Bu bölümde, öğretmen adaylarına yöneltilen “ Suriyeliler ile Türkiye’de yaşayan insanları karşılaştırdığınızda neler söyleyebilirsiniz? “ sorusuna yönelik, öğretmenlerin adaylarının verdikleri cevaplar analiz edilerek elde edilen veriler Tablo 17’de gösterilmiştir.
92
Suriyeli Sığınmacılar ile Türkiye’de Yaşayan İnsanların Karşılaştırılmasıyla İlgili Öğretmen Adayı Görüşleri Tema Benzerlikler f Ka rşılaştı rma Kod Din Ö3-1, Ö3-2, Ö3-3, Ö3-9, Ö3-12, Ö3-15, Ö4-8 7 Yemek kültürü Ö3-1, Ö4-4, Ö4-11 3 Aile yaşamı Ö3-10, Ö4-2, Ö4-4 3 Kültür Ö3-3, Ö3-13 2 Çocuk sayısı Ö4-2, Ö4-4 2 Giyim Ö3-7 1
Çocuk eğitimi (Karma Eğitim) Ö3-7 1 Farklılıklar Kod Giyim Ö3-1, Ö3-2, Ö3-10, Ö3-11, Ö3-12, Ö3-13, Ö3-15, Ö4-1, Ö4-3, Ö4-4, Ö4-5, Ö4-8, Ö4- 9, Ö4-11, Ö4-12, Ö3-13, Ö4-14, Ö4-15 18 Kültür Ö3-2, Ö3-4, Ö3-8, Ö3-9, Ö3-11, Ö3-13, Ö3-14, Ö3-15, Ö4-2, Ö4-3, Ö4-10, Ö4-12, Ö3-13, Ö4-14, Ö4-15 15 Çocuk sayısı Ö3-5, Ö3-7, Ö3-9, Ö3-10, Ö3-12, Ö3-13, Ö3-14, Ö3-15, Ö4-3, Ö4-6, Ö4-8, Ö4-9, Ö4-11, Ö4-15 14 Dil Ö3-1, Ö3-2, Ö3-5, Ö3-7, Ö3-9, Ö3-10, Ö3- 12, Ö3-14, Ö3-15, Ö4-1, Ö4-5, Ö4-9, Ö3- 13 13 Yemek kültürü Ö3-5, Ö3-6, Ö3-10, Ö3-12, Ö3-13, Ö3-14, Ö3-15, Ö4-1, Ö4-8, Ö4-12 10 Eş sayısı Ö3-7, Ö3-9, Ö3-15, Ö4-2, Ö4-3, Ö4-4, Ö4- 6, Ö4-14, Ö4-15 9 Aile yaşamı Ö3-6,Ö3-11, Ö3-12, Ö3-14, Ö4-3, Ö4-5, Ö4-8, Ö4-14 8 Rahata düşkünlük Ö3-10, Ö3-14, Ö4-8, Ö4-11 4
Kadına verilen değer Ö3-6, Ö4-2, Ö4-6, 3
Zor durumda çocuk sahibi olmak Ö3-4, Ö3-10, Ö4-5, 3 Eğitim Ö4-8, Ö4-14 2 Temizlik Ö3-12, Ö4-5 2 Misafirperverlik Ö3-14, Ö4-2 2 .
93
Tablo 17 incelendiğinde karşılaştırma temasında altınında 2 adet alt tema oluşturulmuştur. Bunlar benzerlikler ve farklılıklar alt temalarıdır. Benzerlikler alt teması altında 7 adet kod oluşturmuştur. En fazla oluşturulan kod 7 katılımcı cevabıyla Din, daha sonra sırasıyla oluşturulan diğer kodlar ise 3 katılımcı cevabıyla Yemek kültürü, 3 katılımcı cevabıyla Aile
yaşamı, 2 katılımcı cevabıyla Kültür, 2 katılımcı cevabıyla Çocuk sayısı, 1 katılımcı
cevabıyla Giyim, 1 katılımcı cevabıyla Çocuk eğitimidir. Bu doğrultuda, öğretmen adaylarının ifadelerine ilişkin dikkat çeken görüşlerden bazıları örnek olarak aşağıda belirtilmiştir:
Din:
“Bezer yönümüz aynı dine mensup olmamız” (Ö3-1)
“Omlarda bizim gibi Müslüman bir toplumdur“ (Ö3-3)
“Dinimizin aynı olduğu için elbette ortak yönlerimiz vardır. Fakat Suriye’de din biraz daha baskıcı” (Ö3-9)
Yemek kültürü:
“Yemeklerimizde bazı benzerlikler var.” (Ö3-1)
“Yemek kültürümüzün genellikle benzer olduğunu söyleyebiliriz.” (Ö4-1) “Yemeklerimiz birbirine benzer” (Ö4-11)
Aile yaşamı:
“Onlarda da biz gibi anne ve babaya saygı ve itaat olduğunu söyleyebiliriz.” (Ö4-4)
Kültür:
94
“Bazı farklarımız olsa da Suriyelilerle benzerliklerimiz daha fazladır. Genel olarak bulundukları yere adapte oluyorlar.” (Ö3-13)
Çocuk sayısı:
“Çocuk sayısı olarak benzerlik var. Bizde de çok çocuk var.” (Ö4-2)
“İki tarafta çok çocuklu bir yapıya sahiptir.” (Ö4-4)
Giyim:
“Giyim olarak az çok birbirimize benziyoruz.” (Ö3-7)
Çocuk eğitimi (Karma Eğitim):
“Çocuk eğitimine kız-erkek ayrımı yapmaksızın çocuklarını okula gönderiyorlar” (Ö3-7)
Farklılıklar alt teması altında 14 adet kod oluşturmuştur. En fazla oluşturulan kod 18 katılımcı cevabıyla Giyim, daha sonra sırasıyla oluşturulan diğer kodlar ise 15 katılımcı cevabıyla Kültür, 14 katılımcı cevabıyla Çocuk sayısı, 13 katılımcı cevabıyla Dil, 10 katılımcı cevabıyla Yemek kültürü, 9 katılımcı cevabıyla Eş sayısı, 8 katılımcı cevabıyla Aile
yaşamı, 4 katılımcı cevabıyla Rahata düşkünlük, 3 katılımcı cevabıyla Kadına verilen değer,
3 katılımcı cevabıyla Zor durumda çocuk sahibi olmak, 2 katılımcı cevabıyla Eğitim, , 2 katılımcı cevabıyla Temizlik, 2 katılımcı cevabıyla Misafirperverlik, 1 katılımcı cevabıyla
Vatanseverlik anlayışıdır. Bu doğrultuda, öğretmen adaylarının ifadelerine ilişkin dikkat
çeken görüşlerden bazıları örnek olarak aşağıda belirtilmiştir:
Giyim:
“Onlarda kadınların çoğunluğu çarşaf giyerken bizde bu durum böyle değildir.” (Ö4-3)
95
“Giyimleri genellikle rahat kıyafet giyiyorlar. Kendilerine özgü bir tarzları var.” (Ö4-9)
“Giyim kuşam konusunda kadınlarımızla zıtlık var. Erkeklerde onlarda uzun entari giyiyorlar.” (Ö4-12)
“Biz değişen dünyaya ayak uydururken onlar eski geleneklerine bağlı olarak giyiniyorlar.”
(Ö4-14)
Kültür:
“Her anlamda farklıyız farklı kültürlere sahibiz.” (Ö3-4)
“Türk kültürüyle Arap kültürü bana göre zıt” (Ö3-11)
“Biz anneliği her şeyden üstün tutarız. Süs daha sonra gelir. Çok süslüler. Makyaja fazla para harcıyorlar. Gereksiz para harcıyorlar (Ö3-13)
“Onlarda hayat gece başlarken bizde gece bitiyor.” (Ö3-14)
“Hoşgörü şekillerimiz tamamen farklı” (Ö3-15)
“Suriyeliler le birçok farklı yönlerimiz olduğunu düşünüyorum. En önemlisinde kültür farklılığıdır.” (Ö4-2)
“Gezmeyi çok seviyorlar. Sosyal ilişkileri bizden daha küvetlidir. Selam vermeden geçmezler tanısın tanımasın. Bu durum bizde o şekilde değil. Biz tanımadıklarımıza selam vermeyiz.”
(Ö4-14)
Çocuk sayısı:
“Onlarda çocuk sayısı çok fazla bizde o kadar çocuk yok“ (Ö3-5)
“Onlarda bize göre çocuk sayısı daha fazladır. Buda onlara göre daha fazla gelişmişliğimizin göstergesidir.” (Ö3-9)
“Çocuk sayısı çok fazla ve kendileri kadar çocuklarına bakım yapmıyorlar. Artık psikolojik mi? Yoksa ülkelerinde de mi böyleler bilemiyorum. O yüzden bize çok benzemiyorlar bizde kadınlar önce çocuklarına bakarlar sonra kendilerine bakarlar. Ne kadının nede çocuğun
96
değeri var. Örneğin sokağa çıktığın bir erkeğin arkasında üç tane kadın var. Bu bizim kültürle hiç eşleşmiyor.” (Ö4-6)
Dil:
“Bir Suriyeli ile en önemli dillerimiz farklı ve onlarla ilişki kurmak zor oluyor.” (Ö3-5)
“Dilleri çok farklı anlamak çok zor.” Ö3-7
“Dillerimiz farklı, Arapça çok güzel bir dil ama Türkçe öğrenseler daha iyi olur” (Ö3-13)
“Dillerimiz farklı onlar Arapça konuşurken biz Türkçe Konuşuyoruz.” (Ö4-2)
Yemek kültürü:
“Yemeklerimiz hiç benzemiyor” (Ö3-5)
“Elle yemek yiyorlar Bizde ayıptır. Sonuçta kültür ama ben Türkiye’nin İslam’ı daha iyi yaşadığını düşünüyorum.” (Ö3-14)
“Yemek kültürleri oldukça farklı çok fazla baharat kullanıyorlar.” (Ö4-8)
Eş sayısı:
“Onlarda birden fazla eşlilik normalken bizde normal değil.” (Ö3-9)
“Eş sayısında farklılık vardır. Bizde daha çok tek eşlilik varken onlarda çok eşlilik vardır. “
(Ö4-2)
“Eş sayılarımız farklı sünnet olan dörtmüş. Bunu öğretiyorlar kendi erkeklerimize bile. Bu bizde böyle değildir. Monogami vardır.” (Ö4-6)
Aile yaşamı:
“Aile bağlarımız onlarınkinden çok fazla. Biz anneliği her şeyden üstün tutuyoruz.” (Ö3-
97
“Okulda yapıtımız bir çalışmada evlerine gittik çok farklı bir yaşamışları var. Belki de böyle olmalarında soyo- ekonomik düzeylerinin düşük olmasından kaynaklıdır.” (Ö4-5)
“Bizde aile bağları onlar göre daha güçlüdür.” (Ö4-14)
Rahata düşkünlük:
“Göçmen olarak gelmiş bu insanların yerli halktan daha rahat hareket ediyor ve keyfi sefa içinde yaşamaktan kendilerini alamıyorlar. Zaten kendi vatanlarını savunmaktan da aciz olan bu insanların bu hareketlerine çok şaşırmamak gerek.” (Ö3-10)
“Çok süslüler makyaja çok fazla para harcıyorlar. Gereksiz harcama yapıyorlar biz öyle değiliz.” (Ö3-14)
“Zevklerine oldukça düşkünler” (Ö4-8)
Kadına verilen değer:
“Onlar (Sığınmacılar) kadınlarına pek fazla değer vermemektedirler” (Ö3-6)
“Erkeklerin kadınlarına karşı kaba davrandıklarını düşünüyorum” (Ö4-2)
“Ne çocuklara nede kadına değer veriyorlar.” (Ö4-6)
Zor durumda çocuk sahibi olmak:
“Çok tutarsız bir hayatları var. Bu zor durumda bile başka ülkenin topraklarında çocuk dünyaya getire biliyorlar” (Ö3-4)
“Çocuk doğurmak konusunda ısrarlarına anlam veremiyorum. Ülkede savaş varken hangi ülkeye niçin çocuk getirilir ki? Bu insanların kucaklarında 1-2 yaşlarında çocuklar olduğunu görüyorum. Suriye’de 5 yıldır savaş olduğu düşünülürse bu insanların pekte bilinçli ve düşünceli olduğunu düşünmüyorum açıkçası. Bu yüzden televizyonda gördüğüm çocuk ölümleri ve kıyıya vuran çocuklar vicdanımı sızlatırken anne ve babaları için aynı şeyleri düşünmüyorum.” (Ö3-10)
98
“Bu savaş ortamında bile çocuk yapıyorlar bu ayrı bir ironi. Çocuklarına önemsemediklerini düşünüyorum çocukları hep sokaklardalar” (Ö4-6)
Eğitim:
“Eğitime çok fazla önem vermiyorlar.” (Ö4-8)
“Çocuklarını pek fazla okula göndermişler. Eğitim seviyeleri düşük” (Ö4-14)
Temizlik:
“Temiz bir toplum olduklarını düşünmüyorum. Yanımdan geçtiklerinde burnum düşünüyor. Otobüste yanıma oturduklarında dayanılmaz oluyor.” (Ö4-5)
Misafirperverlik:
“Türk milleti olarak onlardan çok daha fazla misafirperveriz.” (Ö3-14)
“Misafir ve çevreye karşı duyarsızlar.” (Ö4-2)