Çerçeveleme hakkındaki ampirik araştırmalar nicel bakımdan son derece üretkendir. Hallahan sadece çerçeveleme ve halkla ilişkiler alanında binden fazla araştırma saymıştır (Hallahan 1999: 209). Bu yüksek verimlilik çerçeveleme konseptinin yayılmasındaki başarının bir işareti olarak kabul edilebilir. Ne var ki bu durum aynı zamanda bir uygulama sorunudur ve araştırma alanını özetlemek isteyen araştırmacılar için sayısal bir zorluk oluşturmaktadır.
Çerçeveleme araştırmalarına yönelik olarak gerçekleştirilen istatistiksel sayısallaştırmalar ve ampirik sonuçlar Entman’ın (1993) bahsettiği parçalanmış paradigmanın hala mevcut olduğunu göstermektedir. Entman’ın tespitine göre “çerçeveleme” fikri, iletişim araştırmaları alanındaki parçalanmışlığa tam uyan bir örnektir (Entman, 1993: 51). Sosyal bilimler ve insan bilimleri alanının her yerinde rastlanmasına rağmen, hiçbir yerde çerçevelerin bir metin içine nasıl yerleştiklerini ve nasıl kendilerini görünür hale getirdiklerini veya çerçevelerin düşünmeyi nasıl etkilediklerini tam ve doğru bir biçimde gösteren çerçeveleme teorisinin bir genel tanımı bulunmamaktadır. Bu fikrin çözümlenmesi iletişim bilimine benzersiz bir katkıda bulunacaktır: bir anahtar kavramın birbirinden tamamen farklı kullanımlarından (psikoloji, sosyoloji, dilbilim, siyasal iletişim vs.) bir sentez yaparak her birinin nasıl iletişime dair olduğunu göstermek ve onlardan tutarlı ve uyumlu bir teori kurmak. İletişim alanında Entman’dan sonra Çerçeveleme Teori’si Scheufele’nin çalışmalarıyla olgunlaşmaya başlamıştır.
2. bölümde ayrıntılarıyla işlenen Scheufele’nin geliştirdiği çerçeveleme tipolojisi bir yandan çerçeveleri medya veya izleyici çerçeveleri olarak diğer yandan da bağımsız veya bağımlı değişkenler olarak kavramsallaştırıp, medya etkileri alanındaki çerçeveleme araştırmalarının alt dallarını açık seçik tanımlamaktadır (bkz. Bölüm 2, Tablo 2). Yapılan araştırmalarda ortaya çıkan bulguların çokluğu göz önünde tutulursa önerilen bu tipoloji önem kazanmaktadır. Tipolojiye dayanarak araştırmaları sınıflandırmak ve araştırmanın hangi bölümlere yerleştirilmesi gerektiğine karar vermek mümkündür.
Ampirik çerçeveleme araştırmaları, veri toplama, veri analizi, metodolojik tasarım (örn: laboratuar deneyleri, saha gözlemi) veya çerçevelerin tanımlanması bakımından geniş
bir metodolojik yaklaşımlar çeşitliliği göstermektedir. Bu çeşitliliği değerlendirebilmek için, seçilen araştırmaların analizine konu olacak aşağıdaki üç boyut tanımlanabilir:
İlk boyut olan veri toplama yönteminde araştırma türleri ikiye ayrılabilir: Bir yandan metindeki çerçevelere yönelik içerik analizi kullanan bazı projeler, diğer yandan insanların zihninde olup da anket teknikleriyle veya nitel mülakatlarla incelenen bireysel çerçeveler üzerine odaklanan araştırmalar.
İkinci bir çözümleme boyutu, araştırmacıların ampirik veriler içinde yer alan çerçeveleri tespit etmede kullandıkları işlemlerdir. Çerçeve tespiti için üç metodolojik seçenek bulunmaktadır.
Tümdengelimci çerçeve tespit yaklaşımında, çerçeveler ya ampirik kategorilere yönelik teorik akıl yürütme ile yukarıdan aşağıya süreçle tespit edilirler veya belli medya çerçevelerine yönelik genel kültürel kalıplardan tespit edilirler. Nicel bir metodoloji kullanan araştırmalarda tümdengelimci yaklaşım yaygındır. Ana avantajı saydamlığı ve geniş veri gruplarına uygulanabilmesidir. Bununla birlikte en büyük zayıflığı ampirik malzemeye uzak olması nedeniyle, ampirik veri içinde mevcut olduğu halde tümdengelim sürecinde araştırmacılar tarafından göz önünde bulundurulmadığından görülmeyen yeni çerçevelerin tespitinin engellenmesidir.
Tümdengelimci yaklaşımın karşısında ise nitel tümevarım yoluyla çerçeve tespitidir. Burada, mevcut ampirik veriden, veri analizi için nitel teknikler kullanarak tabandan yukarıya bir süreçle daha genel yapılara gelinerek çerçeveler tespit edilir. Buradaki ana avantaj, tümdengelimci bir çerçeve tespitinde araştırmacıların aklına gelmeyen yeni çerçevelerin tespit edilebilme potansiyelidir. Ne var ki nitel analiz yalnız küçük veri gruplarına uygulanabilir ve metodolojik saydamlık genelde sınırlıdır.
Çerçeve tespitinde üçüncü bir yaklaşımda çerçevelerin istatistiksel tümevarım teknikleri yoluyla tespitine yönelik nicel tümevarım olarak adlandırılabilecek yaklaşımdır. Bu veri analizi teknikleri belli bir nicel veri grubuna, muhtemel çerçeve unsurlarını tanımlayan (örn. sorun tanımlamaları, neden olma atıfları, değerlendirme, politika önerileri) bir dizi girdi değişkenleri aracılığıyla uygulanır. İstatistiksel işlemler, bu çerçeve tanımlama unsurlarının tipik, sık kombinasyonlarını ararlar ve teoride muhtemel olan büyük kombinasyonları, sınırlı sayıdaki ampirik olarak gözlemlenebilir kombinasyonlara, yani belli çerçevelere indirir.
Veri toplamı yöntemleri ve çerçeve tespit yöntemleri bakımından çerçeveleme araştırmaları dağılımı Tablo 3’te gösterilmektedir. Tablo 3 deki bulgular, veri toplamada
yöntem olarak içerik analizini kullanan çerçeveleme araştırmalarının, saha araştırması ve mülakat teknikleri kullanan çerçeveleme araştırmalarından çok daha fazla olduğunu göstermektedir. Bunun bir nedeni medya verisinin toplanıp çözümlenmesindeki görece kolaylık olabilir (Dahinden, 2005: 5).
Veri toplama yöntemi Çerçeve tespit yöntemi
İçerik analizi Saha araştırma,
nitel mülakatlar
Tümevarım- nitel
11 Çalışma (Gamson, Modigliani 1989; Entman1991; Gerhards ve ark 1998; Hanson 1995; Akhavan-Majid ve
Ramaprasad 1998; Couldry 1999; Wessler 1999; Callaghan, Schnell 2001; Kruse 2001; Van Gorp 2001; Scheufele 2003)
3 Çalışma (Graber 1984; Renn 1989; Just ve ark. 1996)
14
Tümevarım- nicel
3 Çalışma (Schöberl 1995; Semetko ve Valkenburg 2000; Kohring ve Matthes 2002)
1 Çalışma (Hornig
1992) 4
Tümdengelim-nicel
14 çalışma (Brosius ve Eps 1993; Iyengar 1991; Durant ve ark. 1998; Callaghan ve Schnell 2001; Miller ve ark. 2001; Esser ve D’Angelo 2003; d’Haenens ve Verelst, 2002; d’Haenens, 2005; d’Haenens, Lange, 2001; Kline ve ark, 2006; Kim, 2004; Li, 2006; Gan ve ark. 2005; Nikolaev 2005) 5 Çalışma (Tversky ve Kahneman 1991; Iyengar 1991; McLeod ve Detenber 1999; Price ve ark. 1997; Valkenburg ve ark, 1999) 19 Araştırmaların toplam sayısı 28 9 37
Tablo 3: Çerçeveleme araştırmalarında kullanılan farklı veri toplama, çerçeve tespit yöntemleri (Dahinden 2005’ten uyarlanmıştır).
Çerçeve tespiti bakımından Tablo 3 ilginç sonuçlar vermektedir. Nicel yaklaşımın hâkimiyetine rağmen, çerçeve tespitinde tümdengelimci nicel teknikleri kullanan araştırmalar ile tümevarımla nitel teknikler kullanan araştırmalara arasında denge bulunmaktadır. Buna ek
olarak çerçeve tespitinde üçüncü yaklaşım olan nicel tümevarımı kullanan sadece birkaç çalışma bulunmaktadır.
3. ÇERÇEVELEME ETKİLERİNİN ÖLÇÜLMESİNDE METODOLOJİK