Birinci AĢamanın Değerlendirilmesi

6.2.1 Gözlemlerin Değerlendirilmesi

 Her iki stüdyoda en tipik tasarım yaklaĢımı, katılımcıların yürütücülerin eleĢtirilerini doğrudan uygulamasıdır.

 Stüdyo ortamında geçirilen zaman sınırlıdır. TU/e’de maket atölyesi dıĢında proje atölyelerinde katılımcılar fazla zaman geçirmemektedir. YTÜ’de de benzer bir durum söz konusudur.

 TU/e’de grup çalıĢmasına ve kolektif öğrenmeye ağırlık verilmesi ve bireysel çalıĢmanın ise ikinci planda bırakılması, projelerin geliĢim sürecini olumsuz etkilemektedir. YTÜ’de ise bireysel çalıĢma ön plandadır. Ancak grup çalıĢmasının hemen hiç yapılmaması özellikle tartıĢma ortamını olumsuz etkilemektedir.

 TU/e’de erken tasarım evresinde grup olarak analiz çalıĢması yapılmakta, eskiz yardımıyla ilk tasarım düĢüncesini geliĢtirmek üzerinde yeterince durulmamaktadır. YTÜ’de ise tam tersi bir yaklaĢım söz konusudur.

 TU/e’de fazla özgür ve sınırsız tasarım ortamı projelerin ilerleyiĢini olumsuz yönde etkilemektedir. Her türlü çalıĢma tekniği serbest olup, projelerin ne düzeyde çözüleceği katılımcıların inisiyatifine bırakılmıĢtır. YTÜ’de ise, stüdyonun özellikleri ve istenenler proje koordinatörü tarafından ilk derste katılımcılara açıklanmıĢ olup, projelerin ne düzeyde çözülmesinin beklendiği açıkça belirtilmiĢtir.

 TU/e’de isteklilik ve bilinç düzeyi bakımından oldukça geliĢmiĢ bir durum söz konusudur. Katılımcıların büyük çoğunluğu teknik yüksek okul eğitiminden sonra mimarlık eğitimine devam etmektedir. YTÜ’de ise farklı bir durum söz konusu olup, üniversite sınavıyla mimarlık eğitimi almaya hak kazanan katılımcıların isteklilik ve bilinç düzeyi tartıĢmalıdır.

 Her iki stüdyoda aynı anda birkaç farklı yönden tasarım problemini çözmeye çalıĢmak, katılımcılar tarafından fazla benimsenmemektedir.

 Sıralamalı çalıĢma (bir aĢamayı bitirip diğerine geçme) anlayıĢı her iki stüdyo görülmektedir. Bütüncül düĢünme eksikliği sıklıkla görülmekte, özellikle erken tasarım evresinde ilk tasarım düĢüncelerinin ifadesinde güçlükler yaĢanmaktadır.

 Her iki stüdyoda katılımcılar, özellikle erken tasarım evresinde ilk düĢüncelerini ifade ederken, yazılı ve sözlü ifadeleri birlikte kullanmaktadır. Bazı durumlarda ise, sözlü ifadelerin tek baĢına bir iletiĢim aracı olduğu görülmüĢtür.

6.2.2 Öğrenci Öz Değerlendirme Anketlerinin Değerlendirilmesi

6.2.2.1 YTÜ’de Uygulanan Öğrenci Öz Değerlendirme Anketlerinin Değerlendirilmesi Demografik veriler incelendiğinde, katılımcıların yaĢ aralığının 20-26 arasında değiĢtiği görülmektedir. Cinsiyet dağılımına bakıldığında katılımcıların 7 adetinin kadın, 3 adetinin erkek olduğu görülmektedir. Katılımcıların eğitim düzeyleri lise mezunu olup, 7 adeti Anadolu Lisesi, 2 adeti Fen Lisesi, 1 adeti Klasik Lise mezunudur.

Katılımcılar, ağırlıklı olarak kapsam ve yürütülüĢ konularına odaklanmıĢ cevaplar vermiĢ olup, süre konusu ile ilgili az sayıda görüĢ belirtilmiĢtir.

Kapsam hakkında görüĢ bildiren katılımcılar, “en önemli ders” ifadesini sıklıkla kullanmıĢlardır. Örneğin, 1. katılımcı “uygulama projesi ile birlikte en önemli ders” ifadesini kullanırken, 2. katılımcı “birçok dersin harmanlanıp mimarlığa sunuĢunu anlatan en önemli ders”, 10. katılımcı “mimarlık eğitiminin en temel unsuru, en gerekli dersi” tanımlamalarını yapmıĢlardır.

YürütülüĢ hakkında görüĢ belirten katılımcıların, ifadelerinde çeĢitlilik görülmektedir. 3. katılımcı “uygulamalı olduğu için daha eğitici ilerliyor. AraĢtırmaya daha iyi sevk ediyor. BirĢeyler hazırlayıp eleĢtiri almak ve yanlıĢlarımızı düzelterek ilerliyor olmak öğretici oluyor” ifadesini kullanırken, 6. katılımcı “diğer derslerden farklı olarak hocanın konuyu anlatması Ģeklinde ilerlemeyip, öğrenciyi yönlendirme yoluyla eleĢtirerek doğruyu bulması sağlanıyor” tanımlamasını yapmıĢtır.

Süre hakkında katılımcıların az sayıda görüĢ belirttiği görülmektedir. 6. katılımcı “ana dersimizin tasarım dersi olduğunu düĢünüyorum. Bu yüzden ona ayırdığımız süre daha fazla oluyor” yorumunu yaparken, 9. katılımcı “süre kısa, az zamanda çok iĢ yapılması gerektiği için, zorlamalar/zorlanmalar oluyor” ifadesini kullanmıĢtır.

Hem içerik, hem yöntem için elde edilen verilerin, katılımcıların Ģu an çalıĢtıkları proje dahil olmak üzere (Tasarıma GiriĢ, Mimari Tasarım 1, Mimari Tasarım 2, Mimari Tasarım 3) “iyi” ile “orta” arasında kaldığı görülmüĢtür

Tasarım stüdyosunda konu araĢtırması yaparken katılımcılar ilk sırada “kütüphane” den yararlandıklarını belirtmektedirler. Verilen diğer yanıtlar sırasıyla, “Internet”, “yerinde bilgi

edinimi”, “daha önce benzer konuyu çalıĢan kiĢilerle görüĢme” Ģeklindedir. Bu yanıtların dıĢında herhangi bir fikir belirten olmamıĢtır

Ġlk tasarım düĢüncesinin baĢlangıç noktası olarak, “tasarım araĢtırması/daha önce yapılan binaların incelenmesi” ifadesi en çok sayıda belirtilen ifade olup, ardından “verilen/seçilen kentsel alanın analizi” ve “estetik gerekliliklerin incelenmesi” ifadeleri eĢit sayıda belirtilerek gelmektedir. En az baĢvurulan ilk tasarım düĢüncesi baĢlangıç noktası “strüktür araĢtırması” olmuĢtur

Ġlk tasarım düĢüncesini aktarırken kullanılan teknikleri belirlemek için sorulan soruya verilen yanıtlar Ģu Ģekilde sıralanmaktadır: 1. Serbest el çizimleri, 2. Üç boyutlu modeller, 3. Renkli çizimler, 4. Siyah-beyaz çizimler, 5. Bilgisayar modelleri/Teknik çizimler, 6.Sözlü ifadeler, 7. Yazılı ifadeler, 8. Bilgisayar çizimleri

Ġlk düĢünceyi geliĢtirmeye yardımcı olan eğitim yöntemlerini belirlemek için sorulan soruya katılımcılar en fazla “örnekleme”, “analiz” ve “yol gösterme” yanıtlarını vermiĢlerdir. Daha sonra sırasıyla “analiz”, “keĢfetme” ve “öz değerlendirme” gelmektedir

Tasarım stüdyosunda eleĢtiri ile ilgili soruya katılımcıların verdikleri cevaplar oldukça farklılaĢmaktadır. 1.katılımcı “iĢlev ve formun birarada gitmesine yardımcı olan yapıcı düĢünce aktarımı” cevabını verirken, 5. katılımcı daha farklı bir yaklaĢımla “tasarlanan bir projede eksiklerin ya da uygun olmayan koĢulların görülüp anlatılması ve söylenmesi” Ģeklinde bir ifade kullanmaktadır. 7. katılımcı “yaptığımız herĢey hakkında proje yürütücülerinin yapıcı düĢünceleridir” ifadesini kullanırken, 9. katılımcı “projenin olumlu ve olumsuz yönlerini tartıĢmaktan bahsetmektedir

“Bir proje yürütücüsü tasarım bilgisini nasıl aktarmalıdır” sorusuna verilen yanıtlarda “yol göstererek” ifadesinin katılımcılar tarafından sıklıkla dile getirildiği görülmüĢtür. 4. katılımcı “karĢısındakinin hala bir öğrenci olduğunu, bilgi eksiği olduğunu unutmadan, kırıcı olmayan bir dille aktarmalıdır” ifadesini kullanırken, 10. katılımcı “öğrencinin ufkunu açmalı, iki küçük çizgiyle ona ilham vermeli” Ģeklinde bir yorum yapmıĢtır

“Tasarım stüdyosunda kendinizi nasıl değerlendiriyorsunuz” sorusuna katılımcılar detaylı açıklamalar yaparak cevap vermiĢlerdir. 2. katılımcı yaklaĢımını “çok irdeleyen ve irdeledikçe yavaĢlayan” Ģeklinde ifade ederken, 5. katılımcı tarzını “farklı bir tarzım olduğunu düĢünüyorum. Kendime özgü...” olarak açıklamaktadır. 9. katılımcı ise kendisini “biraz rahat, son anlara kaldı mı kilitlenen, bir anda parlayan, genelde zevk alan fakat yalnızlıktan sıkılan” Ģeklinde ifade etmektedir

Birinci aĢamanın sonunda görüĢmelerin ve anketlerin değerlendirilmesinden elde edilen ortak sonuçlar Ģunlardır:

 Her iki stüdyoda katılımcılar hem konu hem alan araĢtırması yaparken ilk olarak kütüphaneden elde ettikleri bilgi kaynaklarına baĢvurmaktadır.

 Her iki stüdyoda katılımcılar ilk tasarım düĢüncelerini aktarırken eskiz ya da serbest el çizimlerinden yararlanmaktadır.

 Her iki stüdyoda katılımcılar ilk tasarım düĢüncesini geliĢtirmeye yardımcı eğitim yöntemlerinin baĢında “örnekleme”yi belirtmektedir.

 Her iki stüdyoda katılımcılar ilk tasarım kararlarını aktarırken “plan temsili” oluĢturarak çalıĢmaya baĢlamaktadır.

 Her iki stüdyoda katılımcılar ilk tasarım kararlarını aktarırken, “iki boyutlu öncül sentezlere” baĢvurmaktadır.

6.2.3 Erken Tasarım Evresinde Ġlk Temsillerin Değerlendirilmesi

 Ġlk temsiller, tasarım iliĢkilerinin düĢünülmesinde yol gösterici olmaktadır.

 Ġlk temsillerin geliĢmiĢlik düzeyi, tasarım düĢüncesinin üzerinde yapılan çalıĢmanın geliĢmiĢlik düzeyini belirtmektedir.

 Bireysel problem çözme stilleri, ilk temsillerin oluĢumunda ve geliĢiminde etkendir.

 Ġlk temsilleri oluĢturmada çok yönlü çalıĢma, ilk tasarım düĢüncesinin geliĢimine de olumlu katkıda bulunabilir.

 Ġlk temsilleri oluĢturmada çok yönlü çalıĢan katılımcılar, bütüncül bir tasarım yaklaĢımı geliĢtirmeye akranlarına göre daha yatkındırlar.

 Tasarım problemi ile ilgili farklı bilgi ve bilgi gruplarının yetersiz analizi, ilk tasarım düĢüncesini geliĢtirmeye yönelik temsillerin yetersizliğini beraberinde getirmektedir.

 Ġlk temsilleri baĢarılı bir Ģekilde ortaya çıkartan katılımcılar, tasarım süreci boyunca akranlarına göre daha hızlı bir geliĢme göstermektedir.

 Bilinen Ģemaları ortaya koyarak ilk temsillerini oluĢturan katılımcılar, tasarım sürecinde çabuk ilerleme kat etmektedir.