Çerçevelemeyi medya etkileri alanında ilk kullanan Entman’a göre normalde çerçeveler teşhis koyar, değerlendirir ve önerir. Örneğin, yakın dönemlere kadar Amerikan dış haberlerine hâkim olmuş olan “soğuk savaş” çerçevesidir. Soğuk savaş çerçevesi belli dış olayları, örneğin iç savaşları sorun olarak betimliyor, kaynaklarını tespit ediyor (komünist isyancılar), ahlâki yargılar öneriyor (dinsiz saldırılar) ve özel çözümler öneriyordu (karşı tarafa Amerikan desteği) (Entman, 1993: 51-52; Maslog ve ark. 2006: 25).
Entman’a göre çerçevelerin işlevi:
(a) Problem tanımlar: Bir nedensel kaynağın neyi, hangi maliyet ve yararlarla yaptığını, genellikle ortak kültürel değerler bağlamında ölçerek tanımlar;
(b) Nedenleri tanımlar: Problemi yaratan güçleri tespit eder;
(c) Ahlâki yargılarda bulunur: Nedensel kaynakları ve bunların etkilerini değerlendirir (d) Tedavi önerir: Problemlere tedaviler önerir, bunları haklı gösterir ve olası etkileri hakkında tahminde bulunur. Tek bir cümle bu dört çerçeveleme işlevinden daha fazlasını yerine getirebilmesine rağmen bir metindeki bir çok çerçeve bunlardan hiç birini de yerine getirmeyebilir. Herhangi bir metindeki bir çerçeve her dört işlevi de bir arada içermek zorunda değildir (Entman, 1993: 52).
“Soğuk savaş” örneği, çerçevelerin iletişim sürecinde en az dört konumda bulunduğunu kabul etmektedir: İletişimci, metin, alıcı ve kültür. İletişimciler ne söyleyeceklerine karar verirken, inanç sistemlerini düzenleyen çerçeveler (şemalar) tarafından yönlendirilen bilinçli veya bilinçsiz çerçeveleme yargılarında bulunurlar. Metin, konuyu destekleyen veri veya yargı kümeleri sunan belli anahtar kelimelerin, basmakalıp laflar, klişeler bilgi kaynakları ve cümlelerin varlığı veya yokluğu ile görülür hale gelen çerçeveler içerir. Alıcının düşünmesini ve kararını yönlendiren çerçeveler (bilişsel şemalar) metindeki çerçeveleri ve iletişimcinin çerçevelemedeki niyetini yansıtabilir de yansıtmayabilir de. Kültür yaygın olarak kullanılan çerçeveler stoğudur; gerçekten de kültür çoğu insanın bir toplumsal ortamdaki söylem ve düşünmesinde sergilediği gözlemsel olarak gösterilebilen ortak çerçeveler grubu olarak tanımlanabilir. Her dört konumdaki çerçeveleme benzer işlevleri kapsamaktadır. Seçmek ve işaret etmek ile işaret edilen unsurları kullanarak
problemleri ve kaynaklarını, değerlendirmelerini ve/veya çözümleri hakkında bir argüman oluşturmak (Entman, 1993: 53; Druckman, 2001b: 1043).
Çerçeveler bir iletişime konu olan bir şey hakkında bazı bilgi parçalarını işaret ederek bu parçaların önemce belirginleşmesini sağlarlar. “Belirginlik” kelimesi burada bir bilgi parçasının izleyiciler için daha çok dikkat çekici, anlamlı veya hatırlanabilir olmasını sağlamayı içermektedir. Belirginlikteki bir artış alıcıların bilgiyi anlayacakları, anlam çıkaracakları ve böylece bilgiyi işleyecekleri, sonrada onu hafızaya alacakları olasılığını artırır (Entman, 1993: 53).
Metinler bilgi parçalarını konumlandırma veya tekrar yoluyla veya onları kültürel bakımdan tanıdık sembollerle ilişkilendirme yoluyla daha önemli hale getirebilir. Bununla birlikte gösterişsiz bir fikir parçasının metnin karanlık bir köşesinde ortaya çıkışı bile eğer alıcının inanç sistemindeki mevcut şemalara hitap ediyorsa çok önemli olabilir. Aynı bağlamda, bir metinde vurgulanan bir fikir alıcının mevcut şemaları nedeniyle fark edilmesi, yorumlanması ve hatırlanması zor olabilir. Amaca göre çerçevelenmiş bir mesaj bireysel şemalar ve onlarla yakından ilişkili kategoriler, senaryolar veya klişelerin uyandırdığı çağrışımlarla bireyin bilgi işleme biçimini yönlendiren, zihinde saklı fikir öbeklerini uyandırabilir. Önem, metinler ile alıcıların etkileşiminin bir ürünü olduğundan, araştırmacıların metinde gördükleri çerçevelerin, izleyicinin düşüncesinde etki oluşturacağının garantisini vermez (Entman, 1993: 54; Graber, 1989: 148-149; Graber, 2002: 335) .
Tversky ve Kahneman çerçevelemenin gücü hakkında ve onun nasıl gerçekliğin bazı özelliklerini seçip göstererek bazılarını es geçerek çalıştığını gösteren belki de son zamanların en çok atıfta bulunulan örneğini vermişlerdir. Yazarlar deneklere aşağıdaki soruyu sormuşlardır (Tversky ve Kahneman, 1981: 453):
“Şunu hayal edin: ABD alışılmamış ve 600 kişiyi öldürmesi beklenen Asya kökenli bir hastalık salgını için hazırlık yapmaktadır. Bu hastalıkla mücadele etmek için iki alternatif program önerilmiştir. Programların olası sonuçları hakkındaki doğru bilimsel tahminler şu şekildedir: A Programı kabul edilirse 200 kişi kurtarılacaktır. B Programı kabul edilirse 600 kişinin kurtulacağına dair üçte bir olasılık ve hiç kimsenin kurtulmayacağına dair üçte iki olasılık bulunmaktadır. Bu iki programdan hangisini tercih ederdiniz?”
Bu deneyde deneklerin yüzde yetmiş ikisi (% 72) A programını; yüzde yirmi sekizi (%28) ise B programını seçmiştir. Bir sonraki deneyde anlatılan senaryo aynı durumda
uygulanmak üzere aynı seçenekler olarak önerilmiş, fakat kurtarılacak olası canlar bakımından değil de olası ölümler bakımından çerçevelenmiştir:
“C Programı kabul edilirse 400 kişi ölecektir. D Programı kabul edilirse üçte bir olasılıkla kimse ölmeyecek ve üçte iki olasılıkla 600 kişi ölecektir”.
Çerçeveleme sonucunda tercih oranları tersine çevrilmiştir. C Programı yüzde yirmi iki (% 22) ile tercih edilmiştir -ikizi olan A programı yüzde yetmiş iki (% 72) ile seçilmişti-, D programı yüzde yetmiş sekiz (% 78) oranında tercih edilmiştir -benzeri olan B Programı sadece yüzde yirmi sekizde (% 28) kalmıştı- (Tversky ve Kahneman, 1981: 453).
Bu örnekte canlı bir biçimde görüldüğü gibi çerçeveleme; insanların çoğunun bir problemin farkına varıp varmayacaklarını ve onu nasıl anlayıp hatırlayacaklarını ayrıca ona karşı girişilecek hareketin değerlendirilip tercih edileceğini belirlemektedir. Bu nedenle çerçeveleme düşüncesi, çerçevelerin alıcı kitlelerinin büyük bölümü üzerinde ortak bir etkiye sahip olduğunu, ama yine de hepsi üzerinde evrensel bir etkiye sahip olmadığını göstermektedir (Lewin ve ark., 1998: 150).
Kahneman ve Tversky’nin deneyleri çerçevelerin anlatılan bir gerçekliğin belli yönlerini seçip bunlara dikkat çektiğini, bunun mantıksal bir sonucu olarak da çerçevelerin aynı anda dikkati gerçekliğin diğer yönlerinden uzaklaştırdığını göstermektedir. Çoğu çerçeveler verdikleri kadar es geçtikleri ile de tanımlanır ve olası problem tanımlarının, açıklamalarının, değerlendirmelerinin ve önerilerinin es geçilmesi, izleyicinin yönlendirilmesinde bunların verilmesi kadar hayati olabilmektedir (Kühberger, 1993: 56).
Edelman anlatısal gerçeklikte “herhangi bir olgunun aşikâr biçimde sunulan, bastırılan kısmında değişiklik yapıldığında ve özellikle de gözlemlerin sınıflandırılışında değişiklik yapıldığında olgunun özellikleri, nedenleri ve sonuçları büyük bir değişiklik gösterir. Sosyal dünya gözlemlerin çerçeveleniş ve sınıflanış biçimlerini değiştirmek suretiyle ortaya çıkmaya hazır muhtemel gerçekliklerin bir cümbüşüdür” (Edelman, 1993: 232) diyerek çerçevelerin önemini ortaya koymaktadır. Alıcılar tek bir yorumlanış biçimi hakkındaki bilgiyi algılayıp işlediklerinde ve alternatif biçimler hakkında az veya orantısız miktarda veriye sahip olduklarında alıcıların tepkilerinin etki altında kalacağı açıktır. Yorumların çerçeveler tarafından dışlanmasının, sonuçlar bakımından dahil edilme kadar önemli olmasının nedeni işte budur (Entman, 1993: 56).
Sniderman ve arkadaşları çerçevelemede var olma ve yok olmanın gücüne açık bir örnek sunmaktadırlar: “Çerçevelemenin etki değerleri, farklı sıralamada, birinin ötekine karşı
önem derecelemesini oluşturmada yatmaktadır. Bu nedenle halkın çoğunluğu bir kamuoyu araştırmasında mesele vatandaşlık özgürlükleri bakımından ele alındığında AIDS’lilerin haklarını desteklemektedir, fakat mesele kamu sağlığı ele alınacak biçimde çerçevelendiğinde ise zorunlu testi desteklemektedirler.” (Sniderman ve ark.dan akt. Entman, 1993: 57).
Çerçeveleme bakımından dikkate mazhar olması gereken kamuoyu araştırmalarıyla ilgili bazı çalışmalarda da, kamuoyu araştırma metinlerinin, insanların çoğuna sorulara cevap verdiklerinde kullanacakları fikirleri birlikte verdiklerini ortaya koymuştur (Zaller ve Feldman, 1992: 584-585). Bu araştırmaların sonucuna göre konunun sıklıkla muhtemel bir karşı çerçevelemesi, metinde ya büyük oranda ya da tamamen bulunmamaktadır.