AKTİF HESAPLAR : 1. Altın Mevcudu

Yıl sonu bakiyesi 119.332.048,78 safi gram karşılığı 1.527.125.937 milyon lira olan altın mevcudu, uluslararası standartta olan ve uluslararası standartta olmayan altınlardan oluşmaktadır. Altınlar 31.12.2001 tarihinde Londra Borsasında kote edilen altın fiyatı 276,50 ABD doları kullanılarak hesaplanan 1 safi gram = 12.797.282,4763 TL üzerinden değerlenmiştir.

Safi Gram (Milyon TL) Uluslararası Standartta Olanlar 116.103.752,76 1.485.812.521 Uluslararası Standartta Olmayanlar 3.228.296,02 41.313.416 Toplam 119.332.048,78 1.527.125.937

116.103.752,76 safi gram karşılığı 1.485.812.521 milyon lira olan uluslararası standartta olan altınlar 2001 yılı içinde, altınları nemalandırmak amacıyla yapılan vadeli altın depolarının dönüşlerinde ortaya çıkan külçe farklılıkları nedeniyle 1.590.914,15 ABD doları karşılığı 182.941,08 safi gram altın azalışı sonucu oluşan 1.804.331 milyon liralık azalışın yanısıra, yıl içinde Türk lirasının ABD doları karşısında değer kaybetmesinden hasıl olan 811.890.073 milyon liralık lehte kur farkı kadar artış göstermiştir.

Tamamı T.C. Merkez Bankası’na ait uluslararası standarttaki altının 33.670.645,06 safi gramı İdare Merkezi kasalarında, 82.433.107,70 safi gramı ise yurt dışı muhabirler nezdinde muhafaza edilmektedir.

345.574,68 safi gramı Hazine'ye ait olmak üzere 3.228.296,02 safi gram karşılığı 41.313.416 milyon lira olan uluslararası standartta olmayan altınlar, yıl içinde Türk lirasının ABD doları karşısında değer kaybetmesinden hasıl olan 22.554.210 milyon liralık lehte kur farkı kadar artış göstermiştir.

2. Döviz Borçluları

Konvertibl ve konvertibl olmayan döviz cinsleri üzerinden hariçteki muhabirler nezdinde açılan hesaplar ile Merkez Bankası şubeleri kasalarında bulunan efektifleri içeren ve yıl sonundaki döviz ve efektif alış kurlarından bakiyesi 27.045.763.084 milyon lira olan bu kalemin, 27.045.257.117 milyon lirası konvertibl, 505.967 milyon lirası ise konvertibl olmayan dövizlerden oluşmaktadır.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası

A) Konvertibl:

25.490.167.520 milyon lirası hariçteki muhabirler nezdindeki konvertibl dövizlerden ve 1.555.089.598 milyon lirası Merkez Bankası Şubeleri kasalarındaki efektif mevcutlarından oluşmaktadır.

B) Konvertibl Olmayan:

İkili anlaşmalar gereğince anlaşma ABD doları üzerinden ve T.C. Merkez Bankası nezdinde açılan 182.530 milyon liralık muhabir hesapları ile şube kasalarındaki konvertibl olmayan 323.437 milyon liralık efektif mevcudunu ifade etmektedir.

3. Madeni Para

Bu kalem Merkez Bankası kasalarında mevcut madeni paraları göstermekte olup yıl sonu bakiyesi 1.803.254 milyon liradır.

4. Dahildeki Muhabirler

Yıl sonu bakiyesi 3.767.448.102 milyon lira olan bu hesabın; 0.5 milyon lirası Türk parası cinsinden dahili muhabirlik anlaşması gereğince T.C. Ziraat Bankası’nda açılan muhabir hesabı, 3.767.448.102 milyon lirası ise Döviz ve Efektif piyasalarında karşılaşan döviz depo işlemleri olup yükümlülük kayıtları pasifte mevduat kaleminde gösterilmektedir.

5. Menkul Değerler Cüzdanı

2001 yıl sonu itibariyla 38.831.212.077 milyon lira bakiye gösteren Menkul Değerler Cüzdanı, Kamu ve fon bankalarından kesin alışı yapılan ve daha sonra uzun vadeli menkul kıymetlerle değiştirilen DİBS’ler ile Hazine’den alınan 7,6 milyon SDR tutarında dövize endeksli tahvillerden oluşmaktadır.

T.C. Merkez Bankasının porftföyündeki TL menkul kıymetler (ters repo ile satılanlar dahil) 31.12.2001 tarihindeki rayiç bedelleri ve döviz endeksli kıymetler 31.12.2001 tarihine isabet eden getirileri ilave edilmek suretiyle değerlendirilmiştir. Repo yoluyla edinilen menkul kıymetlerin repo başlangıç tarihi ile 31.12.2001 arasındaki devreye isabet eden getirileri için gelir reeskontu hesaplanmıştır.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası

Merkez Bankası'nın bankalarla yaptığı geri alım vaadiyle satım ve geri satım vaadiyle alım işlemleri nedeniyle; Menkul Değerler Cüzdanındaki artış ve azalışların, Bilançonun aktif ve pasifinde yer alan Açık Piyasa İşlemleri "Röpor Borçluları" ve "Röpor Alacaklıları"nın "Menkul” kalemindeki menkul değerler ile birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir.

6. İç Krediler

Yıl sonu bakiyesi 766.269.605 milyon lira olan kredilerin 16.269.605 milyon liralık kısmı yabancı para, 750.000.000 milyon liralık kısmı Türk lirasından oluşmaktadır.

Bankamız Kanunu’nun 50. ve 51. maddesinin 4651 sayılı Kanun ile yürürlükten kalkması ve 56.maddesinde yapılan değişiklik dolayısıyla T.C. Merkez Bankasının Hazine’ye kısa vadeli avans vermemesi ve kamu kurum ve kuruluşlarına kredi açmaması hükme bağlanmış olup, İç Krediler Bankacılık Sektörüne ihracatçılarımızın vadeli satışlarından doğan alacaklarının finansmanı için dövizi natık senetler karşılığında kullandırılan krediler ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na kullandırılan kredileri içermektedir.

Milyon TL

A) Bankacılık Sektörü 16.269.605

a) Reeskont Kredileri 16.269.605

b) 1211 S.K. 40/1-c Kapsamında Kullandırılan Krediler -

c) Diğer -

B) TMSF’na Kullandırılan Krediler 750.000.000

TOPLAM 766.269.605

7. Açık Piyasa İşlemleri

Yıl sonu bakiyesi geçen yıla göre 1.795.965.746 milyon lira artış ile 7.014.591.180 milyon liraya ulaşan bu kalem; Bankaların Merkez Bankası'na olan Menkul Değer Röpor işlemlerinden 5.504.791.182 milyon liralık nakit ve 1.052.999.997 milyon liralık menkul kıymet borçları ile bankalararası para piyasası işlemlerinden 456.800.000 milyon liralık borçlarını göstermektedir.

8. Dış Krediler

Sudan Merkez Bankası ile Merkez Bankası arasında imzalanan Bankacılık Anlaşması uyarınca, Rusya Fedarasyonu’na Toprak Mahsulleri Ofisi’nce yapılan buğday ihracatı karşılığında Vnescheconombank tarafından düzenlenen ve Merkez

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası

Bankası’nca satın alınan senetler karşılığında ve 31 Aralık 1990 tarihinde sona erdirilen Merkez Bankası ve Arnavutluk Merkez Bankası arasındaki Bankacılık Düzenlemesi kapsamında tahsil edilemeyen alacaklarla ilgili olarak 21 Eylül 2001 tarihinde yapılan anlaşma uyarınca, kullandırılan kredilerin izlendiği bu kalemin 2001 yıl sonu bakiyesi USD 182.846.034,67 karşılığı 263.219.118 milyon lira olmuştur.

9. İştirakler

Yıl sonu itibariyle bakiyesi 5.712.623 milyon lira olup, 1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu’nun 3. maddesi gereğince Merkez Bankası’nın, Bank For International Settlements Basle’deki 5.000.000 altın karşılığı İsviçre frangı ile Society For Worldwide Interbank Financial Telecommunication (SWIFT)’deki 9.543,90 EURO’luk iştirakini göstermektedir. Bu iştirakler 1 altın İsviçre frangı=1.140.104 lira ve 1 EURO=1.268.115 lira üzerinden değerlendirilmiştir.

10. Gayrimenkuller ve Demirbaşlar

Bu kalem, Merkez Bankası’nın sahip olduğu bina, arsa ve demirbaşlardan oluşmaktadır.

Arsalar hariç yeniden değerlemeye tabi tutulan gayrimenkullerin yeniden değerlendirilmiş bedelleri toplamı 97.900.557 milyon liradan, binalar için maliyet bedelleri üzerinden ayrılan amortismanlar ile her yıl yeniden değerlemeye tabi tutulan birikmiş amortismanlar toplamı 7.122.612 milyon liranın düşülmesinden sonra gayrimenkullerin net değeri 90.777.945 milyon lira olup, 49.298.441 milyon liraya sigortalıdır.

1990 yılından bu yana yeniden değerlemeye tabi tutulmayan demirbaşların daha önceki yıllarda yapılan yeniden değerleme dahil tutarı 22.322.296 milyon liradan, birikmiş amortisman tutarı 12.988.056 milyon lira düşüldükten sonra kalan net değeri 9.334.240 milyon lira olup, 16.927.657 milyon liraya sigortalıdır.

11. Takipteki Alacaklar

Irak Merkez Bankası’ndan USD 1.142.429.564,39 kredi alacağı karşılığı 1.644.603.901 milyon lira ile Irak Bekhme Barajı projesi kapsamında Enka İnşaat ve Sanayii AŞ.den satın alınan senetler karşılığı kullandırılan USD 92.574.475.48 karşılığı 133.267.160 milyon lirayı gösteren bu kalemin yıl sonu bakiyesi 1.777.871.061 milyon liradır.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası

12. Değerleme Hesabı

T.C. Merkez Bankası Kanunu’nun 61. maddesinin 25.04.2001 tarih, 4651 sayılı Kanun ile değiştirilen şekli ile Türk Lirasının aktif ve pasifindeki altın ve dövizlerin yeniden değerlemesi sonucu oluşan gerçekleşmemiş giderlerin takip edildiği hesap olup, 2001 yılı için oluşan lehte kur farkı pasifte izlendiğinden bakiye göstermemektedir.

13. Muvakkat Borçlular

Yıl sonu bakiyesi 1.527.073.630 milyon lira olan bu hesabın 1.518.178.285 milyon lirası Türk parası, 8.895.345 milyon lirası ise yabancı para cinsinden olan alacakları göstermekte olup, Türk parası cinsinden alacakların dökümü aşağıda gösterilmiştir.

Milyon TL

-Avans ve Depozitolar 660.426

-Ödenecek Kurumlar vergisinden Mahsup edilecek

geçici vergi,gelir vergisi ve fon payı 1.258.102.227

- Diğer 259.415.632

TOPLAM 1.518.178.285

14. Diğer Aktifler

126.332.574 milyon lirası Türk parası, 13.528.745 milyon lirası ise yabancı para cinsinden olmak üzere, Merkez Bankası'nın yıl sonu itibariyle toplam 139.861.319 milyon liralık alacağını göstermektedir.