TAM PROTEZLERDE TAM PROTEZLERDE
KULLANILAN KULLANILAN
ADEZİVLER ADEZİVLER
Prof.Dr.A.Cavidan AKÖREN Prof.Dr.A.Cavidan AKÖREN
Protez adezivlerinin, toz,, krem ve yastık şeklinde olmak üzere üç tipi bulunmaktadır. Son yıllarda likit şeklinde olanları da çıkmıştır.
Ancak daha çok krem ve toz şeklinde olanlar kullanılmaktadır.
Endikasyonlar
Kapanış ve dişli prova seanslarında kaide Kapanış ve dişli prova seanslarında
plaklarının tutuculuğunu artırmak amacıyla, artırmak amacıyla,
Tükürük disfonksiyonu olan hastalarda,olan hastalarda,
Nörolojik rahatsızlıkları olan hastalarda,olan hastalarda,
Çene yüz protezlerinin tutuculuğu amacıyla,tutuculuğu amacıyla,
Müzisyenlerde, spikerlerde,Müzisyenlerde, spikerlerde,
İyi yapılmış bir protezin hastanın retansiyon ve İyi yapılmış bir protezin hastanın retansiyon ve stabilite beklentilerini karşılamadığı,
stabilite beklentilerini karşılamadığı, daha fazla güvenlik duygusu hissetmek isteyenlerde,hissetmek isteyenlerde,
Aşırı rezorbe kretlerde ve çok yaşlı hastalarda Aşırı rezorbe kretlerde ve çok yaşlı hastalarda tutuculuğa katkı açısından veya belirli süre tutuculuğa katkı açısından veya belirli süre nöromüsküler kontrol sağlayıncaya kadar, nöromüsküler kontrol sağlayıncaya kadar, proteze alışma süresince..
Adezivlerin kontrendikasyonları
Hastanın protezleri uyumsuz Hastanın protezleri ise,ise,
Çok uzun yıllardır kullanılan ve hekimÇok uzun yıllardır kullanılan ve kontrolü altında olmayan bir protezi varsa,
varsa,
Ağızda açık yara bulunmakta ise,Ağızda açık bulunmakta ise,
Yetersiz ağız ve protez hijyeniYetersiz ağız ve protez söz konusu söz konusu ise,ise,
Adezivin içeriğindeki herhangi bir maddeye Adezivin içeriğindeki herhangi bir maddeye alerjisi olanlarda adezivlerin uygulanması olanlarda adezivlerin uygulanması kontrendikedir.
kontrendikedir.
Adezivlerin mekanizması ve bileşenleri
Protez adezivlerinin tutuculuğa etkisi iki şekildeProtez adezivlerinin tutuculuğa etkisi iki şekilde
olmaktadır:olmaktadır:
1. Protezin oturduğu dokular ve protez kaidesi 1. Protezin oturduğu dokular ve protez kaidesi
arasındaki tükürüğün arasındaki tükürüğün viskozitesini, adeziv
ve ve koheziv özelliklerini arttırarak, özelliklerini arttırarak,
2.2. Protez kaidesi ve oturduğu alan arasındaki Protez kaidesi ve oturduğu alan arasındaki
boşlukları ortadan kaldırarak. ortadan kaldırarak.
Günümüzde en çok tercih edilen, sentetik materyallerGünümüzde en çok tercih edilen, dir. dir.
En popüler ve başarılı ürünler kısa süre etkili tuz En popüler ve başarılı ürünler kısa süre etkili tuz
karışımları(Carboxymetylscellulose veya CMC) ve uzun süre karışımları(Carboxymetylscellulose veya CMC) ve uzun süre etkili
etkili polivinil metil eter maleat veya gantrez veya gibi gibi polimerlerdir. dir.
Suyun varlığında, CMC hidrate olur ve protez ve mukoza Suyun varlığında, CMC hidrate olur ve protez ve mukoza epitelinin her ikisi ile hızlı bir şekilde
epitelinin her ikisi ile hızlı bir şekilde iyonik bağ kurar.
CMC kendi de hacım olarak artar ve aradaki boşlukları CMC kendi de hacım olarak artar ve aradaki boşlukları doldurur.
doldurur.
Uzun süre etkili gantrez tuzları da aynı Uzun süre etkili gantrez tuzları da aynı zamanda
zamanda moleküler çapraz bağlanma gösterir ve koheziv etkide bir artış olur. ve etkide bir artış olur.
Sonuçta bütün polimerler tamamen Sonuçta bütün polimerler tamamen
eriyebilen hale gelir ve tükürükle yıkanabilir.
eriyebilen hale gelir ve tükürükle yıkanabilir.
Bu çözülme
Bu çözülme sıcak bir
sıvının varlığında hızlanırvarlığında hızlanır..
Adezivin içeriğindeki diğer maddeler
Kremlerin içine yerleştirmeyi kolaylaştırmak için Kremlerin içine yerleştirmeyi kolaylaştırmak için vazelin, mineral yağlar ve polietilen oksit ve
eklenir.
eklenir.
Kümeleşmeyi en aza indirmek için tozların içinde Kümeleşmeyi en aza indirmek için tozların içinde silikon dioksit ve kalsiyum stereat ve kullanılır.kullanılır.
Lezzet katmak için mentolLezzet katmak için ve ve nane yağı, ,
Renk katmak için kırmızı Renk katmak için boya, boya,
Koruyucu maddeler olarak da sodyum boratKoruyucu maddeler olarak da ve ve metil paraben veya poliparabenveya kullanılır. kullanılır.
Son yıllarda antifungal ve antibakteriyel ajanlar Son yıllarda antifungal ve antibakteriyel ajanlar da eklenmektedir
da eklenmektedir
Dezavantajlar
1.1. İyi bakmadıkları taktirde dokularda İyi bakmadıkları taktirde dokularda enflamasyona, , mikrobiyal kontaminasyona rastlanmaktadır. Bazı rastlanmaktadır. Bazı araştırmalarda
araştırmalarda sitotoksik etkiler olduğu rapor edilmiştir.olduğu rapor edilmiştir.
2.2. Toz adeziv kullanan hastalarda, tozun taneli ve kumlu Toz adeziv kullanan hastalarda, tozun yapısına tepki olmuştur.
yapısına tepki olmuştur.
3.3. Uyumsuz protezlerde periferden kaçan materyal hasta Uyumsuz protezlerde periferden kaçan materyal hasta ağzında
ağzında kötü bir tat yaratmıştır. yaratmıştır.
4.4. Adezivin protezden ve dokulardan uzaklaştırılmasında Adezivin protezden ve dokulardan zorluklarla karşılaşılmıştır. karşılaşılmıştır.
5.5. Adezivin fiyatı Adezivin da hastalar açısından olumsuzluklar da hastalar açısından olumsuzluklar arasında yer almıştır.
arasında yer almıştır.
6.6. Adezivlerin kret rezorpsiyonunu artırdığı Adezivlerin yönündeki yönündeki iddialar halen tartışmalıdır ve adeziv ve rezorpsiyon
iddialar halen tartışmalıdır ve adeziv ve rezorpsiyon arasında bir korelasyon olduğu kanıtlanamamıştır
arasında bir korelasyon olduğu kanıtlanamamıştır. .
Adezivler konusunda hasta eğitimi:
Kullanımı, kötü kullanımı, avantaj, dezavantajları ve Kullanımı, kötü kullanımı, avantaj, dezavantajları ve mümkün olan seçenekler konusunda hastalar
mümkün olan seçenekler konusunda hastalar eğitilmelidir.
eğitilmelidir.
Krem, toz ya da likit arasındaki seçim büyük Krem, toz ya da likit arasındaki seçim büyük oranda
oranda subjektiftir..
Toz şeklindekilerin tutuculuğu krem şeklindekilere Toz şeklindekilerin tutuculuğu krem şeklindekilere oranla daha azdır, tozlar küçük miktarlarda
oranla daha azdır, tozlar küçük miktarlarda
uygulanabilir, temizleme daha kolaydır ve hasta uygulanabilir, temizleme daha kolaydır ve hasta tarafından kirli olarak algılanmaz.
tarafından kirli olarak algılanmaz.
Adezivden en büyük avantajı sağlamak onun Adezivden en büyük avantajı sağlamak onun
düzgün kullanımına bağlıdır. Toz ve krem için etkili düzgün kullanımına bağlıdır. Toz ve krem için etkili olabilecek
olabilecek en az materyal kullanılmalıdır. Bu da materyal kullanılmalıdır. Bu da yaklaşık her protez için
yaklaşık her protez için 0.5-1.5gr kadar olmalıdır kadar olmalıdır. .
Kremin uygulanması:
Kremin uygulanmasında iki yaklaşım Kremin uygulanmasında iki yaklaşım vardır. Öncelikle protez
vardır. Öncelikle protez kuru olmalıdır.
olmalıdır.
Kesici ve molarlar bölgesine ince Kesici ve molarlar bölgesine ince boncuk şeklinde ve maksillada boncuk şeklinde ve maksillada
damağın orta kısmına yerleştirilmesi damağın orta kısmına yerleştirilmesi
önerilir.
önerilir. 5mm aralıklarla azar azar aralıklarla azar azar kremin uygulanması da düzgün bir kremin uygulanması da düzgün bir
dağılım sağlayacaktır.
dağılım sağlayacaktır.
Tükürük azlığı varsa protez Tükürük azlığı varsa protez takılmadan önce doku su ile takılmadan önce doku su ile
nemlendirilmelidir.
nemlendirilmelidir.
Sonuç olarak hastalar protez Sonuç olarak hastalar
adezivlerinin sınırlılıkları hakkında hakkında eğitilmelidir.
eğitilmelidir.
Protezde duyulan rahatsızlık araya Protezde duyulan rahatsızlık araya başka bir madde konularak
başka bir madde konularak çözülemeyecektir.
çözülemeyecektir.
Adezivlerin endike olduklarında Adezivlerin kullanıldıkları ve sonra terk
edildikleri durumda çok yararlı olduğu durumda çok yararlı olduğu gerçektir.
gerçektir.
Teşekkürler
Kaynak: 1. Çalıkkocaoğlu S. Dişsiz Hastaların Protetik Tedavisi, 2013
2. Zarb Bolender. Prothodontic Treatment for Edentulous Patients, 2004
