PROBLEM ÇÖZME
GİRİŞ
“ Öğrenme başkalarının ortaya çıkardığı bilgileri öğrencilere aktarıp, sunmakla değil; öğrenenleri öğrenme sürecinin aktif katılımcıları haline getirerek, kendi bilgilerini oluşturma süreci sonunda gerçekleşir” (Doğanay, 2016).
“Bir kimsenin istenilen bir amaca varmak maksadıyla topladığı mevcut güçlerinin
karşısına dikilen engele problem denir. Bir kimse ne zaman belli bir amaç veya
anlayışa erişmek için çaba harcarken bazı engellerle karşılaşıyor ise onun için bir
problem var demektir” (Aksoy, 2003).
GİRİŞ
“Problem çözmeye dayalı öğrenme, yapısalcı öğrenme ortamlarının en önemli uygulamalarından birini oluşturur. Çünkü, öğrenme etkinliklerinin planlanması, öğrencilerin belli bir problem durumuna aktif katılımlarını gerektirir” (Çiftçi, 2006)
“Dolayısıyla, problem çözmeye dayalı öğrenme, eğitim programı, öğretim ve
değerlendirme için güçlü bir öğretim stratejisidir” (akt. Çiftçi, 2006)
PROBLEM ÇÖZME SÜRECİ
“Problem çözme süreci, öğrencilerin öğrenecekleri konuları bir problem haline getirerek, araştırma-inceleme stratejisi yoluyla, bilimsel düşünmenin basamaklarını takip ederek probleme çözüm arama sürecidir” (Doğanay, 2016).
“Sunal ve Haas problem çözmeyi bir güçlüğü çözüme kavuşturmak için başvurulan bir düşünme stratejisi olarak tanımlamaktadır” (akt. Doğanay, 2016).
“Bir başka deyişle problem çözmeyi, bilimsel yöntemin temel basamaklarının
öğrenme-öğretme sürecine uyarlanmış hali olarak görmek mümkündür” (Doğanay,
2016).
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİNİN TEMEL BASAMAKLARI
1.
Problemin Hissedilmesi, Tanımlanması ve Sınırlandırılması
“Problem araştırma sürecinin başlangıcıdır. Bu nedenle araştırma süreci bir problemle başlar” (Doğanay, 2016).
“Krulik ve Rutnik problemi, bireyin ya da bir grubun karşılaştığı, bir çözüm bekleyen, fakat çözüme giden yolun hemen belli olmadığı bir durum olarak tanımlamaktadır” (akt. Doğanay, 2016).
“Problemin doğa ya da toplumda var olması çözümü için yeterli değildir. Onun bir problem olarak algılanması gerekir. Ancak bir problem farklı kişileri farklı şekilde etkileyebilir ve bu nedenle de farklı bir problem olarak algılanabilir”
(Doğanay, 2016).
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİNİN TEMEL BASAMAKLARI
“Bu nedenle hissedilen problemin tanımlanması ve sınırlandırılması gerekir”
(Doğanay, 2016).
“Schunke problemin belirlenmesi aşamasında şu dört etkinliğin yapılması gerektiğini belirtmektedir” (akt. Doğanay, 2016).
1.
Araştırılacak problemin ya da verilecek kararın spesifik olarak betimlenmesi
2.
Problemle ilgili cevap aranan soru ya da sorular oluşturma
3.
Problemi somutlaştırmak için bilgi toplama
4.
Problemi tanımlama
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİNİN TEMEL BASAMAKLARI
“Problem belirlenip, öğrencilere hissettirildikten ve tanımlanıp,
sınırlandırıldıktan sonra yapılması gereken, probleme geçici çözüm yolları önermektir. Bu sürece bilimsel yöntemde hipotez (denence) denilmektedir”
(Doğanay, 2016).
2.
Probleme Olası Çözüm Yolları (Hipotezler) Önerilmesi
“Hipotez (denence) araştırılmak ve test edilmek için seçilen iki ya da daha fazla değişkenin arasındaki ilişkiyi ifade eder” (akt. Doğanay, 2016).
“Sunal ve Haas hiotezler konusunda bir noktaya dikkati çekmektedirler. O nokta, hipotezlerin çok genel olduğu ve tüm örnekleri kapsadığıdır” (akt.
Doğanay, 2016).
“Hipotezler olası tüm örneklerin incelenmesi sonucunda kanıtlanabilir”
(Doğanay, 2016).
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİNİN TEMEL BASAMAKLARI
“Bu aşamada öğrenciler kendi kendilerine şu soruları sorabilirler” (akt. Doğanay, 2016).
Bu konuda ne biliyorum?
Bu konuda ne bildiğimi sanıyorum?
Bu konuda ne bilmiyorum?
Bu konuda ne bilmek istiyorum?
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİNİN TEMEL BASAMAKLARI
“Bu tür soruları yanıtladıktan sonra, öğrenciler probleme geçici çözüm önerileri oluşturabilirler. Problem çözme sürecine kılavuzluk etmesi açısından bazen hipotez yerine rehber sorularda oluşturulabilir” (Doğanay, 2016).
3.
Olası Çözüm Yollarına (Hipotezlere) İlişkin Bilgi Toplanması
“Oluşturulan hipotez ya da sorular hakkında bilgi (veri) toplama problem çözme sürecinin en önemli aşamalarından birisidir” (Doğanay, 2016).
Bu sürecin önemli bir özelliği, araştırmanın geleneksel sınıf ortamının dışına
çıkması ve çeşitli kaynaklardan bilgilerin toplanmasıdır” (Doğanay, 2016).
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİNİN TEMEL BASAMAKLARI
4.
Bilgilerin Analiz Edilmesi
“Bu aşamadaki temel görev, daha önceki aşamada ifade edilen hipotez ya da sorulara yanıt oluşturmak için toplanan bilgilerin birleştirilip, organize edilerek analiz edilmesi ve anlamlandırılmasıdır” (Doğanay, 2016).
5.
Sonucun Formüle edilmesi
“Problem çözmenin bu son aşamasında analiz edilen ve anlamlandırılan
bilgilerden bir sonuca varılmaya çalışılır. Bu sonuç, hipotez ya da soru olarak
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİNİN TEMEL BASAMAKLARI
“Sonuç olarak belirtmek gerekirse, problem çözme sürecinin öğrenme süreciyle birleştirilmesi, öğrenmeye öğrenen odaklı, süreç temelli bir yaklaşım getirmektedir.
Amacın ulaşılan sonuçtan ziyade, bir sorunu çözme, gerçeği arama süreci olarak
algılanması daha uygun olacaktır” (Doğanay, 2016).
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİNİN AMACI
Problem çözme yönteminin öğretilmesindeki asıl amaç, öğrencilerin okul yaşamı dışında başka problemlerle yüzyüze geldiklerinde bunlarla baş edebilme
becerisini kazandırmaktır. Bu tekniklerin öğretilmesiyle (akt. Aksoy, 2006);
1.
Bilimsel düşünme becerisi kazanma,
2.
Sorumluluk duygusu kazanma,
3.
İşbirliği ile çalışabilme becerisi kazanma,
4.
İletişim becerisi kazanma,
5.
Zamanı yönetme becerisi kazanma,
6.
Dikkati geliştirme,
7.
Gerçek dünya ile okul yaşamını karşılaştırma,
8.
Veri toplama becerisi kazanma,
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİNİN AMACI
11.
Bilgileri görselleştirebilme,
12.
Rapor hazırlama becerisi kazanma,
13.
Topluluk önünde sunu yapabilme becerisi kazanma,
14.
Değerlendirme yapabilme becerisi kazanma hedeflerine ulaşılabilir.
KAYNAKÇA
Aksoy, B.(2006). Problem Çözme Yönteminin Çevre Eğitiminde Uygulanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl: 2003(2), Sayı:14,
http://dergipark.ulakbim.gov.tr/pauefd/article/viewFile/5000056303/5000053511
Çiftçi, S.(2006). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Proje Tabanlı Öğrenmenin Öğrencilerin Akademik Risk Alma Düzeylerine, Problem Çözme Becerilerine, Erişilerine Kalıcılığa ve Tutumlarına Etkisi (Doktora Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Programları ve Öğretimi Bilim Dalı,
http://acikerisim.selcuk.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/7992/189321.pdf?
sequence=1&isAllowed=y
