• Sonuç bulunamadı

3.4 Verilerin toplanması

3.4.1 Nicel Veri Toplama Araçları

3.4.1.2 Öğrencilerin Değerlendirmeye Yönelik Algıları Ölçeği (ÖDAÖ)

değerlendirme uygulamalarına yönelik algılarını ortaya koyabilmek amacıyla bu çalıĢmada, Cavanagh ve diğ. (2005) tarafından geliĢtirilen ÖDAÖ' nün Türkçeye uyarlama çalıĢması yapılmıĢtır.

ÖDAÖ‟ nün orijinal hali öğrencilerin değerlendirme uygulamalarına yönelik algılarıyla ilgili beĢ boyutu belirleyen 24 maddeden oluĢmaktadır. Dörtlü likert tipindeki ölçekte yer alan boyutlar sırasıyla “Planlanan öğrenme ile uyumlu olma”, “Otantiklik”, “Öğrenci ile konsültasyon”, “ġeffaflık” ve “Öğrenci farklılıklarını dikkate alma” olarak adlandırılmıĢtır. Ġlk dört boyut beĢer, son boyutta dört maddeden oluĢmaktadır. AraĢtırmacılar ilk hali 30 madde olan ölçeğin geçerliliğini Rasch dereceleme ölçeği ile incelemiĢler ve son halinde 24 maddelik halin yer aldığını ifade etmiĢlerdir.

3.4.1.2.1 ÖDAÖ’ nün Türkçeye Uyarlanması

ÖDAÖ‟ nün Türkçeye uyarlama çalıĢmalarına baĢlamadan önce orijinal ölçeğin yazarları R. Cavanagh ve B.Waldrip ile e-mail yoluyla iletiĢim kurularak ölçeğin Fen ve Teknoloji dersi kapsamında Türkçeye uyarlama çalıĢmalarının uygunluğu için görüĢleri ve uyarlama çalıĢması için izinleri alınmıĢtır (EK-4). Uyarlama çalıĢmasının

uygunluğuna iliĢkin alınan görüĢ ve iznin ardından ölçeğin uyarlama çalıĢması ġeker ve Gençdoğan (2006) tarafından ortaya konan 8 basamağa göre yürütülmüĢtür.

ÖDAÖ‟ nün uyarlama çalıĢmalarında yürütülen iĢlemler ve görüĢü alınan uzmanlar ASDOÖ‟nün Türkçeye uyarlanmasında yürütülen süreçle tamamen aynı olduğu için burada yeniden anlatılmamıĢtır.

Uyarlama sürecindeki çalıĢmalara benzer olarak verilerin analizinde de aynı yöntemler kullanılmıĢtır. Ancak ASDOÖ‟den farklı olarak ÖDAÖ‟ nün yapı geçerliliğini belirlemek amacıyla sadece DFA‟ ya baĢvurulmuĢtur. Çünkü kültürler arası ölçek uyarlama çalıĢmalarında doğrudan DFA ile baĢlanması, eğer yapılacak olan DFA‟ da aracın orijinal faktör desenine iliĢkin model doğrulanmıyor ya da yüksek uyum indeksleri vermiyor ise bu durumda AFA‟ ya dönülmesi önerilmektedir (Çokluk ve diğ., 2010). ÖDAÖ için yapılan doğrulayıcı faktör analizinde model doğrulandığı ve yüksek uyum indeksleri verdiği için ayrıca AFA yapılmamıĢtır.

3.4.1.2.1.1 ÖDAÖ’ nün Pilot Uygulama Verilerine ĠliĢkin Bulgular Dil Geçerliliğine ĠliĢkin Bulgular

Katılımcıların ölçeğin Türkçe ve Ġngilizce formlarından aldıkları puanlara göre hesaplanan korelasyon katsayısı .84 Ģeklindedir. Katsayı değerleri ölçeğin Türkçe formunun orijinal ölçekle eĢdeğer olduğunu göstermektedir.

Yapı Geçerliliğine ĠliĢkin Bulgular

ÖDAÖ‟ nün yapı geçerliliğini belirlemek amacıyla DFA uygulanmıĢtır.DFA iĢlemlerinde, ölçeğin orijinal halindeki beĢ faktörlü yapı analiz edilmiĢtir. Uyum indeksi sonuçlarına göre faktör yapısının uygunluğu incelenmiĢtir. ÖDAÖ‟ nün doğrulayıcı faktör analizi ile hesaplanan uyum indeksleri ve ilgili alan yazında kabul edilen indeksler Tablo 3. 8‟de verilmiĢtir.

Tablo 3. 8

ÖDAÖ’ye İlişkin DFA Sonuçları

DFA Uyum Ġndeksi ÇalıĢma

Bulguları Ġyi Model Ölçütleri (Çokluk ve diğ., 2010) Ki-Kare/Serbestlik Derecesi χ2/sd 444.27/242=1,83 < 3

Uygunluk Ġndeksi GFI .89 ≥ .90

DüzeltilmiĢ Uygunluk Ġndeksi AGFI .87 NormlaĢtırılmamıĢ Uygunluk Ġndeksi NNFI .95 KarĢılaĢtırmalı Uygunluk Ġndeksi CFI .95 StandartlaĢtırılmıĢ Ortalama

Hataların Karekökü

SRMR .05 ≤ .08

YaklaĢık Hataların Ortalama Karekökü

RMSEA .05 ≤ .08

Tablo 3.8‟de çalıĢma bulgularından elde edilen uyum indeksleri ile alan yazında kabul edilen değerler karĢılaĢtırıldığında bazı uygunluk indekslerinin (χ2

/sd, CFI,NNFI,SRMR) mükemmel bazıların ise iyi düzeyde (GFI, AGFI, RMSEA) olduğu görülmektedir. Bu uygunluk indeksleri modelin iyi düzeyde olduğu göstermektedir. Ayrıca analizde her bir madde için elde edilen t değerleri incelendiğinde tüm maddelerin (p<.01) düzeyinde anlamlı olduğu tespit edilmiĢtir. Bu sonuçlar, modelin verilerle uyumlu olduğunu göstermektedir. Madde-örtük değiĢken ve örtük değiĢkenler arasındaki standardize edilmiĢ katsayıları gösteren yol Ģeması ġekil 3.6‟da verilmiĢtir.

ġekil 3.6 ÖDAÖ Madde-örtük değiĢken ve örtük değiĢkenler arasındaki standardize edilmiĢ katsayıları gösteren yol Ģeması

Güvenilirliğe ĠliĢkin Bulgular

ÖDAÖ‟ nün iç güvenirliğini tespit etmek amacıyla Cronbach α iç güvenirlik katsayısı hesaplanmıĢtır. Yapılan analiz sonucunda tüm ölçek için katsayı değeri .88 olarak hesaplanmıĢtır. Her bir faktör için hesaplanan katsayı değerleri ise; “Planlanan öğrenme ile uyumlu olma” faktörü için .66, “Otantiklik” faktörü için .70, “Öğrenci ile konsültasyon” faktörü için .53, “ġeffaflık” faktörü için .71 ve “Öğrenci farklılıklarını dikkate alma” faktörü için ise .57 olarak hesaplanmıĢtır. Buna bağlı olarak toplamda ölçeğin Cronbach α iç güvenirlik katsayısının yüksek olduğu söylenebilir. Ancak özellikle “Öğrenci ile konsültasyon” ve “Öğrenci farklılıklarını dikkate alma” faktörleri için Cronbach α iç güvenirlik katsayısının düĢük olduğu göze çarpmaktadır. Bu durumun ise faktörlerde yer alan madde sayısının azlığından kaynaklandığı düĢünülebilir.

Maddelerin Ayırt Edicilik Özelliğine ĠliĢkin Bulgular

ÖDAÖ‟de yer alan her bir maddenin, ölçtüğü özellik açısından kiĢileri ayırt etmedeki yeterlilik derecesini ve boyutların güvenilirliklerini belirlemek amacıyla madde-toplam korelasyonları hesaplanmıĢtır. Ardından toplam puana göre belirlenmiĢ üst % 27 ve alt % 27‟lik grupların madde puanları arasındaki farkın anlamlılığını belirlemek amacıyla t-testi kullanılmıĢtır. Sonuçlar Tablo 3.9‟da sunulmuĢtur.

Tablo 3. 9

ÖDAÖ’ nün Faktörlerinin Düzeltilmiş Madde Toplam Korelâsyonları ve Üst % 27, Alt % 27 Grupların Puanlarına İlişkin Bağımsız Örneklem t-testi Sonuçları

Madde No

Madde-toplam

Korelâsyonu Maddeler için t

(Üst %27- Alt %27)

Madde No

Madde-toplam

Korelâsyonu Maddeler için t (Üst %27- Alt %27)

Planlanan Öğrenmeyle Uyumlu olma Öğrenci ile

konsültasyon 1 .34 8.82* 3 .27 12.66* 2 .47 12.16* 4 .30 12.86* 13 .40 13.30* 11 .36 12.17* 15 .52 16.03* 14 .27 8.17* 18 .32 12.80* 24 .31 13.31* Otantiklik ġeffaflık 6 .44 15.26* 5 .53 15.62* 8 .45 16.51* 9 .49 15.83* 10 .40 11.97* 16 .44 8.25* 17 .55 17.83* 19 .44 11.98* 22 .45 14.73* 20 .42 14.17*

Öğrenci farklılıklarını dikkate alma

7 .38 5.71* 12 .44 6.49* 21 .36 6.58* 23 .24 5.94* * p<0.01

Tablo 3.9‟a göre, ÖDAÖ‟ nün madde-toplam korelasyonları, .24 ile .55 arasında değiĢmektedir. Üst % 27 ve alt % 27‟lik grupların madde ortalama puanları arasındaki farklılığı test etmek amacıyla yapılan t-testi sonuçları, farkların tüm maddeler için anlamlı olduğunu göstermektedir. Bu bulgu, ölçekteki tüm maddelerin değerlendirmeye yönelik algılar bakımından öğrencileri ayırt ettiğini göstermektedir.

Uyarlama çalıĢması sonucunda ölçeğin orijinal halindeki beĢ boyutlu yapı ile Türkçe formundaki ve Türk popülasyonundaki yapı uyumlu olarak tespit edilmiĢtir. Sonuç olarak ÖDAÖ 24 maddeden ve beĢ faktörden oluĢmaktadır. Ölçeğin Türkçe formu EK-5‟te yer almaktadır.