Bildirimin Şekli

37

rağmen Yargıtay 19. Hukuk Dairesi bir kararında¹³² bu sürenin kamu düzenine yönelik olmadığı, dolayısıyla azaltılabileceği gibi sürenin arttırılmasının da mümkün olduğuna ilişkin bir kararı mevcuttur. Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin bu kararını destekler doktrindeki bir diğer görüş ise bildirim süresinin taraflarca serbestçe karar verilebileceğine yöneliktir. Yine bu görüş uyarınca, bildirim süresinin kısaltılabileceğinin kabul görmesi gibi uzatılabilmesinin de mümkün olması gerekmektedir¹³³.

38

fesih bildiriminin yazılı olması gerektiği açıkça ifade edilmiş, aynı zamanda yapılacak yazılı şekil şartının yanında sözleşmenin tarafı ya da sözleşmenin süresi hususunda bir ayrıma gitmemiştir. O halde yazılı şekil şartı hem kiracıyı hem de kiraya vereni bağlayan bir şarttır¹³⁵.

Madde de her ne kadar fesih bildirimi için yazılı şekil öngörülmüş ise de buradan diğer bildirimler için yazılı şeklin gerekli olmadığı gibi bir yorum yapılmamalıdır.

Zira, bu durum madde gerekçesinde “Maddede, konut ve çatılı işyeri kiralarında, sözleşmenin sona ermesine ilişkin bildirimlerin geçerliliği, yazılı şekilde yapılmasına bağlanmış ve böylece 6570 sayılı Kanunun 11 inci maddesindeki geçerlilik şekli aynen korunmuştur. Madde kapsamından anlaşılacağı üzere, geçerlilik için yazılı şekil zorunluluğu, kiraya verenin, Tasarının 346’ncı maddesinde (TBK madde 347) öngörülen fesih bildirimi için de aranacaktır.” şeklinde ifade edilmiştir. O halde, madde 348’de geçen fesih bildirimden anlaşılması gereken; konut ve çatılı iş yeri kira sözleşmelerinin gerek olağan gerekse olağanüstü sona erme şekillerinin tümüdür.

Bununla birlikte, söz konusu sona erme şekilleri için kiracı yahut kiraya veren tarafından yapılan fesih ya da fesih bildirimlerinin tamamı yazılı şekil şartına uygun olmak zorundadır¹³⁶.

Bildirim için koşulmuş olan ve emredici nitelikteki yazılı şekil şartı, geçerlilik şeklidir. Bu durum maddenin düzenlendiği “Bildirimin geçerliliği”, “Şekil”

başlıklarında açıkça görülmektedir. Bildirimde yazılı şekille kastedilen ise bildirimin en azından adi yazılı şekilde yapılmış olmasıdır¹³⁷. Bunun dışında, bildirimin mektup, telgraf, noter kanalı ile yapılması dahi yazılı şekil şartı sağlandığından geçerli olacaktır. Burada dikkat edilmesi gereken adi yazılı şeklin tam anlamıyla gerçekleşmiş olması için işlemi yapan kişi ya da kişilerin belgenin altında imzalarının bulunması

135 Hazal Sadırlı İncesu, “Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında Sözleşmenin Sona Ermesi”, (Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Özel Hukuk Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Antalya, 2021, s. 31; İnceoğlu, a.g.e., s. 315-316; Ayanoğlu Moralı, a.g.m., s. 3406; Yavuz, Acar, Özen, Özel Hükümler, s. 650; Eren, Özel, s. 419; Gümüş, Kısa, s. 305; Aydoğdu ve Kahveci, a.g.e., s. 367.

136 Özdoğan ve Oymak, a.g.e., s. 534-535; Gümüş, Özel, s. 408; Aydoğdu ve Kahveci, a.g.e., s. 367;

Ayanoğlu Moralı, a.g.m., s. 3437.

137 Erzan Erzurumluoğlu, Sözleşmeler Hukuku (Özel Borç İlişkileri), 9. b., Ankara: Yetkin Yayınları, 2019, s. 122; Günay, a.g.e., s. 198.

39

önemlidir¹³⁸. Fakat metnin kimin tarafından yazıldığı şekil şartı için önem taşımaz¹³⁹. Bununla birlikte, uygulamada ispat kolaylığı açısından noter yolu ile bildirim yapılmasına daha sık rastlansa da geçerlilik şekli açısından noter kanalı ile bildirim yapılması bir zorunlu değildir¹⁴⁰.

Dikkat edilirse madde de geçerlilik şekline aykırılığın sonuçları düzenlenmemiştir. Bu sebeple yazılı şekil şartının yerine getirilmemiş olması halinde oluşan aykırılığı, geçerlilik şartına bağlanan genel sonuçlara (TBK Genel Hükümler Bölümü Madde 12/II¹⁴¹) göre değerlendirmek gerekmektedir. O halde geçerlilik şartı yerine getirilmemiş bir bildirimin batıl olması ile sonuçlanacaktır. Aksini iddia etmek kanun hükmünün bertaraf edilmesi anlamına gelecektir. Örneğin kiracının, sözleşmeyi sona erdirmek amacıyla süresinde fakat sözlü olarak, kiraya verene karşı yapmış olduğu bildirim, sözleşmeyi sona erdirecek bildirim olmayacaktır. Geçerlilik şartının ihlal edilmiş olmasından dolayı söz konusu bildirimin batıl olduğunu belirtmeliyiz. Şu hâlde taraflar, sözleşmede sözlü fesih bildiriminin geçerliliği konusunda anlaşma yapamazlar. Zira bahsedilen hüküm emredici bir hükümdür ve aksinin tarafların karşılıklı iradeleriyle dahi kararlaştırılması mümkün değildir¹⁴².

Bildirimin yazılı şekil şartına uygun olarak yapılmaması halinde, kiraya veren tarafından yapılan geçerlilik şartına aykırılık iddiaları dürüstlük kuralı çerçevesinde değerlendirilmelidir. Diğer bir ifadeyle, bildirimin geçersiz olduğunu TMK madde 2¹⁴³

138 Hüseyin Hatemi ve Emre Gökyayla, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, 4. b., İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2017, s..49; Necip Kocayusufpaşaoğlu, Hüseyin Hatemi, Rona Serozan, Abdülkadir Arpacı, Borçlar Hukukuna Giriş Hukuki İşlem Sözleşme, 7. b., İstanbul: Filiz Kitabevi, 2017, s.280..vd.;

Mustafa Alper Gümüş, “Yeni” 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kira Sözleşmesi, 2. b., İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2012, s.316; Akgün Akay, a.g.e., s. 30; Burada TBK madde 14/2’nin de hatırlanmasında fayda vardır. Madde “imzalı bir mektup, asılları borç altına girenlerce imzalanmış telgraf, teyit edilmiş olmaları kaydıyla faks veya buna benzer iletişim araçları ya da güvenli elektronik imza ile gönderilip saklanabilen metinler de yazılı şekil yerine geçer.” Şeklinde öngörülmüştür.

Ayrıntılı bilgi için bknz: Kocayusufpaşaoğlu, Hatemi, Serozan ve Arpacı, a.g.e., s. 292 vd.

139 Hatemi ve Gökyayla, Genel, s. 49; Kocayusufpaşaoğlu, Hatemi, Serozan ve Arpacı, a.g.e., s. 280 vd; Gümüş, Kira, s. 316.

140 Gümüş, Kira, s. 316; Ayanoğlu Moralı, a.g.m., s. 3406-3407; İnceoğlu, a.g.e., s. 316; Özdoğan ve Oymak, a.g.e., s. 534-535; Akgün Akay, a.g.e., s. 30.

141 TBK Madde 12 “Kanunda sözleşmeler için öngörülen şekil, kural olarak geçerlilik şeklidir.

Öngörülen şekle uyulmaksızın kurulan sözleşmeler hüküm doğurmaz.” Şeklinde düzenlenmiştir ve madde her ne kadar sözleşmelerden bahsetse de geçerlilik şekline bağlanan sonuç açısından konumuzda da uygulanabilir. Aydoğdu ve Kahveci, a.g.e., s. 367; Gümüş, Kısa, s. 306; Gümüş, Özel, s. 408.

142 İnceoğlu, a.g.e., s. 316; Türel, a.g.e., s. 102.

143 TMK Madde 2 “Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz.” şeklinde düzenlenmiştir.

40

kapsamında ileri sürmek gerekmektedir. Örneğin, kiracı süresinde ancak sözlü bir bildirimle kira sözleşmesini sona erdirmek istediğini kiraya verene iletmiş olması üzerine kiraya veren evini yeniden kiraya vermek için ne kadar çabalasa da, evi için yeni bir kiracı bulamamış olması ve kira gelirinden yoksun kalmak istememesi ihtimalini düşündüğümüzde artık kiraya veren fesih bildiriminin yazılı şekil şartına uygun olarak yapılmadığından sözleşmenin sona ermeyeceğini iddia edemez. Söz konusu durumda kira sözleşmesi sona erecektir. Açıklandığı üzere dürüstlük kuralı dikkate alınmaksızın ileri sürülen yazılı şekil şartının yerine getirilmediği iddiaları sonuç doğurmayacak ve kira sözleşmesi yazılı bir fesih bildirimi yapılmış gibi sona erecektir¹⁴⁴.