Esnek İstihdam Uygulamaları

Mülakat ve ikincil veri kaynaklarından elde edilen bulgulara göre; esnek istihdam türlerinden taşeron, geçici işçi ve sözleşmeli personeller kurumda çalıştırıldığı tespit edilmiştir. İhale Biriminden elde edilen ikincil kaynaklar neticesinde kurumun; 453 temizlik ve peyzaj alanında 176 güvenlik hizmetleri alanında toplam 629 taşeron işçi, 7

sözleşmeli Bilişim personeli ve 2 Güzel Sanatlar Fakültesi’nde canlı model olarak çalıştırılan geçici işçi mevcut olduğu tespit edilmiştir. Mülakat verilerine örnek olarak A kişisinin özelinde genel olarak aşağıdaki ifade kullanılmıştır:

“Her birimde çalıştırılan taşeron işçiler var.” (A, Şube Müdür; 20 Şubat 2017)

Esnek istihdam türlerinin ihale yöntemi ile işe alındıkları; alımından çalıştırılması ve işine son verilmesine kadar tüm iş ve işlemleri ile İhale Biriminin ilgilendiği; taşeron işçilerle ilgili şikayet ya da memnuniyetler tutanaklarla ilgili birim İdari Mali İşler İhale Birimine bildirildiği tespit edilmiştir. Mülakattan örnek olarak sırasıyla B, H ve L kişilerinin özelinde genel olarak aşağıdaki ifadeler kullanılmıştır:

“Hizmet alımını İhale Birimi yapar. Biz sadece bizde çalışan hizmet görevlisi hakkında bilgi veriyoruz İdari Mali İşlere memnuniyetimiz bakımından başka hiçbir işlemlerini biz yapmıyoruz.” (B, Daire Başkanı; 22 Şubat 2017)

“Sözleşmeli işçiler ihale yöntemiyle alındığı için kriterlerine müdahale etme şansımız olmuyor. Ama işe gelmeme geç gelme gibi bir problem çıktığında tutanak ile tespit edip üst yönetime bildiriyoruz.” (H, Daire Başkanı; 3 Mart

2017)

“Tutanak tutabiliyoruz ama yaptırımımız yok.” (L, Fakülte Sekreteri; 9 Mart

2017)

Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK), Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı’ndan izinler alınarak esnek istihdam türlerini çalıştırılabildiği tespit edilmiştir. Mülakat verilerine örnek olarak A kişisinin özelinde genel olarak aşağıdaki ifade kullanılmıştır:

“Esnek istihdam türlerini çalıştırmak için Devlet Personel Başkanlığı, YÖK ve Maliye Bakanlığının izin vermesi gerekmektedir.” (A, Şube Müdürü; 20 Şubat

2017)

Mülakat ve ikincil kaynaklardan elde edilen veriler ışığında; esnek çalışma türleriyle çalışan taşeron işçilerin yıllardır değişmeden aynı yerde aynı işi yaptıkları ve sabah 7.30 akşam 16.30 çalışma saatleri içinde çalıştırıldıkları tespit edilmiştir. Ayrıca mülakat bulgularından hareketle taşeron işçilerinde tam istihdam sistemine tabii tutuldukları tespit edilmiştir. Çalışanlar yıllardır değişmeden aynı yerde aynı işi yaptıkları için aslında esnek istihdam denilmesinin çok da doğru olmadığı vurgulanmaktadır.

Mülakattan örnek olarak sırasıyla A ve I kişilerinin özelinde genel olarak aşağıdaki ifadeler kullanılmıştır:

“Taşeron işçiler yıllardır aynı kişiler ve bizimle aynı saat çalışırlar o yüzden pek de esnek çalışma diyemeyeceğim.” (A, Şube Müdürü; 20 Şubat 2017) “Çalışma saatleri 7 buçuk 4 buçuk arasında çalışıyorlar. Ama yıllardır aynı kişiler hep bizimle oldukları için normal memur gibi aslında.” (I, Şube Müdürü;

6 Mart 2017)

Bundan 10 yıl önce yeni kamu yönetimi uygulaması kapsamında esnek istihdam türlerinin kamuda arttırılırken şu anda kamuda esnek çalışanların hepsinin kadroya alınması ile ilgili bir düzenleme üzerinde çalışıldığı tespit edilmiştir. Esnek çalışma sistemi ile ilgili, genel olarak kamuda böyle bir strateji olmadığı ifade edilmiştir. Mülakattan örnek olarak sırasıyla G ve K kişilerinin özelinde genel olarak aşağıdaki ifadeler kullanılmıştır:

“Basit bir örnek vereyim. 2000’li yılların başında bu Yeni Kamu Yönetimi anlayışına uygun bir istihdam politikası geliştirme peşindeydi hükümet. Belediyelerde sözleşmeli personeli çok geniş tuttular hizmet alımı konusu yaygınlaşmaya başladı. Fakat aynı partinin hükümeti işte aradan 10 yıl geçti geçmedi birden dedi ki sözleşmeli personeli kadroya alalım.” (G, Rektör

Yardımcısı; 2 Mart 2017)

“Bundan yaklaşık 10 yıl önce kamuda taşeronlaşmayı arttıracağını söyleyen aynı hükümetin şimdi taşeronları kadroya alacağız demesi yanlış bir kere. Biz istihdam politikalarında esnek bir yapıyı mı izleyeceğiz değişken bir yapıyı mı izleyeceğiz yoksa hala klasik aşırı güvenceye sahip bir devlet memurluğunu mu izleyeceğiz.” (K, Şube Müdürü; 8 Mart 2017)

Esnek çalışma saatlerinin kamu görevlileri için uygun olduğu özellikle internet üzerinden işlemlerin çoğunun gerçekleştirilebileceği ancak ücreti etkileme riskinden dolayı personel arasında bile tedirginlik yaratıp genel olarak memurlar arasında şüpheli yaklaşıldığı tespit edilmiştir. Mülakattan örnek olarak sırasıyla A, F ve G kişilerinin özelinde genel olarak aşağıdaki ifadeler kullanılmıştır:

“Biz internet bazlı bir program kullanıyoruz o yüzden bizim işimize çok uygun esnek çalışma uygulamaları. EBYS sistemine evimden de girebiliyorum, internet

ortamında gelen evrakı görüp paraflayabiliyorum. Ancak şöyle bir problem var ki şu anda iş sürece yayılıyor ve tam maaş alınıyor ancak esnek saatte ücret düşer ve bunu kimse istemez.” (A, Şube Müdürü; 20 Şubat 2017)

“Esnek çalışma olarak evden çalışma sistemi olabilir. EBYS var ve evlerden şu anda da havale yapılabiliyor. Mevzuat uygun olduğunda düzenlendiğinde uygulanabilir ama ücrette değişikliğe yol açmamalı.” (F, Daire Başkanı; 1 Mart

2017)

“Devlet hala bir istihdam aracı olarak algılanıyor. Neden insanlar günün belirli bir saatinde çalışmasın. Günlük iş talebini online olarak yapsın yeter. Esnek istihdam uygulaması taraftarıyım ama henüz bir uygulama alanı görmedim.” (G, Rektör Yardımcısı; 2 Mart 2017)

İnsan Kaynakları Sağlama Planı kapsamında genel olarak hem mülakat sonuçlarında hem de ikincil verilerden elde edilen bulgular ışığında kurumda; 453 temizlik ve peyzaj alanında 176 güvenlik hizmetleri alanında toplam 629 taşeron işçi, 7 sözleşmeli bilişim personeli ve 2 Güzel Sanatlar Fakültesi’nde canlı model olarak çalıştırılan geçici işçi olduğu, yıllardır değişmeden aynı yerde aynı işi yaptıkları, sabah 7.30 akşam 16.30 çalışma saatleri olarak belirlendiği, bundan 10 yıl önce yeni kamu yönetimi kapsamında taşeronlaşma sayısı kamuda arttırılırken şu anda tüm taşeronların kadroya geçirileceği bir düzenleme yapılacağı, esnek çalışma uygulamalarının internet üzerinden işler yürütülebildiği için memurluğa uygun olduğu ancak ücreti etkileyeceğinin düşünüldüğü için memurlar bazında bile şüpheli yaklaşıldığı tespit edilmiştir.