Lise son sınıf öğrencileri üzerinde gerçekleştirilen anketten elde edilen verilere dayanarak şu tespitleri ve önerileri yapabilmek mümkündür:
1- Maneviyat geniş kapsamlı bir kavramdır. Çalışmamızda sınav kaygısı bağlamında değerlendirilmiştir. Fakat maneviyatın yaşanma biçimi, olumsuz ya da olumlu olaylarla karşılaşıldığında maneviyatımızın ne yönde ve nasıl değiştiğiyle alakalı çok yönlü incelemelerde bulunan çalışmalar yapılmalıdır.
2- Sınav kaygısı-dindarlık-maneviyat ilişkilerini ele alan çalışmalarda kavramlar açık bir şekilde tanımlanmalı ve çok boyutlu olarak ele alınmalıdır.
3- Sınav kaygısının dindarlık ve maneviyatla ilişkisi araştırılırken kullanılacak ölçekler, istatistiksel açıdan geçerli ve güvenilir olsa da, muhteva geçerliliklerinin eleştirel bir bakış açısıyla sorgulanması gerekir.
4- Bu çalışmadan elde edilen bulgular araştırmanın yapıldığı zaman ve şartlarla, uygulama yapılan örneklem ve kullanılan ölçeklerle sınırlıdır.
Dolayısıyla ulaşılan sonuçlar genelleştirilmemelidir. Yorum ve değerlendirmeler bahsedilen sınırlılıklar dikkate alınarak yapılmalıdır.
Konuyla ilgili iyi bir değerlendirme yapabilmek ve rahatça konuşabilmek için çok sayıda araştırmaya ihtiyaç vardır. Sınav kaygısının dindarlık ve maneviyatla ilişkisini inceleyen nitel, nicel ve ampirik çalışmalar incelenmelidir.
KAYNAKÇA
Acaboğa, A. (2007). Din-Mutluluk İlişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi. Kahramanmaraş.
Akgün, A., Gönen, S. ve Aydın, M. (2007). İlköğretim Fen ve Matematik Öğretmenliği Öğrencilerinin Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 6 (20), 283-299.
Albayrak, A. (2002). Ergenlerin Dinî Gelişiminde Sevgi ve Korku Motifinin Etkinliği.
(Ed. H. Hökelekli). Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi içinde (ss. 307–336), Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
Alport, G. W. (2004). Birey ve Dini, (Çev. B. Sambur), Ankara: Elis Yayınları.
Argyle, M. & Beit-Hallahmi, B. (1975). The Social Psychology of Religion. London &
Boston: Routledge ve Kegan Paul.
Armaner, N. (1967). İnanç ve Hareket Bütünlüğü Bakımından Din Terbiyesi. İstanbul:
Milli Eğitim Basımevi.
Armaner, N. (1980). Din Psikolojisine Giriş I. Ankara: Ayyıldız Matbaası A.Ş.
Atkinson, R. L., Atkinson, R. C., & Hilgard, E. R., (1995). Psikolojiye Giriş, Kemal Atakay, Mustafa Atakay, (Çev. A.Yavuz.), İstanbul: Sosyal Yayınları.
Ayten, Ali (2006). Psikoloji ve Din. İstanbul: İz Yayıncılık.
Bacanlı, F. (2006). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Sınav Kaygıları ve Karar Verme Stilleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 45, 7-35.
Baker, M., & Gorsuch, R. (1982). Trait anxiety and intrinsic-extrinsic religiousness.
Journal for the Scientific Study of Religion 21, 119-122.
Balaban, J. (2000). Temel Eğitimde Öğretmenlerin Stres Kaynakları ve Başa Çıkma Teknikleri. Eskişehir: İletişim Bilimleri Fakültesi Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Baltaş, Z. & Baltaş, A. (1992). Bedenin Dili (3. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Bandura, A., Cioffi, D., Taylor, C. B & Brouillard, M. E. (1988). Perceived Self-Efficacy in Coping With Cognitive Stressors and Opioid Activation. Journal of Personality and Social Psychology, 55(3), 479-488.
Behti, K. (2015). Üniversite Sınavındaki Başarısızlık ile Tabiatüstü Yüklemeler Arasındaki İlişki Üzerine Bir Açıklama: Kütahya Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Beit-Hallahmi, B. & Argyle, M. (2000). Dindarlığın Etkileri I. (Çev. A. Şahin). Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10, 453–477.
Bjorck, J. P., & Thurman, J. W. (2007). Negative Life Events, Patterns of Positive and Negative Religious Coping, and Psychological Functioning. Journal for The Scientific Study of Religion 46, 159–167.
Bjorck Jeff P., & Kim Jean-Woo (2009) Religious Coping, Religious Support and Psychological Functioning Among Short-Term Missionaries, Mental Health, Religion & Culture, 12 (7), 611–626.
Bozkurt, N. (2004). Bir grup Üniversite Öğrencisinin Depresyon ve Kaygı düzeyleri İle Çeşitli Değişkenler Arasındaki İlişkiler. Eğitim ve Bilim Dergisi 29 (133), 52-59.
Braham, B. J. (2004). Stres Yönetimi. (Çev. V. G. Diker). İstanbul: Hayat Yayınları.
Budak, Selçuk (2003). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Burkovik, Y. (2009). Kaygılanacak Ne Var!. İstanbul: Timaş Yayınları.
Burkovik, Y., & Tan, O. (2009). Korkacak Ne Var! (2. Baskı). İstanbul: Timaş Yayınları.
Cassady, C. J., & Johnson. E. R. (2002). Cognitive test anxiety and academic performance. Contemporary Educational Psychology 27, 270-295.
Cengil, M. (2003). Depresyonu Önlemede Dini İnancın Koruyucu Rolü. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 2 (3), 129-152.
Cengiz, H. F. (1988). Lise İÜ. Sınıf Öğrencilerinin ÖSYM I. Basamak Sınavı Öncesi ve Sonrası Kaygı Düzeylerinin Bazı Faktörler Yönünden Karşılaştırılması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Certel, H. (2009).Suçlularda Dine Dönüş. Ankara: Nobel Yayınları.
Cirhinlioğlu, F. G. (2010). Din Psikolojisi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Cloninger, C. R., Sigvardsson, S., & Bohman, M. (1988). Childhood personality predicts alcohol abuse in young adults. Alcoholism, Clinical and Experimental Research 12, 494-505
Cooper, L. B., Bruce, A. J. Harman, M. J., & Boccaccini M. (2009) Differentıated Styles of Attachment to God and Varying Religious Coping Efforts. Journal of Psychology and Theology 37 (2), 11-141.
Cüceloğlu, D. (1993). İçimizdeki Çocuk. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Cüceloğlu, D. (1997) . İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Cüceloğlu, D. (2010). İletişim Donanımları Keşkesiz Bir Hayat İçin İletişim. İstanbul:
Remzi Kitabevi.
Çakmak, Ö. & Hevedanlı, M. (2005). Eğitim ve Fen Edebiyat Fakülteleri Biyoloji Bölümü Öğrencilerinin Kaygı Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (14), 115-127.
Çapulcuoğlu, U., & Gündüz, B. (2013). Lise Öğrencilerinde Tükenmişliğin Cinsiyet, Sınıf Düzeyi, Okul Türü ve Algılanan Akademik Başarı Değişkenlerine Göre İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (1), 12-24.
Dein, S. (2005). Din, Maneviyat ve Depresyon: Tetkik ve Tedavi İçin Öneriler, (Çev. N.
Kımter) EKEV Akademi Dergisi, 18 (58) 739-750.
Eghdami, Y., & Ayatollah, K. (2012). The relationship between Religiosity and Test anxiety in high school students. Indian Streams Research Journal, 2 (6).
(http://isrj.org/UploadedData/1155.pdf adresinden alınmıştır).
Ehtiyar R., & Üngüren, E. (2008). Turizm eğitimi alan öğrencilerin umutsuzluk ve kaygı seviyeleri ile eğitime yönelik tutumları arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(4). 159-181.
Ekşi, H. (2001). Başa Çıkma, Dini Başa Çıkma ve Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi, Bursa.
Endler, N. S. & Parker, J. D. A. (1990). Multidimensional Assesment of Coping: A Critical Evaluation, Journal of Personality and Social Psychology 58 (5), 844-54
Endler, N. S., & Parker, J. D. A. (1999). Coping Inventory for Stressful Situations (CISS): Manual (Second ed.). Toronto: Multi-Health Systems.
Eren, E. (1993).Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınları.
Ergene, T. (1994). Sınav Kaygısı ile Başla Çıkma Programının Etkililiği. Psikiyatri Psikoloji ve Psikofarmakoloji Dergisi, 2 (1), 36-42.
Ergün, M. (1994). Eğitim Sosyolojisine Giriş (Eğitim ve Toplum) (5. Baskı). Ankara:
Ocak Yayınları.
Erkan, S. (1991). Sınav Kaygısının Öğrenci Seçme Sınavı Başarısı ile İlişkisi.
Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Eryücel, S. (2013). Yaşam Olayları ve Dini Başa Çıkma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Erzen, E., & Odacı, H. (2014). Kimler Daha Fazla Sınav Kaygısı Yaşıyor? Kişisel, Akademik ve Aileye Dayalı Bazı Değişkenlere Göre Bir Araştırma, International Journal of Human Sciences 11 (2), 401-419.
Falbo, T., & Shepperd, J. A. (1986). Self-Righteousness: Cognitive, Power And Religious Characteristics. Journal of Research in Personality 20, 145-157.
Fiore, A. M. J. (2003). Gender Differences in Test Anxiety. A partial MA thesis, College of Human Resources and Education, West Virginia University
Folkman, S., & R. S. Lazarus.(1988). Coping as a Mediator of Emotion, Journal of Personality and Social Psychology, 54(3), 466-475.
Fromm, E. (1995). Erdem ve Mutluluk. (Çev. A. Yörükan). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
Glock, C. Y. (1998). Dindarlığın Boyutları Üzerine. (Çev., M. E. Köktaş), Y. Aktay, M.
E. Köktaş (Der.), Din Sosyolojisi içinde (ss. 252-274). Ankara: Vadi Yayınları.
Gorsuch, R. L., & Smith, C. S. (1983). Attributions of responsibility to God: An interaction of religious beliefs and out- comes. Journal for the Scientific Study of Religion, 22, 340-352.
Gotteib, N. H., & Green, L. W. (1984). Life Events, Social Network, Life-Style and Health: an Analysis of The 1979 National Survey of Personal Helath Practices and Consequences. Health Education Quarterly, 11, 91-105.
Güneri, O. Y. (2003). The Effect of School Level and Gender on Test Anxiety.
Education and Science, 28(128), 3-8.
Gürsu, O. (2011). Ergenlik Döneminde Psikolojik Sağlık ve Dindarlık İlişkisi.
Yayınlanmamış Doktora tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Hackney, C. H., & Sanders, G. S. (2003). Religiosity and Mental Health: A Meta Analysis of Recent Studis. Journal For The Scientific Study Of religion, 42, 43-55.
Hambree, R. (1988). Correlates, Causes, Effects and Treatment of Test Anxiety. Review of Educational Research, 58 (1), 47-77.
Hanımoğlu, E. (2010). Seviye Belirleme Sınavına Girecek olan İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinde Sınav Kaygısı, Mükemmeliyetçilik ve Anne-Baba Tutumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi.
Çukurova Üniversitesi, Adana.
Haris, R. C., Dew, M. A., Lee, A., Amaya, M., Buches, L., Reetz, D., & Coleman, G.
(1995). The Role of Religion in Heart Transplant Recipients Long-Term Health and Well-Being. Journal of Religion and Health, 34, 17-32.
Hess, R., & Copeland, E. P. (2001). Students’ Stress, Coping Strategies and School Completion: A Longitudinal Perspective. School Psychology Quarterly, 16, 389-405.
Holahan, C. J. & Mous R. H. (1987). Personal and Contextual Determinants of Coping Strategies. Journal of Personality and Social Psychology, 52 (5), 946-55.
Hood, Ralp W. - Spilka, Bernard - Hunsberger, B., & Gorsuch, R. (1996). The Psychology of Religion. (An Emprical Research), New York: The Guilford Press,
Horozcu, Ü. (2010). Tecrübî Araştırmalar Işığında Dindarlık ve Maneviyat ile Ruhsal ve Bedensel Sağlık Arasındaki İlişki. Milel ve Nihal, 7 (1), 209-240.
Horozcu, Ü. (2010). Din Psikolojisi Açısından Dünyevi İstek Duaları. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
Hökelekli, H. (1996). Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.
Jacobson, J, L. (2002). An Exploratory Study Regarding the Effects of Praying for Others on Physical and Mental Health in Older Adults. Yayınlanmamış Doktora tezi, Spalding University.
Karacoşkun, M. D. (1998). Psiko-Sosyal Açıdan İman (Dini İnanç)- Amel (Dini Davranış) İlişkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ondokuzmayıs Üniversitesi, Samsun.
Karacoşkun, M. D. (2006). Ateist Bir Mistik: Erich Fromm. Samsun: Etüt Yayınları.
Kartopu, S. (2013). Kaygının Kader Algıları ile İlişkisi (Kahramanmaraş Örneği).
Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2 (3), 239-260.
Kavas, E. (2013). Dini Tutum-Stresle Başa Çıkma İlişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37, 143-167.
Kayıklık, H. (2003). Orta Yaş ve Yaşlılıkta Dinsel Eğilimler. Adana: Baki Kitabevi.
Kayıklık, H. (2011). Din Psikolojisi. Adana: Karahan Kitabevi.
Khosravi, M. & Bigdeli, I. (2008). The relationship between personality factors and test anxiety among university students. Journal of Behavioral Sciences, 2(1), 13-24.
Kirkland, K., & J.G. Hollansworth. (1980). Effective test taking: skill acquisition versus anxiety reduction techniques. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 48, 431-439.
Kimter, N. (2002). Dini İnanç, İbadet ve Duanın Umutsuzlukla İlişkisi Üzerine. (Ed. H.
Hökelekli). Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi içinde (ss. 183-208). Ankara:
Ankara Okulu Yayınları.
Kirman, M. A. (2005), Din ve Sekülerleşme. Adana: Karahan Yayınları.
Koenig, H.G., Cohen, H.J., Blazer, F. H., Pieper, C., Meador, K.G., Shelp, F., Goli, V.,
& DiPasquale, B. (1992). Religious Coping and Depression Among Elderly, Hospitalized Medically ill Men. American Journal of Psychiatry, 14, 1693–
1700.
Koenig, H. G., Pargament, K. I., & Nielsen, J. (1998). Religious Coping And Health Outcomes in Medically ill Hospitalized Older Adults. Journal of Nervous and Mental Diseases, 186, 513–521.
Koenig H.G. (2000). Religion and Psychiatric Norology and Treatment, Psychiatry and Religion: The Convergence of Mind and Spirituality, (Ed.) James, K.
Boehnlein, American Pschiatric Press.
Köknel, Ö. (2004). Korkular, Takıntılar, Saplantılar (5. Baskı). İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
Köknel, Ö. (2005). Ruhsal Çöküntü Depresyon. İstanbul: Altın Kitaplar.
Köse, A. (2000). Freud ve Din. İstanbul: İz Yayıncılık.
Köse, A. & Ayten, A. (2012). Din Psikolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları.
Krishnamurti, J. (2009). Korku Üzerine. (Çev. A. Tatlıer). İstanbul: Ayna Yayınevi.
Kula, N. (2002). Deprem ve Dini Başa Çıkma. Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fak.
Dergisi, 1, 234-255.
Kula, N. (2005). Bedensel Engellilik ve Dini Başa Çıkma. İstanbul: Dem Yayıncılık.
Kurtkan-Bilgeseven, A. (1985). Din Sosyolojisi. İstanbul: Filiz Kitabevi.
Kutlu, Ö. (2001). Ergenlerin Üniversite Sınavına İlişkin Kaygıları, Eğitim ve Bilim 26(121), 12-23.
Lazarus, R. S. (1999). Stress and Emotion. New York, N.Y.
Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, Appraisal, and Coping. New York:
Springer Publishing Company, Inc.
Leta, S. (2001). Depression Rates among College Students on the Rise. The Daily Clifornia, 3(2), 189-192.
Marinier, P. (1990). Dua Üzerine Düşünceler. (Çev. S.Kılıç). İstanbul: Nil Yay.
Maynard, E. A., Gorsuch, R. L., & Bjorck, J. P. (2001). Religious Coping Style, Concept Of God and Personal Religious Variables in Threat, Loss and Challenge. Journal for the Scientific Study of Religion, 65-75.
Mehmedoğlu, A. U. (2004). Kişilik ve Din. İstanbul: Dem Yayınları.
Mehmedoğlu, Y.(2005). Okul Öncesi Çocuklarda Dinî Duygunun Gelişimi ve Eğitimi.
Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.
Ok, Ü. (2005), Dini Düşüncede Yaşanan Stresin (Şüphe, Uyumsuzluk, Çelişki v.b.) Boyutları. Dini Araştırmalar Dergisi, 8(22), 11-40.
Öner, N. (1990). Sınav Kaygısı Envanteri Elkitabı. İstanbul: Yöret Yayınları.
Öner, N. (1994). Stres ve Dini İnanç. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Öner, U. (2010). Stresle Başa Çıkma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Öngen, D. (2002). Ergenlerde Sorunlarla Başa Çıkma Davranışları. Eğitim ve Bilim, 27, 125, 54-61.
Özbaydar, B. (1970). Din ve Tanrı İnancının Gelişmesi Üzerine Bir Araştırma. İstanbul:
Baha Matbaası.
Özdoğan, Ö. (2010). Aşkın Yanımız Maneviyat. Ankara: Özden Öze Yayınları.
Özer, K. (2005). Kaygı. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Pargament, K. I. (1997). The Psychology of Religion and Coping: Theory, Research, Practice. New York: Guilford Press.
Pargament, K.I., Smith, B., Koenig, H.G., & Perez, L. (1998). Patterns of Positive and Negative Religious Coping With Major Life Stressors. Journal for the Scientific Study of Religion, 37, 710–724
Pargament, K.I., & Maton, K. I. (2000). Religion in American life: A Community Psychology Perspective. In J. Rappaport & E. Seidman (Eds.) The Handbook of Community Psychology, (pp. 495–522). New York: Kluwer Academic Plenum Publishers.
Pargament, K. (2000). Religious Methods of Coping Resources for the Conversation and Transformation of Significance, in: Religion and the Clinical Practice of Psychology, (Ed.) Edwards P. Shafrenske (pp: 215-239 ) Washington: APA.
Pargament Kenneth I., Tarakeshwar N., Ellison, Christopher, G., & Wulff Keith, M.
(2001). Religious Coping Among the Religious: The Relationships Between Religious Coping and Well-Being in a National Sample of Presbyterian Clergy, Elders, and Members. Journal for The Scientific Study of Religion, 40(3) 497–
513.
Pargament, K. I., Koenig, H. G., Tarakeshwar,N., & Hahn, J. (2001). Religious struggle as apredictorofmortality among medically ill elderly patients. Archive of Internal Medicine, 161, 13–27.
Park, C.L., & Cohen, L. H. (1993). Religious and Nonreligious Coping With The Death Of A Friend. Cognitive Therapy and Research, 17, 561–577.
Peker, H.(1993). Din Psikolojisi. Samsun: Sönmez Matbaası.
Peker, M. (2003). Öğrenme Stilleri ve 4 MAT Yönteminin Öğrencilerin Matematik Tutum ve Başarılarına Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Phelps, S. B., & Jarvis, P. A. (1994). Coping in Adolescense: Empirical Evidence for a Theoretically Based Approach to Assessing Coping. Journal of Youth and Adolescence, 25, 359-371.
Plotnik, R. ( 2009). Psikolojiye Giriş. (Çev. T. Geniş), İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Lazarus R. S., & Folkman S. (1984). Stress, Approsal and Coping. New York: Springer Publishing Company.
Folkman S., & Ark., (1986), Dynamics of Stressful Encounter Cognitive Approisal, Coping and Encounter Outcomes. Journal of Personality and Social Psychology, 50(5) 992-993.
Rowshan, A. (2008). Stres Yönetimi. (Çev. Ş. Cüceloğlu). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Spielberger, C. D. (1966). Theory and Research on Anxiety. In C. D. Spielberger (Ed.), Anxiety and Behavior, (pp. 3–19). New York: Academic Press.
Spielberger, C. D. (1972). Conceptual and Methodological Issues in Anxiety Research.
In C. D. Spielberger (Ed.), Anxiety: Current Trends in Theory and Research (pp. 481– 492). New York: Academic Press.
Spielberger, C. D. (1980). Test Anxiety Inventory: Preliminary Professional Manual.
Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
Spilka, B., Hood Jr, R. W., Hunsberger, B., & Gorsuch, R. L. (2003). The Psychology of Religion: An Empirical Approach. New York: The Guilford Press.
Şahin, N. (1994). Stresle Başa Çıkma Olumlu Bir Yaklaşım. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Şahin, H., Günay, T., & Batı, H. (2006). İzmir İli Bornova İlçesi Lise Son Sınıf Öğrencilerinde Üniversiteye Giriş Sınavı Kaygısı. Sted Dergisi, 15(6), 107-113.
Şentürk, H. (1997). Din Psikolojisi. İstanbul: Esra Yayınları.
Tarhan, N. (2009). Mutluluk Psikolojisi: Stresi Mutluluğa Dönüştürmek. İstanbul:
Timaş Yay.
Taşdemir, C. (2012). Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Matematik Öz-Yeterlik Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Bitlis ili örneği).
Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 2(6), 39-50.
Topal, M. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Stresle Başa Çıkma Stilleri ile Pozitif ve Negatif Duygu Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Topuz İ. (2003). Dinî Gelişim Seviyeleri İle Dinî Başa Çıkma Tutumları Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Tümerdam, R. (2007). Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Son Sınıf Öğrencilerinin Kaygılarını Etkileyen Etmenler, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(6), 32-45.
Usal, A. & Küşluvan, Z. (2006).Davranış Bilimleri: Sosyal Psikoloji. İzmir: Barış Yayınları.
Uysal, V. (1996). Din Psikolojisi Açısından Dini tutum, Davranış ve Şahsiyet Özellikleri. İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları
Yaparel, R. (1987). Yirmi Kırk Yaş Arası Kişilerde Dinî Hayat ile Psiko-Sosyal Uyum Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Yaparel, R. (1994). Depresyon ve Dini İnançlar İle Tabiatüstü Nedensel Yüklemeler Arasındaki İlişkiler, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8, 257-299.
Yapıcı, A. (2003). Fiziksel ve Sosyal Hadiselere Sebep Atfetmede Dinin Rolü. Ç.Ü İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(1), 1-39.
Yapıcı, A. (2004). Din Bilimleri Alanında Yapılan Empirik Çalışmalarda Karşılaşılan Metodolojik Bir Problem: Ölçek mi Olguyu Olgu mu Ölçeği Oluşturmakta?
Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(1), 85-118.
Yapıcı, A. & Kayıklık, H. (2005). Dinsel Eğilimle Ön Yargı ve Hoşgörüsüzlük Arasındaki İlişkiler Üzerine Psikolojik Bir Araştırma, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 413-426.
Yapıcı, A. (2006). Yeni Bir Dindarlık Ölçeği ve Üniversiteli Gençlerin Dinin Etkisini Hissetme Düzeyi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 65-115.
Yapıcı, A. (2007). Ruh Sağlığı ve Din: Psiko-Sosyal Uyum ve Dindarlık. Adana:
Karahan Yayınları.
Yapıcı, A. (2012). Türk Toplumunda Cinsiyete Göre Dindarlık Farklılaşması: Bir Meta-Analiz Denemesi, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17, 1-34.
Yapıcı, A. (2015). Geleneksellik ve Modernlik Arasına Sıkışan Gençlerde Din ve Dünyevileşme. Din ve Hayat, 3, 46-50.
Yıldız, M. (2007). Çocuklarda Tanrı Tasavvurunun Gelişimi. İzmir: İzmir İlahiyat Fakültesi Yayınları.
Witter, R. A., Stock, W. A., Okun, M.A., & Haring, M. J. (1985). Religion and Subjective Well-Being in Adulthood: Aquantitative Synthesis. Review of Religious Research, 26, 332-342.
Zeidner, M. (1998). Test anxiety: The State of the Art. New York: Plenum.
EKLER
Ek 1 Öğrencilerin sınav kaygısı ile maneviyat tutumları arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik anket çalışması
Sevgili Gençler,
Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde yapmakta olduğum bir araştırma için sizlerin görüş ve kanaatlerine müracaat etmek istiyorum. Bu nedenle bir anket çalışması planladım. Buradaki sorulara vereceğiniz cevaplar doğru-yanlış şeklinde değerlendirilmeyecektir. Samimiyetle verdiğiniz her cevap bizim için doğrudur. Anket formuna isminizi yazmanıza gerek yoktur. Lütfen sizin için uygun olan cevap için .X. İşareti koyunuz. Anketimize katılımınızdan dolayı teşekkür ederim.
Büşra Şeftalici
1)Cinsiyetiniz ( )Kız ( )Erkek
2)Yaşınız ………
3)Okul Türünüz ()Anadolu Lisesi ()Fen Lisesi
4)Ailenizin aylık gelir durumu ()Ortanın altı () Orta () Ortanın Üstü
5)Babanızın eğitim seviyesi
()Okur-yazar değil () Okur-yazar( ) ()İlkokul
()Ortaokul ()Lise ()Üniversite
6)Annenizin eğitim seviyesi
() Okur-yazar değil () Okur-yazar( ) () İlkokul
() Ortaokul ()Lise () Üniversite
7)Ne sıklıkla sınav kaygısı yaşarsınız? Lütfen kaygılanma durumunuzu 1 ile 10 arasında değerlendiriniz. (1= “Hiç KaygımYok”; 10= “Aşırı Kaygılıyım” anlamına
gelmektedir.)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
8) En çok hangi derslerin sınavında kaygılanırsınız. Lütfen öncelik sırasına göre yazınız.
1) ……….……… 2)……….. 3)………..………
4)……….………. 5)……….……….
9) Üniversiteye giriş sınavını düşündükçe kaygılanıyor musunuz? Lütfen kaygı durumunuzu 1 ile 10 arasında değerlendiriniz. (1= “Hiç Kaygılanmıyorum”; 10=
“Aşırı kaygılanıyorum” anlamına gelmektedir.) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
10) Din sizin için ne kadar önemlidir. Lütfen dine önem verme durumunuzu 1 ile 10 arasında değerlendiriniz. (1= “Hiç Önemli Değil”; 10= “Çok Önemli” anlamına gelmektedir.)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11) Kendinizi ne kadar dindar hissediyorsunuz. Lütfen durumunuzu 1 ile 10 arasında değerlendiriniz. (1= “Hiç Dindar Değilim; 10= “Kendimi Çok Dindar Hissediyorum”
anlamına gelmektedir.)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
12) Aşağıdaki her bir madde için uygun olan şıkkı …X…ile işaretleyiniz?
Maneviyat Tutumları
Bu düşünceye
Hiç katılmıyorum Biraz katılıyorum Katılıyorum Tamamen katılıyorum
1 Başıma gelen olumsuzluklar için “Allah’tan gelmiştir”
derim.
2 Başıma gelen olumsuzluklar şanssız bir insan olmamdan kaynaklanmaktadır.
3 Başıma gelen olumsuzlukların nedeni çevremdeki insanlardır.
4 Bir olumsuzluk yaşamışsam “ben bunu hak ettim” derim.
5 Başıma ne geldiyse hepsi kaderimde yazılıdır.
6 Sınavlardan önce dua etmek beni rahatlatır.
7 Başarısızlık yaşadığımda bu durumun bendeki bir eksiklikten kaynaklandığını düşünürüm.
8 Sınavlardan önce dua etmek kaygı düzeyimi azaltır.
9 İyi-kötü her şeyin Allah’tan geldiğine inanıyor olmam zorluklar karşısında bana dayanma gücü verir.
10 Ailemin beni sınava dualarla göndermesi motivasyonumu artırır.
11 Sınava çalıştıysam Allah’ın bana yardım edeceğini düşünürüm.
12 Peygamberlerin yaşadıkları zorlukları düşündükçe kendi sorunlarımı küçük görmeye başlarım.
13 Çalıştığım halde sonuçta başarılı olamazsam dualarımın kabul olmadığını düşünürüm.
14 Çalıştığım halde başarısız olduğumda “Allah’ım
emeklerim niye boşa gitti, niye benim yanımda değilsin?”
diye söylenirim.
13) Aşağıdaki her bir madde için uygun olan şıkkı …X… ile işaretleyiniz?
Sınav kaygısı yaşadığınız zamanlarda kendinizi en çok ne yaparak teselli edersiniz?
Her
zaman Bazen Hiç 1 Namaz kılarak
2 Dua ederek 3 Oruç tutarak 4 Ağlayarak
5 Ailemle konuşarak
6 Arkadaşlarımla konuşarak 7 Gezip dolaşarak
8 İnternete takılarak 9 TV seyrederek 10 Sinemaya giderek 11 Yemek yiyerek 12 Uyuyarak
13 Kutsal (türbe vs.) yerleri ziyaret ederek 14 Okunmuş su içerek
15 Okunmuş pirinç yiyerek
16 İçime kapanıp sorunlarımı kimseyle paylaşmayarak 17 Başka (lütfen
yazınız)………
………..
14) Aşağıda yer alan her bir maddenin karşısında sizin için en uygun olan şıkkı ..X.. ile 1 Bir dersten alacağım notu düşünmek sınava
çalışmamı engeller.
2 Önemli sınavlarda kendimi aşırı derecede yıprattığımı düşünüyorum.
3 Sınavdayken birdenbire kendimi başarısız
olduğumda ne yapacağımı düşünürken buluyorum.
4 Sınav kâğıdımı kontrol etmek için geri almadan önce çok huzursuz oluyorum.
5 Sınav sırasında çok gergin hissediyorum.
6 Önemli sınavlardan önce çok fazla endişeleniyorum.
7 Sınavda kendimi ilgisiz şeyler hakkında düşünürken buluyorum.
8 Sınavda diğer insanların ne kadar başarılı olduğunu düşünüyorum.
9 Sınavda güncel olaylar hakkında düşünüyorum.
10 Önemli sınavlarda başım ağrıyor.
11 Sınavda sık sık sınavın ne kadar zor olduğunu düşünüyorum.
12 Sınavlar konusunda kaygılıyım.
13 Sınavda bazen başka bir yerde olmayı düşünüyorum.
13 Sınavda bazen başka bir yerde olmayı düşünüyorum.