Birinci AĢama: Stüdyoda Gözlem

TU/e SA/T6 stüdyosunda gerçekleĢtirilen gözlemler beĢ ana baĢlık altında irdelenmiĢtir: 1. ÇalıĢma Sistemi

SA/T6 proje atölyesine, 3 Nisan 2006–19 Temmuz 2006 tarihleri arasında katılınmıĢtır. 3 Nisan–15 Mayıs tarihleri arasında katılımcılar 5 ayrı grup Ģeklinde çalıĢmalarını gerçekleĢtirmiĢtir. 1. grubun araĢtırması proje alanının kentsel özelliklerini araĢtırmak, 2. grubun araĢtırması makrostüktürü çalıĢmak ve diğer grupların araĢtırması eğitim merkezi yapılarını incelemektir. Bu grup çalıĢması sürecinin sonunda, bilgilerini birbirlerine atölyede yaptıkları sunumlar ile aktarmıĢlar ve araĢtırmalarını dosya olarak teslim etmiĢlerdir.

Katılımcılar 15 Mayıs 2006 tarihindeki atölyeden sonra bireysel olarak çalıĢmalarına devam etmiĢlerdir.

Proje alanı olarak verilen üniversite kampüsünün 1/1000 ölçeğinde maketi katılımcılar tarafından hep birlikte yapılmıĢtır. Her derste bu maket üzerinden tartıĢmalara baĢlanmıĢtır. Üniversite, malzemeleri katılımcılara sağlamaktadır ve katılımcılar maket atölyesinde, görevlilerin yardımıyla maket aletlerini kullanabilmektedir (ġekil 6.3).

ġekil 6.3. TU/e maket atölyesi (Fotoğraf: Emrah Türkyılmaz). 2. Yürütücülerin YaklaĢımı

Proje eleĢtirileri, bazı durumlarda her iki yürütücü tarafından birlikte, bazı durumlarda ise sırayla yapılmıĢtır. Ġki yürütücünün, birbiriyle çeliĢkili ifadeler kullandıkları ve hatta bazı anlaĢma problemleri yaĢadıkları zaman zaman gözlenmiĢtir.

Her iki yürütücü, hemen hemen her derste, tartıĢılan konu üzerinde Hollanda ve Dünya mimarisinden örnekler vererek, katılımcıların anlamakta güçlük çektikleri konuları aydınlatmaya çalıĢmıĢlardır.

Yürütücülerden birinin, katılımcıların projesi üzerine çizerek ya da yazarak eleĢtiri yaparken, diğerinin her zaman yanında taĢıdığı eskiz kâğıdı üzerine çizerek eleĢtiri yaptığı ve daha sonra çizdiği kâğıdı öğrenciye verdiği gözlemlenmiĢtir. Kendisine bu yaklaĢımının sebebi sorulduğunda, katılımcıların projesi üzerine çizmeyi saygısızlık olarak gördüğünü ve bu yüzden her zaman yanında taĢıdığı kâğıt üzerine çizerek katılımcılara kritik verdiğini belirtmiĢtir.

3. Katılımcıların YaklaĢımı

Katılımcılar, birbirlerinin çalıĢmasını oldukça sert bir Ģekilde eleĢtirmekten çekinmemiĢlerdir. Bir grup öğrenci, serbest el tekniğini kullanarak çalıĢırken, diğer grup ArchiCAD, Sketch-up, AutoCAD, 3D Studio gibi bilgisayar programlarını kullanarak çalıĢmıĢlardır.

Katılımcıların bazıları, tek bir alternatif üzerinde çalıĢmayı seçerken, bazıları ise birden çok alternatifi bir noktaya getirmek üzere çalıĢmıĢlardır. Daha sonra bu alternatiflerden birisini seçerek üzerinde yoğunlaĢmıĢlardır. Yürütücüler, katılımcıları bu konuda serbest bırakmıĢtır. Ama sonuç olarak, alternatifler geliĢtirerek çalıĢanlar, tek bir alternatif üzerinden çalıĢanlara göre daha baĢarılı olmuĢlardır (ġekil 6.4).

ġekil 6.4. Bir öğrenci projesi örneği. 4. TartıĢma Ortamı

Yürütücüler, bazı durumlarda birebir olarak katılımcılarle proje tartıĢması yaparken, bazı durumlarda ise, benzer tasarım yaklaĢımı olan birkaç öğrenciyi bir araya toplayarak onlarla tartıĢmıĢlardır.

Yürütücülerin ilk önemli eleĢtirisi, katılımcıların grup çalıĢması sırasında inceledikleri örneklerin, daha bağımsız ve bir üniversite kampüsü içindeki eğitim merkezi yapısının tasarımına yeterli miktarda veri sağlayamayacak olan örnekler olması üzerinedir. Katılımcılar, ağırlıklı olarak, Vuatola Kültür Merkezi, Seattle Merkez Kütüphanesi gibi bağımsız kültür merkezi ve kütüphane yapılarını incelemiĢlerdir.

Ġkinci önemli tartıĢma, eğitim merkezinin üniversite içindeki konumu ve bu konumun nasıl Ģekilleneceği üzerine geliĢmiĢtir. Bir grup öğrenci, geleceğin üniversite kampüsünün daha kompakt olacağını, dolayısıyla eğitim merkezi yapısının hem iĢlevsel hem konumsal olarak öneminin bir kat daha artacağını savunurken, diğer grup üniversitenin kent için öneminin

vurgulanması gerektiğini ve eğitim merkezinin üniversite ve kent arasında bir birleĢtirici öğe olarak konumlanması gerektiğini savunmuĢtur.

Mayıs 2006’da bir ara değerlendirme yapılmıĢtır. Sunumların genelde baĢarılı olduğunu söylemek mümkündür. Katılımcıların bazıları, hem bilgisayar modelleri, hem de maketler ile çalıĢmalarını desteklemiĢlerdir. Çoğu, projesine Kampüs 2019, Kampüs 2020 gibi isimler vermiĢlerdir. Bazı katılımcıların kampüs ve eğitim merkezi yapısı arasında kurulması gereken kentsel bağlamı kavramaktan çok uzak oldukları, tasarım yaklaĢımlarından anlaĢılmaktadır. Atölyede baĢlangıcından beri bir grup öğrencinin özellikle ara değerlendirmede tasarım yeteneklerini yeterince kullanmadıkları gözlemlenmiĢtir. Uzun bir süre boyunca grup halinde çalıĢmanın bu durumu ortaya çıkarıp çıkartamayacağı derslerden sonra yürütücülerle tartıĢılmıĢ ve sonunda yürütücüler bundan sonraki SA/T6 atölyelerinde grup çalıĢmalarının daha kısa süreli tutulması gerektiğine karar vermiĢlerdir.

5. Final Sunumu

Temmuz 2006’da gerçekleĢtirilen final jürisinde, özellikle ara değerlendirmede fazla baĢarı gösteremeyen birkaç öğrencinin oldukça büyük ilerleme kat ettikleri görülmüĢtür. Bu ilerlemede yürütücülerin katkısı yadsınamaz.

Katılımcıların özellikle bilgisayar destekli sunum tekniklerini kullanmakta çok baĢarılı olduklarını söylemek mümkündür. Hemen hepsi, maket ve bilgisayar modellerini bir arada kullanırken, bilgisayar destekli sunum ile proje anlatımlarını birleĢtirmiĢlerdir (ġekil 6.5).

Herhangi bir önceden belirlenmiĢ ölçüt olmadığı için, bazı katılımcılar projelerini ön proje düzeyinde teslim etmeyi yeterli bulmuĢtur; bazı katılımcılar ise projelerini detay çözümlerini yaparak teslim etmiĢlerdir. Final sunumu sırasında ve sonrasında yaptıkları değerlendirmede yürütücülerin, projenin geliĢmiĢlik düzeyini göz önünde bulundurdukları gözlemlenmiĢtir (ġekil 6.6).

ġekil 6.6. ġekil 6.4.’deki projenin final sunumundan bir örnek.

Final sunumu sırasında ve sonrasında yaptıkları görüĢmede yürütücüler, performans değerlendirme kartları kullanarak katılımcıları değerlendirmiĢlerdir (Çizelge 6.3).

YTÜ MT3 stüdyosunda gerçekleĢtirilen gözlemler beĢ ana baĢlık altında irdelenmiĢtir:

 ÇalıĢma Sistemi: Bireysel çalıĢma, eskiz,

 Yürütücülerin YaklaĢımı: EleĢtiri, örnekleme, tasarım yöntemlerinin aktarımı,

 Katılımcıların YaklaĢımı: Alternatif üreterek çalıĢma, eleĢtiriyi yorumsuz uygulama, bütüncül düĢünmede sorunlar,

 TartıĢma Ortamı: Bireysel değerlendirme,

 Final Sunumu: Farklı çizim tekniklerini kullanmada sorunlar, üç boyutlu temsil oluĢturmada sorunlar.

Çizelge 6.3. Öğrenci performans değerlendirme kartları.