Araştırmaya Katılan Turistlerin Tüketici Davranışlarında Sosyo-Kültürel

Bu bölümde; tüketicilerin ürün satın almadan önce seçimlerinde etken olan sosyo-kültürel faktörlerle ilgili sorulmuş 8 soruya verilen yanıtların, milliyete göre frekans ve yüzde dağılımlarıyla, aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları ile ilgili bulgulara yer verilmiştir.

Tablo 12. Tüketici Davranışını Etkileyen Sosyo-Kültürel Etkenlerin Frekans Analizleri Ürün Tercihlerimde Milliyet D ağ ılı m H iç b ir Z am an Ç ok N ad ir A ra S ır a Ç oğ u z am an H er Z am an s.s. Ürün tercihimde ürünün menşei (üretildiği yer) etkilidir.

Rus f 23 41 128 128 83 3,51 1,10

% 5,7 10,2 31,8 31,8 20,6

Alman f 92 95 147 149 12 2,47 1,07

% 23,3 24,1 37,2 12,4 3

Toplam _%f _14,4115 _17,0136 _34,5275 _22,2177 _11,995 3,00 1,20 Ürünün üretildiği ülke ile ülkem

arasındaki siyasi, sosyal ve kültürel ilişkiler/benzerlikler ürün tercihimde etkilidir. Rus f 250 74 60 128 83 1,63 0,942 % 62,0 18,4 14,9 3,5 1,2 Alman f 169 107 81 32 6 1,98 1,04 % 42,8 27,1 20,5 8,1 1,5 Toplam f 419 181 141 46 11 1,80 1,01 % 52,5 22,7 17,7 5,8 1,4

Yerli halkın tutum ve davranışları ürün tercihlerimde etkilidir. Rus f 195 67 92 91 48 2,77 1,36 % 26,1 16,6 22,8 22,6 11,9 Alman _%f _25,6101 _20,380 _33,7133 _18,272 _2,39 2,51 1,12 Toplam f 206 147 225 163 57 2,64 1,25 % 25,8 18,4 28,2 20,4 7,1 Ürünlerin, bulunduğu ülkenin

kültürünü yansıtması satın alma kararımda etkilidir. Rus f 112 80 127 66 18 2,49 1,18 % 27,8 19,9 31,5 16,4 4,5 Alman f 119 101 117 46 12 2,31 1,11 % 30,1 25,6 29,6 11,6 3,0 Toplam f 231 181 244 112 30 2,40 1,15 % 28,9 22,7 30,6 14,0 3,8

Ürün tercihlerimde kendi kültürel özelliklerim etkilidir. Rus _%f _19,478 _14,659 _23,193 _26,3106 _16,667 3,06 1,35 Alman f 64 67 137 104 23 2,88 1,14 % 16,2 17,0 34,7 26,3 5,8 Toplam f 142 126 230 210 90 2,97 1,25 % 17,8 15,8 28,8 26,3 11,3

Ürünü tercih eden diğer kişilerin milliyeti o ürünü tercihimde etkilidir. Rus f 236 71 63 16 17 1,77 1,11 % 58,6 17,6 15,6 4,0 4,2 Alman f 187 102 90 12 4 1,84 0,94 % 47,3 25,8 22,8 3,0 1,0 Toplam _%f _53,0423 _21,7173 _19,2153 _3,528 _2,621 1,81 1,03 Ürün tercihlerimde ailemin, arkadaşlarımın vb. görüş ve önerileri etkilidir. Rus f 24 65 120 130 64 3,35 1,10 % 6,0 16,1 29,8 32,3 15,9 Alman f 29 56 135 138 37 3,24 1,04 % 7,3 14,2 34,2 34,9 9,4 Toplam f 53 121 255 268 101 3,30 1,08 % 6,6 15,2 32,0 33,6 12,7

Ürün tercihlerimde daha önce aynı ürünü satın alanların fikirleri benim için dikkate değerdir.

Rus f 22 55 123 149 54 3,39 1,05

% 5,5 13,6 30,5 37,0 13,4

Alman _%f _17,770 _21,886 _38,0150 _16,766 _5,823 2,71 1,11

Toplam f 92 141 273 215 77 3,05 1,13

% 11,5 17,7 34,2 26,9 9,6

Tablo 12.’de, hem turistik tüketicilerin sosyo-kültürel aidiyetliklerinin hem de ürünlerin kültürel çevresinin, tüketici davranışlarına etki düzeylerini belirlemeye yönelik verilen ifadelerin istatistiki dağılımları verilmiştir. Bunlardan ilki olan “Ürün tercihimde ürünün menşei (üretildiği yer) etkilidir” ifadesine araştırmaya katılan 798

tüketicinin % 31,4’ünün olumsuz yanıt verdikleri tespit edilirken, % 34,5’i “ara sıra”, % 34,1’nin ise genellikle ürün menşeine dikkat ettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların ifadeye yönelik cevaplarının genel ortalaması 3,00 değeriyle orta düzeyde olup, milliyetlere göre bakıldığında Ruslar’ın ürün tercihi yaparken (ort = 3,51) Almanlar’a göre (ort = 2,47) ürünün menşeine ve üretildiği yere daha çok dikkat ettikleri sonucuna ulaşılmıştır.

“Ürünün üretildiği ülke ile kendi ülkem arasındaki siyasi, sosyal ve kültürel ilişkiler/benzerlikler ürün tercihimde etkilidir” ifadesine tüketicilerin %75,2’sinin olumsuz yanıt verirken, % 17,7’si “ara sıra”, % 7,2’si ise genellikle bu tür benzerliklerin ürün seçimlerinde etkili olabileceğini ifade etmiştir. İfadeye verilen cevapların ortalaması 1,80 ile “çok nadir” görüşüne yakın bir değerdedir. Milliyet bazında bakıldığında; Alman turistlerin (ort = 1,98) Rus turistlere göre (ort = 1,63) nadiren de olsa bu etkene daha çok dikkat edebileceklerini söylemek mümkündür.

Turist-yerli halk ilişkilerinin satın alma kararları üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik verilen “yerli halkın tutum ve davranışları ürün tercihlerimde etkilidir” ifadesi için katılımcıların % 44,2’si olumsuz görüş belirtirken, % 28,2’si “ara sıra”, % 20,4’ü genellikle yerli halkın tutum ve davranışlarının ürün seçimlerinde etkili olabileceği şeklinde cevap vermiştir. Yanıtların genel ortalaması 2,64 olup, Rus turistlerin (ort = 2,77) bu ifade için belirttikleri görüş ortalamaları, Almanlar’a göre (ort = 2,51) daha yüksek iken, kimi zaman yerli halkın tutum ve davranışlarını dikkate aldıkları ve bazı satın alma kararlarını buna göre verdikleri söylenebilir.

Ziyaret edilen ülkenin kültürel özelliklerinin, orada üretilen mal ve hizmetlere de yansımış olmasının, bir tercih nedeni olup olmayacağını belirlemeye yönelik “ürünlerin, bulunduğu ülkenin kültürünü yansıtması satın alma kararımda etkilidir” ifadesi araştırmaya katılan tüketicilere sorulmuş, katılımcıların %51,6’sı bunun ürün seçimlerinde önemli bir etken olmayacağı şeklinde yanıt vermiştir. Katılımcıların %30,6’sı “ara sıra”, %21,6’sı da genellikle ürünün taşıdığı bu özelliğin önemli bir etken olduğunu belirtmiştir. İfadeye verilen yanıt ortalamasına bakıldığında, turistlerin bu etkeni turizm faaliyetlerindeki tüketim davranışlarında nadiren (ort = 2,40) dikkate aldıkları sonucuna ulaşılırken, Rus tüketicilerin görüşleri (ort = 2,49), Alman tüketicilere göre (ort = 2,31) daha olumlu yönde olduğu görülmektedir.

“Ürün tercihlerimde kendi kültürel özelliklerim etkilidir” ifadesine katılımların %33,6’sı olumsuz yanıt verirken, %28,8’i “ara sıra”, %37,6’sı ise genellikle kendi kültürel özelliklerinin etkili olduğu yönünde görüş bildirmiştir. Genel ortalamanın 2,97 olması, araştırmaya katılanların ürün tercihlerinde kendi kültürel özelliklerinin etki düzeyinin orta seviyede olduğunu göstermektedir. Bunun yanında Rus turistlerin (ort = 3,06) tüketim davranışları üzerinde kendi kültürel özelliklerinin, Almanlar’a göre (ort = 2,88) daha etkili olduğu söylenebilir.

Özellikle turizm sektöründe, aynı destinasyonda ve aynı zamanda birçok farklı ülkeden turistin olması, ürünlerin farklı milliyet ve kültürden insanlarca tercih edilebilmesine neden olmaktadır. Bu durumun satın alma kararları üzerindeki etkisini ölçmek için “ürünü tercih eden diğer kişilerin milliyeti o ürünü tercihimde etkilidir” ifadesi katılımcılara verilmiş, cevaplar; % 74,7 ile olumsuz, % 19,2 ile “ara sıra”, % 4,1 ile olumlu şeklinde olmuştur. Genel ortalama “çok nadir” değerinde (ort = 1,81) olup, milliyetlere göre bakıldığında Almanlar (ort = 1,84) nadiren de olsa ürün tercihlerinde bu unsuru dikkate alabilirken, Ruslar’ın ifadeye olan yaklaşımları daha düşüktür (ort = 1,77).

Araştırmaya katılanların ürün seçimlerinde yakın çevresinin tavsiyelerini dikkate alıp almadıklarını belirlemeye dönük verilen “ürün tercihlerimde ailemin, arkadaşlarımın vb. görüş ve önerileri etkilidir” ifadesine tüketicilerin % 21,8’i olumsuz yanıt verirken, % 32’si “ara sıra” bu kanaldan gelen önerilerin ürün seçimlerinde etkili olabileceğini ifade etmiştir. Turistlerin %46,3’ünün ise ürün seçimlerinde aile ve arkadaş tavsiyesinden etkiledikleri tespit edilmiştir. 3,30 olan genel ortalama, katılımcıların aile ve arkadaşlarından oluşan yakın çevrelerinden edindikleri ürün ile ilgili öneri ve görüşleri dikkate aldıklarını göstermektedir.

Tüketiciler aynı ürünü daha önce alanların görüşlerinden ve yorumlarından etkilenme, bunları dikkate alma düzeyleri de ürün tercihlerini etkileyebilmektedir. “Ürün tercihlerimde daha önce aynı ürünü satın alanların fikirleri benim için dikkate değerdir” ifadesine araştırmaya katılanların % 29,2’si olumsuz yaklaşırken, %34,2’si “ara sıra”, %36,5’i ise genellikle, daha önce ürün satın alan tüketicilerin ürün hakkındaki değerlendirmelerini dikkate aldıkları saptanmıştır. Bunun yanında milliyete göre bakıldığında, ifade için verilen cevapların genel ortalaması 3,39 olan Rus turistlerin, ürünleri daha önce satın alan, kullanan ve görüşlerini belirten tüketicilerin

deneyimlerine önem verdiği söylenebilirken; Alman turistlerin 2,71 ortalamayla bu unsura daha az önem verdikleri sonucuna ulaşılmaktadır.

4.5. Araştırmaya Katılan Turistlerin Tüketici Davranışlarında Pazarlama