Alternatif politikalar ve LDK’nın kurulması

Sırpların, Kosova üzerindeki baskısının artırması ve 1974 Anayasasıyla Kosova ve Arnavutlara tanınan hakların ortadan kaldırılması, Arnavutlar tarafından kabul edilebilir bir gelişme olmamıştır. Buna tepki olarak 3 Eylül 1990 tarihinde Arnavutlar, kamu ve kuruluşlarında genel greve giderek, yeni oluşturulan Sırp yönetimlerini protesto etmişlerdir. Bu grevlere katılanlara ağır bir ceza uygulanarak, ülke genelinde 120 bin kişi iş yerlerinden uzaklaştırılmıştır. 60 _{Tek taraflı}

uzaklaştırmalardan sonra çok sayıda kişi kararı anayasaya aykırılık teşkil ettiğinden dolayı mahkemeye taşımlarına rağmen mahkemelerin de Sırplar tarafından yönetiliyor olması olayın açılmadan kapanmasına neden olmuştur.61

Tartışılan yeni anayasal düzen çerçevesinde Sırp Milli Eğitim müfredatını kabul etmeyen Arnavutların bu tavrına cevap olarak, Sırp yönetimi Arnavut öğrencilerinin okullara girişi engellenerek, Priştine Üniversitesinde de Arnavutça eğitim durdurulmuştur. Bu gelişimlerden sonra Arnavutlar açık bir şekilde Sırplara karşı bir cephe açarak, devlet yönetimi, seçimler, sayımlar, eğitim müfredatı başta olmak üzere Kosova’da herhangi bir Sırp otoritesinin varlığını kabul etmeyi dışlayan bir tavır takınırken, ülke içinde paralel yapılanmalara ağırlık vererek kendi kendine yetme politikası gütmeye çalışmıştır. Bu çerçevede de eğitim özel mülklerde (ev, dükkan) bağımsız olarak Arnavutça müfredatla eğitime devam etmişlerdir.

Oluşturulan alternatif politikaların ve kendi devlet kadrolarına ihtiyacının da açık hissedildiği bir ortamda Arnavutlar, İbrahim Rugova önderliğinde LDK partisini kurarak, Miloşeviç’e karşı bağlattıkları itaatsizlik politikalarına ve mücadelelerine bu çatı altında yürütmeye başlamıştırlar. LDK’nın kuruluş ilkelerinin başında, Kosova’nın bağımsızlığının barışçıl yollardan çözüme kavuşturulması yer alırken, sorunun çözümü için olayın uluslararası bir niteliğe kavuşturulması adına batılı devletlerle sıkı işbirliği içinde olunması da hedeflenen başarıları arasında yer almıştır.

LDK Başkanı İbrahim Rugova’nın siyasi görüşü Kosova’nın bağımsızlığının paralel organlar çerçevesinde oluşturulması temeline dayanırken, bu görüş dört temel

60 _{Krasniqi, Levizja..., a.g.e., s.242-243.}

nokta üzerinde inşa edilmiştir. Bunlardan birincisi Sırpların düzenlediği sayım, seçim gibi devlet mekanizmalarını boykot ederek, Sırpların rejimini dışlamasıdır. İkincisi ise, ülkede var olan Sırp bakı ve şiddetine silahla değil, diplomatik yollarla cevap vermeyi seçmesi ve şiddet eylemlerini dışlamasıdır. Üçüncüsü, Kosova’nın geleceği konusunda halkı bir arada tutarak, bu konuda bir milli bilincin oluşturulmasıdır. Dördüncüsü ise Kosova konusunda uluslararası toplumun ilgilisi bölgeye çekmek ve sorunun çözümü konusunda uluslararası desteğe ulaşmaktır.

Bu noktadan sonra da Kosovalı Arnavutlar kendi paralel organlarını kurma ve kendilerine yetme politikası gütmeye başlamıştırlar. Arnavutlar, Miloşeviç yönetiminin gerçekleştirdiği anayasa değişikliğine, uyguladığı baskıya ve kültürel alanda Sırp kimliğini hakim kılma arayışlarına paralel devlet yapılarını oluşturarak karşılık vermişlerdir. Bu yapılanmalar sadece eğitimle sınırlı kalmamış, bir devletin var olması için gereken bazı istisnalar dışında yeni bir paralel düzen kurulmuştur. Bu çerçevede Kosova’nın Kaçanik’te kabul edilen anayasası çerçevesinde kendi meclisi, kendi hükümeti ve kendi kurumlarının oluşum çabasına girilmiştir.

Ülke içinde yaşanan şiddet ve protestoların durdurulması ve sorunların konuşularak çağrılarının yapıldığı ortamda LDK üst düzey temsilcisi Fehmi Agani, düzenlenmiş olduğu basın toplantısında, sorunlara çözüm bulunması amacıyla bir diyalog sürecinin başlatılmasına sıcak bakıldığı ifade edilerek, Sırpların Kosova’da işledikleri suçlarla ilgili Yugoslavya’nın arkasına saklanmaktan vazgeçmeleri çağırısında bulunmuştur. Sırp ve Hırvatları korumak amacıyla silahlı güçlerin Miloşeviç tarafından Kosova’ya gönderildiğine de dikkat çekerken, Miloşeviç’in koruma amacı ile göndermiş olduğu bu birliklerin neden Arnavutları öldürdüğünü açıklamaya davet etmiştir.62

Bu ortamda bütün Arnavut siyasi parti temsilcileri ve aydınlarının katılımıyla “Arnavutların Egemenliği” başlıklı bir yuvarlak masa toplantısı düzenlenerek, bu çalkantılı dönemde atılması gereken adımlar ele alınmıştır. Sorunun çözümü için siyasi partilerin birlik ve beraberliğinin önemine dikkat çekilen ve Kosova Meclisinin tekrar yürürlüğe girmesiyle partilerin çalışmalarının önem kazanacağı dile

62 _{Serbia me nuk mund te fshehet prapa Jugoslavise per pepresionin ne Kosove, Bujku Gazetesi, 1}

getirilirken, Arnavut toplumunun Kosova sorunundaki yolunun belli olduğunu ve bu uğurda gerekli olan her tür çalışmanın yapılacağını açıkça dile getirmiştir.63

LDK Başkanı İbrahim Rugova öncülüğünde bir heyet Kosova politikalarına destek bulmak amacıyla yurt dışına bir çıkartma gerçekleştirilerek, Avrupa başkentlerinde çeşitli temaslarda bulunarak, Arnavut halkının beklentilerine cevap bulunmaya çalışılmıştır. Avrupalı liderler genel itibariyle, sorunu yakından takip ettiklerini dile getirdikleri gibi, Arnavutların bu süreçte birlik ve beraberlik içinde bir tavır takınmaları telkininde bulunmuşturlar.64

Öte yandan ülkede var olan sorunlara çözüm bulmak amacıyla yapılan uluslararası zirve toplantısına Kosovalı yetkilileri davet edilmemesi Kosova’da yankı uyandırmakla birlikte, LDK Partisi düzenlemiş olduğu basın toplantısıyla bu tutumu eleştirmiştir. Kosova’nın diğer altı cumhuriyet gibi bu sürece dahil olması gerekliliğine dikkat çeken LDK Yönetim Kurulu Üyesi Ali Aliu, Miloşeviç’in Birleşik Sırbistan edasıyla Kosova’yı temsil edemeyeceğini ifade ettiği gibi Arnavutları inanmadıkları ve temsilci olarak seçmedikleri birinin temsil etmesini kabul edilemez bir gelişme olarak nitelendirmiştir. Arnavutları da içine alacak hiçbir anlaşmanın kendileri tarafından kabul görmeyeceği tutumunu tekrarlarken, Miloşeviç’in ülkeyi parçalanmaya götüren süreci önlemek adına başta uluslararası toplum olmak üzere herkesi göreve davet etmiştir.65