Ġkinci Alt Probleme ĠliĢkin Sonuçlar

Katılımcılar mentorluğun özellikleriyle ilgili büyük oranda olumlu yönler üzerinde durmuĢlardır. YOY, eğitim ve okul sistemi ve mentor için oluĢacak olumlu yönler katılımcılar tarafından ifade edilmiĢtir. Mentorluğun eğitim, okul sistemi ve mentor için oluĢturabileceği olumsuz yönlerle ilgili ise katılımcıların büyük çoğunluğu olumsuzluk oluĢmayacağını ifade etmiĢlerdir. YOY için oluĢabilecek bazı olumsuzluklar da katılımcılar tarafından ifade edilmiĢtir.

Mentorluk sisteminin YOY‟a yönetimsel anlamda sağlayacağı olumlu yönler hata yapmadan deneyim kazanma katılımcıların çoğu tarafından vurgulanmıĢtır. Ayrıca deneyim kazanmada zaman kaybını önleme, yönetimsel konularda deneyim kazanma, bilgi düzeyini geliĢtirme, uygulamayı görme, olumlu ve olumsuz örnekleri görme ve daha sağlıklı karar verme YOY için yönetimsel açıdan sağlanacak olumlu yönler olarak ifade edilmiĢtir. YOY için öğrenme ve öğretme süreci açısından olumlu yönlerde ise katılımcıların yaklaĢık yarısı, çalıĢma ortamının ve sorunların önceden görülmesinin üzerinde durmuĢlardır. Buna ek olarak YOY‟un özgüveninin artması, enerji ve kaynak israfının önlenmesi, deneme yanılmanın ortadan kaldırılması, ufkun geniĢletilmesi, örgütsel bağlılıkta artma ve süreç içerisinde sosyalleĢme YOY için sağlanacak olumlu yönler olarak ifade edilmiĢtir.

Mentorluk uygulamalarının eğitim sistemi ve okul sistemi için olumlu yönleri katılımcılar tarafından vurgulanmıĢtır. Eğitim ve okul sisteminde hata oranında oluĢacak azalma, personelin iĢ huzurunda artma, okulu ve iĢi tanımadaki sürenin kısalması, programı ve çalıĢmaları daha etkili yürütme, rastlantısal yönetimden uzaklaĢma, okul yönetiminde süreklilik sağlanması, denenmiĢ farklı uygulamaları görme ve öğrenen bir kurum oluĢturma, mentorluğun oluĢturacağı olumlu yönler olarak sıralanmıĢtır.

Mentorluk sisteminin mentor için oluĢturacağı olumlu yönlerden olan kendini geliĢtirme, katılımcıların yaklaĢık yarısı tarafından vurgulanmıĢtır. Mentorun duyacağı

mesleki haz da katılımcıların bir kısmı tarafından olumlu bir yön olarak tanımlanmıĢtır. Fikir alıĢveriĢinde bulunma, bilgileri pekiĢtirme, sorumluluk bilinciyle daha dikkatli davranma, güçlü ve zayıf yönleri fark etme, iletiĢimin güçlenmesi, kendine güven duyma, deneyim kazanma ve maddi kazanç sağlama da mentor için oluĢacak olumlu yönler olarak sıralanmıĢtır.

Katılımcılar mentorluk uygulamalarının YOY için olumsuz yönleri olarak mentoru taklit edilebileceğine, aynı kuruma atanması halinde sorun yaĢayabileceğine ve görev tanımlarında sorun olabileceğine değinmiĢlerdir. Ayrıca bazı katılımcılar YOY‟un gelecekte yeniliğe kapalı olabileceğini, yaratıcılığının körelebileceğini ve mentorun deneyimleriyle kısıtlı kalabileceğini ifade etmiĢlerdir.

Katılımcıların bir kısmı YOY için öğrenme ve öğretim süreçlerinde oluĢabilecek olumsuzluklardan mentor seçiminin hatalı olabileceğini ifade etmiĢtir. Katılımcıların dokuzu ise mentorun olumsuz davranıĢlarının olabileceğini belirtmiĢlerdir. Diğer olumsuzluklar ise YOY‟un özgüveninin sarsılabileceği, politik baskı görebileceği, yeteneklerinin geliĢmeyebileceği ve mentoru salt doğru kabul edebileceğidir.

Katılımcıların büyük çoğunluğu mentorluğun eğitim ve okul sistemi için olumsuzluk olmayacağını ifade etmiĢlerdir. Olumsuz davranıĢ olarak yanlıĢ uygulamaların aktarılabileceği ifade edilmiĢtir. Ayrıca teknoloji kullanımında geri kalınabileceği, okulun yönetici karmaĢası yaĢayabileceği ve öğretmen merkezli eğitimin artabileceği katılımcılar tarafından oluĢabilecek olumsuzluklar olarak belirtilmiĢtir.

Katılımcıların büyük çoğunluğu mentorluk sisteminin mentor için olumsuz bir yanı olmayacağını vurgulamıĢlardır. Mentorluğun mentorlar için oluĢturabileceği olumsuzluklar: YOY‟un olumsuz davranıĢları, zaman kaybı ve iĢ yoğunluğundaki artma olarak sıralanabilmektedir. Ayrıca mentorun kendini farklı görmesi, zorlama bir iĢ olarak görmesi, yanlıĢ yaptırma endiĢesi yaĢaması ve yetki karmaĢası da katılımcılar tarafından mentor için oluĢabilecek olumsuzluklar olarak ifade edilmiĢtir.

Katılımcılar mentorluk uygulamalarının Türkiye‟de uygulanmasına olumlu yaklaĢmıĢlardır. Katılımcıların büyük çoğunluğu mentorluğun Türkiye‟de uygulanabileceğini ifade etmiĢlerdir. Katılımcıların bir kısmı uygulama aĢamasında zorluk

yaĢanabileceğini vurgularken, bazıları ise Türkiye‟de uygulanamayacağını ifade etmiĢlerdir.

Katılımcılar Türkiye‟de mentorluğun nasıl uygulanabileceği konusunda farklı fikirler ortaya koymuĢlardır. Katılımcıların bir kısmı YOY‟un seçilen mentorun yanında çalıĢabileceğini ifade etmiĢlerdir. Katılımcılar yeni yasal düzenlemelerle bir sistem oluĢturulabileceğini, mentorların seçilip YOY‟lara rehberlik edebileceklerini, kuramsal derslerden sonra mentorlarla çalıĢılabileceğini, YOY‟un görevdeyken arada mentorun yanına gidebileceğini ifade etmiĢlerdir. Ayrıca mentorluğun yüksek lisans programının bir parçası olarak kullanılabileceği de katılımcılar tarafından belirtilmiĢtir.

Mentorluğun uygulanmasının zamanlaması konusunda genellikle okul yöneticiliğine baĢlanmadan öncesi belirtilmiĢtir. Katılımcılar mentorluğun baĢlangıçta, atanmadan önce veya göreve gelmeden uygulanması üzerine durmuĢlardır. Ayrıca atandıktan sonra, yönetici olmayı hak ettiğinde, sürekli veya müdür yardımcı iken uygulanabileceği de ifade edilmiĢtir. Katılımcılar genel anlamda, yönetici okulun yönetim görevlerini üstlenmeden önce mentorluk uygulamasına tabi olması gerektiğini ifade etmektedirler.

Mentorluk uygulamasının süresi için katılımcılar meslek hayatı boyunca, 1 yıl, 1–2 yıl, 2 yıl, 1 dönem, 1–3 ay, 3 yıl, 6 ay gibi süreler vermiĢler veya süreye mentorun karar vermesi gerektiğini ifade etmiĢlerdir. Mentorluk uygulamasının süresi hakkındaki genel kanı mentorluğun en azından okuldaki süreçlerin görülebileceği kadar sürmesidir. Okuldaki süreçlerin görülmesi için ise mentorluk uygulamasının en az bir eğitim öğretim yılını kapsaması gerektiği ifade edilmiĢtir.

Mentorluk uygulamasına tabi olacak kiĢinin sahip olması gereken nitelikler katılımcılar tarafından ifade edilmiĢtir. Yönetim alanında bilgi, istek, iletiĢim becerisi ve geliĢime açık olma katılımcılar tarafından ifade edilmiĢtir. Bunlara ek olarak yönetici ve liderlik vasıfları ile karar verme yeteneğini olması gerektiği katılımcılar tarafından belirtilmiĢtir. YOY‟un sınav kazanmıĢ, yüksek lisans yapmıĢ ve deneyimli olması, ayrıca mevzuat bilgisine ve öğretmen yeterliklerine sahip olması gerektiği katılımcılar tarafından ifade edilmiĢtir.

Mentorluğun Türkiye‟de uygulanamama nedeni olarak katılımcılar sistemin politize olma ihtimalini ve altyapı yetersizliklerini iĢaret etmiĢlerdir. Ayrıca mentor olabileceklerin azlığı, YOY‟ların sistemde yer almak istememeleri, okul sayısının fazla olması gibi nedenler de belirtilmiĢtir.