Modelimizdeki değişkenlerin faktör analizine uygun olup olmadığını ölçmek için KMO- Bartlett’s küresellik testi uygulanmıştır.
Örgütsel Sessizlik Ölçeğinin KMO-Bartlett’s küresellik testi sonucu KMO değeri 0,788 çıkmıştır. Bulunan değerin 0,600’den büyük olması, örnek birim sayısının büyüklüğünün faktör analizi için yeterli olduğunu göstermektedir(Güriş, ve Astar, 2014, s. 368). Ayrıca Bartlett test of sphericity değerinin olasılığı için sig.=0,000 bulunması ve 0,05’den küçük olması veri setimizin çok değişkenli normal
107
dağılan bir ana kütleden alındığını göstermektedir. Örgütsel sessizlik için yapılan KMO ve Bartlett test sonucu Tablo 4.1.’de gösterilmiştir.
Tablo 4.1. Örgütsel Sessizlik Ölçeği KMO- Bartlett Testi
KMO-Bartlett Testi
KMO Örneklem yeterlilik
değeri Bartlett Küresellik Testi
Yaklaşık Ki- Kare Serbestlik Derecesi Sig.
,788 913,536 91 ,000
Faktör analizi için uygun bulunan Örgütsel Sessizlik ölçeği açımlayıcı faktör analizi yöntemi ile geçerlilik analizine tabi tutulmuştur. Esas alınan ölçeğin boyutlarıyla, analiz sonucunda elde edilen boyutlar örtüşerek üç faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Örgütsel sessizlik ölçeğinin açıklanan kümülatif varyans oranı % 61,22 olarak bulunmuştur. Bu değer %50’ den büyük olduğu için ölçeğin açıklama gücünün yeterli olduğu kabul edilmiştir(Altunışık vd., 2007, s. 226). Ölçekte yer alan 6. Soru, 2 ve 3. faktörde birbirine yakın değerlere sahip olduğundan ölçekten çıkarılmıştır. Örgütsel sessizlik ölçeğinde geri kalan 14 soru için yapılan faktör analizi sonucunda elde edilen faktör yükleri ve herbir faktörün güvenilirlik değerleri Tablo 4.2’de gösterilmiştir.
Tablo 4.2. Örgütsel Sessizlik Ölçeğinin faktör yükleri ve güvenilirlik değerleri
FAKTÖRLER VE SORULAR Faktör Yükü A.Varyans Güvenilirlik
KURUM YARARINA SESSİZLİK 22,677 ,832
14. Çalıştığım kuruma zarar verebilecek bilgileri açıklamayı reddederim.
,889
15. Çalıştığım kurum ile ilgili gizli kalması gereken bilgileri en uygun şekilde muhafaza ederim.
,838
13. Çalıştığım kurum ile ilgili sırları açıklamam konusunda başkalarından gelen baskılara direnirim.
,811
11. Çalıştığım kurum ile olan işbirliğime
dayanarak, gizli kalması gereken bilgileri kendime saklarım.
,725
12. Çalıştığım kuruma yararlı olmak amacıyla, kurumla ilgili sahip olduğum bilgilerimi saklarım.
,671
108
10. Korktuğum veya çekindiğim için ortaya çıkan problemlere yönelik çözümlerimi kendime saklarım.
,807
9. Bu kurumdaki devamlılığımı korumak amacıyla eksik hususları düzeltmeye yönelik var olan görüşlerimi açıklamaktan sakınırım.
,805
8. Bu kurumda çalışmaya devam edebilmek için iş ile ilgili olumsuz durumları görmezden gelirim.
,778
7. Korktuğum veya çekindiğim için iş ile ilgili bilgilerimi kendime saklarım.
,599
KABULLENİCİ SESSİZLİK 17,920 ,770
2. Alınacak kararlara rıza gösteren biri olduğumdan düşüncelerimi kendime saklarım.
,744
1. Benimle ilgili olmadığı için değişime yönelik yapılan öneriler hakkında konuşmakta
isteksizimdir
,730
4. Değişim için gerekli özyeterliliğim
olmadığından fikirlerimi ifade etmekten çekinirim.
,656
5. Beni alakadar etmediğini düşündüğüm için, buradaki işlerin nasıl daha iyi yapılabileceği konusundaki görüşlerimi ifade etmekten kaçınırım.
,644
3. Problemlere çözüm üretme noktasında görüşlerimi kendime saklarım.
,556
TOPLAM 61,227 ,745
Örgütsel Sessizlik Ölçeğinin (ÖSÖ) güvenirliği için yapılan analizlerde; Cronbach alpha güvenirlik katsayısı, “kabullenici sessizlik” alt faktörü için α=0,770, “savunmacı sessizlik” için α=0,791 ve “kurum yararına sessizlik” için α=0,832 olduğu saptanırken; 3 faktörlü toplam 14 sorunun güvenilirlik analizi sonucu Cronbach alpha (α) değeri 0,745 olarak bulunmuştur. Literatüre göre 0,700’ün üzerindeki değerler güvenilir kabul edilmektedir.
Örgütsel Güven Ölçeğinin KMO-Bartlett’s küresellik testi sonucu KMO değeri 0,923 çıkmıştır. Mevcut bu değerin 0,60’den büyük olması model için yeterli bulunmuştur. Ayrıca Bartlett test of sphericity değerinin olasılığı olan sig.=0,000 çıkması ve bu değerin 0,05’ den küçük olması veri setimizin faktör analizine uygun olduğunu göstermektedir(Seçer, 2013, s.179).
109
Yapılan faktör analizi sonucunda maddelerin dağılımına bakıldığında ölçeğin tasarımında hedeflenen iki boyuta ulaştığı görülmüştür. Açıklanan varyans oranı % 77,827 olarak bulunmuştur. Ölçekte yer alan sorulardan çıkarılan soru bulunmamaktadır. Örgütsel güven için de yapılan KMO ve Bartlett testi sonucu Tablo 4.3.’de gösterilmiştir.
Tablo 4.3. Örgütsel Güven Ölçeği KMO-Bartlett testi
KMO-Bartlett Testi
KMO Örneklem yeterlilik
değeri Bartlett Küresellik Testi
Yaklaşık Ki- Kare Serbestlik Derecesi Sig.
,923 1789,555 66 0,000
Örgütsel güven ölçeğinde yer alan 12 sorunun yapılan faktör analizindeki faktör yükleri dağılımı Tablo 4.4’de gösterilmiştir.
Tablo 4.4. Örgütsel Güven Ölçeği faktör analizi değerleri
FAKTÖRLER VE SORULAR Faktör Yükü A.Varyans Güvenilirlik
YÖNETİCİYE GÜVEN 48,587 ,959
5.Yöneticimin işini makul bir biçimde yapacağına olan
güvenim tamdır. ,887
3. Yöneticimin üstlendiği görevleri tamamlayacağına
olan güvenim tamdır. ,871
4. Yöneticimin işiyle ilgili olarak makul düzeyde bir kavrama yeteneğine sahip olduğuna olan güvenim
tamdır. ,856
8. Yöneticimin işi sırasında yaptıklarını dikkatlice
düşüneceğine olan güvenim tamdır. ,816 2. Yöneticimin işiyle ilgili üzerinde iyi düşünülmüş
kararlar alacağına olan güvenim tamdır. ,804 7.Yöneticimin işini başka sorunlara yol açmadan
yapabileceğine olan güvenim tamdır. ,803 6. Yöneticimin herhangi bir konuda söylediklerinin
doğruluğuna olan güvenim tamdır. ,786 1. Yöneticimin işiyle ilgili önemli konularda teknik
olarak yeterli olduğuna olan güvenim tamdır. ,780
KURUMA GÜVEN 29,240 ,884
11. Birlikte çalıştığım insanlar arasındaki güven düzeyi
110
12. Bu kurumda birbirimize güvenme düzeyimiz çok
yüksektir. ,842
10. Bu kurumda yöneticiler ve çalışanlar arasındaki
güven düzeyi çok yüksektir. ,782
9. Bu kurumun bana adil davranacağına olan güvenim
tamdır. ,781
TOPLAM 77,827 ,952
Örgütsel Güven Ölçeği (ÖGÖ) güvenirliği için yapılan analizlerde Cronbach alpha güvenirlik katsayısı, “yöneticiye güven” alt faktörü için α=0,959 ve “kuruma güven” için α=0,884 olduğu saptanırken; 12 sorudan oluşan 2 faktörün güvenilirlik analizi sonucu toplam Cronbach alpha (α) değeri 0,952 olarak bulunmuştur. Literatüre göre 0,80 ≤α ≤ 1 ise faktör yüksek ölçüde güvenilirdir(Sipahi, Yurtkoru ve Çinko 2010, 89).