II. BÖLÜM
4.2. AraĢtırmaya Katılan Ġlköğretim Öğretmenlerinin DeğiĢme ve YenileĢmeye
4.2.3. AraĢtırmaya Katılan Ġlköğretim Öğretmenlerinin Örgütsel YenileĢme
Dağılımları
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel yenileĢme öncesine iliĢkin beklenti ile ilgili ifadelere verdiği cevapların dağılımları Tablo 8‟de verilmiĢtir.
Tablo 8. Ġlköğretim Öğretmenlerinin Örgütsel YenileĢme Öncesine ĠliĢkin Beklenti ile Ġlgili Ġfadelere Verdiği Cevapların Dağılımları
K esin lik le K at ılm ıy orum K at ılm ıy orum K ara rsızım K at ılıy orum K esin lik le K at ılıy orum f % f % f % f % f % Ort Ss
YenileĢme Ġlgi Çekici Olmalıdır. 0 0,0 6 2,9 3 1,5 66 32,2 130 63,4 4,560 0,673 YenileĢme Okulun DeğiĢen KoĢullara
Uyumunu Sağlamak Ġçin Yapılmalıdır. 1 0,5 1 0,5 2 1,0 64 31,2 137 66,8 4,630 0,584 YenileĢme Uygulanmadan Önce, Okul
Yöneticisi ÇalıĢanları Zihinsel Olarak Hazırlamalıdır.
1 0,5 0 0,0 4 2,0 85 41,5 115 56,1 4,530 0,590
YenileĢme Uygulanmadan Önce
ÇalıĢanlara Eğitim Verilmesi Gereklidir. 1 0,5 1 0,5 8 3,9 68 33,2 127 62,0 4,560 0,644 YenileĢmede Öncelikle Ekonomik
KoĢullar Dikkate Alınmalıdır. 1 0,5 10 4,9 17 8,3 70 34,1 107 52,2 4,330 0,861 YenileĢme Ġçin Önceden Velilerin
GörüĢü Ve Desteği Alınmalıdır. 1 0,5 16 7,8 22 10,7 101 49,3 65 31,7 4,040 0,885 YenileĢmenin Doğuracağı Sonuçlar
Önceden Açıklanırsa, ÇalıĢanlar Tarafından Daha Çabuk Kabul Edilir.
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel yenileĢme öncesine iliĢkin beklenti ile ilgili ifadelere verdiği cevaplar incelendiğinde;
“YenileĢme ilgi çekici olmalıdır.” ifadesine ilköğretim öğretmenlerinin, %2,9'u (n=6) katılmıyorum, %1,5'i (n=3) kararsızım, %32,2'si (n=66) katılıyorum, %63,4'ü (n=130) kesinlikle katılıyorum yanıtını vermiĢtir. Ġlköğretim öğretmenlerinin “yenileĢme ilgi çekici olmalıdır.” ifadesine çok yüksek (4,560 ± 0,673) düzeyde katıldıkları saptanmıĢtır.
“yenileĢme okulun değiĢen koĢullara uyumunu sağlamak için yapılmalıdır.” ifadesine ilköğretim öğretmenlerinin, %0,5'i (n=1) kesinlikle katılmıyorum, %0,5'i (n=1) katılmıyorum, %1,0'ı (n=2) kararsızım, %31,2'si (n=64) katılıyorum, %66,8'i (n=137) kesinlikle katılıyorum yanıtını vermiĢtir. Ġlköğretim öğretmenlerinin “yenileĢme okulun değiĢen koĢullara uyumunu sağlamak için yapılmalıdır.” ifadesine çok yüksek (4,630 ± 0,584) düzeyde katıldıkları saptanmıĢtır.
“yenileĢme uygulanmadan önce, okul yöneticisi çalıĢanları zihinsel olarak hazırlamalıdır.” ifadesine ilköğretim öğretmenlerinin, %0,5'i (n=1) kesinlikle katılmıyorum, %2,0'ı (n=4) kararsızım, %41,5'i (n=85) katılıyorum, %56,1'i (n=115) kesinlikle katılıyorum yanıtını vermiĢtir. Ġlköğretim öğretmenlerinin “yenileĢme uygulanmadan önce, okul yöneticisi çalıĢanları zihinsel olarak hazırlamalıdır.” ifadesine çok yüksek (4,530 ± 0,590) düzeyde katıldıkları saptanmıĢtır.
“yenileĢme uygulanmadan önce çalıĢanlara eğitim verilmesi gereklidir.” ifadesine ilköğretim öğretmenlerinin, %0,5'i (n=1) kesinlikle katılmıyorum, %0,5'i (n=1) katılmıyorum, %3,9'u (n=8) kararsızım, %33,2'si (n=68) katılıyorum, %62,0'ı (n=127) kesinlikle katılıyorum yanıtını vermiĢtir. Ġlköğretim öğretmenlerinin “yenileĢme uygulanmadan önce çalıĢanlara eğitim verilmesi gereklidir.” ifadesine çok yüksek (4,560 ± 0,644) düzeyde katıldıkları saptanmıĢtır.
“yenileĢmede öncelikle ekonomik koĢullar dikkate alınmalıdır.” ifadesine ilköğretim öğretmenlerinin, %0,5'i (n=1) kesinlikle katılmıyorum, %4,9'u (n=10) katılmıyorum, %8,3'ü (n=17) kararsızım, %34,1'i (n=70) katılıyorum, %52,2'si
(n=107) kesinlikle katılıyorum yanıtını vermiĢtir. Ġlköğretim öğretmenlerinin “yenileĢmede öncelikle ekonomik koĢullar dikkate alınmalıdır.” ifadesine çok yüksek (4,330 ± 0,861) düzeyde katıldıkları saptanmıĢtır.
“yenileĢme için önceden velilerin görüĢü ve desteği alınmalıdır.” ifadesine ilköğretim öğretmenlerinin, %0,5'i (n=1) kesinlikle katılmıyorum, %7,8'i (n=16) katılmıyorum, %10,7'si (n=22) kararsızım, %49,3'ü (n=101) katılıyorum, %31,7'si (n=65) kesinlikle katılıyorum yanıtını vermiĢtir. Ġlköğretim öğretmenlerinin “yenileĢme için önceden velilerin görüĢü ve desteği alınmalıdır.” ifadesine yüksek (4,040 ± 0,885) düzeyde katıldıkları saptanmıĢtır.
“yenileĢmenin doğuracağı sonuçlar önceden açıklanırsa, çalıĢanlar tarafından daha çabuk kabul edilir.” ifadesine ilköğretim öğretmenlerinin, %0,5'i (n=1) kesinlikle katılmıyorum, %0,5'i (n=1) katılmıyorum, %6,3'ü (n=13) kararsızım, %41,0'ı (n=84) katılıyorum, %51,7'si (n=106) kesinlikle katılıyorum yanıtını vermiĢtir. Ġlköğretim öğretmenlerinin “yenileĢmenin doğuracağı sonuçlar önceden açıklanırsa, çalıĢanlar tarafından daha çabuk kabul edilir.” ifadesine çok yüksek (4,430 ± 0,680) düzeyde katıldıkları saptanmıĢtır.
4.2.4.AraĢtırmaya Katılan Ġlköğretim Öğretmenlerinin Örgütsel YenileĢme Sürecine ĠliĢkin Beklenti Ġle Ġlgili Ġfadelere Verdiği Cevapların Dağılımları
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel yenileĢme sürecine iliĢkin beklenti ile ilgili ifadelere verdiği cevapların dağılımları Tablo 9‟da verilmiĢtir.
Tablo 9. Ġlköğretim Öğretmenlerinin Örgütsel YenileĢme Sürecine ĠliĢkin Beklenti Ġle Ġlgili Ġfadelere Verdiği Cevapların Dağılımları
K esin lik le K at ılm ıy orum K at ılm ıy orum K ara rsızım K at ılıy orum K esin lik le K at ılıy orum f % f % f % f % f % Ort Ss
YenileĢme Sürecinde ÇalıĢanların Mesai Saatlerinin Artması YenileĢmeye Uyumu ZorlaĢtırır.
2 1,0 11 5,4 23 11,2 64 31,2 105 51,2 4,260 0,928 YenileĢme Eski Duruma Oranla Daha
Kötü Sonuçlar Verirse, Geri Dönülmelidir.
0 0,0 12 5,9 28 13,7 66 32,2 99 48,3 4,230 0,897 YenileĢmeye Daha Hızlı Uyum
Sağlanması Ġçin ÇalıĢanlar, Okul Yöneticisi Tarafından Sık Sık Denetlenmelidir.
3 1,5 22 10,7 21 10,2 95 46,3 64 31,2 3,950 0,989
Yeniliğe Uyum Ġçin ÇalıĢanlar
Ödüllendirilmelidir. 2 1,0 12 5,9 8 3,9 69 33,7 114 55,6 4,370 0,885 ÇalıĢanlar Arasındaki ĠletiĢimin Ġyi
Olması YenileĢmeye Uyumu KolaylaĢtırır.
0 0,0 0 0,0 4 2,0 66 32,2 135 65,9 4,640 0,521 Okul Yöneticisinin ÇalıĢanlara YaklaĢım
Tarzının Olumlu Olması, YenileĢmeye Uyumu KolaylaĢtırır.
1 0,5 1 0,5 4 2,0 67 32,7 132 64,4 4,600 0,607
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel yenileĢme sürecine iliĢkin beklenti ile ilgili ifadelere verdiği cevaplar incelendiğinde;
“YenileĢme sürecinde çalıĢanların mesai saatlerinin artması yenileĢmeye uyumu zorlaĢtırır.” ifadesine ilköğretim öğretmenlerinin, %1,0'ı (n=2) kesinlikle katılmıyorum, %5,4'ü (n=11) katılmıyorum, %11,2'si (n=23) kararsızım, %31,2'si (n=64) katılıyorum, %51,2'si (n=105) kesinlikle katılıyorum yanıtını vermiĢtir. Ġlköğretim öğretmenlerinin “yenileĢme sürecinde çalıĢanların mesai saatlerinin artması yenileĢmeye uyumu zorlaĢtırır.” ifadesine çok yüksek (4,260 ± 0,928) düzeyde katıldıkları saptanmıĢtır.
“yenileĢme eski duruma oranla daha kötü sonuçlar verirse, geri dönülmelidir.” ifadesine ilköğretim öğretmenlerinin, %5,9'u (n=12) katılmıyorum, %13,7'si (n=28) kararsızım, %32,2'si (n=66) katılıyorum, %48,3'ü (n=99) kesinlikle
katılıyorum yanıtını vermiĢtir. Ġlköğretim öğretmenlerinin “yenileĢme eski duruma oranla daha kötü sonuçlar verirse, geri dönülmelidir.” ifadesine çok yüksek (4,230 ± 0,897) düzeyde katıldıkları saptanmıĢtır.
“yenileĢmeye daha hızlı uyum sağlanması için çalıĢanlar, okul yöneticisi tarafından sık sık denetlenmelidir.” ifadesine ilköğretim öğretmenlerinin, %1,5'i (n=3) kesinlikle katılmıyorum, %10,7'si (n=22) katılmıyorum, %10,2'si (n=21) kararsızım, %46,3'ü (n=95) katılıyorum, %31,2'si (n=64) kesinlikle katılıyorum yanıtını vermiĢtir. Ġlköğretim öğretmenlerinin “yenileĢmeye daha hızlı uyum sağlanması için çalıĢanlar, okul yöneticisi tarafından sık sık denetlenmelidir.” ifadesine yüksek (3,950 ± 0,989) düzeyde katıldıkları saptanmıĢtır.
“yeniliğe uyum için çalıĢanlar ödüllendirilmelidir.” ifadesine ilköğretim öğretmenlerinin, %1,0'ı (n=2) kesinlikle katılmıyorum, %5,9'u (n=12) katılmıyorum, %3,9'u (n=8) kararsızım, %33,7'si (n=69) katılıyorum, %55,6'sı (n=114) kesinlikle katılıyorum yanıtını vermiĢtir. Ġlköğretim öğretmenlerinin “yeniliğe uyum için çalıĢanlar ödüllendirilmelidir.” ifadesine çok yüksek (4,370 ± 0,885) düzeyde katıldıkları saptanmıĢtır.
“çalıĢanlar arasındaki iletiĢimin iyi olması yenileĢmeye uyumu kolaylaĢtırır.” ifadesine ilköğretim öğretmenlerinin, %2,0'ı (n=4) kararsızım, %32,2'si (n=66) katılıyorum, %65,9'u (n=135) kesinlikle katılıyorum yanıtını vermiĢtir. Ġlköğretim öğretmenlerinin “çalıĢanlar arasındaki iletiĢimin iyi olması yenileĢmeye uyumu kolaylaĢtırır.” ifadesine çok yüksek (4,640 ± 0,521) düzeyde katıldıkları saptanmıĢtır. “okul yöneticisinin çalıĢanlara yaklaĢım tarzının olumlu olması, yenileĢmeye uyumu kolaylaĢtırır.” ifadesine ilköğretim öğretmenlerinin, %0,5'i (n=1) kesinlikle katılmıyorum, %0,5'i (n=1) katılmıyorum, %2,0'ı (n=4) kararsızım, %32,7'si (n=67) katılıyorum, %64,4'ü (n=132) kesinlikle katılıyorum yanıtını vermiĢtir. Ġlköğretim öğretmenlerinin “okul yöneticisinin çalıĢanlara yaklaĢım tarzının olumlu olması, yenileĢmeye uyumu kolaylaĢtırır.” ifadesine çok yüksek (4,600 ± 0,607) düzeyde katıldıkları saptanmıĢtır.
4.3.AraĢtırmaya Katılan Ġlköğretim Öğretmenlerinin DeğiĢme ve YenileĢmeye ĠliĢkin Beklenti Düzeylerinin Ortalamaları
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin beklenti düzeylerinin ortalamaları tablo 10‟da verilmiĢtir.
Tablo 10. AraĢtırmaya Katılan Ġlköğretim Öğretmenlerinin DeğiĢme ve YenileĢmeye ĠliĢkin Beklenti Düzeylerinin Ortalamaları
N Ort Ss Min. Max.
Örgütsel DeğiĢme Öncesine ĠliĢkin Beklenti 205 4,671 0,405 3,000 5,000 Örgütsel DeğiĢme Sürecine ĠliĢkin Beklenti 205 4,592 0,477 3,250 5,000 Örgütsel YenileĢme Öncesine ĠliĢkin Beklenti 205 4,439 0,490 2,710 5,000 Örgütsel YenileĢme Sürecine ĠliĢkin Beklenti 205 4,342 0,522 3,000 5,000 Öğretmenlerin DeğiĢme Ve YenileĢmeye ĠliĢkin
Beklenti Puanı
205 4,501 0,418 3,260 5,000
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin beklenti düzeylerinin ortalamaları incelendiğinde, “örgütsel değiĢme öncesine iliĢkin beklenti ” düzeyinin çok yüksek (4,671 ± 0,405); “örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti” düzeyinin çok yüksek (4,592 ± 0,477); “örgütsel yenileĢme öncesine iliĢkin beklenti” düzeyinin çok yüksek (4,439 ± 0,490); “örgütsel yenileĢme sürecine iliĢkin beklenti” düzeyinin çok yüksek (4,342 ± 0,522); “öğretmenlerin değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin beklenti” düzeyinin çok yüksek (4,501 ± 0,418) düzeyde olduğu görülmektedir.
ġekil 2. AraĢtırmaya Katılan Ġlköğretim Öğretmenlerinin DeğiĢme ve YenileĢmeye ĠliĢkin Beklenti Düzeylerinin Ortalamaları
4.4.AraĢtırmaya Katılan Ġlköğretim Öğretmenlerinin DeğiĢme ve YenileĢmeye ĠliĢkin Beklenti Düzeylerinin Demografik Özelliklere Göre Ortalamaları
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin beklenti düzeylerinin demografik özelliklere göre ortalamaları aĢağıda verilmiĢtir.
Tablo 11. AraĢtırmaya Katılan Ġlköğretim Öğretmenlerinin DeğiĢme ve YenileĢmeye ĠliĢkin Beklenti Düzeylerinin Cinsiyete Göre Ortalamaları
Grup N Ort Ss MW P
Örgütsel DeğiĢme Öncesine ĠliĢkin Beklenti
Kadın 126 4,704 0,402 4243,000 0,060 Erkek 79 4,618 0,407
Örgütsel DeğiĢme Sürecine ĠliĢkin Beklenti
Kadın 126 4,629 0,486 4330,500 0,096 Erkek 79 4,532 0,459
Örgütsel YenileĢme Öncesine ĠliĢkin Beklenti
Kadın 126 4,479 0,500 4317,000 0,107 Erkek 79 4,376 0,469
Örgütsel YenileĢme Sürecine ĠliĢkin Beklenti
Kadın 126 4,413 0,526 3923,000 0,010 Erkek 79 4,230 0,498
Öğretmenlerin DeğiĢme Ve YenileĢmeye ĠliĢkin Beklenti Puanı
Kadın 126 4,546 0,435 4093,000 0,032 Erkek 79 4,428 0,382
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel yenileĢme sürecine iliĢkin beklenti puanları ortalamalarının cinsiyet değiĢkenine göre anlamlı bir
farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan Mann Whitney-U testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuĢtur(Mann Whitney U=3 923,000; p=0,010<0,05). Kadın ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel yenileĢme sürecine iliĢkin beklenti puanları (x=4,413), erkek ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel yenileĢme sürecine iliĢkin beklenti puanlarından (x=4,230) yüksek bulunmuĢtur.
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin öğretmenlerin değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin beklenti puanları ortalamalarının cinsiyet değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan Mann Whitney-U testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuĢtur(Mann Whitney U=4 093,000; p=0,032<0,05). Kadın ilköğretim öğretmenlerinin öğretmenlerin değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin beklenti puanları (x=4,546), erkek ilköğretim öğretmenlerinin öğretmenlerin değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin beklenti puanlarından (x=4,428) yüksek bulunmuĢtur. Buradan kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlere göre örgütsel değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin beklentilerinin daha fazla olduğu söylenebilir.
KurĢunluoğlu (2006)‟ nun çalıĢmasında ilköğretim okullarında görev yapan kadın ve erkek öğretmenlerin örgütsel değiĢmeye iliĢkin tutumları arasında anlamlı bir fark bulunmamıĢtır. Bu durum, aynı ortamda ve eĢit Ģartlarda çalıĢanların, örgütsel değiĢme sürecini ve örgütsel değiĢme sürecinde okul yöneticilerinin davranıĢlarını aynı algıladıkları Ģeklinde yorumlanabilir.
Glantz (1998) tarafından yapılan araĢtırmada ise, okulu yeniden yapılandırma uygulamaları ve değiĢmeye iliĢkin kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlerden daha esnek oldukları bulunmuĢtur.
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme öncesine iliĢkin beklenti, örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti, örgütsel yenileĢme öncesine iliĢkin beklenti puanları ortalamalarının cinsiyet değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan Mann Whitney-U testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıĢtır (p>0,05).
Tablo 12. AraĢtırmaya Katılan Ġlköğretim Öğretmenlerinin DeğiĢme ve YenileĢmeye ĠliĢkin Beklenti Düzeylerinin YaĢa Göre Ortalamaları
Grup N Ort Ss KW P
Örgütsel DeğiĢme Öncesine ĠliĢkin Beklenti
21-30 YaĢ 27 4,704 0,353 0,168 0,920
31-40 YaĢ 76 4,634 0,450
41 YaĢ Ve üstü 102 4,690 0,383 Örgütsel DeğiĢme Sürecine
ĠliĢkin Beklenti 21-30 YaĢ31-40 YaĢ 2776 4,6304,569 0,5110,519 0,398 0,819 41 YaĢ Ve üstü 102 4,598 0,437
Örgütsel YenileĢme Öncesine
ĠliĢkin Beklenti 21-30 YaĢ31-40 YaĢ 2776 4,4874,414 0,4100,489 0,442 0,802 41 YaĢ Ve üstü 102 4,445 0,513
Örgütsel YenileĢme Sürecine
ĠliĢkin Beklenti 21-30 YaĢ31-40 YaĢ 2776 4,3154,373 0,3960,571 0,848 0,654 41 YaĢ Ve üstü 102 4,327 0,516
Öğretmenlerin DeğiĢme Ve YenileĢmeye ĠliĢkin Beklenti Puanı
21-30 YaĢ 27 4,523 0,358 0,046 0,977
31-40 YaĢ 76 4,487 0,447
41 YaĢ Ve üstü 102 4,505 0,415
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme öncesine iliĢkin beklenti, örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti, örgütsel yenileĢme öncesine iliĢkin beklenti, örgütsel yenileĢme sürecine iliĢkin beklenti, öğretmenlerin değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin beklenti puanları ortalamalarının yaĢ değiĢkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan Kruskal Wallis H-Testi sonuçlarına göre; grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmamıĢtır (p>0.05).
Tablo 13. AraĢtırmaya Katılan Ġlköğretim Öğretmenlerinin DeğiĢme ve YenileĢmeye ĠliĢkin Beklenti Düzeylerinin Medeni Durumuna Göre
Ortalamaları
Grup N Ort Ss MW P
Örgütsel DeğiĢme Öncesine ĠliĢkin Beklenti
Evli 180 4,652 0,416 1785,000 0,077 Bekar 25 4,807 0,287
Örgütsel DeğiĢme Sürecine ĠliĢkin Beklenti
Evli 180 4,560 0,488 1572,000 0,009 Bekar 25 4,820 0,311
Örgütsel YenileĢme Öncesine ĠliĢkin Beklenti
Evli 180 4,411 0,503 1738,500 0,063 Bekar 25 4,640 0,330
Örgütsel YenileĢme Sürecine ĠliĢkin Beklenti
Evli 180 4,317 0,531 1745,500 0,067 Bekar 25 4,527 0,410
Öğretmenlerin DeğiĢme Ve
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti puanları ortalamalarının medeni durumu değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan Mann Whitney-U testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuĢtur (Mann Whitney U=1 572,000; p=0,009<0,05). Evli ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti puanları (x=4,560), bekar ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti puanlarından (x=4,820) düĢük bulunmuĢtur.
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin öğretmenlerin değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin beklenti puanları ortalamalarının medeni durumu değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan Mann Whitney-U testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuĢtur(Mann Whitney U=1 686,000; p=0,042<0,05). Evli ilköğretim öğretmenlerinin öğretmenlerin değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin beklenti puanları (x=4,475), bekar ilköğretim öğretmenlerinin öğretmenlerin değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin beklenti puanlarından (x=4,685) düĢük bulunmuĢtur. Bunun bir nedeni bekar öğretmenlerin değiĢimi takip etmelerinin daha kolay olması, çevreye daha açık olması, evli öğretmenlerin daha farklı sorumluluklarının bulunması olabilir.
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme öncesine iliĢkin beklenti, örgütsel yenileĢme öncesine iliĢkin beklenti, örgütsel yenileĢme sürecine iliĢkin beklenti puanları ortalamalarının medeni durumu değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan Mann Whitney-U testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıĢtır (p>0,05).
Tablo 14. AraĢtırmaya Katılan Ġlköğretim Öğretmenlerinin DeğiĢme ve YenileĢmeye ĠliĢkin Beklenti Düzeylerinin Mesleki Kıdeme Göre Ortalamaları
Grup N Ort Ss KW p Fark
Örgütsel DeğiĢme Öncesine ĠliĢkin Beklenti
0-5 Yıl 23 4,797 0,280 5,410 0,368 6-10 Yıl 27 4,617 0,416 11-15 Yıl 39 4,607 0,425 16-20 Yıl 28 4,661 0,494 21-25 Yıl 45 4,756 0,346 26 Ve üzeri 43 4,612 0,421 Örgütsel DeğiĢme
Sürecine ĠliĢkin Beklenti 0-5 Yıl 23 4,772 0,426 12,815 0,025 1 > 2 1 > 6 4 > 6 5 > 6 6-10 Yıl 27 4,463 0,527 11-15 Yıl 39 4,532 0,523 16-20 Yıl 28 4,688 0,494 21-25 Yıl 45 4,672 0,422 26 Ve üzeri 43 4,483 0,434 Örgütsel YenileĢme
Öncesine ĠliĢkin Beklenti
0-5 Yıl 23 4,571 0,373 9,016 0,108 6-10 Yıl 27 4,344 0,544 11-15 Yıl 39 4,352 0,454 16-20 Yıl 28 4,536 0,530 21-25 Yıl 45 4,540 0,457 26 Ve üzeri 43 4,339 0,524 Örgütsel YenileĢme
Sürecine ĠliĢkin Beklenti 0-5 Yıl6-10 Yıl 2327 4,3334,278 0,4710,583 7,312 0,198 11-15 Yıl 39 4,363 0,501 16-20 Yıl 28 4,506 0,555 21-25 Yıl 45 4,382 0,540 26 Ve üzeri 43 4,221 0,477 Öğretmenlerin DeğiĢme Ve YenileĢmeye ĠliĢkin Beklenti Puanı 0-5 Yıl 23 4,603 0,312 8,668 0,123 6-10 Yıl 27 4,419 0,473 11-15 Yıl 39 4,453 0,413 16-20 Yıl 28 4,587 0,477 21-25 Yıl 45 4,578 0,398 26 Ve üzeri 43 4,404 0,402
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti puanları ortalamalarının mesleki kıdem değiĢkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan Kruskal Wallis H- Testi sonuçlarına göre; grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmuĢtur(KW=12,815; p=0,025<0.05). Farklılığın hangi gruptan kaynaklandığını belirlemek üzere Mann Whitney U testi uygulanmıĢtır. Buna göre; mesleki kıdemi 0- 5 yıl olan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti puanları (4,772 ± 0,426), mesleki kıdemi 6-10 yıl olan ilköğretim öğretmenlerinin
örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti puanlarından (4,463 ± 0,527) yüksek bulunmuĢtur. Mesleki kıdemi 0-5 yıl olan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti puanları (4,772 ± 0,426), mesleki kıdemi 26 ve üzeri olan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti puanlarından (4,483 ± 0,434) yüksek bulunmuĢtur. Mesleki kıdemi 16-20 yıl olan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti puanları (4,688 ± 0,494), mesleki kıdemi 26 ve üzeri olan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti puanlarından (4,483 ± 0,434) yüksek bulunmuĢtur. Mesleki kıdemi 21-25 yıl olan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti puanları (4,672 ± 0,422), mesleki kıdemi 26 ve üzeri olan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti puanlarından (4,483 ± 0,434) yüksek bulunmuĢtur.
Öğretmenlerin kıdemleri ile örgütsel yenileĢmeye iliĢkin bakıĢ açıları arasında çıkan anlamlı iliĢkinin sebebi olarak mesleğin ilk yıllarının getirdiği tazelik, canlılık ve deneyimsizlik nedeniyle kendilerini sürekli yenileme ihtiyacı içinde görmekte fakat ilerleyen yıllarda bu ihtiyaç azalmakta ve öğretmenlerin değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin görüĢlerini etkilemektedir.
Glantz (1998), deneyimli öğretmenlerin diğer alanlardaki öğretmenlere oranla değiĢmeye daha esnek olduklarını; Tanıt (2003) da 21 yıl ve daha fazla mesleki tecrübeye sahip öğretmenlerin yenileĢmeye daha açık olduklarını bulmuĢtur. Foster‟ın (1993) araĢtırmasında ise bu iki araĢtırmanın aksine deneyimli öğretmenlerin daha az deneyimli öğretmenlere oranla okul reformu çabalarında en isteksiz grup oldukları ortaya çıkmıĢtır.
KurĢunoğlu ve Tanrıöğen (2006)‟nin Denizli ili araĢtırmasında, mesleki kıdem açısından örgütsel değiĢmeye iliĢkin anlamlı bir fark bulunamamıĢ ancak 1-5 yıl arasındaki kıdeme sahip öğretmenler, örgütsel değiĢmeye iliĢkin en yüksek tutum düzeyini sergilemiĢlerdir.
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme öncesine iliĢkin beklenti, örgütsel yenileĢme öncesine iliĢkin beklenti, örgütsel yenileĢme sürecine iliĢkin beklenti, öğretmenlerin değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin beklenti puanı puanları ortalamalarının mesleki kıdem değiĢkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan Kruskal Wallis H-Testi sonuçlarına göre; grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmamıĢtır (p>0.05).
Tablo 15. AraĢtırmaya Katılan Ġlköğretim Öğretmenlerinin DeğiĢme ve YenileĢmeye ĠliĢkin Beklenti Düzeylerinin Öğrenim Durumuna Göre
Ortalamaları
Grup N Ort Ss KW P
Örgütsel DeğiĢme Öncesine ĠliĢkin Beklenti
Ön Lisans 37 4,779 0,312 2,530 0,282
Lisans 157 4,653 0,421
Yüksek Lisans 11 4,561 0,403 Örgütsel DeğiĢme Sürecine
ĠliĢkin Beklenti
Ön Lisans 37 4,622 0,423 0,055 0,973
Lisans 157 4,584 0,487
Yüksek Lisans 11 4,591 0,528 Örgütsel YenileĢme Öncesine
ĠliĢkin Beklenti
Ön Lisans 37 4,529 0,427 1,299 0,522
Lisans 157 4,423 0,502
Yüksek Lisans 11 4,364 0,520 Örgütsel YenileĢme Sürecine
ĠliĢkin Beklenti
Ön Lisans 37 4,338 0,457 1,066 0,587
Lisans 157 4,356 0,529
Yüksek Lisans 11 4,167 0,624 Öğretmenlerin DeğiĢme Ve
YenileĢmeye ĠliĢkin Beklenti Puanı
Ön Lisans 37 4,561 0,343 0,637 0,727
Lisans 157 4,494 0,431
Yüksek Lisans 11 4,403 0,479
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme öncesine iliĢkin beklenti, örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti, örgütsel yenileĢme öncesine iliĢkin beklenti, örgütsel yenileĢme sürecine iliĢkin beklenti, öğretmenlerin değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin beklenti puanları ortalamalarının öğrenim durumu değiĢkeni açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan Kruskal Wallis H-Testi sonuçlarına göre; grup ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmamıĢtır(p>0.05).
Davis (2004)‟ in çalıĢmasında da eğitim seviyesi ile değiĢime yaklaĢım veya değiĢime direnç arasında bir iliĢki bulunmamıĢtır.
Tablo 1. AraĢtırmaya Katılan Ġlköğretim Öğretmenlerinin DeğiĢme ve YenileĢmeye ĠliĢkin Beklenti Düzeylerinin BranĢa Göre Ortalamaları
Grup N Ort Ss MW P
Örgütsel DeğiĢme Öncesine ĠliĢkin Beklenti
Sınıf Öğretmeni 88 4,725 0,379 4603,500 0,171 Diğer BranĢ Öğretmeni 117 4,630 0,420
Örgütsel DeğiĢme Sürecine ĠliĢkin Beklenti
Sınıf Öğretmeni 88 4,628 0,442 4765,000 0,332 Diğer BranĢ Öğretmeni 117 4,564 0,501
Örgütsel YenileĢme Öncesine ĠliĢkin Beklenti
Sınıf Öğretmeni 88 4,502 0,478 4445,000 0,092 Diğer BranĢ Öğretmeni 117 4,392 0,496
Örgütsel YenileĢme Sürecine ĠliĢkin Beklenti
Sınıf Öğretmeni 88 4,356 0,502 5017,000 0,753 Diğer BranĢ Öğretmeni 117 4,332 0,538
Öğretmenlerin DeğiĢme Ve
YenileĢmeye ĠliĢkin Beklenti Puanı
Sınıf Öğretmeni 88 4,544 0,397 4672,500 0,257 Diğer BranĢ Öğretmeni 117 4,468 0,433
AraĢtırmaya katılan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel değiĢme öncesine iliĢkin beklenti, örgütsel değiĢme sürecine iliĢkin beklenti, örgütsel yenileĢme öncesine iliĢkin beklenti, örgütsel yenileĢme sürecine iliĢkin beklenti, öğretmenlerin değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin beklenti puanları ortalamalarının branĢ değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan Mann Whitney-U testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıĢtır (p>0,05).
Buradan hareketle, öğretmenlerin branĢlarının onların örgütsel değiĢme ve yenileĢmeye iliĢkin bakıĢ açılarını etkilemediğini, bir sınıf öğretmeni ne kadar değiĢme ve yenileĢmeye açıksa bir branĢ öğretmeni de o kadar değiĢme ve yenileĢmeye olumlu bakmaktadır denilebilir.
Tablo 17. AraĢtırmaya Katılan Ġlköğretim Öğretmenlerinin DeğiĢme ve YenileĢmeye ĠliĢkin Beklenti Düzeylerinin Mesleğinden Memnun Olup Olmama
Durumuna Göre Ortalamaları
Grup N Ort Ss KW p Fark
Örgütsel DeğiĢme Öncesine ĠliĢkin Beklenti
Evet 145 4,660 0,385 4,446 0,108 Kısmen 52 4,670 0,460
Hayır 8 4,875 0,354
Örgütsel DeğiĢme Sürecine ĠliĢkin Beklenti
Evet 145 4,583 0,468 0,852 0,653 Kısmen 52 4,606 0,508
Hayır 8 4,656 0,481
Örgütsel YenileĢme Öncesine ĠliĢkin Beklenti
Evet 145 4,404 0,494 5,909 0,052 Kısmen 52 4,492 0,468
Hayır 8 4,732 0,497
Örgütsel YenileĢme Sürecine
ĠliĢkin Beklenti EvetKısmen 14552 4,2934,420 0,5210,502 7,363 0,025 3 > 1
Hayır 8 4,729 0,503
Öğretmenlerin DeğiĢme Ve