Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi

Üsküdar Belediyesi Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi, sosyal belediyecilik anlayışı ile 2004 yılında kurulmuştur. Merkez, engelli bireylerin yaşam koşullarını iyileştirmeyi, onların birilerine bağlı olarak yaşamamaları için gerekli desteği sağlamayı, her alanda kendilerini geliştirmelerine fırsat vermeyi, yaşlı bireylerin bakımına yönelik hizmetleri sunmayı ve sorunları olan bireylere psikolojik yönden desteklenmeleri için danışmanlık hizmeti vermeyi amaçlamaktadır (Üsküdar Belediyesi Faaliyet Raporu, 2014: 300).

Merkez aşağıdaki birimler ile hizmetlerini sürdürmektedir (Üsküdar Belediyesi Faaliyet Raporu, 2014: 300):

• Özel Eğitim Birimi

• Rehabilitasyon Birimi

• Engelliler Koordinasyon Birimi

• Evde Sağlık Birimi

• Yaşlılar Koordinasyon Birimi

• Psikolojik Danışmanlık Birimi

• Yeni Doğan Bebek Tebrik Birimi

Görüldüğü üzere; Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi, yalnızca engelli bireylere yönelik faaliyetler gerçekleştirmemektedir. Ancak hizmet birimlerinin çoğu engellilere yönelik olduğu için, engellilere yönelik uygulamalar başlığı altında değerlendirilmesi daha uygun görülmüştür. Yaşlılar Koordinasyon Birimi’ne ise yaşlılara yönelik uygulamalar başlığı altında yer verilecektir.

3.3.1.1.1. Özel Eğitim Birimi

Özel Eğitim Birimi’nde engelli bireylerin; duygusal, bilişsel, akademik, psiko-motor, öz bakım, sosyal beceri ve sosyal uyum açısından gelişimine katkı sağlayan programlar uygulanmaktadır (Üsküdar Belediyesi Yayınları, 2015).

Birimde hizmet verilen özel eğitim alanları şunlardır (Üsküdar Belediyesi Yayınları, 2015):

• Mental Retardasyon

• Özel Öğrenme Güçlüğü

• Fiziksel Engel

• Otizm

• Asperger Sendromu

• Rett Sendromu

• Dezintegrative Bozukluk

• Atipik Otizm

• William Sendromu

• Down Sendromu

• Fenilketonüri

• Öğrenme Bozuklukları

• Okuma Bozukluğu

• Yaygın Gelişimsel Bozukluklar

• Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

Tablo 3.3: 2013-2015 Yılları Arası Özel Eğitim Birimi’nde Öğrenim Gören Öğrenci İstatistikleri

Yıllar 2013 2014 2015 Toplam

Kurumda Öğrenim Gören Öğrenci Sayısı

678 72 55 805

Verilen Özel Eğitim Seansı (Saat)

1.366 875 1.684 3.925

Kaynak: Üsküdar Belediyesi, 2013-2015 Faaliyet Raporları.

Tablo 3.3’deki verilere göre; Üsküdar Belediyesi 2013-2015 yıllarını kapsayan 3 yıllık sürede toplam 805 öğrenciye 3.925 saat özel eğitim seansı hizmeti vermiştir.

3.3.1.1.2. Rehabilitasyon Birimi

Rehabilitasyon Birimi’nde, özel olarak yetiştirilmiş personel ve geliştirilmiş eğitim programları ile engelli bireylerin tüm gelişim alanlarındaki özellikleri ve akademik disiplin alanlarındaki yeterliliklerine dayalı olarak uygun ortamlarda uygulamalar sürdürülmektedir (Üsküdar Belediyesi Faaliyet Raporu, 2015: 287).

Bu çerçevede verilen fizyoterapi eğitimi ile engelli bireylerin; kas kuvveti, koordinasyon ve denge, eklem hareketi, duyu-algı, el becerileri ile ince ve kaba motor

becerileri değerlendirilmektedir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda; atel, yürüteç, ayakkabı seçimi, gece splinti gibi sosyal, psikolojik ve zihinsel gelişimlerini destekleyici yardımcı cihazlar tavsiye ve temin edilmektedir (Üsküdar Belediyesi Yayınları, 2015). Böylelikle engelli bireylerin yaşam kalitesi artırılmaya çalışılmaktadır.

Tablo 3.4: 2013-2015 Yılları Arası Fizik Tedavi Eğitimi Verilen Engelli İstatistikleri

Yıllar 2013 2014 2015 Toplam

Verilen sportif rehabilitasyon eğitimi ile ise engelli bireylerin; fiziksel, zihinsel, sosyal ve duygusal gelişimleri desteklenmektedir. Yapılan uygulamalarla birlikte engellilere grup halinde ortak hareket etme, yardımlaşma ve paylaşma gibi özellikler öğretilmekte, ayrıca kendilerine olan güvenlerinin artırılması sağlanmaya çalışılmaktadır (Üsküdar Belediyesi Yayınları, 2015).

Tablo 3.5: 2013-2015 Yılları Arası Spor Eğitimi Verilen Engelli İstatistikleri

Yıllar 2013 2014 2015 Toplam

toplam 593 engelli bireye 4.356 saat fizik tedavi eğitimi verildiği ve yine söz konusu yıllar arasında engelli bireylere 6.324 saat spor eğitimi verildiği göze çarpmaktadır.

Tablo 3.5’te yer alan 2013 yılına ait spor eğitimi verilen engelli sayısı verilerine ulaşılamadığından dolayı tabloda yer verilmemiş ve toplam sayı 2014 ile 2015 yılı verileri üzerinden değerlendirilmiştir.

3.3.1.1.3. Engelliler Koordinasyon Birimi

Üsküdar Belediyesi, Üsküdar’da yaşayan her tür engel grubundaki vatandaşın, yaşam kalitesini artırmayı ve sosyal yaşama katılımını hedeflemektedir. Bu amaçla fiziksel ve psiko-sosyal yapılarının toplumda serbestçe gelişmesine uygun ortam oluşturmaya, mesleki eğitimlerle onların iş gücü piyasasına katılmalarını sağlamaya ve çeşitli desteklerle onların yarınlarını güvence altına almaya yönelik çalışmalar yapılmaktadır (Üsküdar Belediyesi Faaliyet Raporu, 2015: 288).

Bu doğrultuda doktor, hemşire, özel pedagoglar, sosyal hizmet uzmanları, meslek danışmanları ve diğer uzman görevliler eşliğinde; tıbbi muayeneler, meslek öğrenimi, kültür sanat programları, gezi eğlence programları, ulaşım hizmetleri ve Üsküdar İstihdam Merkezi (ÜSİM) ile iş birliği yapılarak iş bulma imkânı sağlanmaktadır (Üsküdar Belediyesi Yayınları, 2015).

2013-2015 yılları arasında hasta ve engelli vatandaşlara yapılan medikal yardımlar şu şekildedir (Üsküdar Belediyesi, 2013-2015 Faaliyet Raporları):

• Hasta bezi: 2013 yılında 914 hastaya 260.255 adet, 2014 yılında 760 hastaya 8.400 adet, 2015 yılında 375 hastaya 380.106 adet hasta bezi yardımı yapılmıştır.

• Ulaşım hizmeti: 2013 yılında 984 engelli vatandaşın çeşitli kurum ve hastanelere ulaşımı için 79.530 defa araç temin edilmiştir. 2014 yılında 170 engelli vatandaşın çeşitli kurum ve hastanelere ulaşımı için 1.238 defa araç temin edilmiştir. 2015 yılında ise 90 engelli vatandaşın çeşitli kurum ve hastanelere ulaşımı için 1.044 defa araç temin edilmiştir.

• Tekerlekli sandalye: 2013 yılında 214 adet, 2014 yılında 270 adet, 2015 yılında 269 adet tekerlekli sandalye ihtiyaç sahiplerine verilmiştir.

• Akülü tekerlekli sandalye: 2013 yılında 19, 2014 yılında 55, 2015 yılında 21 ihtiyaç sahibi engelli vatandaşa akülü sandalye verilmiştir.

• Evde kuaför hizmeti: 2013 yılında kuruma kayıtlı olan 127 yatalak hastaya 561 adet, 2014 yılında kuruma kayıtlı olan 242 yatalak hastaya 1.500 adet ve 2015 yılında ise kuruma kayıtlı olan 120 yatalak hastaya 1.500 adet evde kuaför hizmeti verilmiştir.

• Islak mendil: 2013 yılında 162 hastaya 2.272 paket, 2014 yılında 161 hastaya 5.960 paket, 2015 yılında 151 hastaya 2612 paket büyük boy ıslak mendil temin edilmiştir.

• Danışmanlık hizmeti: 2013 yılında 196 engelli vatandaşa 3.940 dakika, 2014 yılında 1.871 engelli vatandaşa 37.840 dakika, 2015 yılında ise 1.871 engelli vatandaşa 5.613 saat danışmanlık hizmeti verilmiştir.

• 2013 yılında 65 yatalak hastaya 65 adet hasta karyolası, hasta yatağı, havalı yatak, yatak koruyucu verilmişken; 2014 yılında 145 yatalak hastaya 155 adet hasta karyolası, hasta yatağı, havalı yatak, yatak koruyucu verilmiştir. 2015 yılında ise 145 yatalak hastaya 78 adet hasta karyolası, 95 adet hasta yatağı, 95 adet havalı yatak ve 165 adet yatak koruyucu verilmiştir.

• 2013 yılında ihtiyaç sahibi 16 aileye puset verilmiştir. 2014 yılında 16 yatalak hastaya sağlık sarf malzeme yardımı yapılmıştır. Yine 2014 yılında 83 hastaya 175 adet kanedyen, koltuk değneği, ama bastonu, puset, wolker vb. medikal malzeme yardımı yapılmıştır. 2015 yılında 108 hasta için 14 kanedyen, 23 koltuk değneği, 3 puset, 23 wolker gibi medikal malzeme temin edilmiştir.

3.3.1.1.4. Evde Sağlık Birimi

Evde Sağlık Birimi, Üsküdar'da ikamet etmekte olan engelli, hasta, yaşlı, yoksul ve kimsesiz bireylerin sağlığını koruyup, gözetmek amacıyla kurulmuştur (Üsküdar Belediyesi Faaliyet Raporu, 2015: 287). Dolayısıyla birim yalnızca engelliler kapsamında hizmet vermemektedir. Ancak birimin daha çok dışarı çıkmalarında bir engeli bulunan vatandaşlara yönelik hizmet sunması nedeniyle, engellilere yönelik uygulamalar başlığı altında değerlendirilmesi uygun görülmüştür.

Birimin sunmakta olduğu hizmetler şunlardır (Üsküdar Belediyesi Yayınları, 2015):

• Ambulans ile yatalak hasta nakil hizmeti

• Evde hemşirelik hizmeti (reçeteli hastalara enjeksiyon, serum, pansuman vb.

hizmetler)

• Evde doktor muayenesi (evde genel muayene)

• Evde hasta bakıcılık hizmeti (kendi imkânlarıyla bedensel temizlenme imkânı olmayan hastalara)

• Cenaze hizmeti (Üsküdar sınırları içerisinde evde vefat eden kişilerin ölüm belgesini vermek)

Tablo 3.6: 2013-2015 Yılları Arası Evde Sağlık Hizmeti Verilen Kişi İstatistikleri

Yıllar 2013 2014 2015 Toplam

Ayrıca 2013 yılında 6 kişiye evde hasta bakıcılık hizmeti verilmiştir (Üsküdar Belediyesi Faaliyet Raporu, 2013: 275).

Tablo 3.6’daki veriler incelendiğinde; 2013-2015 yılları arasında toplam 18.667 hastaya ambulans hizmeti, 10.461 hastaya evde hemşirelik hizmeti, 790 hastaya evde doktor hizmeti sunulduğu ve ilçede vefat eden 2.212 vatandaşa ölüm belgesi verildiği anlaşılmaktadır.