Araştırmada Kullanılan Ölçeklerin Güvenilirlik Analizleri

Bir ölçeğin güvenirliği, testin ölçmek istediği özelliği ne derece doğru ölçtüğü ve verilerin ne derece tesadüfî hatalardan arındığını göstermektedir. Sonuçların zaman içerisinde tutarlı olduğunu ve araştırma evreninin doğru bir şekilde temsil edilmesi güvenilirlik olarak adlandırılır (Golafshani, 2003: 598). Güvenilir bir testin veya ölçeğin, benzer koşullarda uygulandığında tekrar benzer sonuçlar göstermesi gerekir (Altunışık ve diğ, 2012: 126). Başka bir ifade ile güvenilirlik, bir ölçme aracının tutarlılığını ifade etmektedir.

Sosyal bilimlerde araştırmalarda ölçeklerin güvenirliğini tahmin etmek için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar formun tekrarı yöntemi, norm referans güvenilirliği, yarıya bölme yöntemi ve içsel tutarlılık yöntemidir. İçsel tutarlılık, test bileşenlerinin güvenilirliği ile ilgilidir. Ayrıca içsel tutarlılık, ölçme aracı içerisindeki tutarlılığı ölçer ve bir dizi maddenin test içindeki belirli bir davranışı veya özelliği ne kadar iyi ölçtüğünü sorgular. Davranış bilimlerinde içsel tutarlılığı test etmenin en popüler metodu alfa katsayısı yöntemidir (Ercan ve Kaan, 2004: 213; Drost, 2011: 106, 111;). Bu çalışmada içsel tutarlılığın ölçümünde en yaygın kullanılan yöntem “Cronbach Alfa” olarak da bilinen “Alfa Katsayısı” yöntemi esas alınmıştır. Alfa değeri 0 ile 1 arası değerler alır ve kabul edilebilir bir değerin en az 0,7 olması istenir. Güvenirlik analizi, yapılan her ölçüm için gereklidir, çünkü güvenirlik bir ankette yer alan soruların birbirleri ile olan tutarlığını ve kullanılan ölçeğin istenilen amacı ne derece yansıttığını ifade eder (Aksel, 2010: 126).

Çalışmada kullanılan iki ölçeğin güvenilirlik analizi sonuçları aşağıdaki gibidir. Kurumsal İtibar Ölçeğinin Güvenilirlik Analizi: 20 ifadeden oluşan kurumsal itibar ölçeği güvenilirliğini ölçmek için alfa katsayısı testi yöntemi kullanılmıştır. Kurumsal itibar ölçeğinde duygusal çekicilik, ürün ve hizmetler, vizyon ve liderlik, iş yeri çevresi, sosyal ve çevresel sorumluluk, finansal performans olmak üzere altı boyut yer almaktadır. Ölçekte yer alan altı ayrı boyutun da tek tek α değerleri incelenmiştir, sonuçlar Tablo 3’de gösterilmiştir. Buna göre, duygusal çekicilik boyutunun α değeri ,850; ürün ve hizmetler boyutunun α değeri ,757 ; vizyon ve liderlik boyutunun α değeri ,782 ; iş yeri çevresi boyutunun α değeri ,820 ; sosyal ve çevresel sorumluluk boyutunun α değeri ,727; finansal performans boyutunun α değeri ise ,691 olarak hesaplanmıştır.

Tablo 3. Kurumsal İtibar Ölçeğinin Güvenilirlik Analizi Sonuçları Güvenirlik Analizleri Değişkenler α Düzeltilmiş Madde-Toplam Korelasyon Alfa Katsayısı (madde çıkarıldığınd a) Duygusal Çekicilik ,850

KI1 Kurumum hakkında olumlu hislere sahibim. ,710 ,800 KI2 Kurumuma hayranlık ve saygı duyuyorum. ,755 ,759

KI3 Kurumuma güveniyorum. ,702 ,808

Ürün ve Hizmetler ,757 KI4 Kurumum, ürettiği ürün ve hizmetlerin

sonuna kadar arkasında durur. ,552 ,714

KI5 Kurumum, yenilikçi ürün ve hizmetler üretir.

,528 ,766

KI6 Kurumum, yüksek kalitede ürün ve hizmetler sunar.

,634 ,660

KI7 Kurumum, ödenen paranın karşılığını tam

olarak veren ürün ve hizmetler sunar. ,624 ,675

Vizyon ve Liderlik ,782 KI8 Kurumumda, yönetim kademesi mükemmel

düzeyde liderliğe sahiptir. ,638 ,691

KI9

Kurumumun geleceğine dair net bir vizyonu vardır.

,675 ,647

KI10 Kurumumda pazardaki fırsatlar fark edilip firmanın lehine kullanılır

,559 ,767

İşyeri Çevresi ,820

KI11 Kurumum iyi yönetilir. ,683 ,743

K12 Kurumum çalışmak için iyi bir firmadır. ,697 ,730 K13 Kurumum iyi ve yetenekli çalışanlara

sahiptir.

,645 ,785

Sosyal ve Çevresel Sorumluluk ,727 KI14 Kurumum sosyal sorumluluk projelerini

destekler.

,577 ,637

KI15 Kurumum çevreye yönelik sorumluluklarını

yerine getiren bir firmadır. ,541 ,679

KI16 Kurumum insanlara yönelik davranışlarında yüksek standartlar sağlar.

Finansal Performans ,691 KI17 Kurumum, güçlü bir karlılık geçmişine

sahiptir.

,532 ,593

KI18 Kurumum, başkalarının yatırım yapmayı isteyebileceği düşük riskte bir girişim olarak görülür.

,418 ,743

KI19 Kurumum, rakiplerinden daha iyi performans gösterme eğilimindedir.

,393 ,597

KI20 Kurumumun, geleceğe yönelik güçlü beklentileri vardır. (örn. büyüme, yeni yatırımlar vb.)

,361 ,605

1 Ölçeğe ilişkin cronbach alfa katsayıları 2 Değişkenin ilgili ölçek ile korelasyonu

3 Eğer değişken silinirse ilgili ölçeğin yeni alfa katsayısı

Yukarıdaki tablo incelendiğinde Cronbach Alfa değerleri ‘finansal performans’ boyutu hariç, diğer boyutların genel kabul değeri olan 0.70’in üzerinde olduğu görülmektedir. İlgili boyuttaki KI18 kodlu ifade çıkarıldığında α değeri 0.743 olduğu için, bu ifadenin daha sonraki analizlerde de sorun çıkarabileceği düşüncesiyle ölçekten çıkarılmıştır. Ayrıca bu ifade cevaplayıcılar tarafından anket cevaplanırken, cevaplanmak istenmeyen, boş bırakılan bir madde olması nedeniyle de çıkarılmasının uygun olacağı konusunu desteklemektedir. KI18 kodlu ifadenin çıkarılması sonucunda geri kalan ifadelerle ölçeğin güvenilir bir ölçüm yaptığı söylenebilir.

Çalışanın İnovatif Davranışı Ölçeğinin Güvenilirlik Analizi:

9 ifade ve 3 boyuttan oluşan çalışanın inovatif davranışı ölçeği güvenilirliğini ölçmek için alfa katsayısı testi yöntemi kullanılmıştır ve sonuçlar Tablo 4’de gösterilmiştir. Buna göre, fikrin üretilmesi boyutunun α değeri ,787; fikrin tanıtılması boyutunun α değeri ,865 ; fikrin gerçekleştirilmesi boyutunun α değeri ,850 olarak hesaplanmıştır.

Tablo 4. Çalışanın İnovatif Davranışı Ölçeğinin Güvenilirlik Analizi Sonuçları Güvenirlik Analizleri Değişkenler α Düzeltilmiş Madde-Toplam Korelasyon Alfa Katsayısı (madde çıkarıldığınd a) Fikrin Üretilmesi ,787 İD1 Zor durumlarla karşılaşıldığında yeni

fikirler üretirim. ,685 ,653

İD2 Yeni çalışma metodları, teknikleri ve araçları araştırırım.

,619 ,720

İD3 Problemler için özgün çözümler üretirim.

,585 ,763

Fikrin Tanıtılması ,865 İD4 İnovatif fikirleri gerçekleştirmede

insanları harekete geçiririm.

,759 ,799

İD5 İnovatif fikirler için onay alırım. ,769 ,788 İD6 İnovatif fikirler için,

organizasyondaki etkili/önemli kişileri heveslendiririm.

,707 ,847

Fikrin Gerçekleştirilmesi ,850 İD7 İnovatif fikirleri, faydalı

uygulamalara dönüştürürüm. ,682 ,829

İD8 İnovatif fikirleri çalışma ortamına sistematik bir şekilde yansıtırım.

,760 ,753

İD9 İnovatif fikirlerin işe yararlığını ölçüp değerlendiririm.

,720 ,791

1 Ölçeğe ilişkin cronbach alfa katsayıları 2 Değişkenin ilgili ölçek ile korelasyonu

3 Eğer değişken silinirse ilgili ölçeğin yeni alfa katsayısı

Yukarıdaki tablo incelendiğinde Cronbach Alfa değerlerinin genel kabul değeri olan 0,70’in üzerinde olduğu görülmektedir. Ayrıca ölçekten madde çıkarıldığında, tüm α değerlerinin düşüyor olması da, bu ölçeğin güvenilir bir ölçüm yaptığının göstergesidir.