IV. S‹GORTALILIK T‹PLER‹N‹N
B‹RLEfiMES‹
A. Genel Olarak
Zorunlu sigortal›l›k, sigortal›l›k tiplerinden biri- ni oluflturmaktad›r. Yasa uyar›nca, çal›flmaya baflla- makla otomatik olarak kazan›lmaktad›r. Zorunlu sigortal›l›klar›n sigortal›l›k hallerinin birleflmesine yukar›da yer yerilmiflti.
Zorunlu sigortal› say›lmayanlar›n da sosyal gü- vencesinin sa¤lanmas› için di¤er bir yöntem, iste¤e ba¤l› sigortal›l›kt›r. Bu tip sigortal›l›k, eski mevzuat›- m›zda oldu¤u gibi, 5510 say›l› Yasa’da da yer alm›fl- t›r. Hükme göre, “‹ste¤e ba¤l› sigorta; kiflilerin iste¤e ba¤l› olarak prim ödemek suretiyle uzun vadeli si- gorta kollar›na ve genel sa¤l›k sigortas›na tabi olma- lar›n› sa¤layan sigortad›r.” (m.50/1).
B. Zorunlu Sigortal›l›k ile ‹ste¤e Ba¤l›
Sigortal›l›¤›n Birleflmesi
1. Kural: Sigortal›l›kta teklik ilkesi
Sigortal›l›kta teklik ilkesi uyar›nca, kural olarak, ayn› zamanda hem zorunlu sigortal›, hem de iste- ¤e ba¤l› sigortal› olmak mümkün de¤ildir. 5510 sa- y›l› Yasa’da bu duruma iste¤e ba¤l› sigortal›l›¤›n koflullar› ile ilgili 50/2-a maddesinde “Bu Kanuna tabi zorunlu sigortal› olmay› gerektirecek flekilde çal›flmamak…” hükmüyle dikkat çekilmektedir. Ancak, istisna olarak “zorunlu…sigortal› olarak ça- l›flmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çal›fl- mak ya da tam gün çal›flmamak” hallerinde, yasa zorunlu sigortal›l›k ile iste¤e ba¤l› sigortal›l›¤›n bir- leflebilece¤ini de kabul etmifltir.
Kural olarak, iste¤e ba¤l› sigortal› olanlar›n zo- runlu sigortal› (4 üncü maddenin birinci f›kras›n›n (a), (b) ve (c) bentleri kapsam›na tabi) olacak flekil- de çal›flmaya bafllamalar› halinde, iste¤e ba¤l› sigor- tal›l›k hali sona erecektir (5510 m.53/3). Zorunlu (5510 say›l› Yasa’n›n 4 üncü maddesine göre) sigor- tal› olmay› gerektirecek çal›flmas› bulundu¤u tespit edilenlerin iste¤e ba¤l› sigortal›l›klar›, 5510 say›l› ya- saya göre zorunlu sigortal›l›klar›n›n sona erdi¤i tari- hi takip eden günden bafllat›lacakt›r.
Söz konusu kifliler zorunlu sigortal›l›kla çak›flan sürede iste¤e ba¤l› sigorta primi ödemiflse, bu sü- reye iliflkin ödedikleri iste¤e ba¤l› sigorta primleri
talepleri halinde ilgililere iade veya do¤acak borç- lar›na mahsup edilecektir (SS‹Y.m.99/2).
2. ‹stisna: Birden fazla sigortal›l›k hali
K›smi sigortal›lar ile k›smi süreli çal›flanlar yu- kar›da yap›lan aç›klamalar›n (sigortal›l›kta teklik il- kesinin) d›fl›nda tutulmufllard›r.
a. K›smi Sigortal›l›k
‹stisna olarak, k›smi sigortal›l›k iste¤e ba¤l› sigor- tal›l›k hali ile ba¤daflabilmektedir (SS‹Y. m.99/2). Çal›flt›r›lan hükümlü ve tutuklular, aday ç›raklar, ç›raklar, mesleki e¤itim gören ö¤renciler, zorunlu staja tabi tutulan ö¤renciler ve ‹fl Kurumu kursiyer- leri baz› sigorta kollar› bak›m›ndan sigortal› say›l- maktad›rlar (5510 say›l› Kanun m. 5. a, b ve e bent- leri). Yasa’n›n m. 53/3. f›kras›nda “… 4 üncü mad- denin birinci f›kras›n›n (a), (b) ve (c) bentleri kap- sam›na tabi olacak flekilde çal›flma” halinde (yine kural olarak) sigortal›l›klar›n birleflmesi durumun- da, iste¤e ba¤l› sigortal›l›¤›n son bulaca¤›ndan söz edilmekte; düzenlemede m.5/a, b ve e bentleri kapsam›ndaki çal›flmalardan ise bahsedilmemekte- dir. An›lan nedenle, k›smi zorunlu sigortal›l›k ile iste¤e ba¤l› sigortal›l›k hallerinin birleflebilece¤i sonucuna varmak uygun olacakt›r.
Hükümlü ve tutuklulara iliflkin düzenleme flu fle- kildedir: “Hizmet akdi ile çal›flmamakla birlikte, ce- za infaz kurumlar› ile tutukevleri bünyesinde olufltu- rulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde çal›flt›r›lan hükümlü ve tutuklular hakk›nda, ifl kazas› ve meslek hastal›¤› ile anal›k sigortas› uygulan›r ve bunlar 4 ün- cü maddenin birinci f›kras›n›n (a) bendi kapsam›nda sigortal› say›l›rlar” (5510 say›l› Kanun m.5/a).
Mesleki e¤itim gören ö¤rencilere ve zorunlu staj- yerlere iliflkin kurala göre, “5/6/1986 tarihli ve 3308 say›l› Mesleki E¤itim Kanunu’nda belirtilen aday ç›- rak, ç›rak ve iflletmelerde mesleki e¤itim gören ö¤- renciler hakk›nda ifl kazas› ve meslek hastal›¤› ile hastal›k sigortas›; meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek ö¤renimleri s›ras›nda zorunlu staja tabi tutulan ö¤renciler hakk›nda ise ifl kazas› ve meslek hastal›¤› sigortas› uygulan›r ve bunlar, 4 üncü mad- denin birinci f›kras›n›n (a) bendi kapsam›nda sigor- tal› say›l›rlar” (5510 say›l› Kanun m.5/b).
Kursiyerler için ise, “Türkiye ‹fl Kurumu taraf›n- dan düzenlenen meslek edindirme, gelifltirme ve de¤ifltirme e¤itimine kat›lan kursiyerler, 4 üncü maddenin birinci f›kras›n›n (a) bendi kapsam›nda
sigortal› say›l›rlar ve bunlar hakk›nda ifl kazas› ve meslek hastal›¤› sigortas› hükümleri uygulan›r” ku- ral› getirilmifltir (5510 say›l› Kanun m.5/e).
Yukar›da sözü edilen kifliler, düzenlemeye gö- re, m. 4/I-a kapsam›nda sigortal› say›lmaktad›rlar. Ancak, bu durum k›smi sigortal› söz konusu kiflile- rin tüm sigorta dallar›na tabi olanlar gibi de¤erlen- dirilmesine, dolay›s›yla iste¤e ba¤l› sigortan›n kap- sam› d›fl›nda kalmalar›na neden olmayacakt›r.
b. K›smi süreli çal›flma
Bir di¤er istisna hali, sigortal› olarak çal›flmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çal›flan, ya da tam gün çal›flmayan sigortal›lara yani; bir di¤er ifa- de ile, k›smi süreli çal›flanlara iliflkindir. Yasa bu kiflilerin zorunlu sigortal› çal›flmas›yla iste¤e ba¤l› sigortal›l›k halinin ba¤daflabilece¤ini kabul etmifltir (5510 say›l› Kanun m.50/2-a).
Madde 51/3, “Ay içerisinde 30 günden az çal›- flan veya 80 inci madde uyar›nca prim ödeme gün say›s›, ay içindeki toplam çal›flma saatinin 4857 sa- y›l› Kanuna göre belirlenen günlük normal çal›flma saatine bölünmesi suretiyle hesaplanan sigortal›- lar…” dan söz etmektedir. Düzenlemede 80. mad- denin birinci f›kras›n›n h bendine at›fta bulunul- maktad›r. At›f yap›lan hüküm k›smi süreli ifl sözlefl- mesi ile çal›flanlar›n prim ödeme gün say›lar›n›n bulunmas›na iliflkindir.
Söz konusu kiflilerin ayn› ay içerisinde iste¤e ba¤l› sigortaya prim ödemeleri halinde, primi öde- nen süreler zorunlu sigortal›l›¤a iliflkin prim öde- me gün say›s›na otuz günü geçmemek üzere ekle- necek ve eklenen bu süreler, 5510 say›l› Yasa’n›n 4 üncü maddenin birinci f›kras›n›n (b) bendi kap- sam›nda sigortal›l›k süresi olarak kabul edilecektir (5510 say›l› Kanun m.51/3)29
. Düzenlemeye göre, ba¤›ml› olarak sürdürülmekte olan çal›flmalara ek- lenen iste¤e ba¤l› prim ödeme süreleri ba¤›ms›z çal›flma olarak kabul görmektedir. Bu halde, her iki (zorunlu ve iste¤e ba¤l›) sosyal sigorta iliflkisi- nin bir arada de¤erlendirilmesi gerekir. Yani, süre ve ödenen primler birlefltirilecektir.
V. S‹GORTALILIK SÜRELER‹N‹N
B‹RLEfiMES‹
Daha önce belirtildi¤i gibi, sigortal›l›k hallerinin birleflmesinde, sigortal› çal›flmalar›n ayn› zamana rastlay›p rastlamad›¤› önem tafl›maktad›r. Sigortal›- l›k hallerinin farkl› zamanlarda bafllay›p bitmesi,
birbirini izlemesi durumunda ise, söz konusu çal›fl- malara ba¤lanan sigortal› hizmet sürelerinin birlefl- tirilmesi gündeme gelecektir.
“Ayl›¤a hak kazanma aç›s›ndan farkl› sigortal›l›k nedenleriyle geçen hizmetlerin birlefltirilmesi” konu- su 5510 say›l› Yasa’yla kald›r›lmadan önce, 2829 sa- y›l› Sosyal Güvenlik Kurumlar›na Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birlefltirilmesi Hakk›nda Kanun’da dü- zenlenmekteydi. 5510 say›l› Yasa 2829 say›l› Yasa’y› yürürlükten kald›rarak (5510 m.106/5), hizmetlerin birlefltirilmesini 53/son f›kras›nda düzenlemifltir. Ay- r›ca, geçifl düzenlemesi olarak 5510 say›l› Yasa’n›n yürürlü¤e girdi¤i tarihten önce sigortal› veya ifltirak- çi olup, 5510 say›l› Yasa’n›n yürürlü¤e girdi¤i tarih- ten sonra ayl›k talebinde bulunanlardan, eski mev- zuat›m›zda farkl› sosyal güvenlik kurumlar›na ya da 5510 say›l› Yasa’daki belirtilen sigortal›l›k hallerin- den birden fazlas›na tabi olanlara ayl›k ba¤lanmas›n- da esas al›nacak kanunun, 5510 say›l› Yasa’yla kal- d›r›lan mülga 2829 say›l› Kanun hükümlerine göre tespit olunaca¤›na da hükmetmifltir (5510 geçici m.2/son f›kra).
5510 say›l› Yasa’n›n yürürlü¤ünden sonra ilk defa sigortal› olanlar› ilgilendiren 53/son f›kradaki düzenlemeye göre ise, “ilk defa sigortal› say›lanlar- dan 4 üncü maddenin birinci f›kras›n›n (a), (b) ve (c) bentlerinden birden fazlas›na tabi olarak çal›fl- m›fl olanlar›n yafll›l›k ayl›¤› ba¤lanma taleplerinde, en fazla sigortal›l›¤›n geçti¤i sigortal›l›k hali” dik- kate al›nacakt›r. Hizmet sürelerinin eflit olmas› du- rumunda ise, son sigortal›l›k hali esas al›nacakt›r. Yukar›da yap›lan aç›klamalar dikkate al›nd›¤›n- da, 5510 say›l› Yasa’n›n yürürlü¤e girdi¤i tarihten itibaren ilk defa sigortal› say›lan kiflilerden olup da, sigortal›, ayr› ayr› dönemlerde hem ba¤›ms›z, hem hizmet akdiyle hem de memur statüsündeki çal›flmalardan birkaç›n› veya hepsini icra etmiflse; örne¤in 2008’den 2020’ye kadar kamu görevlisi olarak çal›flm›fl; daha sonra 2020’den 1 Nisan 2025’e kadar ba¤›ms›z çal›flmada bulunmufl; son olarak 2020’den ayl›k talebinde bulundu¤u 2029’a kadar hizmet akdiyle çal›flm›fl ise yafll›l›k ayl›¤› ba¤lan›rken, en çok sigortal›l›¤›n›n geçti¤i 5510 m.4/c statüsü dikkate al›nacakt›r. Ancak, “hizmet sürelerinin eflit olmas›” durumunda, son sigortal›l›k hali hangisi ise, o esas al›nacakt›r.
Malullük ve ölüm halleri ile yafl haddinden re’sen emekli olma, süresi kanunla belirlenen vazi-
felere atanma veya seçilme ve ba¤l› olduklar› si- gortal›l›k halinin kanunla de¤ifltirilmesi durumun- da ise, son sigortal›l›k hali esas al›nacakt›r (5510 m.53/son; SS‹Y. m. 59/2).
Yukar›da istisnaen zorunlu sigortal›l›k ile iste¤e ba¤l› sigortal›l›¤›n bir arada olabilece¤i aç›kland›. Maddede aç›kça de¤inilmese de, k›smi süreli çal›flan sigortal›lar›n çal›flt›klar› günler için zorunlu; boflta kalan günler için ise, iste¤e ba¤l› olarak ödenen prim ödeme gün say›lar›n›n da birlefltirmeye tabi tu- tulmas› gerekecektir. Bu halde, süre birlefltirmesine iliflkin yukar›da de¤inilen kural uygulanacakt›r.
D‹PNOTLAR
1 Bu konuda bkz. Kenan TUNÇOMA⁄, Sosyal Güvenlik Kavram› ve Sosyal Sigortalar, ‹stanbul 1990, sh. 13; Can TUNCAY. Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, ‹stanbul 2000, sh. 177, 384; Ali GÜZEL/Ali R›za OKUR, Sosyal Güvenlik Hukuku, ‹stanbul, 1996, sh. .368; Böyle bir durumda hangi sigortal›l›¤›n geçerli say›lmas› gerekti¤i hakk›nda bkz. Ali Naz›m SÖZER, "Sosyal Sigortalar Hukuku Aç›s›ndan Yarg›tay'›n 1998 Y›l› Kararlar›n›n De¤erlendirilmesi", Yarg›tay'›n ‹fl Hukukuna ‹liflkin 1998 Y›l› Kararlar›n›n De¤erlendirilmesi, ‹stanbul 2000, sh. 240 vd.; GÜZEL/OKUR, sh. 368; TUNCAY, sh. 384 vd.; Muhammed GERÇEK, “Bask›n Sigortal›l›k”, Sosyal Güvenlik Dünyas› Dergisi, 2008/51, s.58 vd.
2 Y. 10. HD.’nin 19.2.1991, 1990/6625, 1991/1501 say›l› karar›nda da (YKD., 1991/7, sh. 1035-1036) "...Davac›n›n...T.C. Emekli Sand›¤› ifltirakçisi say›larak kesenek ve karfl›l›klar›n›n Emekli Sand›¤›na ödendi¤i...anlafl›lm›flt›r....Ne var ki, söz konusu dönem için iflveren Belediye, hatal› bir ifllemle davac›y› ayn› zamanda sigortal› olarak göstermifl ve ...Sosyal Sigortalar Kurumuna ifle girifl bildirgesi vermifl ve primlerini de ödemifltir. Bu nedenle davac› hem sigortal› hem de T.C. Emekli sand›¤› ifltirakçisi olarak görülmüfltür. Türk sosyal güvenlik sisteminde çifte sigortal›l›k caiz olmad›¤›ndan bu sigortal›l›klardan hangisinin geçerli say›lmas› gerekti¤i uyuflmazl›¤›n temelini teflkil etmektedir..." denilmektedir.
3 Y 10.HD. 8.10.1974, 3807-6010 (ÇENBERC‹, sh. 921). Bu ilkeye uygun olarak örne¤in 506 say›l› K. m.3/l’de "Kanunla kurulu emekli sand›klar›na aidat ödemekte olanlar›n sigortal› say›lamayacaklar›" aç›kça belirtilmekteydi.
4 Bu durumu “sigortal›l›kta teklik, edimlerde çokluk” fleklinde de¤erlendirebilmek mümkündür.
5 Y.10.HD.’nin 8.12.1992 t, 1991/5043, 1992/11802 say›l› karar›na göre : "...Sosyal güvenlik sistemimizde çifte sigortal›l›k caiz de¤ildir...Her sigortal› tabi oldu¤u Sand›k veya Kurumun sa¤l›k sigortas› sisteminden yararlanabilir..." (YKD. 1993/10, sh. 1509- 1511).Y.10.HD.’nin 16.4.1992 t.li, 1991/1389, 1992/4320 say›l› bir di¤er karar›na göre de "...Nas›l ki çifte sigortal›l›k sosyal güvenlik aç›s›ndan mümkün de¤ilse, bir sosyal güvenlik kurulufluna tabi sigortal›n›n kimi yard›mlar›n› bu Kurumdan kimi yard›mlar›n› di¤er bir kurumdan sa¤lamas› veya dava konusu olayda oldu¤u gibi, sa¤l›k yard›mlar›n› efline ba¤l› olarak kamu kuruluflundan karfl›lamas›...biçiminde bir yönteme geçerlilik tan›namaz..." (YKD., 1992/11, sh. 1712-1714). Bununla birlikte, iste¤e ba¤l› sigortal›lar yönünden istisnai bir hüküm için bkz. 5434 say›l› K.’un 25.8.1999 t.’li ve 4447 say›l› K.’la eklenen geçici 139 m.’si.
6 5510 say›l› Kanun m. 53/ 1. f›kra; Sosyal Sigorta ‹fllemleri Yönetmeli¤i=SS‹Y m.27/1; 5510 say›l› Kanun Gere¤ince Sigortal› Say›lanlar, Say›lmayanlar, Sigortal›l›¤›n Bafllang›c›, Kuruma Bildirilmesi ve Sona Ermesi Hakk›nda Tebli¤ V/1 (RG.28.9.2008, Say›:27011).
7 Bkz. GERÇEK, s.59.
8 SS‹Y. m.27/1; dpn. 5’deki Tebli¤ V/2.
9 Bkz. Ali Naz›m SÖZER, Sosyal Sigorta ‹liflkisi, ‹zmir 1991, s.34. 506 Say›l› Kanun m. 6’da aç›klanan bu husus 5510 s.’l› Yasa’da aç›k bir hükme ba¤lanm›fl de¤ildir. Konu Sosyal Sigorta ‹fllemleri Yönetmeli¤inde Sigortal›l›¤›n bafllang›c› ve bildirim yükümlülü¤ü bafll›kl› madde 11/1’de “Kanunun 4 üncü maddesi birinci f›kras›n›n (a) bendi kapsam›nda sigortal› say›lanlar için çal›flmaya, … bafllad›klar› tarihten itibaren sigortal› hak ve yükümlülükleri bafllar.” ifadesi ile örtülü olarak aç›klanm›flt›r. 10 SÖZER, s.147-148.
11 Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlü¤ü Sigorta ‹flleri ve Primler Daire Baflkanl›¤›’n›n 9.2.1993, 16-60 EK say›l› genelgesi (Bkz. ‹hsan ÇAKMAK, fierhli 1479 Say›l› Esnaf ve Sanatkarlar ve Di¤er Ba¤›ms›z Çal›flanlar Ba¤-Kur Kanunu ile 2926 say›l› Tar›m Ba¤-Kur Kanunu, Ankara 2004, s.69-70).
12 Dpn.5’deki tebli¤ 13 Dpn.5’deki Tebli¤, V/5.
14 4 üncü maddenin birinci f›kras›n›n (a), (b) ve (c) bentlerin kapsam›nda.
15 m. 5 a ve e bentleri. 16 5. m’nin a bendi. 17 5. m’nin e bendi.
18 4. maddenin birinci f›kras›n›n a bendi kapsam›nda.
19 5510 say›l› Kanun m. 53/4. f›kra; SS‹Y m.27/2; dpn. 5’deki Tebli¤ V/3.
20 Ayr›ca bkz. Sosyal Sigortalar ve Genel Sa¤l›k Sigortas› Kanununun 4. Maddesinin Birinci F›kras›n›n (C) Bendi Kapsam›nda Çal›flan Sigortal›lar›n Prime Esas Kazanc›n›n Tespitine ‹liflkin Tebli¤ (RG.9.10.2008, Say›:27019) m.5/3; 21 5510 say›l› Kanun m.53/2.f.; SS‹Y. M.27/1; dpn. 5’deki Tebli¤
V/6.
22 Dpn. 5’deki Tebli¤ V/9.
23 Gerek 506 say›l› yasa m.84, gerekse 5510 say›l› yasa m.89’da geçen “yanl›fl” kelimesinin “iflveren ve sigortal›n›n ödemesi gereken prim tutar›n›n yanl›fl hesaplanmas›”; “yersiz” kelimesinin ise, “iflverenden veya sigortal›dan hiç prim al›nmamas› gerekti¤i halde al›nm›fl olmas›” fleklinde anlafl›lmas› mümkündür. Bkz. Resul ASLANKÖYLÜ, Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu Yorumu, Ankara 2003, s.844.
24 5510 m.53/5, SS‹Y.m.27/3.
25 Bkz. SÖZER, Hukukta Yöntembilim, ‹zmir, 2008, 61, 62. 26 SÖZER, Sosyal Sigorta ‹liflkisi, s.52; ayn› yazar,”Sosyal
Sigortalar›n Genel Hükümleri ve Primleri Aç›s›ndan Yarg›tay›n 2003 Y›l› Kararlar›n›n De¤erlendirilmesi”, Tebli¤, Yarg›tay›n ‹fl Hukukuna ‹liflkin Kararlar›n›n De¤erlendirilmesi-2003, Ankara 2005, 242-243; 328-329.
27 SÖZER, Sosyal Sigorta ‹liflkisi, s.52. 28 SÖZER, Sosyal Sigorta ‹liflkisi, s.53.
29 Bu sigortal›lar çal›flma durumlar›n› belgelendirmek zorundad›rlar (SS‹Y.m.99/3).
Yarg›tay 9. Hukuk Dairesi Tetkik Hakimi Seracettin Göktafl taraf›ndan yüksek lisans tezi olarak haz›rlanan ‘Türk ‹fl Hukukunda ‹flçinin Ça-
l›flmaktan Kaç›nma Hakk›’ isimli eser, 2008 y›l›nda yay›mlanm›flt›r.
4857 say›l› ‹fl Kanunu’nun yürürlü¤e girmesi ile iflçinin; ifl sözleflme- sini sona erdirmeden kiflisel karar›na dayanarak, belli kurallar çerçeve- sinde ifl görmekten kaç›nma hakk›na Türk ifl hukukunda ilk kez sahip oldu¤una de¤inilen eserde; kaç›nma hakk›n›n niteli¤i, bu hakk›n kulla- n›lma flartlar›, ne flekilde kullan›laca¤› ve sonuçlar› ile ilgili ö¤reti ve yar- g› kararlar› ›fl›¤›nda bilgilendirme yap›lm›flt›r.
Türk ifl hukuku ö¤retisindeki görüfllerin ve Yarg›tay uygulamalar›n›n yan› s›ra, yabanc› hukuk uygulama ve ö¤retisinin görüfllerine de yer ve- rilen bu çal›flmada, s›ras›yla; genel olarak ifl görmekten kaç›nma hakk›,
bu hakk›n hukuki niteli¤i, flartlar›, kullan›lmas›, hüküm ve sonuçlar› ele al›nmaktad›r.
Prof. Dr. A. Murat Demircio¤lu ve Prof. Dr. Tankut Centel taraf›ndan haz›rlanan ‘‹fl Hukuku’ ‹simli eserin gözden geçirilmifl 12. bask›s› yay›mlanm›flt›r.
Kitab›n Prof. Dr. Tankut Centel taraf›ndan haz›rlanan birinci bölümünde, bireysel ifl hukuku üzerinde durulmufl, toplu ifl hukukuna iliflkin bölümü ise Prof. Dr. A. Murat Demircio¤lu taraf›ndan haz›rlanm›flt›r.
Çal›flman›n haz›rlanmas› ile bireysel ve toplu ifl hukukunun daha iyi anlafl›labilmesi amaçlanm›fl olup, bu amaca yönelik olarak bilginin az ve öz oluflu ile rahatça kullan›labilmesi unsurlar› ön planda tutularak, Bat›’daki ders kitab›-flerh ayr›m› anlay›fl› benimsenmifltir.
Ayr›ca, eser haz›rlan›rken mühendislik fakültelerindeki ö¤retim için ifl hukukunun artan önemi ve mühendislerin ifl hayat›nda ifl hukukunun tafl›d›¤› önem de göz önünde bulundurulmufltur.