Tezin birinci bölümünde ayrıntısına yer verildiği üzere; ÖTV, dolaylı bir vergidir. Bu kapsamda dolaylı vergilerde ki değişimlerin gelir dağılımı üzerinde nasıl
etkiler bırakacağına ilişkin ampirik çalışmalar, ÖTV’nin gelir dağılımı üzerinde meydana getirebileceği etkiler hakkında da fikir verecektir. Lakin literatürün taranması neticesinde; dolaylı vergilerin, gelir dağılımı üzerindeki etkisi konusunda yapılan ampirik çalışmaların sayısı çok fazla değildir. Bu kapsamda literatürde ampirik olarak yapılan çalışmaların bir kısmı aşağıda görüldüğü gibidir.
Prasad (2008), çalışmasında 6 Latin Amerika ülkesi (Arjantin, Brezilya, Şili, Kolombiya, Meksika ve Peru) ile OECD ülkeleri arasında vergi ve kamu harcamalarının gelir eşitsizliği üzerindeki etkisini panel veri yöntemiyle karşılaştırmıştır. Çalışma neticesinde; dolaylı vergilerde ki %1’lik artış, gini katsayısı üzerinde %0,5’lik bir oranda artış meydana getirmiştir.
Sameti ve Rafie (2010), çalışmalarında 1990-2006 dönemi için İran ve seçilmiş Doğu Asya Ülkelerinde vergilerin ekonomik büyüme ve gelir dağılımı üzerindeki etkilerini panel veri regresyon yöntemiyle analiz etmişlerdir. Analiz neticesinde; mal ve hizmet vergilerinin gelir eşitsizliği üzerinde etkisinin önemsiz olduğu tespit edilmiştir.
Martinez ve diğerleri (2012), çalışmalarında 150 ülkenin 1970-2009 dönemi verilerini kullanarak panel veri yöntemi ile vergi ve kamu harcama politikalarının gelir dağılımı üzerindeki etkilerini incelemişlerdir. Çalışma neticesinde; genel tüketim ve gümrük vergilerinin gelir dağılımı üzerinde bozucu etkilere sahip olduğu tespit edilmiştir.
Bilgiç (2015), Türkiye’de uygulanan vergilendirme politikalarının gelir dağılımı üzerindeki etkilerini, 1990-2013 yıllarına ait verileri ve en küçük kareler yöntemini kullanarak analiz etmiştir. Analizde bağımsız değişken olarak gini katsayısı, bağımlı değişkenler olarak dolaylı ve dolaysız vergilerin GSYİH içindeki payı kullanılmıştır. Analiz neticesine göre dolaylı vergilerin katsayısı istatiksel olarak anlamsızdır.
Demirgil (2018), vergilerin gelir dağılımı üzerindeki etkisi üzerine çalışma icra etmiştir. Bu kapsamda çalışmada, gini katsayısı ile dolaylı vergiler arasında uzun dönemli bir ilişkinin varlığını Türkiye’nin 1980-2014 dönemi yıllık verilerinden yararlanarak Autoregressive Distributed Lag Bound Test (ARDL) sınır testi yaklaşımıyla analiz etmiştir. Analiz neticesinde; seriler arasında eşbütünleşme
ilişkisine rastlanılmış ve dolaylı vergi oranında meydana gelen %1’lik bir artışın, gini katsayısını %0,10 oranında artırdığı tespit edilmiştir.
Nitekim söz konusu çalışmalar nazarında değerlendirme yapmak gerekirse; dolaylı vergilerde meydana gelen değişimler, gelir dağılımında olumsuz etkilere sebebiyet verdiği söylenebilecektir.
SONUÇ
Bir malın yalnızca ilk satış aşamasında ÖTV’ye tabi tutulması nedeniyle verginin yansımasına yasal zeminde izin verilmemiştir. Her ne kadar durum böyle olsa dahi fiili yansıma yöntemiyle vergi, piyasa fiyatları içerisinde bulunmaktadır. Dolayısıyla, anılan verginin gelir dağılımını adil bir duruma getirebilmesi, piyasanın fiyat artışlarına nasıl tepki vereceğinin çok iyi tespit edilmesi ve uygulanan vergilerin ileriye mi yoksa geriye mi yansıyacağına dair ayrıntılı analizlerin yapılması ile mümkün olabilecektir. Ancak bu sayede ÖTV ile gelir dağılımı, devlet otoritesi tarafından istenildiği gibi yönlendirilebilir ya da en azından mevcut gelir dağılımındaki durum korunabilir.
ÖTV’nin diğer vergilere nazaran üstünlüğü, verginin tek aşamada alınması ve genel olarak ÖTV mükelleflerinin, kurumsal yapıya sahip ve genel olarak vergiye uyumlu firmalardan oluşmasıdır. Böyle olması nedeniyle, kayıt dışı ekonomiye bağlı bir şekilde ortaya çıkabilecek, vergi kaçıranların lehine haksız kazanç ve vergi kaçırma yolunu seçmeyen işletme için rekabet gücünde meydana gelen kayıplar engellenecektir. ÖTV’nin hedeflediği hususlara erişme ihtimalide kolaylaşacaktır. Eğer devletin hedefleri arasında bireylerin gelirlerinin düzeyini birbirine en yakın hale getirmek var ise başarı şansı artacaktır. Ancak ÖTV, her ne kadar yapısı itibari vergi kaçakçılığına daha sınırlı düzeyde imkân verse dahi yasa dışı yollarla ülkeye sokulan veya kayıt altına alınmaksızın üretilen akaryakıt, sigara ve alkol gibi malların satılması, devletin vergi gelirini azalttığı gibi bireylerinde gelir bölüşümündeki adil dağılım oranını azaltacaktır. Bu minvalde, yıl içerisinde sürekli olarak vergi idareleri tarafından yoklamaların yapılması, toplumun kayıt dışılık hakkında bilinçlendirilmesi ve bireyler tarafından ihbar müessesinin daha etkin kullanılmasının sağlanması ile vergi incelemelerinin sayısının artırılması doğabilecek kayıt dışı ekonomiyi azaltacaktır.
Tezin üçüncü bölümünde ayrıntısına yer verildiği üzere; ÖTV gelirleri toplam vergi gelirleri içerisinde önemli bir yere sahiptir. Bahsi geçen listelerde yer alan malların, 2016 yılına dair vergi gelirleri içerisindeki paylarını büyükten, küçüğe doğru sıralamak gerekirse; ilk iki sırayı, vergilendirmede artan oranlı uygulamalara yer verilmeyen (I) sayılı listede yer alan petrol ve petrol türevleri (%11,27) ve (III) sayılı listede yer alan alkolsüz, alkollü içecekler ile sigara ve tütün mamulleri
(%8,01) almaktadır. Üçüncü sırada ise; kısmen dahi olsa çeşitli kıstaslara göre artan oranlı tarife uygulanan (II) sayılı listede bulunan motorlu taşıtlar (%3,74) bulunmaktadır. Son sırada ise; düz oranlı vergileme yöntemi uygulanan (IV) sayılı listede yer alan dayanaklı tüketim ve diğer mallar (%0,94) bulunmaktadır. Bu durumdan, gelirin bölüşümü kapsamında anlaşılması gereken şudur ki; listelerin gelirlerinin, vergi gelirleri içerisindeki payları ne ise, gelirin bölüşümündeki söz hakkı da o oranda olacaktır. Dolayısıyla özellikle (I) sayılı liste ve (III) sayılı listede yer alan mallara yönelik uygulanacak vergilendirme politikaları, Türkiye’de yaşayan bireylerin gelirlerinin dağılımında olumlu ya da olumsuz anlamda daha etkin bir rol oynayacaktır.
Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli listelerde yer alan mal gruplarının, her birinin kendine özgü özellikleri bulunmaktadır. Her bir listeyi tam manasıyla gelir dağılımında olumsuz etkiler bırakır şeklinde yorumlamak çok doğru olmayacaktır. Çünkü söz konusu vergi bir yandan olumlu etkiler bırakırken, diğer yandan da olumsuz etkiler meydana getirebilmektedirler. Bunun en büyük sebebi ise ÖTV’nin tüketim üzerinden alınan bir vergi olması ve tam manasıyla kişilerin gelirlerini dikkate alan bir vergi yapısına sahip olmamasıdır. Bu nedenle, listelerde bulunan malların, gelir dağılımına etkileri ayrı ayrı ve çift yönlü değerlendirilmiştir.
Bu minvalde, (I) sayılı listede bulunan malların, sabit oranlı vergilendirilmesi ve ülkede yaşayan bireylerin doğrudan veya dolaylı olarak tükettiği malların piyasa fiyatı içerisinde, ÖTV’nin gizlenmiş bir şekilde bulunması nedeniyle söz konusu listede bulunan malların tüketimi, gelir eşitsizliğini olumlu etkilemesinin yanında olumsuz etkilerde bırakabilmektedir. Şöyle ki; doğrudan vergilendirme ile araç sahiplerinin akaryakıt ihtiyaçları noktasında vergiye maruz kalması belirli kesimler için bir nebze gelir dağılımını olumlu etkilerken, nihai malın maliyeti içerisinde girdi olarak bulunan akaryakıtın dolaylı olarak tüketilmesi ise gelir dağılımını olumsuz etkileyecektir. Tezin üçüncü bölümünde ayrıntısına yer verildiği üzere; söz konusu listenin gelir dağılımı üzerindeki olumsuz etkilerinin daha fazla olduğu yorumu ise yanlış olmayacaktır. Bunun yanı sıra, anılan listenin ÖTV gelirleri içerisinde en yüksek paya sahip olması ise bahsi geçen sebepler dolayısıyla gelir dağılımı üzerinde diğer listelere nazaran en büyük etkiyi bırakan liste olacaktır.
(II) sayılı listede yer alan mallar ise ilk iktisaplarındaki fiyatları üzerinden bir değerlendirme yapıldığında; bu malların, lüks mallar arasında yer aldığı söylenebilir. Ayrıca artan oranlı tarifeye tabidirler. Bu iki özellik, bu listede bulunan malların vergilendirilmesi halinde yoksul bireylerin değil üst gelir gruplarında yer alan bireylerin vergiye muhatap olmalarına sebebiyet verecek ve alt gelir gruplarının vergilendirilmemesi ve üst gelir gruplarının vergilendirilmesi ile gelir eşitsizliğinin azalması bakımından iki yanlı kuvvetli bir itici güç olabilecektir. Ancak ÖTV’nin yüksek olarak tespit edilmesi ilk aşamada belirli bir grubun gelirlerini vergilendirirken, bu vergilendirme, orta vadede motorlu araçların ikinci el piyasasındaki fiyatlarının da artması ile neticelenecektir. Bu artış, en alt gelir grubunda bulunup, araç sahibi olamayacak grubu etkilemezken, vergilendirilmesi düşünülmeyen gelir gruplarını da bu kapsama dahil edebilecektir. Aslında bir nevi dolaylı olarak diğer gruplarında vergilendirilmesi anlamına gelecektir. Bu yönüyle de gelirin bölüşümünü olumsuz etkileyebilecektir.
(III) sayılı listede bulunan alkollü içecekler ve sigara gibi malların, bağımlılık yapma özellikleri bulunması nedeniyle ÖTV’de meydana gelen artışlara karşı malların talebinde meydana gelecek azalma oldukça sınırlı kalabilmektedir. Bununla birlikte, alkollü içecekler ile sigaranın yanı sıra, alkolsüz içecekler de tüketim bakımından ülkede yaşayan bireylerin geneline yayılma özelliklerine sahip mallardır. Bahsi geçen listedeki malların tarifelendirme usulüne bakıldığında ise bireylerin kazançlarını göz önünde bulundurmayan, yüksek tutarlı veya nispetli ve düz oranlı bir vergilendirme usulü ile vergilerin toplanması hedeflenmektedir. ÖTV gelirleri içerisinde en yüksek payı alan ikinci liste olması ise gelir dağılımı açısından önemini artırmaktadır. Diğer taraftan, anılan malların bireyler tarafından tüketimi, çeşitli sağlık problemlerine sebebiyet verebilmesi nedeniyle bireyler nazarında sağlık harcamalarının artması ve doğan sağlık problemleri, devletin transfer harcamalarına yöneltebileceği geliri sağlık alanına daha fazla yöneltmesi ile neticelenecektir. Etkenler birlikte değerlendirildiğinde ise kişilerin gelir bölüşümünden aldıkları payların yine alt gelir gruplarında bulunanlar açısından olumsuz sonuçlar doğurması muhtemel bir sonuç olacaktır.
(IV) sayılı listede yer alan mallar arasında zengin kesimin tercih edebileceği, lüks sayılabilecek malların yanı sıra gelir grubunun alt sıralarında bulunan bireylerin
tüketim kalıpları içerisinde bulunan mallarda bulunmaktadır. Aynı zamanda (I) ve (III) sayılı listede olduğu gibi düz oranlı bir vergilendirme yöntemi seçilmiştir. Bu etkenler, diğer listelerde olduğu gibi bu listede yer alan mallar için de gelirin adil dağılımını olumsuz etkilemektedir. Lakin anılan malların, ÖTV gelirleri içerisindeki payının düşük düzeylerde olması sebebiyle gelir dağılımı açısından etkileri diğer listelere nazaran daha sınırlı seviyelerde kalacak ve etkileri doğru müdahaleler ile daha kolay çözümlenebilecektir.
ÖTV listelerindeki malların vergilendirilmesinde sıklıkla düz oranlı vergileme yöntemi kullanılmaktadır. Bu kapsamda, ÖTV uygulandıktan sonra gelir gruplarının elinde kalan gelirleri ile vergi uygulanmadan önce sahip oldukları gelirleri karşılaştırıldığında, alt gelir grubunda yer alan kişilerin ödediği vergi miktarı daha az olmasına karşın bu gruplar, gelirlerine nispetle daha fazla fedakârlığa katlanmaktadır.
Sonuç olarak; bahsi geçen listelerin tam manasıyla gelir dağılımını bozacağı yorumu çok doğru bir ifade olmayacaktır. Ancak özellikle (I), (III) ve (IV) sayılı listelerin lüks mal mefhumundan uzaklaşarak, çok geniş bir kesimi vergilendirmesi ve düz oranlı olarak uygulanması nedeniyle, bu listelerde bulunan malların gelir dağılımı üzerindeki olumsuz etkilerinin, olumlu etkilerine nazaran daha ağır bastığını söyleyebiliriz. Öte yandan, bu listelerde bulunan mallardan elde edilen vergi gelirlerinin, toplam ÖTV gelirlerinin yaklaşık % 85’ ini oluşturması, bu listelerin, gelir bölüşümünde ne denli söz sahibi olduğunu da ayrıca göstermektedir.
Ayrıca, ÖTV’nin, dolaylı bir vergi olması ve dolaylı vergilerin, gelir dağılımı üzerine etkileri hakkında literatür taraması neticesinde de dolaylı vergilerin, gelir bölüşümünü bozduğuna dair ampirik çalışmaların bulunması da tez kapsamında yapılan açıklamaları destekler niteliktedir.
ÖTV’nin gelir dağılımını bozucu etkilerine dair yapılan açıklamalardan sonra, eşitsizliğin giderilmesi maksadıyla bir takım önerilerde bulunulabilir. Bu öneriler, aşağıda görüldüğü gibidir.
Türkiye’de ÖTV, dört farklı listede yer alan mallar üzerinden alınmakta ve oldukça fazla mal çeşidini vergilendirmektedir. Adından anlaşıldığı üzere; özel tüketimi vergilendirmeyi amaçlayan söz konusu vergi, lüks malların yanı sıra birçok gelir grubunun tüketim kalıpları içerisinde yer bulan mal gruplarını da vergiye tabi tutmaktadır. Dolayısıyla, lüks tüketime konu mal gruplarının çeşitliliğinin
sınırlandırılarak sınırlı sayıda malın vergilendirilmesi ile düşük gelirli kişilerin bu vergiye maruz kalması engellenebilecektir. Özellikle hammadde veya ara girdi olarak kullanılan benzin, motorin, madeni yağlar vb. malların birçok üretilen mal grubunun üretim aşamasında yer alması sebebiyle, çok geniş çaplı tüketici gruplarını dolaylı olarak dahi olsa vergilendirmektedir. Öte yandan, lüks malların vergilendirilmesinin sınırlandırılmasını mümkün olmadığı durumlarda, vergilendirme usulüne göre bazı malların vergisiz satış fiyatının belirli bir tutarın veya belirli bir satış miktarının altında olması halinde, ÖTV mükellefinden ÖTV ödemek suretiyle mal alınması durumunda, ödenen ÖTV’nin nihai tüketiciye yansıtılmaması halinde satıcıya ÖTV’nin iadesi yapılması suretiyle de denge sağlanabilecektir.
Bir başka öneri ise; dolaysız vergilerin en çok eleştirildiği konu olan artan oranlılık durumunun ÖTV için de uyarlanması olacaktır. (II) sayılı listede yer alan mallar için, bu durum uygulamaya koyulmuş iken, diğer üç liste için böyle bir belirleme yoluna gidilmemiştir. Örneğin; (IV) sayılı listede yer alan beyaz eşya gruplarında bulunan ÖTV oranının, söz konusu malların vergisiz piyasa fiyatına göre artan oranlı tarifelerle uygulanması, gelir bölüşümü açısından alt gelir grubunda bulunan kişilere pozitif ayrımcılık sağlayacaktır.
Diğer bir öneri ise; satışa konu edilen malların faturasında ÖTV bulunup, bulunmadığına bakılmaksızın fiili olarak ÖTV’nin nihai tüketiciye yansıması halinde tüketici tarafından, bir takvim yılına ilişkin faturaların biriktirilmesi ve bir vergi iadesi formuna bağlanmasıdır. Ayrıca önerimizde alt ve orta gelir gruplarının iadeden yararlanması hedeflendiğinden, azami iade bedeli tespit edilmesi de uygun olacaktır. Bununla birlikte, söz konusu formun vergi idaresine sunulması ile bahsi geçen malın sahip olduğu oran ve bu mal dolayısıyla ÖTV mükellefinin beyan ettiği ÖTV tutarının aşılmaması suretiyle söz konusu vergi kadar tutarın iade edilmesi, ÖTV’nin gelir dağılımı üzerindeki yıkıcı etkilerini azaltabilecektir.
Son öneri ise; her ne kadar ÖTV’nin yapısı, gelir dağılımındaki eşitsizliği azaltmaya yönelik düzenlenmek istense dahi, tam manasıyla başarı sağlanamayabilecektir. ÖTV gelirlerinin, belirli bir kısmının yatırımlara harcanarak iş sahalarının açılması ve iş imkânlarının sunulması ile transfer harcamalarına ayrılabilmesi için bütçe kanununda düzenlemeler yapılması ve ÖTV gelirlerinin belirli bir yüzdesinin bu alana yöneltilmesi sağlanmalıdır. Böylece işsizlik azalacak,
sosyal transferler yoluyla fakir kişilere gelir aktarımı yapılacak ve neticesinde; ÖTV’nin gelir bölüşümünü bozan yönleri ikame edilmiş olacaktır.
KAYNAKÇA
Acar, İlhan (2015). Türkiye’de Gelir Dağılımı. Hak-İş Uluslararası Emek Ve Toplum Dergisi Cilt: 4, Yıl: 4, Sayı: 8, 45.
Akdoğan, Abdurrahman (2005). Kamu Maliyesi (10. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi, 224-258.
Aksoy, Şerafettin (1998). Kamu Maliyesi, Kamu Harcamaları, Kamu Gelirleri, Devlet Borçları-Bütçe, Maliye Politikası. İstanbul: Filiz Kitabevi, 127-296
Aksu, Ömer A. (1993). Gelir ve Servet Dağılımı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Basımevi, İ.Ü. Yayın No: 3698, Fakülte Yayın No: 539, 11.
Aktan, C. Can ve Vural, İ. Yaşar (2002). Başlıca Fonksiyonel Gelir Dağılımı Teorileri ve Bölüşüm Adaleti, Yoksullukla Mücadele Stratejileri. Ankara: Hak-İŞ Konfederasyonu Yayınları, 1.
Aktan, C. Can ve Vural, İ. Yaşar (2002a). Gelir Dağılımında Adalet Sağlanması ve Yoksulluk Sorununun Ortadan Kaldırılması için Vergi Sistemi Nasıl Dizayn
Edilmeli. Hak-İş Konfederasyonu Yayınları, 6-15.
www.canaktan.org/ekonomi/yoksulluk/dorduncu-bol/optimal-vergi.pdf, Erişim Tarihi: 11.01.2019.
Aktan, C. Can ve Vural, İ. Yaşar (2002b). Gelir Dağılımında Adaletsizlik ve Gelir Eşitsizliği: Terminoloji, Temel Kavramlar ve Ölçüm Yöntemleri, Yoksullukla Mücadele Stratejileri. (Editör: Coşkun Can Aktan), Ankara: Hak-İş Yayını, 2.
Aktan, Coşkun Can ve Vural, İstiklal Yaşar (2002c). Makro Ekonomik Politikalar, Gelir Dağılımı ve Yoksulluk. (Editör: Coşkun Can Aktan). Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayınları, 82-83.
Aktan, Coşkun Can, Dileyici, Dilek ve Vural, İstiklal Y. (2006). Vergileme Ekonomisi ve Vergileme Psikolojisi, Ankara: Seçkin Yayınevi, 168.
Alkin, Erdoğan (1992). Gelir ve Büyüme Teorisi. İstanbul: Filiz Kitabevi, 151- 200- 201.
Atılgan, Hasan (2004). Vergilerin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri. Maliye Bakanlığı Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Yayın No: 2004/365 Ankara: 112-181.
Bakanlar Kurulu Kararı (2018\11542 ) (2018). T.C. Resmi Gazete, 30581 (3. Mükerrer), 27 Mart 2018.
Bakanlar Kurulu Kararı (2018\11674) (2018). T.C. Resmi Gazete, 30412, 05 Mayıs 2018.
Barber, William J. (1993). İktisadi Düşünce Tarihi. (Çeviren: İhsan Durdu). İstanbul: Çıdam Yayınları, 187.
Başoğlu, Ufuk, Ölmezoğulları, Nalan ve Parasız, İlker (1999). Gelir Bölüşümü Teori ve Politika, Bursa: Ekin Kitabevi, 187.
Batırel, Ömer Faruk (1993). Çağdaş Vergi Politikası, Prof. Dr. Bedi N. Feyzioğlu’na Armağan. İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 35. Seri, Yayın No: 3694, İstanbul: Gür-Ay Matbaası, 224-225.
Batırel, Ömer Faruk (2007). Kamu Maliyesi ve Yönetimi. İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi Yayınları, 95-101.
Batırel, Ömer Faruk (Eylül 2002). Özel Tüketim Vergilemesi ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Yasası Üzerine Bazı Düşünceler. Vergi Dünyası Dergisi, Sayı:253,5.
Bayraklı, H. Hüseyin (Aralık 2000). Gelir Vergisi Kanununda Gelir Kavramı Ve
Sapmalar. Mevzuat Dergisi, Yıl:3, Sayı:36,
www.mevzuatdergisi.com/2000/12a/02.htm, Erişim Tarihi: 02.01.2019.
Bilgiç A. (2015). “Türkiye’de Uygulanan Vergilendirme Politikalarının Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkileri: 1990-2013 Dönemi”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Bilgili, Yüksel (2013). Karşılaştırmalı İktisat Okulları Ders Notları (10. Baskı). İkinci Sayfa Yayınevi, 297.
Bor, Çetin (Mayıs 2003). Türk Vergi Sistemi Üzerine Bir Değerlendirme. Yaklaşım Dergisi, Sayı: 125, 176.
Boratav, Korkut (1997). 100 Soruda Gelir Dağılımı, Kapitalist Sistemde, Türkiye’de, Sosyalist Sistemde (4.Baskı). İstanbul: Gerçek Yayınevi, 9.
Bozdağ, Nihat ve Bozdağ, Emre Güneşer. Ülkeler Arası Kişi Başına Gelir Karşılaştırmasında Bozdağ Nüfus Etkinliği Katsayısı Ve Endeksi-Yeni Bir Yaklaşım. 4. http://www.nihatbozdag.net/pdf/ulkeler.pdf, Erişim Tarihi: 14.12.2018.
Bozdağan, Mine ve Ejder, Haydar Lütfü (Ağustos 2001). Türkiye’de Vergi Hasılatını Etkileyen Unsurlar Konusunda Mükelleflerin Bakış Açısının Değerlendirilmesi. Yaklaşım Dergisi, Sayı: 104.
Bulut, Cihan (2002). Kamu Açıkları. İstanbul: Der Yayınları, 13.
Bulutoğlu, Kenan (1988). Kamu Ekonomisine Giriş, Devletin Ekonomik Bir Kuramı. İstanbul: Filiz Kitapevi, 455.
Bulutoğlu, Kenan (2004). Kamu Ekonomisine Giriş, İstanbul: Batı Türkeli Yayıncılık, 372-373.
Can, Engin (1996). Optimal Tüketim Vergilemesi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, Cilt:12, Sayı 1-2, 141-144.
Cumhurbaşkanı Kararı (287 Sayılı) (2018). T.C. Resmi Gazete, 30581 (Mükerrer), 31 Ekim 2018.
Demirgil B. (2018). Vergilerin Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir Çalışma. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, 118-131.
Deutsch, J. ve J. Silber (2004). Measuring The Impact of Various Income Source on The Link Between Inequality and Development: Implications. For The Kuznets Curve Review of Development Economics, 110.
Devlet Planlama Teşkilatı. (2001). Gelir Dağılımını İyileştirme ve Yoksullukla Mücadele Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (Rapor No: DPT:2599, ÖİK:610) Ankara: 3-7.
Doğan, Cem ve Tek, Murat (2007). Türkiye’de Gelir Dağılımının Toplanma Oranı Yöntemiyle Analizi. Abant İzzet Baysal Ünv. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:3, Sayı:2, 95.
Dölek, Ali (2013). Gümrük İşlemleri (1. Baskı). İstanbul: Umut Kitabevi, 102. Edizdoğan, Nihat (1981). Teoride ve Uygulamada Özel Tüketim Vergileri. Bursa: Bursa Üniversitesi Basım Evi, 33.
Edizdoğan, Nihat (1988). Kamu Maliyesi II (Kamu Gelirleri ve Vergi Teorisi). Bursa: Ekin Kitabevi, 182-183.
Edizdoğan, Nihat ve Çelikkaya, Ali (2012). Vergilerin Ekonomik Analizi. Bursa: Dora Yayıncılık, 252.
Eren, Aslan (2010). Türkiye Ekonomisi (3. Baskı). Bursa: Ekin Yayınevi, 90. Erim, Neşe, (2007). İktisadi Düşünce Tarihi. Ankara: Palme Yayıncılık, 246.
Friedman, Milton (1988). Kapitalizm ve Özgürlük. (Çevirenler: Doğan Erberk, Nilgün Himmetoğlu), (1. Baskı). İstanbul: Altın Kitaplar, 261-284.
Gelir Dağılımı Eşitsizlik Ölçütleri (2011).
www.tuik.gov.tr/MicroVeri/GYKA_2011/turkce/metaveri/tanim/gelir-daggiiliimii- essitsizlik-oelccuetleri/index.html, Erişim Tarihi: 18.01.2019.
Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi İstatistikleri, www.gib.gov.tr/fileadmin/user_upload/VI/GBG/Tablo_46.xls.htm, Erişim Tarihi:
11.06.2018.
Gelir Vergisi Genel Tebliği (303 Seri No'lu ) (2018). T.C. Resmi Gazete, 30448, 11 Haziran 2018.
Gelir Vergisi Kanunu (1960). T.C. Resmi Gazete, 10700, 06 Ocak 1961.
Gökbel, Doğan (2001). “Tek Oranlı Vergi Tartışması", Sanayide Yeni Ufuk, Eskişehir Sanayi Odası Dergisi, Sayı: 20, 01/09/2001, 1.
Güçlü, Sami ve Bilen, Mahmut (Eylül-Ekim 1995). 1980 Sonrası Dönemde Gelir Dağılımında Meydana Gelen Değişmeler. Yeni Türkiye Dergisi, Sayı: 6, 171.
Herekman, Aykut (1989). Kamu Maliyesi. Ankara: Sevinç Matbaası, 168.
İl, İlhan (1988). Gelir Vergisi Konusunda Vergi Adaleti ve Gelir Dağılımını Etkileyen Başlıca Müesseseler. Vergi Dünyası Dergisi, Sayı:77, 73-100.
İslamoğlu, Emel (2017). Türkiye’de Gelir Dağılımı ve Yoksulluk (Editörler: M. Çağlar Özdemir ve Emel İslamoğlu). (1. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. 232. Karabulut, Tahsin (2006). Türkiye’de Kişisel Gelir Dağılımı Araştırmalarının Analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Yüksek Okulu Dergisi, Cilt:9, Sayı:1, 24.
Karakaş, Eser (1993). Türkiye’de Vergi Gelirlerinin İçinde Dolaylı Vergilerin Payının Artması Üzerine Bazı Düşünceler. İstanbul: İÜ-İktisat Fakültesi, Maliye Araştırma Merkezi Yayınları No: 3695/541/76, 255-258.
Karayılmazlar, Ekrem (2004). Artan Oranlı Gelir Vergisine Karşı Düz Oranlı Gelir Vergisi. Piyasa, Güz 2004, Sayı:12, 101.
Kazgan, Gülten (1992). Türkiye’de Gelir Bölüşümünü Bozan Etkenler ve İyileştirilmesine İlişkin Politikalar. Ankara: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, 1.