AraĢtırmaya Dahil Edilen Örnek Kütle Seçimi ve Büyüklüğünün

AraĢtırmaya dahil edilecek uygun örnek kütle büyüklüğünün seçilmesinde,

hem örneklemin ana kütlenin yapısını bünyesinde taĢıyabilecek yeterli büyüklükte seçilmesi, hem de verilerin kısa zamanda ve düĢük maliyetle gerçekleĢtirilebilmesi yeteneğinin oluĢturulması gerekir (Yazıcıoğlu ve Erdoğan, 2004: 32).

AraĢtırmanın ana kütlesini oluĢturan bağımsız denetim firmaları, Türkiye‘de faaliyette bulunan ve sermaye piyasasında bağımsız denetimle yetkili firmalardır. Bu bağlamda yüz yüze anket yöntemi ile bağımsız denetim firmalarının Uluslararası Denetim Standartları (ISA‘s)‘nı kullanım düzeyi ve kurumsal yönetim faaliyetleri hakkındaki görüĢleri belirlenmeye çalıĢılmıĢtır. Ana kütlenin Sermaye Piyasası Kurulundan yetki almıĢ firmalar olarak seçilmesi Uluslararası Denetim Standartları (ISA‘s)‘nın bu firmalarda üst düzeyde kullanıldığının düĢünülmesi ve çalıĢmıĢ oldukları Ģirketlerin genelde kurumsal yönetim uygulamasını yerine getirmekle sorumlu Ģirketlerden oluĢmasıdır. Bu yüzden Uluslararası Denetim Standartları (ISA‘s) uygulamasının geliĢimini ölçmek ve kurumsal yönetimle olan iliĢkisinin boyutunu görmek amacı ile anketler bu firmalar arasında yapılmıĢtır.

Sermaye piyasasında bağımsız denetime yetkili firmaların 65 tanesi Ġstanbul, 20 tanesi Ankara, 5 tanesi Ġzmir, 2 tanesi Bursa, 1 tanesi Kayseri ve 1 tanesi Samsun ‘da olmak üzere 94 adettir ( (SPK, 2010: www.spk.gov.tr, 10.04.2010). Örnek kütle

olarak seçilen bu firmaların tam listesi Ek-4.2’de görülmektedir.

Hazırlanan anketler Nisan 2010 tarihi itibariyle, araĢtırmada belirlenen bağımsız denetim firmaları illere göre sınıflandırıldıktan sonra, bağımsız bir araĢtırma firması tarafından yapılmıĢtır. Bu çalıĢma sonucunda Haziran 2010 tarihi itibari ile değerlendirmeye uygun 91 adet anket formu elde edilmiĢtir.

Toplam 94 örnek içinde elde edilen 91 tane anket formu ile anketin geri dönüĢüm oranı % 96,8 olarak saptanmıĢtır. Bunu konuda daha önce yapılan çalıĢmalar dikkate alındığında, ana kütleden seçilen örnekler üzerinde gerçekleĢen geri dönüĢ oranının % 30 ile % 55 arasında değiĢtiği görülmektedir. . Bu bağlamda, 91 adet anket formu ve % 96,8 düzeyindeki bir geri dönüĢüm oranı oldukça yüksek bir oran olarak değerlendirilebilir. Belli istatistikî tekniklerin uygulanabilmesi için en az 30 deneğin olması gerektiği konusunda yaygın bir kabul vardır (Kalıpsız, 1994: 177).

4.2.4. Verilerin Kodlanması, Düzenlenmesi ve Analizi

AraĢtırmada geri dönen anket formlarındaki cevaplar kodlanarak ―SPSS (Statistical Package For Social Sciences) For Windows 13.0 Sürümü‖ ile analiz edilmiĢtir. Tabloların hazırlanmasında ise, Microsoft Word ve Microsoft Excel programlarından yararlanılmıĢtır.

SPSS; adını ―Statistical Package For Social Sciences‖ (Sosyal Bilimler için Ġstatistik Paketi) ifadesinin ilk harflerin alan bir istatistiksel analiz programıdır (AltunıĢık v.d, 2004: 264) SPSS ile sosyal alanlar baĢta olmak üzere her türlü verinin istatistiksel analizlerini kolaylıkla yapmak mümkündür (Yazıcıoğlu ve Erdoğan, 2004: 111).

Anketle elde edilmiĢ verilerin SPSS ile analize hazır hale getirilmesi için bir dizi iĢlemler yapılmıĢtır. Öncelikle verilerin kontrol edilmesi, düzenlenmesi, kodlanması ve bilgisayar ortamına aktarılması iĢlemi yapılmıĢtır. Bu iĢlemleri yapmamızdaki amaç veriler içersinde bulunabilecek hataları tespit etmek ve ayıklamaktır.

Veri toplama aracımızın güvenirliliğini test etmek amacı ile güvenirliliğin test edilmesinde en çok tercih edilen metotlardan biri olan Cronbach alfa katsayısı hesapla metodu kullanılmıĢtır. Ölçekte yer alan k sorunun varyanslar toplamının genel varyansa oranlanması ile bulunan ve 0 ile 1 arasında değerler alan Alfa katsayısı, bir ağırlıklı standart değiĢim ortalamasıdır Sorular arasında negatif korelasyon varsa Cronbach Alfa Katsayısı da negatif çıkar. Alfa‘nın negatif çıkması, güvenirlik modelinin bozulmasına neden olur. Çünkü bu durumda ölçeğin

toplanabilirlik varsayımı bozulmuĢ ve ölçek toplanabilir ölçek olmaktan çıkmıĢ olur (AktaĢ, web.sakarya.edu.tr).

Cronbach alfa katsayısının değerlendirilmesinde uyulan değerlendirme ölçütü Ģöyledir (Özdamar, 2002: 673).

0.00 ≤ α < 0.40 ise ölçek güvenilir değildir. 0.40 ≤ α < 0.60 ise ölçek düĢük güvenilirliktedir. 0.60 ≤ α < 0.80 ise ölçek oldukça güvenilirdir.

0.80 ≤ α < 1.00 ise ölçek yüksek derecede güvenilirdir.

4.3. ARAġTIRMA BULGULARININ DEĞERLENDĠRĠLMESĠ

Bu bölümde daha önceki bölümlerde hakkında bilgi verilmiĢ olan ve bu araĢtırmaya katılan SPK‘ unca yetkilendirilmiĢ bağımsız denetim firmalarının anket sorularına vermiĢ oldukları bilgilerin istatistiksel analizleri tablolar yardımıyla açıklanmaya çalıĢılacaktır.

4.3.1. AraĢtırmaya Katılan Bağımsız Denetim Firmaları ve Cevaplayıcıları Hakkında Genel Bilgiler

AraĢtırma bulgularının değerlendirilmesine ilk olarak, araĢtırmaya katılan bağımsız denetim firmaları ve cevaplayanlar hakkında genel bilgiler verilecektir.

AraĢtırma anketini cevaplayanların firmadaki görevlerine iliĢkin bilgiler aĢağıda Tablo 4.2‘de görüldüğü gibidir.

Tablo 4.2. AraĢtırmaya Katılanların Firmadaki Görevi

Firmadaki Görevleri Sayı Yüzde

Sorumlu Ortak BaĢdenetçi 32 35,2

Kıdemli Denetçi 30 33,0

Denetçi 19 20,9

Denetçi Yardımcısı 6 6,6

Stajer Denetçi 4 4,4

Yeminli Mali MüĢavir - -

Tablo 4.2‘de görüldüğü gibi anketi cevaplayanların %35,2‘si sorumlu ortak baĢdenetçi, %33‘ü kıdemli denetçi, %20,9‘u denetçi, %6,6‘sı denetçi yardımcısı ve %4,4‘ü stajyer denetçidir.

Bu bağlamda Tablo 4.2‘den de anlaĢılacağı gibi ankete cevap verenlerin büyük çoğunluğunu, üst düzey denetim elemanları oluĢturmaktadır. Bu sonuçlara göre araĢtırmada kullanılan verilerin üst düzey denetim elemanlarınca oluĢturulduğu söylenebilir.

AraĢtırmaya katılan firmaların türlerine iliĢkin bilgiler Tablo 4.3‘de görüldüğü gibidir.

Tablo 4.3. AraĢtırmaya Katılan Firmalarının Türleri

Firma Türleri Sayı Yüzde

Uluslararası Bağımsız Denetim Firması 12 13,2

Uluslararası Temsilcilik 8 8,8

Ulusal Bağımsız Denetim Firması 71 78,0

Toplam 91 100,0

Katılımcı firmaların %78‘i ulusal bağımsız denetçi firmasıdır. Uluslararası bağımsız denetim firması oranı %13,2 ve uluslararası temsilcilik oranı ise %8,8 Ģeklindedir. Görüldüğü gibi katılımcı firmaların önemli bir çoğunluğu ulusal ölçekte faaliyet gösteren iĢletmelerden oluĢmaktadır.

AraĢtırmaya katılan firmalarda çalıĢan sayılarına iliĢkin bilgiler Tablo 4.4‘de görüldüğü gibidir.

Tablo 4.4. AraĢtırmaya Katılan Firmalarının ÇalıĢan Sayısı

ÇalıĢan Sayısı Sayı Yüzde

0 – 5 kiĢi 8 8,8

6 -10 kiĢi 20 22,0

11 -15 kiĢi 21 23,1

16 + kiĢi 42 46,2

Katılımcı firmaların çalıĢan sayılarına iliĢkin değerler Ģu Ģekilde dağılmıĢtır. Firmaların % 46,2‘si (16 +) , % 23,1‘i (11 – 15) arası, % 22‘i (6 – 10) arası, % 8,8‘i (0 – 5) arası çalıĢan sayısına sahiptir.

AraĢtırmaya katılan firmaların faaliyet sürelerine iliĢkin bilgiler Tablo 4.5‘de görüldüğü gibidir.

Tablo 4.5. AraĢtırmaya Katılan Firmaların Faaliyet Süreleri

Faaliyet Süreleri Sayı Yüzde

0 – 5 yıl 21 23,1

6 -10 yıl 27 29,7

11 -15 yıl 16 17,6

16 + yıl 27 29,7

Toplam 91 100,0

Katılımcı firmaların faaliyet sürelerine iliĢkin değerler Ģu Ģekilde dağılmıĢtır. Firmaların % 29,7‘si 16 + ve 6 -10 yıl arası , % 23,1‘i 0 – 5 yıl arası, % 17,6‘i 11 – 15 yıl arası faaliyet süresine sahiptir.

AraĢtırmaya katılan firmaların faaliyetleri sırasında karĢılaĢtıkları zorluklara iliĢkin bilgiler Tablo 4.6‘da görüldüğü gibidir.

Tablo 4.6. AraĢtırmaya Katılan ĠĢletmelerin Denetim Faaliyetini Sürdürürken KarĢılaĢtıkları Zorluklar

Denetim Faaliyetinde KarĢılaĢtıkları Zorluklar Sayı Yüzde

MüĢterilerin Denetim Bilinci 41 45,1

Düzenleyici Kurumlar Arası Koordinasyon Eksikliği 15 16,5

Meslek KuruluĢları Uygulamaları 9 9,9

Meslek Mensupları Yorum Farkı - -

Nitelikli Personel 26 28,6

Medya ve Kamu denetim bilincinin oluĢmaması - -

Toplam 91 100,0

Tablo 4.6 incelendiğinde; denetim firmalarının % 45,1‘i müşterilerin denetim

bilinci tam olarak kavrayamaması, % 28,6‘sı nitelikli personel sayısının eksikliği, %