• Sonuç bulunamadı

III. BÖLÜM: TÜRKİYE YUNANİSTAN İLİŞKİLERİ BAĞLAMINDA BAT

3.7. Ekonomik Alanda Karşılaşılan Sorunlar

Azınlığın büyük bir çoğunluğu geçimini tarımla uğraşarak sağlamakta, bu anlamda da tütün üretimi önemli bir geçim faaliyeti olarak karşımıza çıkmaktadır. AB’nin tütün üretimi yapan çiftçilere sağlamış olduğu sübvansiyon ile geçmiş yıllara kıyasla tütün üreticilerinin gelir düzeylerinde iyileşme görülmüşse de, 2010-2013 yılları arasında tütün primlerinin %50 oranında azalacak, 2013 yılından itibaren de tamamen kesilecek olması üreticileri sıkıntıya düşürmüş ayrıca Yunan yönetimi de

tütün yerine alternatif ürün ekilmesi konusunda herhangi bir çalışma yapmamıştır.368

Batı Trakya’da nüfusun yaklaşık olarak %75’inin köylerde yaşadığı ve tarımla uğraştığı bilinmektedir. Bunun sonucu olarak da arazi mülkiyeti Batı Trakya

Türk azınlığı için önemli bir hale gelmektedir.369

Bunun yanında Yunan hükümeti, kamulaştırma, arazi birleştirmeleri, tapu ve zilyetliği tanımama gibi sorunlar ortaya çıkararak Batı Trakya Türk azınlığının sahip oldukları toprakları ellerinden almakta

ve yeni gayrimenkul edinmelerine engel olmaktadır.370

Batı Trakya Türk azınlığının haklarını tıpkı diğer haklarında olduğu gibi garanti altına alan uluslararası ve ikili antlaşmalar bulunmaktadır. Lozan Barış

Antlaşması'nın 40. maddesi371 Müslümanların Yunan yurttaşlarıyla aynı haklardan

yararlanabileceğini, 30 Ocak 1923 yılında imzalanan Mübadele Sözleşmesi’nin 16. Maddesi ise mübadelenin dışında olanların mülkiyet haklarından yararlanmalarına

engel çıkartılmayacağını karara bağlamıştır.372

22 Kasım 1966 yılında Ziraat Bankası ile Yunan Merkez Bankası arasında bir antlaşma imzalanmış, “Trakya Müslümanlarına ait arazileri, zirai yapılarını Yunan vatandaşı ve Hıristiyan dinine mensup Elenlerin satın almaları için” uygun

368 Ali Dayıoğlu, a.g.e. s. 606 369 Baskın Oran, a.g.e. s. 235 370

Ekonomik Baskılar, Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği,

http://www.bttdd.org.tr/sorunlarimiz/ekonomik-baskilar.html (Erişim tarihi: 08.01.2019)

371 Lozan Barış Antlaşması, Andlaşmalar, Türk Tarih Kurumu,

http://www.ttk.gov.tr/tarihveegitim/antlasmalar-tam-metin/

372

kredi kolaylıkları sağlanmıştır.373

Bu antlaşma ile azınlığın elindeki toprağı azaltmak amaçlanmıştır.

1989 yılında 150 Pontuslu aile Batı Trakya’ya gelmiş, bu ailelere azınlık tarlalarından oluşan 2000 dönümlük bir arazinin kamulaştırılması yoluyla elde edilen topraklar üzerine yapılmış Örnek Yerleşim Sitesine yerleştirilmiş, Gümülcine’de sürekli oturmak şartıyla tapuları verilmiştir. Konut bedelleri 20 yıl takside

bağlanmıştır.374

Azınlığın elindeki toprağı yitirmesinin bir başka ve en önemli nedeni ise kamulaştırmadır. Yapılan kamulaştırmalar için yasal dayanak topraksız çiftçi ve hayvan yetiştiricisinin yerleştirilmesi için yapılan kamulaştırmaya ilişkin 2185/1952 sayılı yasadır. Bu yasa Batı Trakya Türk azınlığının topraklarının kamulaştırılmasında da kullanılmış fakat topraksız azınlık üyeleri dağıtılan topraktan

pek yararlanamamıştır.375

Azınlığın arazi yitirmesinin bir başka nedeni de zamanla bölünüp ekonomik olmaktan çıkan arazilerin yeniden dağıtılmasına ilişkin 821/1948 sayılı yasanın uygulanmasıdır. Yunanca’da bu uygulama “Anadazmos” diye anılmaktadır. Bölgedeki mülk sahiplerinin yarıdan fazlasının dilekçe vermesi sonucunda yapılan bu uygulama dağıtım sırasında da toprağı alınan kişiye eski toprağına eş değerde

yeni toprak verilmesidir.376 1974 yılından sonra uygulama valinin takdiri ile zorunlu

hale gelmiştir.

1974 yılında Türkiye’nin Kıbrıs’a müdahale etmesinin ardından azınlık

topraklarına “devlet toprağının fuzuli işgali” iddiasıyla el konulmaya başlamış.377

Var olan uygulamaların şiddeti artmıştır.

Azınlığın ekonomik anlamda yaşadığı sıkıntılar 1982 yılında patlak veren bir olaya yol açmıştır. Azınlık köylülerinin arazileri ellerinden alınınca İskeçe il

373 Ekonomik Baskılar, Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği,

http://www.bttdd.org.tr/sorunlarimiz/ekonomik-baskilar.html (Erişim tarihi: 08.01.2019)

374 Baskın Oran, a.g.e. s. 238 375 Baskın Oran, a.g.e. s.240-241 376 Baskın Oran, a.g.e. s. 244 377

merkezi saat kulesi meydanında protestoya başlamışlardır. Bu protesto şimdiye kadar yumuşak başlı olduğu düşünülen Batı Trakya azınlığı için bir dönüm noktası gibi

görünmüş ve olay Türkiye’de de büyük yankı uyandırmıştır. 378

Azınlık toprakları kamulaştırılmıştır fakat azınlık eline geçen para ile yeni toprak satın alamamıştır. Türk-Yunan ilişkilerinin Kıbrıs meselesi yüzünden iyice gerginleşmesinden dolayı azınlığın taşınmaz edinmesine izin verilmemiştir. 1960’lı yılların ortalarından 1990’lı yılların başına kadar süren bu uygulamanın yasal dayanağı 1938’de çıkarılan 1366 sayılı yasa olup “Sınır ve Kıyı Bölgelerinde Alım-

Satım Hakkının Kullanılmasının Yasaklanması Hakkında İhtiyaca Mebni Kanun”

adını taşımakta, sınır bölgelerinde, kıyılarda, adalarda ve adacıklarda her türlü mal alım-satımı ile zilyetlik hakkının kullanımı, illerde valinin başkanlığında konuyla

ilgili memurların katılımıyla kurulan bir komisyonun iznine bağlı olacaktır.379

Sonuç olarak, Batı Trakya bölgesi ülkenin en fakir bölgesi konumundadır. Ekonomik krizin başladığı 2010 yılından itibaren sürekli düşen kişi başına düşen milli gelir alanında rekor azınlığın yoğun olarak yaşadığı Rodop ve İskeçe illerine aittir. Yunanistan’da ortalama olarak kişi başına düşen milli gelir 16.294 Euro iken, Rodop ilinde kişi başına düşen milli gelir 9.533 Euro; İkinci en düşük milli gelire sahip İskeçe ise bu rakam 9.549 Euro olarak belirlenmiş; Ülke genelinde en yoksul eyalet olan ve Batı Trakya bölgesinin de dahil olduğu Doğu Makedonya – Trakya

Eyaleti’nde ise kişi başına düşen milli gelir 11.164 Eurodur.380

Ekonomik açıdan Yunanistan’ın en geri kalmış bölgesi olan Batı Trakya’da, tütün üretiminin desteklenmesine son verilmesi bununla birlikte AB’nin tütüncülere verdiği tütün primlerinin de Yunan yönetimi tarafından

kesilmesi üzerine, ekonomik çıkmaza giren Batı Trakya Türkleri, Hollanda,

378 Baskın Oran, a.g.e. s.249 379 Emre Aykoç, a.g. t. s.440

380 Yunanistan’ın En Yoksul Bölgesi: Batı Trakya, Kırım Haber Ajansı QHA,

Almanya ve İngiltere başta olmak üzere yerleşmek amacı ile başka AB

ülkelerine göç etmeye başlamışlardır.381

Batı Trakyalı Türk Gazeteci Ahmet Davut, göç sorununa çözüm bulunmadığı takdirde, Batı Trakya’nın, yakın bir gelecekte, Türklerin yurdu olma vasfını yitirebileceğine dikkat çekerek

“… 2010 ile 2018 yılları arasında ise Yunanistan’daki ekonomik krizden etkilenerek Avrupa Birliği ülkelerine çalışma amaçlı olarak giden Türk göçmen sayısı 30 binden fazladır. Son sekiz yıl içerisinde, Avrupa’ya, kırk yılda verdiğimiz göçmen sayısı kadar göçmen vermiş olmamız herkesi endişelendirmeli ve kaygılandırmalıdır. Bu ekonomik kriz nedenli göç akımı, önlem alınmadığı takdirde artarak sürecektir. Eğer, vatandaşlıktan çıkarmalar ve göçler yaşanmamış olsaydı, Batı Trakya’daki Türk nüfusu 500 binden fazla olacaktı.”382

demiştir.

381 Ekonomik Kriz Batı Trakya Türklerini Göçe Zorluyor, TRT Türk,

https://www.trtturk.com.tr/haber/ozel-haber/ekonomik-kriz-bati-trakya-turklerini-goce-zorluyor_331

(01.11.2018)

382 Ekonomik Kriz Batı Trakya Türklerini Göçe Zorluyor, TRT Türk,

https://www.trtturk.com.tr/haber/ozel-haber/ekonomik-kriz-bati-trakya-turklerini-goce-zorluyor_331

IV. BÖLÜM: TÜRKİYE YUNANİSTAN İLİŞKİLERİ