Öğretmen Eda ile İlgili Bulgular ve Yorum

Öğrenme Kavramı

Eda Öğretmen öğrenme kavramını bilimsel olarak doğru bir şekilde ifade etmiştir. Eda “öğrencinin öğrendiklerini bir şekilde unutmaması ve hayatı boyunca da

uygulayabilmesi” ifadesiyle öğrenmenin kalıcı izli davranış değişikliği özelliklerinden

bahsetmiştir. “Öğrenme hayat boyu uygulanır.” ifadesiyle öğrenmenin yaşantı ürünü olma özelliğine değinmiştir.

Çocuk sınavda başarılıysa öğrenmiştir diyoruz. Kalıcılığı üzerinde hiç konuşmuyoruz. Aslında bana göre öğrenme öğrencinin öğrendiklerini bir şekilde unutmaması ve hayatı boyunca da uygulayabilmesi. Yoksa bunu öğrendim notum iyi oldu kapatayım kitabı bir daha hiç işime yaramayacak düşüncesiyle olan şey aslında öğrenmek değil işte bu ezber oluyor. Sadece geçici bir süre akılda kalıyor ondan sonra da geçiyor. Öğrenme hayat boyu uygulanır ve onu aklında tutma hani ya da kendine bir şey katma olmalı. (2. Görüşme 96-106)

Öğretme Öğrenme Süreci

Biyoloji öğretmeni olan Eda, öğretmenin öğrenme sürecindeki rolünü “öğrenci

seviyesini çok iyi bilen” olarak nitelendirmektedir. Özellikle öğretmenin pedagoji

bilgisinin öğrenci öğrenmesi üzerindeki önemine değinmiştir.

Öğretmen bir kere seviyeyi çok iyi bilmeli. Her ne kadar kitap elimizde olsa da hangi seviyede hangi konuyu ne kadar vereceğini kendisi bilmeli ve öğrenci seviyesine göre ders anlatmalı bence. Konu aynı olmalı ama o derinlemeye inmek ince bilgiyi vermek öğretmen sınıfı tanıyınca olmalı bence %100 öğretmenin elinde onu da belirleyen öğrenci seviyesi. (2. Görüşme 40-43)

Öğrencilerin öğrenme sürecinde “bilgiyi araştıran” rolde olması gerektiğini belirtmiştir. Ancak bugünün çocuklarının bunu gerçekleştirmede sıkıntı çektiğini tüm bilgilere çok rahat ulaşmanın onları tembelliğe ittiğini belirtmiştir.

Aslında şöyle diyim biraz hazırcılıkta var yani bunun artısı da var eksisi de var. Eskiden de öğrenciler başarılıydı ama artık kendi gayretleri biraz daha fazlaydı daha fazla araştırıyordu ediyordu. Şimdi yine araştırıyorlar ama araştırmak daha kolay onlar için çünkü tek bir tuşla bütün dünya ayağına geliyor. (3. Görüşme 62-65)

Eda tam olarak ifade edemese de ders anlatımında sunuş yoluyla öğretim yöntemini kullandığı açıktır. Soru-cevap ve düz anlatım tekniğini kullandığını ve ara sıra öğrencilere konunun önemli kısımlarını yazdırma şeklinde ders işleyişini sürdürdüğünü belirtmiştir.

Ben hem anlatımı kullanıyorum, soru cevap kullanıyorum, sunum yapıyorum. Öğrenciler hazırlıyor ama öğrencilere verdiğimiz şeylerde mutlaka onlar powerpointten slaytlarını hazırlayıp geliyorlar ya da animasyon istediğimizde zaten biz youtube u açamıyoruz en çok youtube da var erişimi engelli olduğu için onlar indirip flashlarına yükleyip getiriyorlar.(3. Görüşme 186-189)

Eda sınıfında öğretim yöntem teknikleri açısından öğretmenin daima farklı kaynaklardan çalışarak kendisini geliştirmesi gerektiğini belirtmiştir.

Öğretmene düşen görev hani öğretmen en azından kendi bilgisini nasıl geliştirebilecekte elindeki imkanlarla geliştirir ama bir öğretmenin de kendisini geliştirmesi şöyle düşünüyorum ben kendim değişik test kitaplarından ya da başka kaynaklardan bilgilerimi tazelemek dışında yaptığım benim hiçbir şey yok. Açıkçası milli eğitiminde bana yaptığı bir şey yok.. (2. Görüşme 183-186)

Ders Planı

Eda Öğretmen ders planı hazırlarken öncelikle farklı kaynaklardan araştırma yaptığını ve müfredatta yer kazanımlar ile ilgili olarak neyi nerede nasıl vereceği konusunda zihinsel olarak hazırlık yaptığını belirtmiştir. Teknolojik araçların öğretime entegresi ve hangi aşamada kullanılmasına yönelik ise hiçbir ifadede bulunmamıştır.

Elimizde bizim zaten her türlü yayınevlerinin test kitapları var. Öncelikle biz ders kitabına bakıyoruz yani yıllık planlar hazırlandığı zaman hangi kazanımı vereceğiz, nereye kadar anlatıcağız. (3. Görüşme 23-25)

Eda “Öğrencinin seviyesi neyse biz konuyu o kadar derinlemesine

işleyebiliyoruz” şeklindeki ifadesiyle ders planını yaparken özellikle ders anlatımının

yapılacağı sınıftaki öğrencilerin seviyelerine uygun bir şekilde oluşturmanın önemi üzerinde durmuştur. Böylelikle anlatacağı konunun kapsamını belirlemede öğrencilerin seviyelerini ve bireysel farklılıklarını göz önünde bulundurduğu anlaşılmaktadır.

…Burada okulun seviyesi de belli yani işte başka liselerde anlatılanlar, düz liselerde anlatılanlar, Anadolu lisesinin iyi olanlarında anlatılan aynı değil. Öğrencinin seviyesi neyse biz konuyu o kadar derinlemesine işleyebiliyoruz yani alabileceği kadarını vermeye çalışıyoruz ama seviye düşükse daha yüzeysel şekilde veriyoruz. Öğrenci profiline göre yoksa aynı ders kitabını tüm hem meslek lisesine hem Anadolu lisesine hem fen lisesine uygulamak mümkün değil o yüzden de ben öncelikle öğrenci seviyesine göre vereceğim kazanımları ve davranışları ona göre belirliyorum. (3. Görüşme 25-31)

İdeal Öğretim

Eda Öğretmen her öğrencinin bireysel olarak kullanabileceği mikroskopların yer aldığı ve öğrencilerin rahatlıkla deney yapabileceği bir sınıf ortamını hayal etmektedir.

…gelişmiş mikroskopların olduğu deneyleri yapabileceğimiz bir laboratuarın olması gerçekten çok iyi olurdu ama maalesef böyle bir bir biyoloji sınıfı yok. Biyoloji sınıflarına öğrenci gelse o ders orada işlense keşke öyle bir imkanımız olsa ama maalesef burada öyle bir şey yok.. (2. Görüşme 50-53)

Ülkemizde var olan sınav sisteminin ve çok kısıtlı bir sürede müfredatın yetiştirilmesi gerekliliğinin bu ideal ortama ulaşmasındaki en büyük engellerin başında geldiğini ifade etmiştir.

Pek çok okula göre şu anki geldiğim okul için söyleyim labratuvar dışında çok da fazla sıkıntımız yok. Bide biz de ders saatinin az olması kaynaklanıyor. Müfredat ağır ve derste yetiştirmek zorundasınız. Aşağı inip labratuvarda şunu hazırlayım bunu yapayım dediğiniz an sizin için daha fazla. Uygulama için ekstradan saat vermek zorundalar yoksa iki saatlik olacak gibi değil konuyu bitiremiyoruz çünkü. (2. Görüşme 72-76)

Etkili bir biyoloji öğretmeninin konu alanı bilgisi, materyal bilgisi ve öğrenen bilgisine sahip olması gerektiğini belirtmiştir. Aslında literatürdeki açıklanan terime yakın anlamda PABa sahip olan öğretmenlerin olması gerektiğini belirtmiştir.

Öncelikle kendi konusuna hakim olmalı, sınıftaki ders araç ve gereçleri kullanabilmeli, öğrencinin seviyesine göre de dersi anlatıp onları mutlaka ikna etmeli bir şekilde dersi sevdirme konusunda. (2. Görüşme 2-4)

Kendisinin iyi bir öğretmen olabilmek için sürekli çalıştığını yeni bilgiler öğrenmek için çabaladığını ancak sürekli değişen müfredatın kendisini olumsuz etkilediğini belirtmiştir.

Araştırmacı: Siz bu bilgi ve becerilerden ne kadarına sahip olduğunuzu düşünüyorsunuz?

Eda: Her geçen gün artıyor. Çünkü her sene kendi bilgilerinize de yeni bir şey ekliyorsunuz. Anlattıkça bilginizi pekiştiriyorsunuz ama bizde de asıl sorun şu programların sık değişmesi, üç dört senede bir sürekli program değişiyor. O biraz sıkıntı açıkçası ve hazırlanan programlarda bize sorulmadan hazırlandığı için biraz üniversite düzeyinde hazırlanıyor diyebilirim. Bazı öğrencilerimizin seviyesine ağır geliyor biyoloji programı bence daha basitleştirilmeli program bence bu program ağır. (2. Görüşme 5-11)

Eda Öğretmenin genel pedagojik bilgisi “yeterli”dir. Öğrenmenin tüm özelliklerini içeren bir tanım yapmıştır. Öğretmenin iletişim becerileri, dersin planlanması ve sınıf yönetimi konusunda bir öğretmende olması gereken becerileri göstermektedir. Konunun öğretimi sırasında geleneksel anlatım yöntemlerini ve ölçme değerlendirme tekniklerini kullanmıştır.