Afet ve a il duru , toplu u ta a ı veya elli kesi leri içi fiziksel, eko o ik ve sosyal kayıplar doğura , or al hayatı ve i sa faaliyetleri i durdura veya kesi tiye uğrata doğal, tek olojik veya i sa kay aklı olaylar olarak ta ı la aktadır.
Arama ve kurtarma faaliyetleri de aşarıyı
artır a ı e ö e li yolu teknik bilgi ve
e eriye dayalı çalış alar yap aktır.
Afet, etkile e toplu u yal ız a ke di kay akları ı kulla arak aşa çık a yetisi i aşa yaygı i sa i, addi ya da çevresel kayıplara se e iyet vererek toplu u işlevi i iddi şekilde aksa ası a la ı a gelir.
Acil Durum ve Afet Yö eti i; Afet so u u u doğura ile ek olayları
ö le esi veya zararları azaltıl ası a a ıyla afetlere/a il duru lara hazırlık ve o ları olası zarar/riskleri i azaltıl ası ile irlikte afetler/a il duru da so ra
üdahale et e ve iyileştir e gi i çalış aları tü ü de yapıl ası gereke çalış aları toplu u tü kesi leri i kapsaya ak şekilde pla la ası,
yö le diril esi, destekle esi, koordi e edilmesi, gereken mevzuat ve kurumsal yapıları oluşturul ası veya ye ide düze le esi ve etki ve veri li ir
uygula a ı sağla a il esi içi toplu u tü kuru ve kuruluşları ı , kay akları ı u ortak a aç doğrultusu da yö le diril esi işle idir 1.
Ara a kurtar ada tek ik ilgi ve e eriyi artır ak ve aşarılı so uçlar alı ası içi ; uygun ekipler kurularak, elema ları kurtar a e erileri
kaza aları ve kurtar ada ihtiyaç duyula tü ekip a ları kulla a ak şekilde eğitil eleri sağla ır. Bu eğiti leri ardı da eki i orga izasyo kültürü kaza ası ı sağlaya ak, eğiti progra ları düze le ir. “e aryolar hazırla arak tat ikatlar gerçekleştirilir.
Arama-Kurtar a faaliyetleri de görev ala ak ekipleri uhte el ir afette aşarılı so uç al aları içi ka u kuruluşları, gö üllü kuruluşlar ve uluslararası yardı kuruluşları ı çalış aları ı orga ize et ek üzere afet ö esi Kriz Yö eti Merkezleri i kurulup, gerekli tü altyapı çalış aları ı hazır duru a getiril iş ol ası gerekir. Afet a ı da Kriz Yö eti Merkezi e kadar hızlı topla ırsa afetle ilgili ilk ilgiler kısa sürede değerle dirilip ihtiyaç duyula ekip, araç gereç ve
alze eleri olay ölgeleri e sevkiyatı daha ça uk gerçekleştirile ilir. Ulusal ve uluslararası yardı talepleri za a ı da yapıla ilir 2.
Afet eyda a geldiği de a il olarak yürütüle ek e ö e li faaliyetleri aşı da ha erleş e, ulaşı , ara a ve kurtar a faaliyetleri ile sağlık hiz etleri gelir.
Kurtarıl aya ihtiyaç duya i sa ları za a la sı ırlı ir yaşa savaşı ver eleri söz ko usudur. Bu ede le ara a ve kurtar a faaliyetleri; za a la yarışılarak verile ek, çağı tek olojik geliş eleri e paralel oder araç gereç ve
alze elerle do atıl ış, iyi eğitil iş profesyo el ara a ve kurtar a ekipleriyle pla lı ve koordi eli yürütüle ek ir hiz ettir 2.
Arama ve kurtar a e eri ve eğiti leri; arama, kurtarma ve hayatta
kalma/hayata destek be erileri olarak 3 ölü de İ ele ektedir:
Ara a eğiti leri;Karada arama, suda arama, hava arama, arama
pla la ası ve ara a köpekleri olarak özelleş ektedir.
Kurtar a eğiti leri;Dağ, sahra, uz, su ve şehir gi i orta lara göre
özelleş ektedir. Kurtar a ı yapıla ağı u orta lara göre kulla ıla ak ekipmanlar da değiş ektedir.
Kurtarıl aya ihtiyaç duya i sa ları za a la sı ırlı ir yaşa savaşı ver eleri
söz ko usudur. Bu nedenle son derece dikkatli olu alıdır.
Hayatta kal a/hayata destek eğiti leri ise;Doğada hayatta kal a, yö ul a, yaratı ılık/doğaçla a, sağlıklı ol a ve ha erleş e e erileri i kapsa aktadır.
Ara a ve kurtar a faaliyetleri içi e uygu üdahale şekli ekipler hâlinde yapıl asıdır. Federal A il Duru Yö eti Kuru u’ u ör ek ir ara a ve
kurtar a görev gü ü orga izasyo u Şekil 2. ’de gösteril iştir. Böyle ir görev gü ü kişide oluş aktadır. Lojistik uz a ları da ir veya daha fazlası ı sürü ü elgesi i olduğu varsayılarak ilave sürü ü kadrosu düşü ül e iştir. Olay
ahalli de u görev gü ü 2 saatlik vardiyalar hâli de 24 saat faaliyet
göstere il ektedir.Dört sağlık görevlisi, ir doktor- ir he şire veya ir doktor-bir
a il tıp tek isye i şekli de eşleşerek ikili ti hâlinde faaliyet göster ektedir. Tek ik uz a lar ise, ala gözle i, raporları tutul ası ve fotoğrafla a dâhil diğer
elgele e işle leri i yürüt ektedirler 2.
Afet ölgesi e gele eki i ör ek çalış a düze i şu şekilde geliş ektedir: İ şaat ühe disi, i a ı yapısı hakkı da ekip üyeleri e ilgi verir ve olası iki il çök e riski ulu a ölü leri gösterir. Elektro ik di le e ihazları, ara a ka eraları ve özel eğiti li köpekler kulla a ara a ekipleri, varsa sıkış ış afetzedeleri tespit et eye çalışır. Bir afetzede tespit edildiği za a , kurtar a eki i faaliyete aşlar. Ekip a ları ile kır a ve kes e işle lerini yaparak afetzedeye ulaş aya çalışır. Kurtar a faaliyeti sırası da, eki i e kaza giriş
ölü ü e ve çalış a ala ı daki diğer ölü lere olası iki il çök eleri ö le ek içi uygu tek ikler kulla ılarak sta ilizasyo ve destekle e işle leri yapılır 2.
Şekil 3.1. Federal A il Duru Yö eti Kuru u’ u Tip- Ör ek Ara ve Kurtar a Görev
Gü ü Orga izasyo Şe ası1
Arama ve kurtarma çalış aları irçok farklı
meslek grubunu bir araya getirmekte olup,
u eslek grupları ı farklı farklı görevleri
Tı i üdahale eki i, gerekli olduğu da afetzedeye tı i akı sağlar. Tehlikeli adde uz a ları afet ölgesi i değerle dirir. Herha gi ir ki yasal
ulaş a ol ası durumunda u a e gel ol aya çalışır.
Tehlikeli adde uz a ları ı ö elikli görevi zarar azalt a değil tespit ve ta ı la adır. Ağır do a ı uz a ları, vi ç veya uldozer gi i ağır iş aki eleri i kulla ır.
Ağır iş aki esi uz a ları, çök üş ir i ada çalış a ı özel tehlikeleri i ilirler ve e kazı altı daki kurtar a eki i i ve afetzedeleri zarar
gör e eleri i sağlaya ak dikkatli ir çalış a yürütürler.
Tek ik ve ha erleş e uz a ları, ütü ekip üyelerinin birbirleriyle ha erleşe il eleri i te i ederek; olası iki il çök e duru ları da tahliye i koordinasyonuna destek olabilirler.
Lojistik uz a ları, . parçada fazla ekip a ı te i ve idaresi i yaparak arama ve kurtarma faaliyetini destekler. Bu ekip a ları içi de eto kes e testeresi, ara a ka eraları, tı i alze eler, çadır, ka pet ve eki i gü lük ke di ida esi i sağla ası a yete ek kadar yiye ek ve su ulu ası zorunludur 2 Şekil 2.2).
Şekil 3.2. Arama ve Kurtar a Ekipleri de Bulu ası )oru lu Ekip a larda Bazıları:
A) Beton Kesme Testeresi, B Çadır ve C) Kampet.
Bu ekibin genel olarak yürüte ile eği faaliyetler şu lardır:
)arar gör üş, çök üş i alarda fiziksel ve tek ik ara a ve kurtar a, He ekip perso eli e he de afetzedelere a il tı i akı yap ak, Hasar tespiti içi keşif yaparak yerel ve ulusal erkezlere geri ildiri de
bulunmak,
Tehlikeli addeleri araştır ak ve değerle dir ek,
Afet ya ıtı faaliyetleri içi he e kulla ıl ası a ihtiyaç ola i aları yapı ve tehlike duru ları ı değerle dir ek,
Hasarlı yapıları sta ilize et ek veya destekle ektir.
Bir arama ve kurtarma eki i e az kişide oluş alıdır Bkz. Şekil 2.1). Ekipteki topla perso el sayısı hesapla ırke , ilave şoför ihtiya ı ı ortada kaldır ak içi , lojistik uz a ları ı ehliyet sahi i oldukları ka ul edil ektedir. Bir eki i , a il ir duru a üdahale ede ile eği de e i ol ak içi ütü
pozisyo lara irde fazla perso el yerleştiril ektedir. Bütü ekip üyeleri i , ke di uz a lık ala ları da al aları gereke yüzler e saat yoğu eğiti lere ilavete Arama ve kurtarma
çalış aları sırası da eki i sayısı ve olaya za a ı da üdahale
etmesi son derece ö e lidir.
te el ilk yardı kursu da al aları zoru ludur. Köpekleri ve akı ıları ı yeterlilik sertifikaları yılda ir ye ile elidir 2.
Bir ara a ve kurtar a eki i, 72 saat oyu a yerel kay akları kulla ada ke di ke di e yete ek do a ı a ve iaşeye sahip ol alıdır. Ayrı a afet ölgesi de
0 gü e kadar faaliyet göstere il elidir.
Ekip, iki gru a ayrılarak saatlik vardiya siste i ile afet ölgesi de çalış alıdır. Ekipteki her pozisyo da e az iki kişi ulu duğu içi vardiya siste i de faaliyet aksa ası ol aya aktır. Vardiya siste i de, ir gru u istirahat ederke diğer gru u çalış ası, eki i saat etki olarak faaliyet göster esi i sağla aktadır 2.
Bir ara a ve kurtar a eki i, yukarıda ahsedile i kâ ve kabiliyeti göstere il esi içi yaklaşık . ilyo dolar değeri de, 27 to ağırlığı da ve
. 00’de fazla parçada oluşa ekip a desteği e ihtiyaç duy aktadır.Bütü
ekipman, bir adet C-141 Star Lifter tipi askerî akil uçağı a veya u uçağı yeri i alan C-17 Globe master tipi askerî uçağı a sığ aktadır.
Arama ve kurtarma ekibi, acil bir durumda olay yeri e hızlı ir şekilde
ko uşla alıdır. Bu ede le, ekip üyeleri saatlik ir i tikal süresi i
sağla alıdırlar. Genel olarak, ilk ekip 24 saat içi de afet ölgesi de ola il elidir.