Ardahan İlinde Sosyal Yardımların Gelişim

Ardahan ilinde SYDV’nin sağladığı sosyal yardımların yıllar itibarıyla gelişimi de Tablo 13’de görülmektedir. Ardahan ili SYDV’den gelen verilerde 2013 ve 2014 yılı verilerinin aynı olduğu görülmüştür. Ardahan ilinde şartlı eğitim yardımının, engelli yakını aylığının 2007’den itibaren, şartlı sağlık yardımının 2012’den, muhtaç asker ailesi yardımının 2013’den itibaren verilmeye başladığı, şartlı bağışlardan eğitim yardımının sadece 2016 ve 2017’de sağlandığı, şartlı gebelik ve slikozis yardımlarının ise bu dönemde verilmediği anlaşılmaktadır.

Tablo 13. Ardahan İlinde SYDV Tarafından Verilen Sosyal Yardımlar (2003- 2017, TL)

Yardım Türü 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Diğer Aile Yardımı 90.435 37.060 95.180 83.200 106.930 155.532 215.253 230.590 Gıda Yardımı 7.803 65.278 104.788 104.788 134.103 181.152 193.140 256.645 TKİ Kömür Yardımı 150.000 311.520 389.400 469.640 507.400 557.656 590.000 424.800

Şartlı Eğitim Yardımı - - - - 4.310 - - -

Diğer Eğitim Yardımı 10.000 44.766 62.153 47.410 108.749 117.991 200.478 260.686 Engelli Aylığı 6.194 9.858 7.123 24.825 809.280 903.955 1.140.478 1.272.331 Engelli Yakını Aylığı 154 - - - 6.183 8.473 53.976 83.153 Yaşlı Aylığı 44.866 29.903 36.052 33.812 1.772.709 1.645.457 1.651.642 1.606.910 Vakıf Özkaynaklarından Yardımlar Top-

lamı 348.238 458.624 651.521 705.038 857.182 1.012.331 1.198.870 1.172.721 Merkezi Yardım Toplamı 51.214 39.761 43.176 58.638 2.592.482 2.557.885 2.846.096 2.962.393 Toplam Sosyal Yardımlar 399.452 498.385 694.697 763.676 3.449.664 3.570.216 4.044.966 4.135.114

Yardım Türü 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Diğer Aile Yardımı 227.735 108.072 338.614 338.614 372.741 349.672 654.007 Gıda Yardımı 89.450 177.900 234.825 234.825 287.494 271.263 449.613 TKİ Kömür Yardımı 755.200 484.998 2.241.970 2.241.970 3.029.383 1.821.650 1.657.745 Muhtaç Asker Ailesi Y. - - 155.250 155.250 141.500 107.250 99.050 Dul Kadınlara Yardım Pr. - 118.250 663.000 663.000 813.500 871.000 920.725 Şartlı Eğitim Yardımı 13.180 48.700 442.237 442.237 583.742 457.391 534.375

Diğer Eğitim Yardımı 84.180 9.600 4.650 4.650 550 - -

Şartlı Bağış Eğitim Yardım - - - 10.500 29.000

Şartlı Sağlık Yardımı - 60 80.075 80.075 157.570 169.295 165.620 Engelli Aylığı 1.395.656 1.667.743 2.536.277 2.536.277 2.624.435 2.596.361 2.974.244 Engelli Yakını Aylığı 127.293 205.931 218.490 218.490 215.123 223.165 253.138 Yaşlı Aylığı 1.677.458 1.803.106 1.737.474 1.939.467 2.151.782 2.554.505 3.267.240 Vakıf Özkaynaklarından Yardımlar Top-

lamı 1.156.565 780.570 2.820.059 2.820.059 3.690.168 2.442.585 2.790.366 Merkezi Yardımlar Top. 3.213.586 3.843.791 6.034.796 6.034.796 6.703.268 7.005.668 8.249.692 Toplam Sosyal Yardımlar 4.370.151 4.624.361 8.854.855 8.854.855 10.393.436 9.448.253 11.040.058

Kaynak: Iğdır İli SYDV.

Eğitim Yardımları %13,8 Sağlık Yardımları %5,5 Aile destek yardımları %26,5 Yaşlı-Engelli Yardımları %52,8

AK Parti döneminde Ardahan ilinde SYDV kümülatif olarak 75,1 milyon TL tutarında sosyal yardım sağlamış, bu yardımların %30’u vakıf özkaynaklarından %70 kadarı merkez yardımları ile karşılanmıştır. Ardahan ilinde de sosyal yardımlarda 2007’de belirgin artış olmuş, diğer eğitim yardımları, engelli ve yaşlı aylıkları bu artışın nedeni oluşturmuştur. Grafik 9’da görüldüğü gibi, 2007’de Ardahan ili SYDV sosyal yardımlar miktarı 3,4 milyon TL’yi geçmiş, sonraki yıllarda artarak 2017’de 11 milyon TL düzeyine ulaşmıştır.

Grafik 9:AK Parti Döneminde Ardahan İlinde Sosyal Yardımların Gelişimi (2003-2017, Bin TL)

Ardahan ilinde bu dönemde dört ana kategoriye göre kümülatif olarak verilen sosyal yardımlara bakılırsa, en büyük payı Grafik 10’da görüldüğü üzere, yaşlı engelli yardımlarının (%58,6) aldığı dikkati çekmektedir. SYDV’nin bu tür yardımların ardından ikinci sırada aile destek yardımlarının %35,3 pay aldığı, eğitim ve sağlık yardımlarının payının sırasıyla %4,8 ve %0,9 olduğu görülmektedir.

Grafik 10:AK Parti Döneminde Ardahan İlinde Sosyal Yardımların Payları (2012-2017, %)

Ardahan’da bu dönemde yardım verilen 12 yardım türü arasında ise sırasıyla yaşlı aylığı (%29,2), engelli aylığı (%27,3) ve yakacak yardımı (%20,8) gelmektedir. 399 498 695 764 3.4503.5704.0454.1354.3704.624 8.8558.855 10.393 9.44811.040 0 2.000 4.000 6.000 8.000 10.000 12.000 200320042005200620072008200920102011201220132014201520162017 Eğitim Yardımları %4,8 Sağlık Yardımları %0,9 Aile destek yardımları %35,3 Yaşlı-Engelli Yardımları %58,6

6.SONUÇ

Günümüzde çevreyle uyumlu, gelir dağılımı adaletini gözeten ve yoksulluğu en düşük düzeyde tutabilen sürdürülebilir büyüme sürecini gerçekleştirmek tüm gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin amacıdır. Gelir dağılımında mutlak adaleti yakalamak zor olsa da dünyada ve ülkemizde mutlak-göreli yoksul sayısının azaltılması için yoksullukla mücadele edilmelidir. Ülkemizde ve TRA2 bölgesinde AK Parti döneminde gelir dağılımında ve yoksulluk oranları noktasında bariz iyileşme ortaya çıkmıştır. Bu iyileşme, yoksullukla mücadele noktasında kararlılık, siyasi istikrar ve 2007 yılı sonrasında kamu harcamaları içinde göreli olarak sosyal koruma harcamaları ve sosyal yardımların artması ile mümkün olmuştur.

Ülkemizin en az gelişmiş bölgelerinden biri olan ve göreli yoksulluk düzeylerinde son yıllarda durumu iyileşme olsa da 26 düzey bölgesi içinde göreli yoksulluk oranı genellikle ilk üç bölge arasında bulunan TRA2 bölgesinde AK Parti döne- minde SYDV aracılığı ile sağlanan sosyal yardımlar tutarı kümülatif olarak Ağrı ilinde 200 milyon, Kars’da 153 milyon, Iğdır’da 144 milyon ve Ardahan’da 75 mi- lyon TL’yi aşmıştır. AK Parti iktidarının başlangıcında bu illerde SYDV tarafından sağlanan sosyal yardımlar oldukça düşük miktarda iken giderek artırılmış ve 2017’de Ağrı ilinde 33 milyon, Iğdır’da 32 milyon, Kars’da 23 milyon ve Ar- dahan’da 11 milyon TL düzeyine ulaşmıştır. Bu gelişmede, özellikle 2007 ve/veya 2012’de uygulamaya başlanan şartlı eğitim yardımları, eşi vefat etmiş kadınlara sosyal yardım programı bağlamında sağlanan yeni sosyal yardımlar ile 2007 yılı ile birlikte miktarları büyük ölçüde artırılan engelli ve yaşlı aylığı desteklerinin etkisi ve medyada daha sık duyduğumuz gıda ve yakacak yardımlarının artmasının büyük etkisi olmuştur. Bununla birlikte TRA2 bölge- sinde sosyal yardımların artışında engelli ve yaşlı aylıkları ve eşi vefat etmiş kadınlara yapılan yardımların etkisi daha fazla olmuş, Ağrı ve Kars ilinde bu yardımlar yanı sıra yakacak yardımının oransal payının görece yüksek düzeyde olduğu görülmüştür.

KAYNAKÇA

AKTAN, Coşkun Can (2002), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Hak-İş Yayınları, Ankara.

AKTAN, Coşkun Can (2003),“Yoksulluk Sorununun Nedenleri ve Yoksullukla Mücadele Stratejileri” Yoksulluk Sempozyumu, Deniz Feneri Derneği, İs- tanbul, s. 148-160.

ASPB (2018), Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve SYDGM, 2006-2016 Yılları

Faaliyet Raporları.

COSKUN, M. Nejat (2005) “Türkiye’de Yoksulluk: Bölgesel Farklılıklar ve Yoksul- luğun Profili”, Bölgesel Gelisme Stratejileri ve Akdeniz Ekonomisi Sem-

pozyumu, Türkiye Ekonomi Kurumu, İmaj Yayınevi, Ankara, s. 181-198.

DPT (2001), Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Gelir Dağılımının İyileştirilmesi ve

Yoksullukla Mücadele Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT: 2599-ÖİK:

KAYA, Ersin (2009), Yoksullukla Mücadelede Avrupa’nın ve Türkiye’nin Sosyal

Yardım Modeli, TC Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma

Genel Müdürlüğü, Sosyal Yardım Uzmanlık Tezi, Ankara.

KERBO H. R (2006), Social Stratification and Inequality: Class Conflict in Histori-

cal, Comparative and Global Perspective, McGraw-Hill Companies, New

York.

SYDV (2018), TRA2 Bölgesi, Kars, Ağrı, Iğdır ve Ardahan İlleri Sosyal Yardım Ver-

ileri.

ŞENSES, Fikret (2006), Küreselleşmenin Öteki Yüzü: Yoksulluk, İletişim Yayınları, İstanbul.

TÜİK (2018a), Harcama Esaslı Yoksulluk İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/ PreIstatistik Tablo.do?istab_id=462 (Erişim 23.03.2018).

TÜİK (2018b), Yoksulluk İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/ VeriBilgi.do?alt_id=1013 (Erişim: 23.03.2018)

TÜİK (2018c), Gelire Dayalı Yoksulluk İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/Pre- Istatistik Tablo.do?istab_id=1390 (Erişim: 23.03.2018)

TÜİK (2018d), Gelire Dayalı Düzey I Bölgeleri Yoksulluk İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do? istab_id=1393 (Erişim: 23.03.2018)

TÜİK (2018e), Gelire Dayalı Düzey II Bölgeleri Yoksulluk İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do? istab_id=2353(Erişim: 23.03.2018)

TÜİK (2018f), Fert Başına Kullanılabilir Gelir İstatistikleri,

http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id= 1383 (Erişim: 23.03.2018).

TÜİK (2018g), Düzey I Bölgeleri, Gini Katsayıları. http://www.tuik.gov.tr/Pre- IstatistikTablo.do?istab_id=2366). Erişim: 23.03.2018.

TÜİK (2018h), Düzey I Bölgeleri P80/P20 Oranları. (http://www.tuik.gov.tr/ Pre- IstatistikTablo.do?istab_id=2367) Erişim: 23.03.2018.

TÜİK (2018i), Düzey II Bölgeleri Gini Katsayısı ve P/P20 Oranları, http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do? istab_id=2371. Erişim: 23.03.2018.

TÜİK (2017a), “Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2016”, Haber Bülteni, Sayı: 24579, Ankara.

TÜİK (2017b), “Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, Bölgesel Sonuçları, 2016”,

Haber Bülteni, Sayı: 24580, Ankara.

TÜİK (2016), “Yoksulluk Çalışması 2015”, Haber Bülteni, Sayı: 21867, Ankara. ÜZÜMCÜ, A. ve M. Korkat (2014), “Türkiye Gelir Dağılımı Adaletsizliği ve Yoksul-

lukla Mücadelede Sosyal Yardımların Gelişimi (2003-2012)”, Kafkas Ün-

iversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 8, s. 135-

BAĞIMSIZ DENETİMİN FİRMALARIN BÜYÜME PERFORMANSI ÜZERİNDEKİ