KABUL KONTROL
3.10. Anormal Durum Yönetimi
Anormal durum yönetimi, üretim esnasında oluşan anormal durum karşısında görev ve sorumlulukları belirleyen ayrıca alınacak aksiyonların gösterildiği belgedir. Anormal durum ise, prosedür, standartlar ve talimatların dışında vuku bulan ve ürün kalitesine etki eden her türlü üretim içi olaylardır.
Anormal durumu oluşturabilecek olası tüm sebepler, ilgili talimatlar ve eğitimler vasıtasıyla üretimdeki çalışanlarına aktarılır.
Aşağıdaki Tablo 3.9. ve tablo 3.10’da anormal durum vuku bulduktan sonra kimin, ne zaman, ne yapacağını ve nasıl yapacağını göstermektedir.
Seviye Örneği Seçim Standardı/Kriteri
S1
Kalite güvence sistemi iş akışı esasında ilerlemesi gerekenler
Verimlilik derecesinin yükselmesi vb., yeni yöntemlerle gelişime uygunluk sağlayan değişim
Geniş çaplı yöntem değişikliği
Ekipman yenilemesi ile birlikte yeni imalat metotlarına etki eden değişiklikler.
S2 Günümüzün teknik alandaki seviyesi ve proses yeterliliği incelenerek,
denemeyi/deneyi gerekli kılan durumlar
S3 Değişim başlangıcı aşamasında yeterliliğin (üretim metodunun yeterliliği, düşük
kalite oranı, verimlilik vb.) geçerliliğinin gerekli kılındığı durumlar.
S4
Mevcut proseste her hangi bir sorun olmamasına karşın proses bileşenlerinden bazıları için alternatif üretilebilmesi için yapılan çalışmalar. Yedek araştırma ve
günümüz proses kontrolünde herhangi bir sorunun olmadığının
Tablo 3.9. Anormal durum tablosu
PROSES ESNASINDA KALİTEDE OLUŞAN ANORMALLİKLERİN KONTROLÜ / İYİLEŞTİRME AKIM ŞEMASI
「NE ZAMAN」
「NASIL」
HAT OPERATÖRÜ FORMEN/ŞEF ÜRETİM MÜDÜRÜ
①OPERASYONU DURDUR PROSES BOYUNCA KALİTEDE BİR PROBLEM
ÇIKTIĞI ZAMAN
HAT DIŞINA ÇIKAR SAĞLIKLI ÜRÜNLERLE
KARIŞTIRMA.
※HATALI ÜRÜNLERİ HATALI ÜRÜN BÖLGESİNE GÖTÜR.
HAT DIŞI LEVHASI
FORMENLE İRTİBAT KUR
※FM GELENE KADAR BEKLE
KALİTE
HEDEF KALİTEYE ERİŞİLEMEDİ
LIMIT KOŞULLAR SAĞLANAMADI
MAKİNALARDA, ÖLÇÜM CİHAZLARINDA PROBLEM VAR.
ÇAĞRILDIĞINDA KONTROLE GİT
MEVCUT DURUMU KONTROL ET. PROBLEMİ DOĞRULA VE DURUMU RAPOR ET. PROBLEM SEBEPLERİNİ BELİRLE.
ANORMAL BİR DURUM OLMASI DURUMUNDA PROBLEM ÖNCESİNDE
ÜRETİLEN ÜRÜNLERİN İNCELENMESİ
-1 MAKİNA, CİHAZLARDA PROBLEM -2 MALZEMELERDE ANORMAL BİR OLDUĞU ZAMAN DURUM OLDUĞU ZAMAN
[PROSES- PROSES-
PROBLEMDEN ÖNCEKİ BÜTÜN BİTMİŞ VE BOZUK MALZEMEYİ FARKLI LOT NOLU
BİTMEMİŞ ÜRÜNLERİ KONTROL ET. MALZEME İLE DEĞİŞTİR.
PROSES- PROSES-
HATALI ÜRÜN TESBİT EDİLDİĞİ ZAMAN MALZEME DEĞİŞİMİ SONRASI STOKTAKİ VE SEVKEDİLECEK ÜRÜNLERİ KALİTENİN UYGUNLUĞUNU KONTROL
KONTROL ET ET
PROSES- PROSES-
STOKTAKİ ÜRÜNLERDE PROBLEM VARSA BOZUK MALZEMENİN LOT NUMARASINI MÜŞTERİ STOKLARINI KONTROL ET KULLANARAK MALZEMENİN DAHA
ÖNCEKİ AŞAMALARINI KONTROL ET.
- OPERATÖR, METODDA ANORMAL BİR DURUM OLDUĞU ZAMAN
PROSES-
OPERATÖR O GÜN ÜRETİLEN ÜRÜNLERİ KONTROL EDER.
PROSES-
ÖLÇÜM DEĞERLERİNİ VE YAPILAN İŞLEMLERİ RAPOR ET.
RAPOR İÇERİĞİNİ CEVAPLANDIR.
İNCELEME SONUÇ RAPORUNU AL
HANGİ BÖLÜMDE PROBLEM
GERÇEKLEŞTİYSE GEREKLİ YÖNLENDİRME YAP.
EKİPMANLARDA PROBLEM
OLDUĞU ZAMAN YAYINLA
MAKİNA HATA RAPORU
MALZEME, OPERATÖR, METOD'DA PROBLEM
OLDUĞU ZAMAN. YAYINLA
KALİTE HATA RAPORU
TEMEL FORM
HATALI ÜRÜN ALANI
HAZIRLAYAN FORMEN
Tablo 3.10. Anormal durum kural tablosu
1. HATALI ÜRÜNDEN ÖNCEKİ
VE SONRAKİ ÜRÜNLERİN KONTROLÜ
2. HATALI ÜRÜNE "ABNORMAL" KARTI TAKMA VE HATALI ÜRÜNLERİN OLDUĞU KARANTİNA BÖLÜMÜNE GÖTÜRME. 3. HATANIN HANGİ MAKİNEDE OLDUĞUNUN KONTROLÜ, ÜRETİM MÜDÜRÜNE HABER VERİLMESİ VE MÜDÜRÜN GÖRÜŞÜ DOĞRULTUSUNDA HAREKET ETME NASIL
6
MALZEME BÖLÜMÜ HATALI ÜRÜN OLDUĞU ZAMAN1
NE ZAMAN TEST OPERATÖRÜ KİM2
NASIL NE ZAMAN KİM3
5
İŞİ DURDURUP, HATALI OLAN ÜRÜNÜ LINE'DEN ÇIKARIP HEMEN ŞEFLE İRTİBAT KURMAK TEST OPERATÖRÜNDEN HABER ALIR ALMAZ ŞEF / FORMEN4
Üretimde hattı durdurma sorumluluğu öncelikli olarak operatördedir. Standart dışı üretim gerçekleştiği konusunda yeteri kadar delil mevcutsa operatör hattı durdurur ve sırasıyla hatalı ürünleri hat dışına çıkarır kalitesinden emin olduğu ürün grubundan ayırarak kalitesini şüpheli gördüğü ürünleri karantina alanına alır. Karantina alanının kapısını kilitleyerek ürünlerin nihai karar verilene kadar tekrar hatta girmesine engel olur. Daha sonra hat formeni üretim sahasına gelene kadar bekler.
Formen/Şef durumu kontrol ettikten sonra şüpheli durumu doğrular ve durumu raporlar. Raporlamada, problem sebepleri tanımlanır. Bu noktada, problemin makineden kaynaklı bir problem, malzemeden kaynaklı bir problem yada operatör/ metod kaynaklı bir problem olduğu konusunda bir saptama yapılmasının ardından belirlenen problem tipine göre makine hata raporu yada kalite hata raporu doldurulur ve üretim müdürü bilgilendirilir.
Üretim müdürü raporu inceledikten sonra ilgili kişileri ve bölümleri hatanın ortadan kaldırılması için bilgilendirir ve gerekli yönlendirmeleri gerçekleştirilir.
Hazırlanan rapor, düzeltici ve önleyici faaliyetler formuna işlenir ve kalite müdürlüğü ilgili anormal durum için açılan düzeltici önleyici faaliyet çalışmalarını takip eder ve tatmin edici gelişme sağlandığında dosyayı kapatır.
Karantina altına alınmış ürün ile ilgili olarak kararı üretim müdürü verir. Üretim müdürü ya bu ürünü standart dışı ürün olarak belirler ve ürün atık merkezine götürülerek imha edilir yada her bir proses için standartlarca belirlenmiş ilave testler ister ve ürün kontrollü olarak üretim prosesinde kullanılır.
3.11. Kaizen
Kaizen, yalın üretim düşüncesi ile üretim yapan işletmeler için, öğrenmenin, geliştirmenin, rekabetçiliğin en önemli unsurlarından biridir.
Firma üretim felsefesinde Kaizen, “hiçbir şey mükemmel değildir, yapılan her şey geliştirilmeye muhtaçtır. En iyinin iyisi daima mevcuttur” anlamı taşır.
Bu bakış açısıyla her bir çalışanın kaizen çalışmalarına gerek bireysel gerekse takım olarak katılması cesaretlendirilir. İlgili yöneticilerce incelenen kaizen için ödüllendirme uygulamaları gerçekleştirilir.
Firma içindeki kaizen çalışmaları temel olarak aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir.
3.11.1. Bireysel kaizen çalışmaları
Bu tür kaizen çalışmaları şirket yönetimi tarafından en çok desteklenen kaizen çalışmalarıdır. Bu çalışmalar neticesinde kendi çalıştığı bölüm, hat, makine konusunda uzman olan ve proje oluşturabilecek yetkinlikte çalışanlar kazanılmakta, ayrıca bireysel olarak birçok çalışanın yetkinliklerini, sorunlara bakış açılarını ve çözüm
odaklılıklarını takip edebilme fırsatı vermektedir. Birçok formen, bu tür kaizen çalışmaları gerçekleştirmiş kişilerden belirlenmekte ya da kaizen çalışmaları bu seçimlerde etkili olmaktadır.
Bireysel kaizen çalışmaları, öncelikle operatörün kendi çalıştığı bölüm, hat ya da makinede düşündüğü iyileştirme fikrini projeleştirmesi ile başlar. Fikir oluştuğunda operatör, kaizen öneri formunu doldurarak bağlı bulunduğu amirine iletir. Kaizen önerisi, elde edilecek faydanın büyüklüğüne bağlı olarak şef, bölüm müdürü ya da direktör tarafından değerlendirir. Şef projenin uygulanabilir ya da uygulanamaz noktasında ilk değerlendirmeyi yapar ve uygulanamaz ise kaizen öneri birimi sekretaryasına öneri formunu verir. Önerinin kişisel kayıt kartına kaydı yapılır. Eğer öneri uygulanabilir ise şef öneri formunu bölüm müdürüne aktarır. Bölüm müdürü değerlendirme yaptıktan sonra önerinin mali getirisinin fazla olduğuna karar verirse ki bu durumda küçük çaplı yatırım yapılması da gerekebilir bu durumda direktör konuyu değerlendirir ve karara bağlar.
Öneri kişisel kayıt kartına kaydı yapılır ve ay sonunda kaizen öneri formunun sonucu üretim sahasındaki panoya asılır. Panoda ayrıca her bir operatörün o ay ne kadar kaizen önerisi verdiği ve karşılığında verilen toplam ödül miktarı ilan edilir. Bu şekilde az öneri veren personel teşvik edilir.
Tablo 3.11. Kaizen öneri formu
Tarih Öneriyi Veren Bölüm Kontrol No
Örneğin :
teçhizatlar çok bozuluyor, malzeme gereksiz yere kullanılıyor, temizlik iyi değil, kirlenme var, diğer...
Örneğin :
Böyle yaparsak daha iyi olur, böyle yaparsak kayıp olmaz, böyle yaparsak yapılan iş daha güvenli olur, böyle yaparsak iş daha çabuk yapılabilir, böyle yaparsak kirlenme olmaz, böyle yaparsak daha uzun zaman kullanılabilir.
Şefe göre karar Uygulanamıyor Uygulanabiliyor Uygulandı
Şef 5 4 3 2 1
Bölüm Müdürü 3 2 1
Direktör 2 1
Sekreterya Kişisel kayıt kartına kayıt Dönüş
Bölüm panolarına asılması
FR119 30/03/2006 R1
Kontrol 5 Sonuç yok
Standartları : 4 İyi olma ihtimali var. Para miktarı belirlenemiyor, iyi yönde bir kaizen. 3 Sonuç olumlu .Sağlayacağı fayda makul.
2 Sağlayacağı faydanın aylık 100$ dan fazla olma ihtimali var. Güvenlik tedbirleri alınabilir.