Düşün, düşün…
Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni (Sayı 11/15, 13 Mart 2015)
Geçen hafta neler oldu?
*** AK Parti’den milletvekilliği adayı olmak için MİT Müsteşarlığı görevinden istifa eden Hakan Fidan, adaylığını geri çekti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın birçok kez istifasına karşı olduğunu söylediği Fidan yeniden MİT Müsteşarı olarak atandı. Muhalefet ise Fidan’ın görevine geri dönmesini hem yasal düzenlemeye hem de siyasi etiğe aykırı buluyor.
*** Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan Newroz’un çözüm sürecinde önemli bir kilometre taşı olacağını belirterek, “tüm çatışmayı, şiddeti, silahı demokrasi ateşinde yakacağız” dedi. Buna karşılık KCK Öcalan’ın çağrısında yer alan 10 maddeyle ilgili henüz devlet tarafından adım atılmadığını, Kandil’de düzenlenecek kongreye bizzat Öcalan katılmadan silahsızlanmayla ilgili bir karar almayacaklarını açıkladı. HDP ise Newroz alanında Öcalan’ın mesajının kendi görüntüsüyle yayınlanmasını öneriyor.
*** YÖK’te rektörlerin katıldığı toplantıda konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, paralel yapıyla mücadele ve başkanlık sistemi için üniversitelerden destek istedi. Diğer yandan
“kişiye özgü bir başkanlık rejiminin inşasına dayalı çalışmalara” karşı olduklarını açıklayan akademisyenler “Anayasa’ya ve demokratik süreçlere saygı” başlıklı bir deklarasyon yayımladı.
*** “Faiz indirimi” konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sert eleştirilerine hedef olan Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı son ekonomik gelişmelerle ilgili Erdoğan’a brifing verdi. Brifing sonrası ortak bir mesaj yayınlanmadı.
*** Ak Parti, siyasi partilerin "temelli" kapatılması hükmünün yürürlükten kaldırılmasını öngören Anayasa değişikliği teklifini TBMM Başkanlığı'na sundu. Muhalefet, bu önerinin tam bir yasaklama olmadığı görüşünde.
*** İç Güvenlik Yasa Tasarısının 5 maddesi daha Meclis’te kabul edildi. Hükümet, paketin henüz görüşülmeyen maddelerini komisyona çekme kararı aldı. Ancak yasa tasarısında emniyet güçlerine “sınırsız” yetki veren ve sıkıyönetim getireceği nedeniyle eleştirilen değişiklikler görüşmeleri tamamlanan maddeler içerisinde yer alıyor.
*** Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’a suikast girişimi iddiasıyla başlatılan ve Seferberlik Tetkik Kurulu Bölge Başkanlığı’nın Kozmik Odası’na girilmesine kadar varan soruşturma “takipsizlikle” sonuçlandı.
*** Türk Dil Kurumu’nun (TDK) internet sitesindeki sözlükte "müsait" kelimesinin anlamlarından birinin "Flört etmeye hazır olan, kolayca flört edebilen (kadın)" olarak tanımlanması tartışmalara neden oldu. Kadın örgütleri cinsiyetçi vurgunun kaldırılmasını istedi.
*** Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından birçok kez gündeme getirilen Gezi Parkı eylemleri sırasında Kabataş’ta başörtülü bir kadının eylemcilerinin taciz ve saldırısına uğradığı iddiasıyla ilgili polisin yaptığı incelemelerde olayın yaşandığına dair somut bir delile ulaşılamadı.
-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐
Türkiye cinsiyet geçişinde hak ihlalinden mahkum oldu
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), bir transseksüelin cinsiyet geçiş ameliyatı için yaptığı başvuruyu reddeden Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) özel hayata saygı hakkını düzenleyen 8. maddesini ihlal ettiğine karar verdi.
Ameliyat için Mersin’de açılan davada Asliye Hukuk Mahkemesi başvurucunun üreme yeteneği olduğu gerekçesiyle talebi reddetmiş, karar Yargıtay tarafından da onaylanmıştı.
AİHM, “yerel mahkemedeki sürecin, başvurucunun kendi cinsiyetini belirleme özgürlüğüne müdahale olduğunu” vurguladı, cinsiyet geçişinin resmi olarak tanınması konusundaki Avrupa Konseyi kararlarını hatırlatarak, Türkiye’yi 7 bin 500 Euro tazminat ödemeye mahkum etti.
AYM’ye “ifade özgürlüğü” ödülü
Columbia Üniversitesi, “Küresel İfade Özgürlüğü Ödülü”nü Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) verdi.
Üniversite, AYM’nin Şubat 2014 tarihinde yürürlüğe giren İnternet Yasası’ndaki mevzuat değişiklikleriyle getirilen kısıtlamaları iptal ettiğini ve ayrıca Twitter ve YouTube yasaklarını da kaldırdığını hatırlattı, uluslararası hukuk normlarını teşvik ederek ifade özgürlüğünü güçlendiren yargı kararları nedeniyle ödüle layık görüldüğünü açıkladı.
“Berkin hep 14 yaşında...”
Gezi Parkı eylemleri sırasında polis tarafından başından gaz kapsülü ile vurulan ve 269 günlük yaşam mücadelesinin ardından hayatını kaybeden Berkin Elvan'ın ölümünün üzerinden bir yıl geçti.
Elvan’ın ölüm yıldönümünde ülke genelinde anma etkinlikleri düzenlenirken, polis bir çok kentte yapılan gösterilere müdahale etti, çok sayıda kişi gözaltına alındı. Ankara, İzmir ve İstanbul’da Berkin’in ölümünü protesto eden lise öğrencileri polisler tarafından darp edildi, polisler sivillere doğrudan silah doğrulttu.
Gezi Parkı eylemlerinde devlet şiddeti sonucunda yaşamını yitiren 8'inci isim olan Elvan’ın ölümüyle ilgili soruşturmada ise bugüne kadar hiçbir ilerleme kaydedilemedi.
Ailenin avukatlarından Aycan Çiçek; "Devletin taraf olduğu dosyalarda sık sık karşımıza
Üniversite öğrencisi Erdoğan’a hakaretten cezaevinde
Kayseri’de Erciyes Üniversitesi öğrencisi Aykutalp Avşar, Gezi Parkı eylemleri sırasında yapılan bir gösteride Recep Tayyip Erdoğan’a “diktatör” dediği gerekçesiyle yargılandığı davada bir yıl iki ay hapis cezası aldı.
Kayseri 7. Asliye Ceza Mahkemesi’nin “devlet büyüklerine hakaret” suçlamasıyla verdiği hüküm nedeniyle polisler tarafından gözaltına alınan Avşar, Kayseri Merkez Kapalı Cezaevi’ne gönderildi.
Üniversite’den afişe “sansür”
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kulübü, “Sanat Tarihi Merceğinden Güzellik Tarihi” başlıklı bir panel için hazırlanan afişte, 16’ncı yüzyılın önemli sanatçılarından İtalyan ressam Tiziano Vecellio’nun “Amor Sacro e Amor Profano”
(Kutsal Aşk ve Beşeri Aşk) adlı resmi kullandı.
Söz konusu afişi “müstehcen” bulan Fakülte Genel Sekreteri Aliye Yücel, öğrencilerden kullanılan resmin değiştirilmesini istedi, aksi takdirde afişin sekreterlik tarafından onaylanmayacağı söyledi.
“Şuna sansür mansür bir şey yapın!” cevabını alan öğrenciler Yücel’e tepki göstererek etkinliği “Sansür tasarımı yapıyoruz” sloganıyla duyurdu.
AKP’yi eleştiren gazeteci Yavuz’a ceza!
Adana’da yaşayan gazeteci Osman Yavuz, “Çukurova Plus Haber” isimli internet sitesinde yayımlanan bir yazısı nedeniyle hakkında açılan davada 2 bin 240 lira adli para cezası ödemeye mahkum oldu.
AKP’li yetkililerin şikayeti üzerine Ceyhan 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davada mahkum olan Yavuz; yazısından dolayı Emniyet Siber Suçlar Şube Müdürlüğü ekiplerinin internet sitesine el koyduğunu ve yayını durdurduklarını hatırlatarak,
“Yazımda herhangi bir tehdit veya hakaret unsuru yoktu. Sadece eleştiri hakkımı kullandım” dedi.
Erdoğan'ı eleştiren işçi talimatla işten çıkartıldı
Kişisel Facebook adresinden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Ahmet Davutoğlu'nu eleştiren paylaşımlarda bulunan Çanakkale Halk Sağlığı Müdürlüğü çalışanı A.S., Valilik talimatıyla işten çıkarıldı.
Müdürlük, A.S.’nin çalıştığı taşeron firmaya gönderdiği “gizli” damgalı resmi yazıyla işçi hakkında “gerekli işlemin yapılmasını” talep ederken, firma avukat Mehmet Bülent Ötkün'den konu ile ilgili hukuki yardım istedi. Dosyayı inceleyen avukatın talebin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ifade özgürlüğünü düzenleyen hükümlerine ve AİHM'in emsal kararlarına aykırı olduğunu belirtmesi üzerine bu işlemi yerine getirmeyen firma, Valilik tarafından yenilenen ihaleyi kazanamadı. İhaleyi kazanan yeni firma ise A.S.’yi işten çıkardı.
İzmir’de basın açıklaması ve yürüyüş yasağı
İzmir Valiliği, “kamu güvenliği ve huzuru” gerekçesiyle kentte yapılacak basın açıklamalarına, yerlerine ve katılımcı sayısına kısıtlama getirdi.
Valiliğin resmi internet sitesinden yayınlanan karara göre, sınırlı sayıda kişinin katıldığı,
“makul sürede” tamamlanan eylemlerin basın açıklaması sayılacağını bildirilirken; siyasi parti, dernek, sendika ve kamu kurumları önünde açıklama yapılması, açıklama öncesinde yürüyüş düzenlenmesi yasaklandı. Kamuoyundan gelen tepkiler üzerine Valilik kararı geri çekmek zorunda kaldı.
Emniyet Baran Tursun Vakfı’nın kapatılmasını istedi
Emniyet Genel Müdürlüğü, İzmir’de yedi yıl önce 'dur' ihtarına uymadığı gerekçesiyle polisin tabancasından çıkan kurşunla yaşamını yitiren Baran Tursun adına kurulan ve
Türkiye genelinde polisin karıştığı olaylarda yakınlarını kaybeden aileler için çalışmalar yürüten Baransav Vakfı’nın kapatılması için Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne başvurdu.
Emniyet, vakfın raporlarıyla Emniyet teşkilatı ve çalışanlarının kamuoyu önünde hedef gösterildiğini ve “ahlaka, milli birliğe, milli menfaatlere uygun olmayan” yayınlarda bulunulduğunu savundu.
Emniyet Genel Müdürlüğü daha önce de vakfın internet sitesi hakkında aynı gerekçelerle suç duyurusunda bulunmuş ancak Karşıyaka Cumhuriyet Savcılığı şikayetle ilgili takipsizlik kararı vermişti.
Bakanlık, Vali Mutlu hakkında soruşturma izni vermedi
İçişleri Bakanlığı, 2013 yılındaki 1 Mayıs kutlamalarına polisin müdahalesi sırasında biber gazı fişeğiyle başından yaralanan Dilan Alp’i “yasadışı örgüt üyesi” olmakla suçlayan dönemin İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu hakkında soruşturma açılması talebini reddetti.
Avukatlar Gülizar Tuncer ve Umut Alkaç; Mutlu’nun Alp hakkında, “elinde molotof vardı”,
“yasadışı örgüt üyesidir”, “taş atıyordu”, “militandır”, “bizde kayıtları var”, “marjinal grup üyesidir” ve “tam bir radikal mensuptur” diyerek iftira ettiği, yargısız infazda bulunduğu ve masumiyet karinesini ihlal ettiği gerekçeleriyle suç duyurusunda bulunmuşlardı.
Bakanlık, Mutlu’nun konuşmasının çarpıtma, dezenformasyon veya iftira amacı taşımadığını, Emniyet tarafından verilen bilgilere göre durumu kamuoyu ile paylaştığını savundu.
Gazeteciler Cemiyeti’nden “ifade ve basın özgürlüğü” raporu
Merkezi Ankara'da bulunan Gazeteciler Cemiyeti, “Özgürlük için Basın” projesi kapsamında hazırladığı Şubat ayı ifade ve basın özgürlüğü ihlalleri raporunu yayımladı.
Ülkedeki hoşgörüsüzlük ortamının yoğunlaştığına ve kadına yönelik şiddetteki artışa dikkat çekilen raporda, yılın ilk iki ayında “kamu görevlilerine hakaret” suçundan 67 kişinin gözaltına alındığı, ağır hapis istemli davalar açıldığı kaydedildi. Cemiyet,
“Cumhurbaşkanı’na hakaret suçundan her ay gazeteci, üniversite öğrencisi, işadamı onlarca kişinin gözaltına alınması artık sıradanlaştı” dedi.
Raporun tam metnine erişim için;
http://tr.pressforfreedom.org/wp-‐
content/uploads/2015/03/%C3%96iB_%C5%9Eubat_2015_raporu.pdf
Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Konferansı başladı
Sivil Toplum Kuruluşları için Teknik Destek Projesi (TACSO) tarafından Kaos GL ve IHOP (İnsan Hakları Ortak Platformu) ile işbirliği içinde düzenlenen Avrupa Birliği (AB) Katılım Sürecinde Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Konferansı 12 Mart günü Ankara’da başladı.
Konferans ile ayrımcılıkla mücadele çerçevesinde uluslararası standartlar ve Türkiye’deki uygulamaların tartışılması, AB ülkelerindeki ayrımcılıkla mücadele politikalarının nasıl oluşturulduğu ve uygulandığıyla ilgili deneyimlerin paylaşılması hedefleniyor.
DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİNDE BU HAFTA
*** Düşünce Suçları Müzesi’nde bu hafta kadınlar 8 Mart yürüyüşü düzenliyor. Kadınlar eşitlik ve özgürlük talepleriyle kadına yönelik şiddete karşı “kadınlar her yerde” diyorlar.
Ayrıca müzenin avlusunda erkek şiddeti sonucu yaşamını yitiren kadınlar için hazırlanan dijital anıt da yerini aldı. 2015 yılında öldürülen kadınların sayısı 58’e ulaştı.
Ayrıntılar için;
http://dusuncesuclarimuzesi.net
DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI
• İstanbul’un Maltepe İlçesi’ne bağlı Gülsuyu Mahallesi’nde 30 Eylül 2013’te uyuşturucu çetesi tarafından düzenlenen silahlı saldırı sonucu yaşamını yitiren Hasan Ferit Gedik’in ölümüyle ilgili 22’si tutuklu 35 sanığın yargılanmasına 9 Mart 2015’te devam edildi. Anadolu 10. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki 16 Mart 2015’e ertelendi.
• İzmir 7. Asliye Hukuk Mahkemesi, Kurdî-‐Der (Kürt Dili Araştırma ve Geliştirme Derneği) İzmir Şubesi hakkında “Dernekler Yasası’na muhalefet ettiği” gerekçesiyle kapatma kararı verdi.
• İstanbul’da Gezi Parkı eylemleri sırasında kamuoyunda “kırmızılı kadın” olarak tanınan Ceyda Sungur’u hedef alarak biber gazı sıkan polis memuru Fatih Zengin hakkında açılan davaya 10 Mart 2015’te devam edildi. İstanbul 73. Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada sanık polis amirlerini, tanık olarak dinlenen amirleri ise sanığı suçladı. Mahkeme hakimi dava dosyasına sunulan bilirkişi raporuna dair sanık avukatının savunmasını hazırlaması için duruşmayı erteledi.
• İstanbul’da 8 Şubat 2015’te düzenlenen AKP il kongresinde Berkin Elvan’ın ölümünü protesto ederek pankart açtıkları için tutuklanan iki gencin yargılanmasına 9 Mart 2015’te başlandı. Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde davada mahkeme heyeti “yasadışı örgütü propagandası yaptıkları” iddiasıyla
GELECEK HAFTANIN DURUŞMALARI
• Yalova'da bir kavga esnasında astım hastası olduğunu belirtmesine rağmen polisin biber gazı sıkması neticesinde hayatını kaybeden Çayan Birben davasının 4. duruşması Yalova Ağır Ceza Mahkemesi'nde 19 Mart 2015 tarihinde görülecek.
• Taksim'de 1 Mayıs 2014'te yapılan eyleme katıldıkları için gözaltına alınan ve haklarında "Mala zarar vermek", "Gösteri Yürüyüş Kanunu'na muhalefet etmek" ve "polise direnmek" iddiasıyla 1 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası istenen 24 kişi hakkında açılan davanın ikinci duruşması İstanbul 54. Asliye Ceza Mahkemesi'nde 19 Mart 2015 tarihinde görülecek.
İfade özgürlüğü ile ilgili olaylara ilişkin haberleri ( http://www.antenna-‐
tr.org/sites.aspx?SiteID=21&mod=cat&ID=705 ) takip edebilir ve haftalık bültene ulaşabilirsiniz.
