Basılı Araçlar

Basılı araçlar; gazeteler, bültenler, dergiler, broşürler ve el kitapları, yıllık raporlar, el ilanları ve pankartlar olarak sıralanabilir.

2.1.5.1.1.Gazeteler

Gazeteler, kurum/kuruluşların halkla ilişkiler uygulamalarında yararlandığı en önemli iletişim araçlarından biridir (Kazancı, 2002:262). Geniş kitlelere ulaşabilme özelliğine sahip olan gazete ile kurum ve kuruluşlar ulaşmak istedikleri hedef kitleye yazı ve fotoğraflarla ileti gönderebilirler. Halkla ilişkiler aracı olarak gazetelerden yararlanırken belirtilmesi gereken önemli bir nokta hedef kitleye gönderilecek iletilerin zamanlaması diğer bir deyişle zamanının ayarlanabilmesidir. Basına gönderilecek bir haberin gazetenin

36 baskı zamanından önce gönderilmesi, zamanlama açısında büyük önem taşımakta ve haberin zamanında yayınlanma-sını sağlamaktadır (Kazancı, 2002:262).

Halkla ilişkiler uygulayımcıları gazetelerde yer almasını istedikleri haber ya da duyuru gibi materyallerin içeriği ve düzeni dışında, içeriğin yayınlanacağı gazetenin ya da yayın organının nasıl yayınlandığına ilişkin de bilgi sahibi olması önemli ve dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Gazetelerin yayın politikası, yayın periyodu, baskı tarihi, basım tekniği, yayın alanı, okuyucu profili ve dağıtım yöntemlerinin halkla ilişkiler uygulayımcıları tarafından izlenmesi, basında kurum/kuruluşla ilgili haberlerin yer alma olasılığını artırabilecektir (Jefkins, 1995:211-228).

2.1.5.1.2. Basın Bültenleri

Basın bültenleri, kurum/kuruluşların basına (yazılı ve görsel) periyodik olarak haber aktarmak amacı ile hazırladıkları duyuruları içermektedir (Kazancı, 2002:265). Basın bültenleri haftalık, aylık ya da gerçekleştirilecek olan faaliyetin duyurulması için gerekli olan zamanda basına gönderilebilir. Basın bülteni ilgili kuruluşun imajı ya da kurumla ilgili yeni bir bilgi ya da gelişme söz konusu olduğunda da düzenlenmektedir.

Basın bültenleri kurumun hem iç hem de dış hedef kitlelerine ve bunların özellikleri- ne yönelik olarak hazırlanmaktadır (Peltekoğlu, 2001:236). Basın bültenlerde kullanılan üslup açık ve anlaşılır olmalıdır. Bununla birlikte bültenlerin biçim açısından da bazı özellikleri taşıması gerekmektedir. Kuruluşun amblemi, telefonu, adresi, hangi tarihte çıkarıldığı v.b basın bültenlerinde yer almalıdır. Kurum/kuruluşların basın bültenlerinin yayınlanabilmesi için doğru kişiye, doğru zamanda, doğru kanalla ulaştırılması gerekmek- tedir.

2.1.5.1.3. Dergiler

Halkla ilişkiler uygulamalarında kullanılan basılı araçlardan bir diğeri dergilerdir. Dergiler, belirli aralıklarla (haftalık, aylık, üç aylık, altı aylık gibi) yayınlanan ve özel ilgi ve uzmanlık alanlarına ilişkin haber, makale, inceleme, araştırma ve yorumlara yer verilen ve fotoğraf ve diğer görsel materyallerle desteklenen yayınlardır (Peltekoğlu, 2001:214). Hedef kitlelere doğrudan ulaşması açısından önemli bir iletişim aracı olarak dergiler, iyi bir biçimde planlandığı ve stratejisi dikkatlice belirlendiğinde, kurum/kuruluşlara maliyet açısından yük getirse bile etkin bir iletişim aracı olarak değerlendirilmektedir.

37 Halkla ilişkiler birimleri tarafından dergilerde aktüel, ilgi alanı için orijinal olan halkla ilişkiler araştırmaları ve sonuçları yayınlanabilmektedir. Dergilerin gazetelerden farkı, bir olayın duyurulmasından çok o olayı ilginç bilinmeyen yönlerini ayrıntılı olarak ve zaman sınırlaması olmadan hedef kitlelere aktarılabilmesidir (Kazancı, 2002:267).

2.1.5.1.4.Broşürler ve El Kitapları

Kurum için hazırlanan broşürler kuruluşun tarihçesi, tanıtımı, faaliyetleri, ürün ve hizmetleri ve yönetimi hakkında kısa ve özet bilgiler içeren yayınlardır (Peltekoğlu, 2001:245). Hem iç hem de dış hedef kitleye yönelik olarak hazırlanan broşür ve el kitaplarından kurum/kuruluşlar oldukça sık olarak yararlanmaktadır.

Görsel malzemenin önem taşıdığı broşürler, yazım teknikleri de dikkate alınarak, hedef kitleleri etkilemeyi başaran önemli iletişim araçlarından biri olarak değerlen- dirilmektedir (Ülgen, 2003:230). Kurum/kuruluşların denetiminde hazırlanan bu materyaller içerik ve dağıtım açısından büyük avantajlara sahiptir. Açılış, kutlama törenleri, seminer, sempozyum, konser, sinema, tiyatro gibi etkinliklerde de bilgi verici özelliğe sahip olan bu araçlar, kurumun duyurum işlevini de yerine getirirler. Broşürün amacı hedef kitleyi bilgilendirmek, ikna etmek ve eğitmek olduğundan, hazırlanan broşürlerde mesajlar basit ve anlaşılır olmalıdır. (Peltekoğlu, 2001:246).

El kitapçıkları ise görsel malzemeden çok yazının ağırlıkta olduğu ve ihtiyaç duyulduğunda yararlanılacak olan bir yayın türüdür. El kitaplarının içerdiği konular; kurum/kuruluşun ürün/hizmet tanıtımından, gerçekleştirdiği faaliyetlere ve kurumun çalı- şanlarına yönelik ödül, performans değerlendirmesi, davranış kuralları v.b gibi bir çok alanı içerebilir. El kitapları hangi hedef kitleye yönelik olarak hazırlanıyorsa, o hedef kitlenin özelliklerini belirleyerek hazırlanmalı ve gereksinimleri karşılamalıdır. (Ülgen, 2003:233-234). Hem broşür hem de el kitaplarında kullanılan dil anlaşılır olmalı, amaçlar doğrultusunda hedef kitlelerin gereksinimlerinin karşılanmasına dikkat edilmeli, yazılar kısa olmalı ve ilgi çekici biçimde düzenlenmelidir.

2.1.5.1.5.Yıllık Raporlar

Kurum/kuruluşların yıl içerisinde gerçekleştirmiş olduğu faaliyetleri ve çalışmaları içeren yayın türüdür (Kazancı, 2002:268). Yıllıkların hedef kitlesi kurum çalışanları ve ortaklar kısaca kurumun eylem çevresi içinde kalan kişilerdir. Yıllık rapor ile kurum/kuru- luşun bir anlamda kendisinin değerlendirmesini yapmakta ve kişilere verilecek somut

38 bilgiler ve olumlu gelişmelerin ortaya konmasıyla yeni ortaklar/iştirakçiler kazanılmaya, çalışanların da teşvik edilmesi sağlanmaktadır.

Yıllık raporlar basın kuruluşlarının da yararlandığı bir haber kaynağıdır. Bu nedenle yıllıkların yazı, fotoğraf, tablo, şekil gibi unsurlarla ayrıntılı olarak hazırlanması gerek- mektedir.

2.1.5.1.6. Afiş, El Đlanları ve Pankartlar

Belirli mesajların daha geniş kitlelere, öz bir anlatımla ve etkili bir biçimde ulaşmasını sağlayan iletişim araçlarıdır. Geniş kitleleri haberdar etmek amacı ile kullanılan afişlerde görsel anlatım ön plandadır ve afişlerde kullanılan sözcükler ise görsel öğelerin anlatımını desteklemek amacını taşımaktadır (Gürgen, 2001:64 ve Kazancı, 2002:268). Afişler pek çok kişi tarafından görülmesi olası yerlere dikkat çekmek amacıyla asılarak, mesajların geniş bir hedef kitleye ulaşması sağlanır. El ilanları ise daha çok reklam amacı ile kullanılan yazılı araçlardandır. El ilanlarının da anlatımı düzgün, açık ve net olmalıdır. Ayrıca ulaşımı sınırlı olan yerlere el ilanlarını havadan atmak tercih edilen bir yöntemdir. Pankartlar da yine aynı şekilde yazının öne çıktığı ve büyük puntoların tercih edildiği basılı iletişim araçlarındandır ve hedef kitlenin dikkatini çekmek amacı ile kullanılır (Gürgen, 2001:65).