• Sonuç bulunamadı

2.6. Özel yeteneklilerin eğitiminde kullanılan stratejiler

2.6.4. Zenginleştirme

2.6.4.2. ASSURE öğretim tasarımı modeli

Öğretim tasarımı, eğitim gereklerinin karşılanabilmesi için işlevsel öğrenme sistemlerinin geliştirilmesidir. Bu anlamda herhangi bir eğitim programının kapsamında yer alan dersler, modüller, üniteler ve konulara yönelik öğretme ve öğrenme süreçlerine sistematik bir yaklaşım olarak ifade edilmektedir (Şimşek, 2017). Öğretim tasarımı, belirlenmiş bir gruba, belirlenmiş bir öğrenme alanı için hedeflenen bilgi ve becerilerde gerekli olan en iyi öğretim yönteminin ne olacağına karar verme süreci olarak tanımlanmaktadır. Bu bağlamda öğrenimin oluşması için uygulamanın planlanması, amaçlara ulaşılıp ulaşılmadığının ölçülmesi ve amaçlara ulaşılana kadar uygulamanın değerlendirilmesi ve düzenlenmesi gibi süreçleri içermelidir (Ocak, 2015). Aynı zamanda bir öğretim programı tasarımı, genel itibariyle bütün modellerde benzer bir sürecin yaşanmasını öngörmektedir. Bu süreç, eğitim ihtiyaçlarının tespitiyle başlamakta ve bu ihtiyaçları karşılamak amacıyla uygulanmış bir öğretim tasarımıyla son bulmaktadır. Öğretim tasarımının öğrenci merkezli, hedef yönelimli, performansa dayalı, kendini düzeltici, ölçülebilir öğrenme çıktılarına sahip ve bir takım çalışmasına dayalı gibi olması gereken özellikler arasında yer almaktadır (Şimşek, 2017). Bir öğretim tasarımı genel olarak üç farklı amaca (bilişsel, duyuşsal ya da psikomotor) yönelik becerilere odaklanır (Ocak, 2015). Öğretim tasarımı, öğretimi geliştirmek için genellikle analiz, tasarım, geliştirme, uygulama ve değerlendirme basamaklarını içerir. Öğretim tasarımının genel amacı ise öğrenmeyi daha kolay ve işlevsel bir hale getirmek için yapılır (Morrison, Ross ve Kemp, 2012).

21. yüzyılda teknolojik gelişmeler büyük bir hızla sürmekte ve bunların bir bölümü eğitim alanındaki uygulamalara da yansımaktadır. Bu uygulamaların yapılandırılmasının en etkili yolu da, öğretim tasarımının amaçlarında yer alan becerilerin gelişimine yönelik uygulamalar gerçekleştirmektir. Çok ortamlı iletilerin hızlı ve hatasız bir şekilde paylaşılması, taşınabilir akıllı ortamlar ve gerçek ya da gerçeğe çok yakın şekilde eğitim yapmaya olanak sağlayan telekonferans sistemlerinin işe koşularak, herkesin birbirinden öğrenebileceği, bireysel farklılıklarına uygun ve başkalarının öğrenmelerine katkıda bulunabileceği şekilde öğretim tasarımlarının planlanmasına ihtiyaç olduğu düşünülmektedir (Şimşek, 2017).

21. yüzyıldaki başlıca eğitim teknolojileri, özellikle internet, yerel/kurumsal ağlar, web teknolojileri, sanal iletişim ortamları, taşınabilir akıllı ortamlar gibi sanal ağlara dayalı öğretim sistemleri ön plandadır. Bu teknolojiler eğitimde çevrimiçi öğrenme, web destekli öğrenme ve mobil öğrenmeyi yaygınlaştırmıştır (Şimşek, 2005). Taşınabilir teknolojilere dayalı öğretim ortamı sunulması, akıllı telefonlar, kişisel sayısal yardımcılar, tablet bilgisayarlar bireysel öğrenme ilkelerine uygun olarak öğrenme imkanı sağlamakta fırsat olarak sunulabilir (Şimşek, 2017). ASSURE model, öğretmenlerin öğretim dersine teknoloji entegrasyonu planlamak için kullanabileceği popüler bir eğitim modelidir (Shelly, Gunter ve Gunter, 2012). Öğretim programlarına uygun materyal ve ortamları kullanmada teknolojiyi birleştirmek için deneyimli olmayı gerektirir. ASSURE modeli, sınıf içerisinde teknolojiyi etkili bir şekilde kullanmada adım adım sürecin takip edilebilirliği ve farklı konu alanlarında da kullanılabilirliği açısından öğretmenlere rehberlik edecek bir yapıya sahiptir (Duman, 2015).

ASSURE modeli, modeli oluşturan aşamaların baş harflerinden oluşmaktadır. ASSURE modeli, teknolojiyi sınıfa entegre etmek için kullanılan pratik ve uygulanması kolay bir tasarım modeli olarak ifade edilmektedir (Kim ve Downey, 2016). Bu model, öğretim teknolojilerinin etkin bir şekilde kullanılmasına imkan tanıdığı için ön plana çıkmaktadır (Çetinkaya ve Taş, 2016). Hem sınıf odaklı, hem bireysel olarak her öğrenci için kullanılabilmesi ve birkaç saatlik öğretimlerin uygulanabilir olması modelin ön plana çıkan avantajları arasında yer almaktadır (Baran, 2010). Bu bağlamda derslerde aktif olarak kullanabilecek, dersi ilgi çekici kılmak ve öğrencilerin motivasyonunu artıracak nitelikte teknoloji entegrasyonuna yönelik uygulamalar gerçekleştirmek önemlidir. ASSURE öğretim modeli kapsamında geliştirilen örnek etkinlik planları göz önünde bulundurularak gerçekleştirilen uygulamalar fen öğretimi kapsamındaki diğer konu alanlarıyla

ilişkilendirilerek bilgi transferini sağlamada, fen öğretimi kapsamına teknoloji entegrasyonunu pekiştirmede ve uygulamalı etkinlikler yoluyla aktif öğrenme sürecine katkıda bulunmada bir fırsat olacaktır.

ASSURE öğretim tasarımı modeli, öğretim tasarımının temel bileşenlerini ve aşamalarını,  Öğrenenlerin analizi

 Hedeflerin belirlenmesi

 Medya ve kullanılacak materyallerin seçilmesi  Seçilen ve medya ve materyallerin kullanılması  Öğrenenlerin katılması

 Değerlendirme ve revize etme aşamaları oluşturmaktadır (Kim ve Downey, 2016; Smaldino, Lowther, Russell ve Mims, 2008; Smaldino, Russell, Heinich ve Molenda,2005).

Buna göre,

Öğrenenlerin analizi (Analyze learners) basamağında; dersi planlarken, öğrenenlerin öğrenme hedefleriyle ilgili özellikler belirlenmeli ve analiz edilmelidir (Bekiroğlu, 2015). Öğrenenlerin sahip olduğu kavram yanılgıları, öğrenme güçlükleri, hazır bulunuşluk düzeyleri, gelişim özellikleri, öğrenme stilleri, öğrencilerin akademik bilgi düzeylerini ve teknoloji kullanma becerileri gibi özellikleri dikkate alınmalıdır (Shelly, Gunter ve Gunter, 2012).

Hedeflerin belirlenmesi (State objectives) aşamasında, ulaşılması gereken hedefler ve öğrenenlerin edinmeleri gereken kazanımlar net olarak ortaya konulmalıdır (Ibrahim, 2015). Öğrenenlerden beklenen davranışların neler olduğunu, bu davranışların hangi şartlar altında gerçekleştirileceği, gözlenecek davranışların ve yeni öğrenilen bilgilerin ne ölçüde olması gerektiğiyle ilgili beklentiler ifade edilir (Bekiroğlu, 2015). Öğretmenin, öğrencileri analiz ettikten ve standart öğrenme hedeflerini belirttikten sonra, öğrenciler ve hedefler arasında bu adımda bir köprü oluşturarak hangi yöntemin öğrenciler ve öğrenme hedefleri için daha uygun olduğuna karar vermesi gerekmektedir (Ibrahim, 2015).

Medya ve kullanılacak materyallerin seçilmesi aşamasında (Select instructional methods); Öğrenenlerin analizi sürecinde belirlenen başlangıç düzeyinin dikkate alınarak konu alanını öğrenmede en uygun yöntemin, teknolojik bilgiyi kullanılmasıdır. Başlangıç ve

bitişi birbirine bağlayacak en uygun medya formatının seçilmesi ve bu formata uygun hangi ekipman, yazılım, araç, tasarım ve ortamın uygun olduğuna karar verme şeklinde ifade edilmektedir (Bekiroğlu, 2015; Shelly, Gunter ve Gunter, 2012).

Medya ve Materyallerin Kullanılması (Utilize media and materials) basamağı;

Sınıf ortamının araç, gereç ve materyal kullanımı için uygun olup olmadığını incelenip kontrol edilmesi kısmıdır (Shelly, Gunter ve Gunter, 2012). Teknolojik araçların çalıştırılması için gerekli olan diğer araç-gereçleri kontrol ederek öğrencilerin de teknolojiyi kullanmaları için eksiklikler giderilir ve sınıf ortamı planlanan şekilde kullanım için uygun hale getirilir (Bekiroğlu, 2015).

Öğrenci Katılımının Sağlanması (Require learner participation) basamağında, öğrenci katılımını sağlayacak etkinlikler ve katılım için uygun ortam tasarlanır. Öğrenciler aktif bir şekilde derse katılmaları ve teknolojik araçları kullanmaları için motive edilir ve öğrencilere geri bildirimler sağlanır (Bekiroğlu, 2015).

Değerlendirme ve Gözden Geçirme (Evaluate and revise) aşamasında ise, tasarım bütün olarak gözden geçirilir ve değerlendirilir. Kullanılan teknolojik araçların etkililiği, öğretim sürecinin bütüncül değerlendirilmesi yapılır (Bekiroğlu, 2015). Bu değerlendirme, öğrencilerin ders çıktılarındaki başarılarını belirlemekle kalmayıp, aynı zamanda tüm öğretim sürecini ve derste teknoloji ve medya kullanmanın etkisini incelemek içindir (Ibrahim, 2015). ASSURE öğretim tasarımı modelinin şematik gösterimi Şekil 5’teki gibidir.