Açık Uçlu Soruların Veri Çözümleme Teknikler

585 öğrenciye açık uçlu sorular uygulanabilmiştir. Ancak kavramsal anlama düzeyleri hakkında karar verebilmek için öğrencilerin puanlarının kavram testleri ile birlikte değerlendirilmesi gerektiği ve ayrıca soruların yarısına yakınını cevaplamayan, samimi cevaplar verdiğine inanılmayan ve yazıları okunmayan 64 öğrenci analizlere dahil edilmemiştir. 521 öğrenci ile alt problemlerin analizleri yapılmıştır. 85 öğretmene açık uçlu sorular ulaşmıştır. Ancak soruların çoğunluğunu boş bırakan ve kavram testi analiz dışı kalan 13 öğretmenin açık uçlu soruları değerlendirme dışında kalmıştır. Alt problemlerin analizleri 72 öğretmenin verdiği cevaplar üzerinden yapılmıştır. 199 öğretmen adayına açık uçlu sorular ulaştırılmıştır. 5 öğretmenin kağıdı öğretmen ve öğrencilerdeki benzer nedenlerden dolayı analiz dışında bırakılmıştır. 194 öğretmenin cevapları üzerinden alt problemlere açıklık getirilmeye çalışılmıştır.

Kavramsal anlamaları belirlemek için kullanılan açık uçlu soruların tümüne ait veriler için betimsel istatistik analizlerinden ve ölçekteki her bir soru için frekans ve yüzde değerlerinden yararlanılmıştır (1., 2. ve 3. alt problemler). Kavramsal anlamaya dayalı farkın olup olmadığını belirlemek için ise örneklemde yer alan her bir gruptan elde edilen verilerin normal dağılıma uygunluğunun incelenmiştir (7. ve 8. alt problemler). Her bir grup için verilerin normal dağılıma uygunluğu aşağıda sırasıyla sunulmuştur.

İlköğretimi Tamamlamış (9. sınıfa başlamış) Öğrencilerin Sürdürülebilir Çevreye Yönelik Açık Uçlu Sorulardan Aldıkları Puanların Normal Dağılıma Uygunluğu

Öğrencilerin açık uçlu sorulardan aldıkları puanların normal dağılıma uygunluğunun belirlenmesi için ilk olarak verilerin aritmetik ortalamaları, mod ve ortanca değerleri ile çarpıklık katsayısı incelenmiştir. Mod, ortanca ve aritmetik ortalamaların birbirine eşit olması normal dağılımın göstergesidir. Çarpıklık katsayısı “-1, +1” arasında kalıyorsa verilerin normal dağılıma uygun olduğu söylenebilmektedir (Büyüköztürk, 2007). Mod, aritmetik ortalama ve ortanca değerleri ile çarpıklık katsayısı Tablo 36’da sunulmaktadır.

Tablo 36

Öğrencilerin SÇAUS’a Ait Verilerinin Mod, Aritmetik Ortalama ve Ortanca Değerleri İle Çarpıklık Katsayısı

Mod Ortanca ÇK

12 11 11 .021

: Aritmetik ortalama ÇK: Çarpıklık Katsayısı

Tablo 36 incelendiğinde mod, ortanca ve aritmetik ortalamanın birbirine eşit olmadığı, ancak çarpıklık katsayısının “-1, +1” aralığına uyduğu görülmektedir. Verilerin mod, ortanca ve aritmetik ortalama eşitliğine göre normal dağılıma uygun olmadığı ancak çarpıklık katsayısına göre normal dağılıma uyduğu dikkati çekmektedir.

Testten Alınan Puanlar 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 60 40 20 0 Histogram Grafiği 25 20 15 10 5 0 25 20 15 10 5 0 Normal Q-Q Grafiği Beklenen Değerler Gözlenen Değerler

Normal dağılıma uygunluğu belirlemek için ikinci aşama olarak verilerin Histogram grafiği ve Q-Q grafiği incelenmiştir.

Şekil 9

Öğrencilerin SÇAUS’na Ait Verilerinin Histogram ve Q-Q Grafiği

Şekil 9’a göre histogram ve Q-Q grafikleri incelendiğinde verilerin normal dağılıma uyduğu söylenebilir. Ancak üçüncü bir yol olarak K-S testinin incelenmesi de uygun olacaktır.

Son ve üçüncü aşama olarak ta Kolmogorov-Smirnov (K-S) testi ile normal dağılıma uygunluk incelenmiştir. Analiz sonucunda anlamlılık düzeyi (p) .000 olarak bulunmuştur. Bulunan değer p>.05 düzeyinden büyük çıkarsa sonuç anlamlıdır yani verilerin normal dağılıma uyduğu söylenebilir (Büyüköztürk, 2007). Ancak burada bulunan anlamlılık düzeyi p< .05’ten daha küçük olduğu için veriler normal dağılıma uymamaktadır.

Yapılan inceleme sonuçlarına göre çarpıklık katsayısı ve grafikler verilerin normal dağılımına uyduğunu gösterse de mod, aritmetik ortalama ve ortanca değerlerinin birbirine eşit olmaması ve test sonuçlarının istenilen anlamlık düzeyine uymaması verilerin normal dağılıma uymadığını göstermektedir. Bu sonuçlardan yola çıkılarak öğrencilerin kavramsal yapısı ile ilgili farkın olup olmadığını inceleyen 7. alt problem için kullanılabilecek analiz yöntemi parametrik olmayan testlerden Mann Whitney U testi kullanılmıştır.

Fen ve teknoloji öğretmenlerinin Verilerinin Sürdürülebilir Çevreye Yönelik Açık Uçlu Sorulara Göre Normal Dağılıma Uygunluğu

Öğretmenlerin Sürdürülebilir Çevreye Yönelik Açık Uçlu Sorulardan aldıkları puanların normal dağılıma uygunluğu üç aşama ile belirlenmiştir. İlk aşama olarak aritmetik ortalama, mod ve ortanca değerlerinin eşitliği, hesaplanan çarpıklık katsayısının “-1, +1” arasında değerler alıp almadığı incelenmiştir. Elde edilen veriler Tablo 37’de sunulmaktadır.

Tablo 37

Öğretmenlerin SÇAUS’a Ait Verilerinin Mod, Aritmetik Ortalama ve Ortanca Değerleri ile Çarpıklık Katsayısı

Mod Ortanca ÇK

12 11 12 -.159

: Aritmetik ortalama ÇK: Çarpıklık Katsayısı

Tablo 37’de yer alan değerlere bakıldığında mod, ortanca ve aritmetik ortalama değerlerinin birbirine eşit olmadığı görülmektedir. Bu nedenle verilerin normal

Gözlenen Değerler Testten Alınan Puanlar

20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 12,5 10,0 7,5 5,0 2,5 0,0 Histogram Grafiği 20 15 10 5 0 20 15 10 5 0 Normal Q-Q Grafiği Beklenen Değerler

dağılıma uymadığı düşünülebilir. Ancak çarpıklık katsayısına bakıldığında ise bulunan -.159 değerinin “-1, +1” aralığında yer aldığı ve normal dağılıma uyduğu görülmektedir.

İkinci aşama olan verilerin grafikleri incelenebilir. Histogram ve Q-Q grafiği Şekil 10’da yer almaktadır.

Şekil 10

Öğretmenlerin SÇAUS’na Ait Verilerinin Histogram ve Q-Q Grafiği

Şekil 10’a göre Histogram ve Q-Q grafikleri incelendiğinde, grafiklere göre öğretmenlerinin tutum verilerinin normal dağılıma uyduğu söylenebilir.

Üçüncü aşamada ise Kolmogorov-Smirnov (K-S) testi kullanılarak verilerin normal dağılıma uygunluğunu bakılmıştır. Testin sonucu p>.05 düzeyinden büyükse verilerin normal dağılıma uyduğundan daha önce bahsetmiştik. Öğretmenlerin K-S testi sonucu elde edilen anlamlılık düzeyi .046 olarak belirlenmiştir. Bulunan değer belirlenen p<.05 düzeyinden daha küçük çıkmıştır. Test sonuçlarına göre veriler normal dağılıma uymamaktadır.

Normal dağılıma uygunluğu belirlemek için yapılan incelemelerde çarpıklık katsayısının istenilen değer aralığında çıkmıştır. Grafikler incelendiğinde normal dağılıma uygun çıkmıştır ancak K-S testi sonucu ve mod, aritmetik ortalama ve ortanca değerleri birbirine eşit çıkmaması verilerin normal dağılıma uymadığı yönünde bilgi vermektedir. Sonuç olarak verilerin normal dağılıma uymadığına karar verilmiştir. Öğretmenlerin kavramsal anlamaları ile ilgili yapılacak analizlerde parametrik olmayan testlerden Mann Whitney U testi kullanılmıştır.

Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının (3. ve 4. sınıf) Verilerinin Sürdürülebilir Çevreye Yönelik Açık Uçlu Sorulara Göre Normal Dağılıma Uygunluğu

Öğretmen adaylarının Sürdürülebilir Çevreye Yönelik Açık Uçlu Sorulardan aldıkları puanların normal dağılıma uygunluğu üç aşama ile belirlenmiştir. İlk aşama olarak aritmetik ortalama, mod ve ortanca değerlerinin eşitliğine, hesaplanan çarpıklık katsayısının “-1,+1” arasında değerler alıp almadığı incelenmiştir. Elde edilen veriler Tablo 38’de sunulmaktadır.

Tablo 38

Öğretmen Adaylarının SÇAUS’a Ait Verilerinin Mod, Aritmetik Ortalama ve Ortanca Değerleri ile Çarpıklık Katsayısı

Mod Ortanca ÇK

11 11 11 -.178

Gözlenen Değerler 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 25 20 15 10 5 0 Histogram Grafiği 20 15 10 5 0 20 15 10 5 0 Normal Q-Q Grafiği Beklenen Değerler

Tablo 38 incelendiğinde mod, ortanca ve aritmetik ortalamanın birbirine eşit olduğu ve çarpıklık katsayısının ise “-1, +1” aralığında kaldığı belirlenmiştir. Bu nedenle bu verilerden yola çıkarak ölçekten elde edilen verilerin normal dağılıma uymaktadır.

Normal dağılıma uygunluğu belirlemek için ikinci aşama olarak verilerin Histogram grafiği ve Q-Q grafiği incelenmiştir. Histogram ve Q-Q grafiği Şekil 11’de yer almaktadır.

Şekil 11

Öğretmen Adaylarının SÇAUS’na Ait Verilerinin Histogram ve Q-Q Grafiği

Frekans

Histogram ve Q-Q grafikleri incelendiğinde, grafikler öğretmen adaylarının tutum verilerinin normal dağılıma uyduğunu göstermektedir.

Üçüncü aşamada Kolmogorov-Smirnov (K-S) testi kullanılarak verilerin normal dağılıma uygunluğuna bakılması uygun olacaktır. Öğretmen adaylarının K-S testi sonucu elde edilen anlamlılık düzeyi .028 olarak belirlenmiştir. Bulunan değer belirlenen p<.05 düzeyinden daha küçük çıktığı için test sonuçlarına göre veriler normal dağılıma uymamaktadır.

Normal dağılıma uygunluğu belirlemek için yapılan incelemeler sonucunda öğretmen adaylarının açık uçlu sorulardan aldıkları puanlara göre yapılan K-S testi sonuçları verilerin normal dağılıma uymadığı hakkında bilgi vermektedir. Mod, aritmetik ortalama, ortanca değerleri eşit çıkmış; çarpıklık katsayısının sonucu istenen değerler arasında yer almıştır ve grafikler incelendiğinde, verilerin grafiklerdeki dağılımının normal dağılımı göstermektedir. Sonuç olarak öğretmen adaylarının tutumu ile ilgili alt problemlerin analizinde normal dağılıma uygun olmadığı kabul edilmiştir ve parametrik olmayan testlerden Mann Whitney U testi kullanılmıştır.

Yapılan incelemeler sonucunda öğrencilerin, öğretmen adaylarının ve öğretmenlerin verileri normal dağılma uygun çıkmamıştır. Veriler normal dağılıma uymadığı için örneklemler arasında kavramsal anlamalarının birlikte incelendiği 7. ve 8. alt problemde parametrik olmayan testlerden Mann Whitney U testinin kullanılmasına karar verilmiştir.