inkişafı, futbolun, jimnastiğin ve genel olarak atletizmin aşılanması ve yayılması, nişancılık, müzik eğitimi, geziler ve bütçe sınırları içinde dernek üyelerine maddi ve tıbbi yardımda bulunmaktır.”olarak geçmektedir.231

GTGB’nin başkanı 16 Nisan 2017 tarihinden itibaren Necat Ahmet

olmuştur.232

Söz konusu dernekler dışında bölgede Türkler tarafından kurulan ve adında “Türk” ibaresi geçmeyen birçok derneğe rastlamak mümkündür, bu devletler

Yunan hükümeti ile herhangi bir sorun yaşamamaktadır.233

3.3.1.1.3. Batı Trakya Türk Öğretmenler Birliği (BTTÖB)

1936 yılında “Rodop-Evros Türk Öğretmenler Birliği” adı altında kurulmuş, daha sonra Ksanthi’de bulunan öğretmenleri de bünyesine dahil edebilmek amacıyla 1966 yılında tüzük değişikliğine gitmiş ve Batı Trakya Türk Öğretmenler Birliği

adıyla onaylanmıştır.234

1971 tarihinde Yunanistan’da değiştirilen dernekler yasası ile BTTÖB herhangi bir sorun yaşamamış fakat sonraki yıl resmi yetkililer tüzükte tekrar değişiklik istemiş fakat bu sorun da aşılmıştır. Bu sefer de valilik birliğin adında geçen “Türk” ifadesinin çıkarılması için üst mahkemeye başvurmuş ve mahkeme valilikle aynı kararı alınca birlik üyeleri kararı Yunan Danıştayı’na götürmüş ve bu konu da askıda kalmıştır. BTTÖB de faaliyetlerini 1984 yılına kadar sürdürmüştür. Cunta döneminde derneğin tabelasının indirilmesi için baskılar artmış, 1983’ten sonra Rodop Valisi Papadimas, “Yan yana yaşayan Hıristiyan ve

Müslüman toplumları arasında Türk kelimesinin huzursuzluğa ve sürtüşmeye neden olabileceği” sebebiyle tabelanın indirilmesi ve tüzükte geçen “Türk” kelimesinin

230 Baskın Oran, a.g.e. s. 173 231

Gümülcine Türk Gençler Birliği, Tüzük, http://gtgb.gr/show_tuzuk.php (Erişim tarihi:31.03.2019

232

“Gümülcine Türk Gençler Birliği'nin yeni başkanı Necat Ahmet”

http://milletgazetesi.gr/view.php?id=7186 (Erişim tarihi:06.01.2019)

233 Ali Hüseyinoğlu, “Yunanistan’da(Batı Trakya) Türk Azınlığı ve Türkçe, Balkanlarda Yaşayan

Türk Azınlıkları ve Türkçe’ye Yönelik Dil Politikaları, Astana Yayınları,2016,s.122

234

kaldırılması talebinde bulunmuştur.235Öğretmenler bu isteği yapmayınca emniyet güçleri 1985’te tabela indirmiştir.Yerel mahkemelerde derneğin tabelasının indirilmesi ile ilgili davalar görüşülmüş ve hep olumsuz neticeler alınmıştır. Yerel mahkemelerin olumsuz kararlarının ardından dava Yargıtay’a götürülmüş ve 1988’de yerel mahkemelerin verdiği kararlar onaylanarak dernek resmen kapatılmıştır.

Dernek 1988’den bu yana resmi olmamasına rağmen 270 üyesi ile faaliyetlerine devam etmektedir.Dernek çatısı altında; müzik kursları, resim kursları, halk oyunları ve Türk Halk Müziği Korosu çalışmaları düzenlenmektedir. 236

3.3.1.2. Etnik Kimliğin İnkarının Bir Sonucu Olarak: 29 Ocak 1988