Dağıtım

Politik pazarlamada dağıtım, siyasi ideolojinin seçmene nasıl ulaĢtığı hangi kanalların kullanıldığını ifade etmektedir. Siyasi partiler seçmenleri ile iliĢkilerini doğrudan ya da dolaylı kanallar aracılığı ile sağlanmaktadır. Dağıtım bir partinin organizasyonu aracılığı ile seçmene ulaĢılarak ürünün seçmene ulaĢması çalıĢmalarını içermektedir. Politik pazarlamada siyasi partilerin “ürün” dağıtımı, genel merkez, il, ilçe, belde baĢkanlıklarıyla mahalle temsilcilikleri, parti gençlik ve

kadın kolları, çalıĢma komisyonları, gönüllüler vb. tarafından

gerçekleĢtirilebilmektedir. Sanal ortam diğer bir eriĢim alanıdır. Politik pazarlamada Esneklik ilkesi, Denetim ilkesi ve Maliyet ilkesi dağıtımın üç ilkesini oluĢturmaktadır. Bu üç ilke siyasi partilerin özellikle seçim dönemlerinde vermek istedikleri imaja uygun mesajın halka ulaĢmasında oldukça önemli bir yer tutarlar. Esneklik ilkesi, siyasi partinin ürünlerini yani ideoloji, fikirleri vs. gibi seçim unsurlarının ulaĢmasında esnek bir zaman aralığı olması gerektiğini ifade eder. Yani verilecek mesajın karmaĢık ve çeĢitlilik arz etmesi ve seçmen kitlesinin geniĢ olması durumunda ürünün seçmene ulaĢması için gerekli zaman dilimi tespit edilerek süreç

81 baĢlatılmalıdır. Bu süreç mesajın karmaĢıklığı kadar, hedef kitlenin de geniĢliği ile doğru orantılı olarak değiĢmektedir. Denetim ilkesi ise siyasi partilerin mesajlarının seçmen kitleye ulaĢıp ulaĢmadığının denetlenmesini ifade eder. Bu özellikle, partiler süreç içinde planlarında ve mesajlarında değiĢiklik yaparak seçmene ulaĢabilme gerekli düzenlemeleri yaparak önlerini görebilmeleri adına oldukça önemlidir. Maliyet ilkesi ise, siyasi partilerin seçmen kitleye iletmek istedikleri mesajın hangi maliyet ile dağıtım kanalları aracılığıyla seçmene iletildiğini ifade eder (Dil vd, 1992:143-144).

Politik pazarlamada siyasilerin ve siyasi partilerin söylem ve mesajlarına, hedef kitleye vermek istedikleri ürüne çok dikkat edilir. Bu ürün, siyasi pazarlamanın da ana konusunu oluĢturmaktadır. Bu nedenle ürünün, alıcı kitle tarafından doğru Ģekilde anlaĢılması hususu oldukça önemlidir. Doğrudan pazarlama, alıcı kitleyle mesajı ileten kitlenin aracısız olarak iletiĢimde bulunmaları açısından oldukça önemli bir dağıtım kanalıdır. Doğrudan dağıtımın mesajı gönderen taraf ve alıcı taraf açısından oluĢan avantajları Ģu Ģekildedir:

a. Siyasi partilerin oldukça karmaĢık olabilen mesaj ve iletilerini, doğrudan aracısız Ģekilde alıcı kitle olan halka veya hedef seçmene ulaĢtırmasıyla, mesajın karmaĢıklığını minimuma indirmektedir.

b. Siyasi partilerin doğrudan iletiĢimi sağlaması, seslendiği hedef kitleyi arttırmaktadır. Ayrıca rahat bir hareket sistemi de sağlamaktadır.

c. Pazarlama faaliyetlerinin kontrolleri doğrudan, bire bir kontrol edilebilir.

d. Gereken her türlü ekipman, özel çaba doğrudan iletiĢimde bire bir ve hızlı bir Ģekilde bilinebilir (TaĢkın, 2012: 26).

Dolaylı Dağıtım; Siyasi partilerin politik pazarlamada belli ticari ve hukuki kuruluĢların devreye alınması ile seçmen kitleyle arasındaki iletiĢimin daha etkin olmasını sağlaması durumunu ifade eder. Siyasi birçok parti, dolaylı dağıtım Ģekli olan ticari ve hukuki kuruluĢları kullanır ve bunun nedenleri Ģu Ģekildedir:

82 a. Doğrudan dağıtım, siyasi partilerin doğrudan halka ulaĢmasını ifade eder. Fakat bu Ģekilde bir iletiĢim oldukça maliyetli ve geniĢ kapsamlı örgütlenmeyi gerektirdiği için özellikle siyasi partiler gibi ciddi ve çoğunluğa seslenmesi gereken kurumlarca tercih edilmemektedir. Onun yerine çeĢitli kurumlar aracılığıyla olabilecek bir anlaĢma, çok daha maliyetli ve yararlıdır.

b. Dolaylı dağıtım aracı olan birçok kurum kendi alanında uzman ve gerekli bilgi birikimine sahiptir. Siyasi partiler ve liderleri, her alanda çok fazla bilgiye sahip olamazlar. Kurumlar, bu Ģekilde araya girerek gerekli donanımı sağlar ve halka iletilen mesajın kaliteli olmasına katkıda bulunur.

c. Mesajın etkili olması adına, tam ve doğru bir ifade Ģeklinde bulunması gereklidir. Aracı kuruluĢlar, alanında uzman oldukları için bu eksiği kapatırlar.

d. Siyasi partiler ve adaylar için zaman oldukça önemlidir. Birçok iĢ yükü arasında, aracı kurumlar iletiĢimi sağlayarak zaman açısından da etkili olurlar.

Dağıtım Kanalı Üyeleri; Siyasi partilerin kanal üyeleri yanında, iletiĢim sağlayıcı bir tür profesyonel ve amatör/gönüllü temsilcileri de Ģunlardır: Ancak, bunlar politik iletiĢim içinde de değerlenebilir.

a. Adaylar: Siyasi parti adayları, bire bir parti mesajlarını, bilgilerini halkla paylaĢan kiĢilerdir. Bu nedenle özellikle partilerin mesajlarının anlaĢılmasında ve çizdikleri imajda katkıları doğrudan olan üyelerdir.

b. Siyasi Parti Örgütleri, Üyeler, Kollar, Gönüllüler: Siyasi parti taraftarlarınca kurulan parti örgütleri ve bu örgütlere üye olanlar, aynı zamanda gönüllü çalıĢanlar, partinin hedeflerinin tam anlamıyla gerçekleĢmesi için halka ulaĢmasında önemli bir kanal iĢlevi görürler.

c. Siyasi Parti ÇalıĢanları: Ücretli bir Ģekilde siyasi partilerin çalıĢmalarında yer alan kiĢilerdir. Siyasi partilerin tanıtımında aktif rol oynarlar.

83 Dağıtım kanalı alternatifleri, siyasi partilerin mesaj ve içeriklerinin dağıtılmasına iki ayrı Ģekilde aĢama gösteren kanallar vardır. Bu kanallar Ģu Ģekildedir:

a. Siyasi Parti – Seçmen: Siyasi partilerin mesajlarını en kolay seçmene ulaĢtırdıkları yol, doğrudan aracısız girilen iletiĢim yoludur. Bu Ģekilde partiler hedef ve isteklerini seçmene bire bir iletebilirler.

b. Siyasi Parti – Aracı KuruluĢ – Seçmen: Siyasi partilerin mesajlarını aracı kuruluĢ aracılığıyla seçmene ilettikleri dolaylı yolu ifade eder. Aracı kuruluĢ; alanında uzman kiĢilerin danıĢmanlığından; hukuki, ticari aracılığından oluĢmaktadır. Siyasi partiler stratejik ve bütçe imkânları göz önünde bulundurularak farklı iletiĢim kanalları ile seçmene bazen direk bazen de aracı kuruluĢlar aracılığıyla ulaĢım sağlarlar. Her iki Ģekli eĢ zamanlı kullanan siyasi partiler de vardır. Bu seçim, tamamen siyasi partinin ulaĢmak istediği hedef ve amaç doğrultusunda değiĢmektedir. Siyasi partilerin dağıtım kanalı seçiminde, kanalların çeĢitli ilkeleri de etkili olmaktadır. Dağıtım kanallarının ilkeleri Ģu Ģekildedir:

a. Dağıtım kanalları, seçmenlerin özellikleri düĢünülerek seçilmelidir. Seçmenin ekonomik durumu, eriĢim gücü dikkate alınmalıdır.

b. Siyasi partiler, amaçlarına programlarına uygun olan dağıtım kanalını seçmelidirler.

c. Dağıtım kanalı seçiminde, özellikle eriĢilmek istenen kamuoyu belirlenmeli ve alıcı kitle iyice araĢtırılmalıdır.

d. Dağıtım kanalları kesin çizgilerle ayrılmamalı; gerektiğinde esnek

olmalıdır. Partiler, gerektiği zaman baĢka dağıtım kanallarına da

baĢvurabilmelidirler.

e. Dağıtım kanalı içerisinde destek mekanizması aktif olmalıdır. Parti üyeleri kendi içerisinde birbirlerini desteklemelidirler.

f. Dağıtım kanalları bir kontrole tabi tutulmalı ve gerektiğinde değiĢtirilmelidirler.

84 Dağıtım kanalının seçimi oldukça önemlidir. Dağıtım kanalı, siyasi parti ile seçmen arasındaki aracı konumu ifade eder. Bu nedenle dağıtım kanalı seçimi oldukça önemlidir. Dağıtım kanalı seçiminde dikkat edilmesi gereken etmenler Ģu Ģekildedir:

a. Kamuoyuyla Ġlgili Etmenler: Dağıtım kanalı seçilmeden evvel, öncelikle siyasi partinin hedef kitlesi olan kamuoyu belirlenmelidir.

b. Mesajla Ġlgili Etmenler: Siyasi partinin vermek istediği mesaj belirlenmeli ve buna uygun bir dağıtım kanalı seçilmelidir.

c. Aracılarla Ġlgili Etmenler: Dolaylı dağıtımda özellikle seçilen aracı kurumların özellikleri, geçmiĢleri, ticari ve hukuki bilgileri oldukça önemlidir. Bu kuruluĢlar, siyasi partiler ile seçmen arasında aracı olacakları için, siyasi partileri en iyi Ģekilde temsil etmelidirler.

d. Siyasi Partinin Kendisiyle Ġlgili Etkenler: Siyasi partilerin dağıtım kanalı seçiminde özellikle finanslar özellikleri oldukça önemlidir.

Fiziksel dağıtım siyasi partilerin yazılı mesajları (afiĢ, broĢür, tabela, çıkartma vb.) seçmene ulaĢtırılma süreci esnasında yapılan iĢlemleri ifade etmektedir. Mesajların etkinliğini arttırmak için istenen zamanda, istenen yerde hazır bulundurulması gerekmektedir. Bu iĢlemler için gereken faaliyetlerin tümü, diğer bir deyiĢle yer ve zaman faktörleri kapsamında gerçekleĢen çabalar fiziksel dağıtımı oluĢturmaktadır. Verilmek istenen mesajlar uygun zaman ve uygun yerde seçmene verildiği zaman aradaki uyum sağlanmıĢ olmakta ve hedeflenen etkinin bu Ģekilde seçmenlerin tercihinin istenilen yönde olumlu olması beklenilebilmektedir. Seçmen davranıĢları incelendiği takdirde çevresel faktörler de dikkate alındığında verilen mesajların etkinliğinin belli zamanlarda daha etkin olarak algılandığı görülmektedir. Bu Ģekilde verilen mesajın bütçe kısıtlama/ kriterlerde dikkate alındığında hedeflenen etkinliği hangi zaman diliminde hangi kitlelere iletileceği önemli olmaktadır. Bu durumda seçmenin algılamasının bu mesajlar açısından en yüksek düzeyde olduğu dönemde gerçekleĢmesi, oy olarak olumlu etkisi olacağı düĢünülmektedir. ġüphesiz ki piyasa araĢtırmaları yapan siyasi pazarlama uzmanları istihdam eden kuruluĢlar seçmen algılama süreçlerini ve yapmıĢ oldukları piyasa araĢtırmaları ve analizleri ile

85 en etkin Ģekilde fiziksel dağıtım araçlarını kullanmaktadırlar. Bu Ģekildeki yazılı mesajların Ģekil, zaman ve mekan konularında siyasi partiler bu kadrolardan faydalanarak amaçladıkları hedeflere ulaĢmak yoluna gitmektedirler (Tan, 2002: 57).