Literatürde örgütsel yaratıcılık konusuna ilişkin yapılan bazı çalışmalar ve bu çalışmalar sonucunda elde edilen sonuçlara aşağıda yer verilmiştir. Bu çalışmalar sırası ile şöyledir:
Hahn vd. (2015) tarafından yapılan “Sistem Entegrasyonu Firmalarında Ağ Yapısı, Örgütsel Öğrenme Kültürü ve İşgören Yaratıcılığı: Sömürü ve Keşfetmenin Arabuluculuk Etkileri” isimli çalışmada işgörenlerin çalışma stillerine göre bireysel yaratıcılığın geliştirilmesi ve bu çalışma tarzlarının nasıl tasarlanması gerektiği ampirik veriler ışığında araştırılmıştır. İşgörenlerin çalışma tarzları sömürücü ve keşfedici olarak iki şekilde incelenmiştir. Çalışma Güney Kore'de yer alan birkaç büyük sistem entegrasyon şirketinde çalışan, 25 takımın içinde yer alan, toplam 137 bireysel üyeden oluşmaktadır. Sonuç olarak ise, sosyal ağ yapısının bireysel yaratıcılığı pozitif yönde etkilediği ortaya konulmuştur. Ayrıca örgütsel ağ yapısına göre merkezilik derecesinin, sömürücü ve keşfedici çalışma tarzlarının her ikisinde de önemli bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.
Tsai vd. (2015) tarafından yapılan “Turizm ve Ağırlama Örgütlerinin Yaratıcılık Performansında Örgütsel Desteğin Rolü: Çalışma Çevresi ve Atmosferi” adlı çalışmada yaratıcılığı kolaylaştıran örgütsel iş çevresinin ve atmosferinin örgütsel desteği nasıl etkilediği yeni bir model kurularak test edilmiştir. Araştırmaya, toplam 320 işgören katılmıştır. Sonuç olarak örgütsel destek kavramının terfi, işlemsel adalet, motivasyon, bilgi paylaşımında bulunan iş çevresi ile pozitif yönde ilişkili olduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca iş çevresi, örgütsel destek ve işgören yaratıcılığı arasında arabulucu bir rol oynamaktadır.
Madrid ve Patterson (2015) tarafından yapılan “Bilişsel ve Örgütsel Adalet İçin Deneyim İle Dışa Dönüklük Arasında Ortak Bir İşlev Olarak İşyerinde Yaratıcılık” isimli çalışma bilişsel kişilik özelliklerini ve işyerinde yaratıcılığı öngörebilmek için örgütsel bağlamda etkileşimin nasıl olduğunu incelemektedir. Çalışma farklı kurumlarda çalışan tam zamanlı toplam 220 işgören üzerinde yapılmıştır. Elde edilen bulgularda, yaratıcı potansiyeli olan işgörenlerin nasıl belirleneceği hakkında iş yerindeki psikologlara bilgi verilmesi ve bu yaratıcılık potansiyelinin nasıl yönetileceği, kişilik ve yaratıcılık teorilerine ilişkin olarak genişletilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Çelik vd. (2014) tarafından yapılan “İşletmelerde Örgütsel Yaratıcılığın ve Yenilikçiliğin İşgören Güçlendirmesi Uygulamalarına İlişkin Etkileri: OSB Örneği” isimli çalışmada personel güçlendirme, örgütsel yaratıcılık ve yenilikçilik kavramlarının işgören performansını ve verimliliğini arttırdığı belirtilmektedir. Araştırma, Konya Organize Sanayi Bölgesinde işletmelerin farklı pozisyonlarında çalışan, toplam 52 işgören üzerinde yapılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre güçlendirme uygulamalarının artması, örgütsel yaratıcılığı ve yeniliçiliği aynı zamanda arttırdığı tespit edilmiştir. Ayrıca yöneticilerin işgörenleri güçlendirmek için etkili bir şekilde sistem kurmaları gerektiği sonucuna varılmıştır.
Hou vd. (2011) tarafından yapılan “Örgütsel Bağlılık ve Yaratıcılık: Düşünme Stiline Etkisi” isimli araştırma Çin’de ast olarak çalışan 134 işgören üzerinde yapılmıştır. Birbiri ile bağlantılı düşünce tarzı ve değişim doğrudan ve dolaylı olarak işgören yaratıcılığını etkilemektedir. Yapılan çalışma sonuçlarına göre de birbiri ile bağlantılı düşünce tarzının yaratıcılık kavramı ile arasında pozitif, değişim kavramı ile arasında ise negatif bir ilişki olduğu saptanmıştır. Ayrıca, bağlantı değişkeninin örgütsel bağlılık ve yaratıcılık arasındaki ilişkide arabuluculuk etkisi olduğu saptanmıştır. İşgören yaratıcılığı üzerindeki değişimin etkisinin örgütsel bağlılık ile kısmen aracılık etkisine sahip olduğu tespit edilmiştir.
Gümüşlüoğlu ve İlsev (2009), tarafından yapılan “Dönüşümcü Liderlik, Yaratıcılık ve Örgütsel Yenilikçilik” isimli çalışma örgütsel düzeyde yenilikçilik ve bireysel düzeyde yaratıcılık kavramlarının dönüşümcü liderlik üzerinde etkisi olup olmadığını ölçmeyi amaçlamaktadır. Çalışmaya 43 mikro ve küçük ölçekli Türk yazılım geliştirme şirketlerinden toplam 163 Ar-Ge personeli ve yöneticisi katılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, dönüşümcü liderliğin bireysel ve örgütsel düzeyde yaratıcılık üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Buna ek olarak, dönüşümcü liderliğin psikolojik güçlendirme yoluyla işgören yaratıcılığını etkilediği saptanmıştır.
Mostafa (2005), tarafından yapılan “Mısır’daki İşletmelerde Örgütsel Yaratıcılık ve Yenilikçilik Kavramlarını Etkileyen Faktörler: Ampirik Bir Araştırma” adlı çalışma, Mısır’da yer alan 34 işletmenin, 170 yöneticisi üzerinde yapılmıştır.
Farklı departmanlarda görev yapan yöneticilerin yaratıcılık ve yenilikçilik düzeylerinin farklı olduğu saptanmıştır. Ayrıca eğitim düzeyi yüksek olan yöneticilerin daha destekleyici bir yapıya sahip olduğu ve özellikle erkek yöneticilerin kadın yöneticilere göre önemli ölçüde yaratıcılık ve yenilikçiliği daha çok destekledikleri tespit edilmiştir.
Amabile vd. (2004), tarafından yapılan “Yaratıcılık İçin Lider Davranışları ve Çalışma Ortamı: Algılanan Lider Desteği”, isimli çalışma yedi işletmede yapılmış olup, 26 proje takımında yer alan toplam 238 bilgi işgörenine uygulanmıştır. Bu firmalar “ilaç, ileri teknoloji ağırlıklı firmalar ve tüketici ürünleri üreten” firmalardan oluşmaktadır. Araştırma yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Algılanan lider desteğinin yaratıcılığı arttıdığı ve bu durumun işgörenlerin performanslarını arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır.
Hong vd. (2003), tarafından yapılan “Örgütsel Yaratıcılık: Tayvan'da Üç Bilgisayar Firmasında Bir Vaka Çalışması” adlı çalışma Tayvan’da teknoloji ağırlıklı üç bilgisayar firmasında örnek olay çalışması şeklinde uygulanmıştır. Çalışmada iş ortamı ve bilgi paylaşım mekanizması ile örgütsel yaratıcılık kavramları arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Bu bağlamda tüm işgörenlerin kolay bir şekilde etkileşimde bulunabildiği iş ortamında yaratıcılığın arttığı tespit edilmiştir. Aynı şekilde bilgi akışının hızlı olması ile yaratıcılık arasında da pozitif yönde bir ilişki olduğu ortaya konulmuştur.
Lapierre ve Giroux (2003), tarafından yapılan “İleri Teknoloji Firmaları Bağlamında Yaratıcılık ve İş Ortamı”, isimli çalışmada çevresel faktörlerden olan; çalışma atmosferi, dikey ve yatay işbirliği, otonomi//özgürlük, saygı ve düzen gibi faktörlerin yaratıcılığa olan etkileri incelenmiştir. 10 ileri teknoloji firmasından toplam 122 işgörene uygulanan araştırma kapsamında çevresel faktörler öncelikle sosyo-psikolojik ve yönetsel olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Bu ayrım sonucu yapılan analizlerde bütün faktörlerin yaratıcılık kavramı ile ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu faktörler içerisinde yaratıcılığı en fazla etkileyen çevresel faktörlerin ise çalışma atmosferi ve yatay işbirliği olduğu görülmüştür.
Hemlin (2002), tarafından yapılan “Yenilikçi Sistemde Yaratıcı Bilgi Ortamı” adlı araştırma bilgi işletmeleri işgörenleri üzerinde yapılmıştır. Araştırmada yaratıcı ve yenilikçi organizasyon çevresi faktörlerinin işgörenler üzerindeki etkileri incelenmiştir. Özellikle hangi faktörlerin yaratıcı çalışma süreçlerini etkilediği ve böylece nasıl yenilikçi sonuçlara yol açtığı araştırılmıştır. Sonuç olarak ise; bireysel yetenekler, cinsiyet, liderlik özelliği, kalite kontrol, iş ahlakı, motivasyon, ödül ve ceza sistemi, iletişim, mali destek ve kurum kültürünün yaratıcı düşünceleri etkilediği ve örgütsel yenilikçiliğin önünü açtığı sonuçlarına ulaşılmıştır.
Bharadwaj ve Menon (2000), tarafından yapılan “Organizasyonlarda Yenilik Oluşumu: Bireysel Yaratıcılık Mekanizması, Örgütsel Yaratıcılık Mekanizması ya da Her İkisi” adlı çalışma örgütlerde yenilik oluşumu için bireysel ve örgütsel yaratıcılık süreçlerinin ilişkilerini ele almaktadır. Araştırmaya toplam 750 işgören katılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde; yaratıcılığı ve yenilikçiliği destekleyen bireysel ve organizasyonel süreçlerin var olması yenilikçi performansı etkilediği tespit edilmiştir.
Amabile ve Conti (1999), tarafından yapılan “Küçülme Esnasında Yaratıcılık Kavramına İlişkin Olarak İş Ortamında Yaşanan Değişiklikler”, isimli çalışma ileri teknoloji ağırlıklı bir firmada toplam 724 işgörene uygulanmıştır. Çalışmada firmanın küçülme öncesinde, küçülme sırasında ve küçülme sonrasında ne derece etkilendiği araştırılmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, yaratıcılık düzeyinin küçülme esnasında azaldığı görülmekteyken, ilerleyen zamanlarda tekrar yükseldiği ortaya konulmuştur.
Heunks (1998), tarafından yapılan “Yenilikçilik, Yaratıcılık ve Başarı” adlı çalışma 6 ülkede yer alan küçük ve orta ölçekli işletmelerdeki 200 girişimci üzerinde uygulanmıştır. Araştırma bulgularına göre, orta ölçekli firmalarda yenilikçiliğin başarı için önemli olmadığı, yaratıcılıkla zenginleştirilmiş ürünlerin yaşlı firmalarda daha çok olduğu, orta ölçekli işletmelerin küçük ölçekli firmalara göre daha yenilikçi olduğu ve her iki firmanın da yenilikçiliğinin girişimcinin özelliklerine bağlı olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca yaratıcılık ve yenilikçiliğin risk alma temelinde paylaşıldığı tespit edilmiştir.
Hoyt vd. (1999), tarafından yapılan “Teknik İşgörenlerin Örgütsel Çevresi, Değişen Ekonomik Koşullar ve Etkili Denetim: Bir Yönetim Ortamı”, isimli çalışmada Japon ve Amerikan ileri teknoloji firmalarında çalışan işgörenlerin yaratıcılık ve yenilikçiliklerini etkileyen durumlar karşılaştırılmalı olarak verilmektedir. Araştırmaya göre Amerikan mühendislerinin temel bilimlerde daha yaratıcı olmalarına karşın üretim alanında yaratıcılıklarının daha düşük olduğu gözlemlenmiştir. Japon mühendislerin ise temel bilimlerde düşük verimliliğe sahip olmalarına karşın araştırma alanları ve süreçlerin kontrolünde daha verimli yani yaratıcı oldukları görülmektedir. Bu farklılıklar ise örgütsel yapı faktörleri, teknik beceriler ve grup süreçleri temelinde açıklanmaktadır.
Ford (1996), tarafında yapılan “Çoklu Sosyal Alanlarda Bireysel Yaratıcılık Eyleminin Teorisi”, adlı çalışmada bireysel ve örgütsel yaratıcılığın sosyal temelleri incelenmektedir. Yenilikçilik ve yaratıcılık kavramlarına katkı sağlayacağı düşünülen bu çalışma; motivasyon, inanç, duygu, bilgi ve yetenek, organizasyon yapısı, kurumsal çevre gibi faktörlerin piyasanın yaratıcılığı ve yenilikçiliği üzerinde ne tür etkiler yaratacağını teorik olarak değerlendirmektedir.
Personel güçlendirme, örgütsel öğrenme ve örgütsel yaratıcılık kavramları örgütlerin başarısını önemli düzeyde etkilemektedirler. Aşağıda personel güçlendirme, örgütsel öğrenme ve örgütsel yaratıcılık kavramları arasındaki ilişkiye değinilecektir. Ayrıca bu üç kavram ile ilgili literatürde yer alan çalışmalar bağlamında aralarındaki ilişkiler ortaya konulmaya çalışılacaktır.
3.8.Personel Güçlendirme, Örgütsel Öğrenme ve Örgütsel Yaratıcılık