Elektronik Gazeteciliğin Avantajları

Elektronik gazetelerin ve gazeteciliğin avantajları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Tek yönlü iletişimde çift yönlü iletişime: Geleneksel basılı gazetecilik anlayışında kaynak ve alıcı arasında tek yönlü bir iletişim vardır. İnternet ve yeni iletişim araçları ile gazetecinin tek taraflı etkinliği ortadan kalkıp okuyucuların hem gazeteci hem de diğer okuyucularla karşılıklı iletişim kurma olanakları doğmuştur. Bu açıdan bakıldığında okuyucu hem haberin oluşmasında hem de okuyuculara aktarılmasında aktif görev almaya başlamıştır. Elektronik gazetenin getirdiği en önemli yeniliklerden birisi okuyucuların yorum yapabilmesidir. Okuyucular haberlere yorum yapabildiği gibi kendileri arasında da iletişime geçebilme olanağına sahiptir.

Okuyucular muhabir, editör ve yazar gibi haberi yayınlayan kişilerle de iletişime geçme imkânına kavuşmuştur. Okuyucu sadece gazeteden bilgiyi alan değil aynı zamanda haberi yorumlayan veya habere tepkisini ortaya koyan kişidir. İnternetin etkileşimli bir iletişim ortamı olması, hem gazeteciler hem de gazete okurları açısından büyük kazanımlar sağlar. Etkileşim, çevrimiçi yayınlanan gazeteleri geleneksel yollarla yayınlanan gazetelerden ayıran temel bir özelliktir (Aktaş 2007, s. 35).

Okuyucuların haber kaynağı olması: Elektronik yayın hayatına geçen gazeteler web sayfalarında okuyucuların yorumlarına, resim ve video paylaşmalarına olanak sağlayan yazılımlar geliştirmiştir. Gazeteler canlı sık güncelleme yaparak kullanıcıların haberleri izlemesine ve fikir beyanında bulunmasına olanak sağlamaya başlamıştır. Geleneksel gazetecilik anlayışından farklı olarak okuyuculara aynı zamanda amatör haberci olma olanağı verilmiştir. Okuyucular cep telefonları, kamera ve fotoğraf makineleri aracılığı ile sağladıkları, resim video ve ses kayıtları elde edip

53

bunları elektronik gazetelerde anında yayınlama olanağını elde etmişlerdir (Yıldırım, 2010, s. 235). Böylece okuyucular bir gazetede çıkan haberi hem okuma hem de değerlendirme olanağına sahip olmuş, o haberi destekleyen bilgileri/malzemeleri veya doğruluğunu sorgulayabilecek delilleri anında haberi yapan kişiye sunma ortamı oluşmuştur. Dolayısıyla haber sahibi bu değişikliklerle ilgili, haberi okuyan kişilere de bilgi vermeye başlamıştır.

Dağıtımcılığın gelişmesi: Bilgisayar teknolojisi ve internetteki son gelişmeler sayesinde insanlar blog ve sayfalarında her türlü haberi yayınlayabilmektedir.

Haberleri Youtube, Facebook ve Twitter gibi kullanımı hayli fazla olan sosyal medya platformlarına göndererek dağıtım sürecinin parçası olabilmektedirler. İnternet sayesinde gazetelerin haber erişimi belli bir alanla sınırlı kalmamıştır. Gazeteler dünyanın her yerinde internet bağlantısı ile ulaşılabilir hale gelmiştir. Böylece erişim küreselleşmiştir. Elektronik gazeteler, okuyucular için erişim sorununu ortadan kaldırmasının yanında dağıtım ve üretim masraflarının düşük olmasından dolayı tercih edilmektedir. İnternet ortamında yayınlanan gazetelerin genelinin ücretsiz olması, okuyucuların elektronik gazeteleri tercih etmesinin ana nedenlerindendir.

RSS teknolojinin kullanımı: Rich Site Summary (zengin içerikli site özeti) son zamanlarda sıkça kullanılmaktadır. Gazeteye yeni eklenen bir haberin kolay bir şekilde takip edilmesini sağlayacak olan XML dosya formatıdır. Böylece haber en kısa yoldan çok fazla kişiye ulaştırılabilmektedir. Bu formatta haberin sadece başlığı görünmektedir. Kullanıcı, içeriği görmek istediğinde haberin linkine tıklayarak HTML formatındaki haberin asıl kaynağına gidebilir. Böylece okuyucular ilgilendikleri habere fazla zaman kaybetmeden ulaşabilir (Yıldırım, 2010, s. 235).

Haritalandırma: Haber konusu olan bir olayın, istatistikî verilerin, tablo ve grafik verilerinden yararlanılarak haritalandırılmasıdır. Haberin içeriği bu yolla zenginleştirilip okuyucu tarafından daha kolay algılanması sağlanmaktadır. Görsel işitsel materyallerle desteklenen haberler kullanıcıların ilgisini çekmektedir.

Veri tabanları: Geleneksel gazetecilikte bilgi toplama ve istatistik oluşturma oldukça zor ve zahmetli çalışmalardır. Sonuç elde etmek uzun zaman alabilir. İnternet haberciliği sayesinde veri tabanlarından yararlanılıp dışarıda günlerce çalışma

54

sonucunda elde edilecek bilgiler evde, iş yerinde ya da seyahat halinde bile çok kısa sürede veri tabanlarından elde edilebilir. Elde edilen bilgiler haberler ve görüntüler saniyeler içinde okuyuculara ulaştırılabilir.

Ölçülebilirlik: Basılı gazetelerin ne kadar kullanıldığı, bir haberin okunma oranı, ölçülememektedir. Oysa elektronik olarak yayınlanan gazetede bir haberin okuma, yorum yazılma ve paylaşım oranları sağlıklı bir şekilde tespit edilebilir. Elde edilen istatistiklere göre okuyucu eğilimleri daha sağlıklı çıkarılıp haber üretimi bu yönde yoğunlaştırılabilir.

Hareketlilik: İnternet ve iletişim araçları sayesinde gazeteci, haber merkezine bağlı kalmadan habercilik çalışmalarını her yerde yapabilir. Haber kaynakları taşınabilir kaynaklar olduğu için haber kaynağına/haberciye ulaşmak daha da kolaylaşmıştır. Habercilerin elde ettiği haberler mesafe sorunu olmadan haber merkezine ya da elektronik gazeteye doğrudan aktarılıp okuyucuların habere ulaşması hızlandırılmıştır.

Güncellenebilirlik: Basılı olarak yayınlanan gazeteler bir gün önceki haberleri verdiği için aslında okuma aşamasına geçmeden güncelliğini kaybetmiş haberleri içerir. Elektronik ortamda yayınlanan bir gazete ise internetin sağladığı olanakları kullanıp çok az bir gecikmeyle ya da olayın meydana geldiği anla aynı zamanda olayları kullanıcılarına sunma olanağına sahiptir. İnternetin küresel iletişim aracı olması sonucunda okuyucular elektronik yayınlanan gazetelere dünyanın her yerinde ulaşabilme olanağına sahiptir. Okuyucular dünyanın herhangi bir yerinde meydana gelen olayı elektronik gazeteler sayesinde öğrenebilmektedir (Williams, 2003, s. 213).

Etkileşim: İnternet gazeteciliği sayesinde basılıdan farklı olarak bu gazetecilik türü karşılıklı etkileşime olanak sağlamıştır. Haber kaynağı ile alıcı arasında çok yönlü iletişim gelişmiştir. Böylece bu yolla gazeteci; okur yorumları, anketler ve kamu araştırmaları sayesinde okuyucuların tepkisini öğrenme fırsatı yakalar. Geleneksel basılı gazetecilik anlayışından farklı olarak etkileşim sayesinde haber kaynağı haber üretme aşamasında okuyucu istekleri haberin oluşmasında önemli yer edinmektedir.

Hypertext (Yardımcı Metin): Metin içinde detaylı bilgi veren linklerdir.

Kullanıcıya konu ile ilgili açıklayıcı bilgiler vermek için metin içinde linkle ayrıntılı

55

bilgiye yönlendirme yapılır. Haberle bağlantılı yardımcı metinler sayesinde daha fazla bilgiye ihtiyacı olan okuyucular, ilgili metinlere geçerek haber hakkında daha derin bilgiye ulaşabilirler.

Arşivleme: İnternet iletişim aracı olarak aynı zamanda bilginin arşivlenmesine ve verilerin sınırsız olarak depolanmasına olanak sağlar. Böylece kullanıcılar istedikleri zaman bir gazetenin belli zaman aralığını takip etme olanağına sahiptir.

Elektronik ortamda tutulan bir gazete okuyucularına o güne kadar belli bir konuda yayınladıkları haber arşivlerini sunma potansiyeline sahiptir. Kullanıcılar çevrimiçi haberleri belli bir zaman aralığı belirleyip gözden geçirebilir ya da ilgilendikleri konu hakkında hızlı bir şekilde arşiv araştırması yapabilir (Aktaş, 2007, s. 37). Gazetelerin geneli, ana sayfasında bulunan arşiv tarama yöntemi ile önceki sayıların erişimine olanak sağlamaktadır. Dijital arşiv sayesinde gazeteler haberleri konusuna, tarihine, kaynağına göre sıralama imkânı sunmaktadır. Örneğin Resmi Gazete, arşivindeki elektronik olarak basılmış bütün sayılarını kullanıcıların ücretsiz ulaşmasına izin vermektedir. Bazı gazeteler günlük görüntüleme kotası ile arşivlerini açmakta (Milliyet), belli yıllara erişimi ücretli yapmaktadır (Cumhuriyet). Elektronik gazetelerin okuyucular tarafından tercih edilmesinin ana nedenlerinden birisi de arşivlerine ücretsiz erişiminin olmasıdır.

Kişiselleştirilme: Haber kaynağı, haberleri konularına göre sınıflandırır.

Okuyucu sınıflandırılan bu haberlerin içinde ilgi alanına giren haberleri seçip okuyabilir. Böylece kullanıcı birçok haberi okumak zorunda kalmayıp kendini ilgilendiren haber içeriğini seçebilme olanağına sahip olmaktadır. Dolayısıyla okuyucu yapay gündemin etkisi altına girmeden haberleri takip edebilme olanağını elde etmiş olmaktadır. Örneğin ekonomi haberleri ile ilgilenen bir okuyucu, gazetedeki ekonomi haberlerine en güncel olanından başlayarak ulaşabilir.

Ulaşılabilirlik: Bilgiye ulaşmak ve bilgiyi toplamak zor zahmetli ve pahalı bir iştir. İnternet sayesinde bireyler dünyayı dolaşmadan binlerce bilgi ve dokümana kısa sürede ve ücretsiz erişebilir. Elektronik gazeteler sayesinde okuyucular en güncel bilgilere gün boyunca ulaşabilir. Böylece kullanıcı basılı gazetecilikten farklı olarak internet aracılığı ile güncel haberlere ulaşma gücünü elinde tutar. Elektronik

56

gazeteciliğin bir diğer önemli işlevi de şudur: Dağıtım ve yayıncılık konusunda büyük gazetelerle rekabet edemeyecek çapta küçük ve yerel gazetelerin seslerini tüm dünyaya ulaştırma imkânı sunmasıdır. Hem basılı hem de elektronik yayınlanan gazetelerin yanında sadece elektronik gazeteler de mevcuttur. Örneğin “Gazete Ankara” basılı şeklini bırakmış şu an sadece elektronik olarak yayınlanmaktadır.