Çocukluk Çağı Kanserleri
Giriş
• Çocukluk çağında görülen kanserlerin yaşa göre sıklığı değişmektedir.
• <15 yaş: Lösemiler, SSS tümörleri, Nöroblastom, Wilm Tm, Rabdomyosarkom, Hodgkin Lenfoma dah sık görülürken
• 15-19 yaş: HL, SSS tmleri, Germ hücreli tmler, NHL, Tiroid kanseri, Lösemiler yer almaktadır
Wilms TM
• Sıklıkla 5 yaş civarında görülen böbrek kaynaklı embriyonel bir tümörüdür.
• Bazı konjenital anomalilerle birlikte olabilir: WAGR Sendromu (wilms tm, aniridi, genitoüriner malformasyon,mental retardasyon) 11. kromozom kısa kolunda
delesyon
• Tek veya 2 böbrekte de olabilir
• Batında ele gelen ve semptom veren şişlik kitle ile genelde başvurulur.
• Evrelemesi cerrahi rezeksiyonla mümkünse total olarak çıkarıldıktan sonra yapılır.
Histopatolojik özellikleri önemlidir.
• Operasyon esnasında tm kapsülünün çıkarılması veya lenf nod metastaz varlığı önemlidir.
• Operasyon sonrası evreye göre KT ve RT uygulanır.
Wilms TM
• Tanıda Evre I-II ve favorabl (olumlu) histolojik özelliklere sahipse RT uygulanmaz. Ancak evre III ve üzeri ve kötü histolojik özelliklerde RT uygulanır.
• RT Flank RT si olarak 10,8 Gy ( evresine ve özelliklerine göre + 9Gy boost) şeklinde veya tm rüptürü veya batına yayılma varsa tüm batın RT şeklinde uygulanır.
• Primer hastalık bölgesi dışında akciğer , beyin , kc , kemik metastazı durumlarında da bu bölgelere yönelik RT uygulanabilir. Akciğer
metastazı durumunda total akciğer ışınlaması yapılmaktadır
Nöroblastom
• Lösemi ve SSS tmlerinden sonra 3. sıklıkta görülür.
• Genellikle 2 yaş civarında görülür
• Sempatik sinir ganglionlarının olduğu her yerden kaynaklanabilir.
• En sık surrenal bez ve batındaki paraspinal gangliyonlardan köken alır
• Hematojen veya lenfatik metastaz yapabilir.
• Kemik kemik iliği lenf nodları kc cilt sıklıkla metastaz yaptığı bölglerdir.
• Serumda NSE yüksekliği ve idrarda katekolaminlerin artışı ile karakterizedir
Nöroblastom
• Evrelemede MİBG sintigrafisi, batın toraks BT ve tutulum varsa Boyun BT, uygulanır. Kemik iliği bx sıklıkla gerekir.
• Histopatolojik alt tipler:Ganglionörom, ganglionöroblastom, ve nöroblastom olarak 3 tipe ayrılır.
• Nöroblastom uluslarası evrelendirme sistemine göre rezeksiyon durumu lenf nod metastazı varlığı ve uzak met varlığına göre evrelendirilir.
• Tedavi: Kitlenin tam rezeksiyonudur ancak mümkün değilse evresine göre de preop KT ve RT de uygulanabilinir.
• RT genellikle >12 yaş üzerinde 21-25 Gy şeklinde uygulanır.
Rabdomyosarkom
• Yumuşak doku kaynaklı undifferansiye bir tümördür vücutta herhangibir bölgeden kaynaklanabilir.
• Tm yerleşim yerine göre favorabl ve unfavorabl olarak 2 ye ayrılır. ÖR:
Paratestiküler, orbita, parameningeal dışı başboyun yerleşimli RMS iyi prognozludur
• Dokudan alınan bx ile tanı konur. Evreleme için BT , MRG ve Kemik sintigrafisi kullanılır.
• Histopatolojik alt tiplerde: embriyonel ( iyi prognoz), alveolar (kötü prognoz), pleomorfik (kötü prognoz), mikst tip (kötü prognoz)
Rabdomyosarkom
• Evreleme tm ün tam çıkarılmasına göre değişir. İntergroup Study
Group çalışmlarına göre risk gruplarına ayrılır ve tedavide yönlendirici olur.
• Düşük Risk: lokalize grup I embriyonel histoloji,favorabl yerleşim bölgesinde grup I-II
• Orta Risk: Grup III hastalık yerleşimi unfavorabl, veya herhangibir bölgede non metastatik alveolar RMS
• Yüksek Risk: Metastatik RMS
Rabdomyosarkom
• Risk grubuna göre düşük riskte RT önerilmeyebilir .
• RT zamanlaması genellikle KT nin 9-12. haftası şeklindedir ancak parameningeal ve SSS e uzanan bir RMS ise 0. haftada RT uygulanır.
• RT Grup I alveolar/indifferansiye histolojide ve Grup II de 41,4 Gy, gros rezidü olan Grup III te ise 50,4 Gy dir
Çocukluk Çağı SSS Tümörleri
• Yarıdan fazlası supratentoryal yerleşimlidir
• Sıklıkla Bulantı kusma dengesizlik nöbet başağrısı veya nörolojik fonksiyon kayıpları ile başvururlar
• Tanıda Kranial BT-MRG ve spinal metastaz riski olan hastalarda mutlaka tüm spinal MRG ile değerlendirilir.
• Çoğunlukla esas tedavisi total olarak çıkarılması ve histopatolojik olarak tanının da sağlanması ile olur.
Çocukluk Çağı SSS Tümörleri ve sıklığı
• Supratentoryal: (%50-55)
• Düşük Dereceli Astrositom
• Yüksek Dereceli Astrositom ve GBM
• Kraniofarenjiyom
• Embriyonel Tmler
• Pineal Bölge Tmleri
• Epandimom
• Oligodendrogliyom
• Diğer
• İnfratentoryal: (%45-50)
• Medulloblastom
• Astrositom
• Beyinsapı gliomları
• ATRT
Medulloblastom
• En sık karşılaşılan beyin tm üdür.
• BOS yayılım oranı yüksektir bu nedenle tanı anında BOS
değerlendirlmesi ve Beyin MRG ek olarak tüm spinal mrg istenir.
• Esas tedavisi cerrahi olup tam çıkarılması prognoz açısından önemlidir.
• Risk grubuna göre dozları değişmekle birlikte Tüm kraniospinal 23,4- 36 Gy RT ve sonrasında posterior fossaya ek doz ile 54 gy RT VE
kombine KT uygulanır.
• Diğer SSS tmlerinden :
• Ependimomda cerrahi sonrası adjuvan olarak 54-59.4 Gy;
• Germinomda Neoadjuvan KT+RT veya primer olarak RT (TÜM
VENTRİKÜLER RT+ BOOST)) şeklinde 21-24 Gy sonrası 45 GY olarak uygulanır
• Beyin sapı gliomda primer olarak 54 Gy ( RADYOLOJİK TANI+)
• Düşük dereceli gliomda cerrahi sonrası 50-54 Gy, yüksek dereceli gliomda 54-60 GY
• Kraniofarenjiomda cerrahi sonrası 54 Gy RT uygulanır.