Faset eklemler: Omur kemerler üstündek eklem çıkıntıları arasındak eklemlerd r. Özell kle arkaya doğru eğ lmelerde (ekstans yon) bu eklemlere b nen yğk artmaktadır

2.3.3. Göğüs Eklemleri

Göğüs bölges nde kostalar ve onların ön tara a sternum le eklemleşmes (sternokostal eklem), arka tara a se vertebralar le eklemleşmes (kostovertebral eklem) mevcuttur.

2.3.4. Üst Ekstremite Eklemleri

a. Omuz eklem (glenohumeral eklem): Kürek kem ğ (scapula) le kol kem ğ (humerus) arasında yer alan top-soket şekl nde (sfero d t p) b r eklemd r (Res m 16). Vücudumuzun en fazla hareket kab l yet ne sah p, yaklaşık 1600 farklı açıda hareket eeb len b r eklemd r. B r eklem ne kadar hareketl se o denl stab l zasyona ht yacı vardır. Dolayısıyla omuz eklem de c dd anlamda stab l zasyona ht yaç duyar. Pek bu stab l zasyonu k mler sağlar;

- Eklem kapsülü (Eklem n etrafını tamamen çepeçevre saran f bröz b r yapıdır. Ayrıca m. b ceps brach kasının uzun tendonu kapsül ç nden geçerek gleno d çukurun üst tarafına yapışmaktadır.)

- Eklem ç negat f basınç nfrasp natus, teres m nör ve subscapular s kasları le bunları üstten saran ve omuz eklem n f kse eden delto d kası bu stab l zasyona katkıda bulunan kaslardır.)

b. Acrom oclav cular eklem: Köprücük kem ğ (clav cula) le kürek kem ğ nde (scapula) acrom on arasındak eklemd r. Etrafı kapsül le çevr l d r. Köprücük kem ğ n n kaburga ve kürek kem ğ arasında yer alan bağlar bu eklem desteklemekted r.

Res m 16: Omuz eklem önden görünüş.

c. Sternoclav cular eklem: Göğüs kem ğ (sternum) le köprücük kem ğ (clav cula) arasında yer alan b r eklemd r. Üst ekstrem tey (append cular skelet) gövdeye (aks yal skelet) bağlayan küçük ama oldukça

şlevsel b r eklemd r.

d. Scapulothorac c eklem: Bu eklem tam b r eklem yapısı özell ğ göstermez, fakat şlevsel olarak kürek kem ğ n n göğüs kafes ğzer nde (arkada) hareket etmes ne olnak tanıyan yumuşak dokuların arada yer aldığı fonks yonel b r eklemd r.

Omuz eklem kompleks nde yer alan bu 4 eklem b rb r nden bağımsız eklem yapıları değ ld r.

Beraber hareket ederler. Bu eklemlerden b r nde oluşacak b r fonks yon kaybı d ğer eklem yapılarını da etk leyecekt r.

2. D rsek Eklem (art. cub t ): D rsek eklem de b rkaç eklem n b r araya geld ğ b r kompleks eklem özell ğ göstermekted r. Kol kem ğ humerus’un d stalde önkol kem kler (rad us ve ulna) le eklemleşmes d r. Esas d rsek eklem olarak b l nen eklem humerus’un makara şekl ndek kem k yapısı

olan trochlea humer le, önkol kem kler nden ulna’da yer alan ve bu makara şekl ndek kem ğ kapsayacak olan nc sura trochlear s sm ndek çent ğ n yapmış olduğu eklemd r. Bu eklem türü g nglymus (menteşe) t p b r eklemd r ve sadece transvers eksende fleks yon-ekstans yon hareket ne z n vermekted r. B r d ğer eklemde humurs’un y ne d stal ucunda yer alan cap tulum humer ve bu yapının oturduğu rad us başı arasında yer alan b r eklemd r. Ayrıca bu eklemlere ek olarak önkol kem kler nden rad us ve ulna arasındak proks malde yapmış oldukları eklem de (art. rad oulnar s proks mal s) sayab l r z. Rad us’un hem ulna hem de humerus le yapmış olduğu eklem sayes nde önkolda sup nasyon ve pronasyon hareket gerçekleşmekted r.

3. El b leğ eklem (art. rad ocarpales): Önkol kem kler nden rad us alt ucu le el b leğ kem kler nden (carpal kem kler) scapho d ve lunatum arasındak el pso d t pte b r eklemd r. Fleks yon-ekstans yon ve abduks yon-adduks yon hareket yapmaktadır.

4. Carpal eklemler: El b leğ kem kler arasındak eklemlerd r. Proks mal sırda d z l olan kem klerle, d stal sırda d z l olan kem kler arasında el pso d t pte b r eklem (med ocarpal eklem) bulunurken, hem proks mal kem kler n kend arasında hem de d stal sıradak kem kler n kend aralarında plana t p eklem ( ntercarpal eklemler) bulunmaktadır.

5. Karpometakarpal eklemler: El b lek kem kler n n d stal sırası le el tarak kem kler arasındak eklemd r.

6. Metacarpofalengeal eklemler: El tarak kem kler ve el parmak kem kler (proks mal phalanx) arasındak eklemlerd r.

7. Interfalengeal eklemler: Proks mal falanks ve orta falanks arasında proks mal nterfalengeal eklem (PIF), orta falanks ve d stal falanks arasındak ekleme de d stal nterfalengeal eklem (DIF) denmekted r.

2.3.5.Alt Ekstremite Eklemleri

a. Sakro lyak eklem: Kalça kem kler n arkada b rleşt ren ve pelv s bütünlüğünü oluşturan sakrum, üçgen şekl ndek yapısıyla m henk taşı özell ğ taşımaktadır. Kulağa benzeyen eklem yüzey (fac es aur cular s) le eklem stab l tes n sağlamaktadır. Omurgadan gelen bütün yükü eş t b r şek lde kalçanın her k bölges ne kalça eklem ne geç ş n sağlayan oldukça öneml b r eklemd r. Plana t p eklem özell ğ göstermekted r.

b. Symphys s pub s: Kalça kem kler n önde b rleşt ren pub s kem kler arasında yer alan symphys s t p b r eklemd r. Kadınlarda özell kle gebel ğ n son dönemler nde salınan bazı hormonların etk s yle eklem yumuşayarak doğum olayına katkı sağlamaktadır.

2. Kalça eklem (art. coxae): Kalça eklem ; top şekl ndek femur (uyluk kem ğ ) başı le coxae kem ğ nde bulunan soket şekl ndek acetabulum yapısı arasında yer alan top-soket şekl ndek b r eklemd r. Çok eksenl , oldukça hareketl b r eklemd r. Fleks yon-ekstans yon, abduks yon-adduks yon ve de rotasyon hareketler yapab l r. Kalça eklem

Res m 17: Kalça eklem ve bağları (arkadan görünüş).

ve d ğer alt ekstrem te eklemler yük taşımayla beraber hareket etmem z (yer değ şt rmem z ) sağlar dolayısıyla c dd anlamda fonks yonel olan bu eklemde stab l zasyon ve yükün eş t b r şek lde aktarımı oldukça önem arz etmekted r. Omuz eklem nde olduğu g b bu eklem n de stab l zasyonunda görev alan etkenler hemen hemen aynıdır;

- Eklem ç negat f basınç

- Eklem kapsülü (eklem tamamen çevreleyen kapsül bazı yerlerde s rküler l fler n oluşturduğu zona orb cular s yapısıyla daha da stab l b r yapı sağlamaktadır)

- Labrum (Soket şekl ndek acetabulum ç ne oturmuş halkasal b r kıkırdaktır, eklem yüzey uygunluğunu sağlamakla beraber, yüzey kayganlığı ve kem k yüzeylere b nen yükü absorbe eden b r yapı olmasından dolayı da oldukça öneml d r)

- Bağlar (Bu eklemde özell kle 3 bağ oldukça öenmld r; bunlardan l ofemoral bağ vücudumuzun en kuvvetl bağıdır ve uyluğun aşırı ekstans yonunu sınırlamaktadır. Pubofemoral bağ se pub s ve femur arasında kalça eklem n n ön tarafında yer alır, uyluğun aşırı ekstans yonunu ve abduks yonunu sınırlar.

İsch ofemoral bağ se kalça eklem n n arka bölges nde yer alır ve arkadan destekler aynı zamanda uyluğun aşırı ekstans yonunu ve ç rotasyonunu sınırlar. L g cap t s femor s veya l g. teres femor s olarak b l nen ve ç nden femur başını besleyen damarı da geçt ğ bağ, femur başı le acetabulum arasında uzanmaktadır) Res m 17.

- Kaslar (kalça eklem etrafında yer alan hem der n stab l zatör olarak b l nen uyluğun dış rotator kasları hem de daha yüzeyde, gluteal kaslar g b daha büyük kaslar kalça eklem n n stab l zasyonunda oldukça öneml d r)

3. D z eklem (art. genu)- Res m 18: D z eklem uyluk kem ğ alt ucunda yer alan 2 kond l (yumru) yapısı ve bu kond ller n oturuduğu kaval kem ğ n n (t b a) üst ucunda yer alan y ne kond l s mler n alan yuvalardan oluşmaktadır. B kond ler eklem t p nde olan d z eklem fleks yon ve ekstans yon hareket le beraber çok az da rotasyon hareket yapmaktadır. D z eklem eklem ç ve eklem dışında yer alan bağlardan dolayı oldukça kompleks b r yapıya sah pt r. D z eklem nde t b a kond l yapıları ğzer ne oturan, C şekl ndek kıkırdak yapılara men sküs den r. İç kond l n üstünde yer alan men sküse ç men sküs, dış kond l n üstünde yer alan men sküse se dış men sküs den r. Men sküsler d z n kalb d r. Kıkırdak yapıda olan men sküsler yük ve basınç em l m nde oldukça öneml d r. Proteogl kan sentez ve su tutulumuyla adeta amort sör görev görmekted r.İç men skğs hem ön çapraz bağa hem de ç yan bağa tutunmasından dolayı daha stab lken, dış men sküs daha hareketl d r. Dolayısıyla d ze b nen yüklerde ve travmalarda dış men sküs daha hareketl olduğu ç n rahatlıkla kaçar ve daha az yaralanırken, ç men sküs daha sık uzanmaktadır, özell kle kapsüle ve ç men sküse sıkıca tutunmaktadır.

- L g. collaterale f bulare: Dış yan bağ olarak da b l nen bu bağ, hamstr ng kaslarından b ceps femor s kası tendonu le sıkı l şk s vardır. Femur dış kond l le f bula başı arasında yer almkatadır.

- L g.cruc atum poster us (arka çapraz bağ): Arka çapraz bağ kaval kem ğ üst uçta kond ller arası bölgen n arkasından başlar ve femur ç kond l ç yüzüne yapışmaktadır. T b a’nın arkaya doğru kaymasının engellemekted r. D z n fleks yon hareket nde gerd nd r, fleks yonu sınırlar.

- L g. men scofemorale anter or ve poster or, l g transversum genus da eklem ç d ğer bağlardır.

4. Bacak kem kler arasındak eklem: Bacak kem kler nden kaval kem ğ (t b a) ve kamış kem ğ (f bula) arasında hem üst uçlarında hem de alt uçlarında eklem oluştururlar. Ayrıca bu 2 kem k arasında özell kle yğk değ ş m ve aktarımını gerçekleşt ren membrana nterossea s ml membranöz b r zar bulunmaktadır.

Res m 18: Sağ d z önden görünüş.

5. Ayak b leğ eklem (talocrural eklem): Bacak kem kler n n her k s de alt yüzler nde menteşe yuvasını