Düşün, düşün…
Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni (Sayı 24/15, 12 Haziran 2015)
Geçen hafta neler oldu?
*** 46 milyon seçmen 7 haziran tarihinde genel seçimler için sandık başına gitti. AKP sandıktan birinci parti olarak çıkmasına rağmen iktidar çoğunluğunu kaybetti. Böylelikle 13 yıldır devam eden tek parti iktidarı sona erdi. (Haberin devamı Bültende)
*** Seçim sonuçlarının ardından erken seçim ve koalisyon tartışmaları başlarken, Cumhurbaşkanı Erdoğan, ‘en yaşlı üye’ sıfatıyla TBMM'nin açılışını yapacak olan CHP eski Genel Başkanı ve Antalya Milletvekili Deniz Baykal’la sürpriz bir görüşme yaptı.
Baykal görüşmenin ardından; "Cumhurbaşkanının her türlü koalisyona açık bir durumda olduğunu, muhalefetin koalisyon oluşturmasına itirazı olmadığını gördüm" dedi.
*** Başbakan Davutoğlu seçim sonuçlarını ‘halkın başkanlık sistemine onay vermemesi’
olarak yorumladı, koalisyon tartışmalarıyla ilgili ise “Kim olursa kapımızı kapatmayız”
dedi. Yolsuzluk dosyaları ve Erdoğan’ın tarafsızlığını ihlal etmesinden rahatsız olan muhalefet ise AKP’nin olmadığı bir koalisyon seçeneği arayışında.
*** Seçimler için Türkiye’de gözlem ve incelemelerde bulunan AGİT Heyeti, raporunu yayınladı. Raporda seçim sistemine ait eleştiriler, seçim boyunca yaşanan saldırılar, basın özgürlüğüne ait endişeler ve Cumhurbaşkanının tarafsızlığını korumaması da yer aldı. Raporun tamamına erişim için; http://www.bianet.org/bianet/siyaset/165234-‐
agit-‐secim-‐gozlem-‐heyeti-‐sonuc-‐raporunu-‐yayinladi
*** Diyarbakır'da 5 Haziran tarihinde HDP'nin düzenlediği seçim mitingine bombalı saldırı düzenlenmiş, 4 kişi hayatını kaybetmişti. Seçimlerin ardından 9 Haziran tarihinde ise Hüda-‐Par’a yakınlığıyla bilinen Yeni İHYA-‐DER Başkanı Aytaç Baran uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti. (Haberin devamı Bültende)
*** Kadın Adayları Destekleme Derneği KADER, seçim sonuçlarının belli olmasının ardından yaptığı açıklamayla “TBMM’de 453 erkek 97 kadın vekil varsa Türkiye’de
“gerçek” demokrasi yoktur!” dedi.
*** Avrupa Parlamentosu, 2014 yılı Türkiye İlerleme Raporu'nu kabul etti. Raporda
‘Ermeni soykırımı’ ifadesinin yer almasına Türkiye tepki gösterdi. (Haberin devamı Bültende)
*** Dışişleri Bakanlığı, Brezilya parlamentosunun Ermeni Soykırımı’nı tanıyan yasa tasarısını kabul etmesini kınayarak, Türkiye’nin Brezilya Büyükelçisini Ankara'ya çağırdı.
*** Türkiye Yayıncılar Birliği’nin 1995 yılından beri geleneksel olarak düzenlediği Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülleri töreni 10 Haziran günü Pera Palas’da yapıldı.
Ödüllerin bu yılki sahipleri Erdal Akalın, Haluk Hepkon, Bahadır Baruter, İnci Tuğsavul Özgüden, Doğan Özgüden, Can Dündar ve Cumhuriyet Gazetesi ile ‘www.engelliweb.com’
İnternet sitesi oldu.
*** Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi Vakfı'nın yürüttüğü farklı inançlardan azınlıkların sosyal medya kullanımını inceleyen proje kapsamında yapılan anketin sonuçları açıklandı. 746 kişi ile yapılan ankete göre azınlıkların yüzde 15'i hakaret, yüzde 14'ü aşağılama, yüzde 8'i küfür, yüzde 6'sı tehdit aldığını söylüyor. Sadece yüzde 21'i sosyal medyada özgürce paylaşım yapabiliyor.
-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐
7 Haziran seçimleri sonuçlandı
25. Dönem Milletvekillerini belirlemek için yaklaşık 46 milyon seçmen 7 Haziran’da sandık başına gitti. Seçimle birlikte 13 yıldır devam eden tek parti iktidarı sona ererken, HDP ilk kez parti olarak girdiği seçimde barajı büyük rahatlıkla aştı.
Ülke çapında yaşanan bazı olumsuzluklara rağmen genel anlamda sakin bir ortamda geçen seçimlere katılım oranı %86.6 oldu. Yüksek Seçim Kurulu’nun açıkladığı geçici sonuçlara göre AKP %40.8 oy oranı ile 258 milletvekili kazanarak birinci parti oldu ancak iktidar çoğunluğunu kaybetti. %25 oy oranı alan CHP 132 milletvekiliyle, %16.3 oy oranı alan Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve %13.1 oy oranı alan Halkların Demokratik Partisi (HDP) 80’er milletvekiliyle Meclis’te temsil edilmeye hak kazandı.
Sonuçlara göre AKP’den 41, HDP’den 31, CHP’den 20, MHP’den 4 olmak üzere toplam 95 kadın vekil seçimi kazanırken, Mecliste bir Roman, üç Ermeni, iki Ezidi, bir Mıhallemi ve bir Süryani milletvekili de yer alacak. Ayrıca iki engelli milletvekili de Meclise girmeye hak kazandı.
Değişen siyaset tablosu
Ortaya çıkan sonuçlara göre, iki parti oyunu arttırdı. Emanet oy desteğiyle barajı aşarak siyaset tablosunu değiştiren HDP, kadın milletvekillerinin çokluğu (80 vekilin 40’ı), meclise taşıdığı Kürt, Türk, Ermeni, Süryani, Roman ve Ezidi kökenli milletvekilleriyle Türkiye’nin zenginliğinin göstergesi olurken, siyasal, sosyal ve sınıfsal temsiliyette adaleti de meclise getirdi.
Oyunu en çok arttıran ikinci parti MHP, AKP’den ayrılmaya başlayan seçmenlerin öncelikli adresi olduğunu gösterse de, daha ilk günden AKP’yle koalisyon ihtimaline kapalı olduğunu açıkladı.
Oyunu arttıramayan ana muhalefet partisi CHP ise oluşan koalisyon şartları sebebiyle iktidar umuduna ulaştı ama AKP’yle koalisyon olasılığına da kapıyı kapattı.
Tüm bunlara karşın, siyasetin, aslında bir uzlaşma yönetimi olarak koalisyona kapalı olamayacağı, olmaması gerektiği de çok açık. Ayrıca erken seçim olasılığı da var. Yemin töreni ve mazbataların tesliminin ardından, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, birinci parti olarak AKP’ye vereceği hükümeti kurma görevi, 45 gün içinde sonuçsuz kalabilir ve Erdoğan isterse erken ve yeniden seçimin kapısı da açılabilir.
Diyarbakır’da provokatif saldırılar, son bir haftada 9 ölü
Diyarbakır'da 5 Haziran tarihinde HDP'nin düzenlediği mitinge yapılan bombalı saldırıyla ilgili bir kişi “kasten öldürme ve terör örgütüne üye olma” suçlamalarıyla tutuklandı.
Seçime iki gün kala yapılan saldırı sebebiyle dört kişi hayatını yitirmiş, yüzlerce kişi yaralanmıştı. Diyarbakır Sulh Ceza Mahkemesi saldırı ile ilgili soruşturma için gizlilik kararı aldı.
9 Haziran tarihinde ise Hüda-‐Par’a yakınlığıyla bilinen İlim Hizmet Yardımlaşma ve Araştırma Derneği (Yeni İHYA-‐DER) Başkanı Aytaç Baran uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti.
Dernek başkanına yapılan saldırının ardından uzun namlulu silah taşıyan kar maskeli yaklaşık 15 kişi Özgür Yurttaş Derneği binası ile bir kahvehaneyi silahla taradı. Olayı takip etmek isteyen DHA muhabirleri Canan Altuntaş ve Serdar
Sunar ile İHA muhabiri Burak Emek’e saldırdı. Güneydoğu Gazeteciler Cemiyeti (GGC) ve Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) yaşananları kamuoyunu ile paylaşmak isteyen gazetecilerin saldırıya uğramasını kınadı.
Çıkan olaylarda 7'si ateşli silahla olmak üzere 11 kişi yaralandı, HDP Yenişehir İlçe Örgütü ve Özgür Yurttaş Derneği üyeleri Bayram Dağtan evinde, Emin Ensen, Bayram Özelçi ve Fesih Çınar da sokakta vurularak hayatlarını kaybetti.
Kentte gün boyu birçok işyeri ve ev silahlı saldırıya uğrarken, bazı evlerin kapısına çarpı işareti atılarak, birer mermi bırakıldı. Valilik olaylarla ilgili 17 kişinin gözaltına alındığını; 9 adet av tüfeği ve bu tüfeklere ait çok sayıda fişek, 4 adet Kalaşnikof marka uzun namlulu silah, 5 adet çeşitli çap ve markalarda tabanca ve bu tabancalara ait çok sayıda şarjör ve fişek, 1 adet Uzi marka otomatik silah ele geçirildiğini açıkladı.
HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş bir kaos ortamı yaratılmak istendiğini belirterek, "Bir çok Hizbullah militanı, şu anda Diyarbakır'da silahlandırılmış durumda" dedi. Başta HDP mitingine yapılan saldırı olmak üzere Diyarbakır olaylarıyla ilgili tüm gerçeğin ve sorumluların açığa çıkarılmasını talep etti. Yaşamını yitiren Yeni İhya-‐Der Başkanı Aytaç Baran’ın eşi Gülşen Baran da sağduyu çağrısı yaptı.
AP Türkiye raporunu kabul etti
Avrupa Parlamentosu (AP), Türkiye İlerleme Raporu’nu 94’e karşı 432 oyla kabul etti, 127 parlamenter çekimser kaldı.
Raporda, hükümet basın özgürlüğü ihlalleri yüzünden kınanırken, yargı bağımsızlığı, ifade hürriyeti, hukukun üstünlüğü ve yolsuzluk soruşturmalarına ilişkin çok sayıda eleştiri de yer aldı. HSYK Yasası, MİT Yasası ve ‘iç güvenlik paketi’nden, yaratması olası sonuçlar nedeniyle endişe duyulduğu belirtildi. Ayrıca 1915 olaylarını “soykırım” olarak tanımlayıp Türkiye’den de tanıma talep eden AP kararına atıf yapıldı.
Avrupa Birliği (AB) Bakanı ve Başmüzakereci Volkan Bozkır, onaylanan 2014 Türkiye raporunu kabul etmediklerini ve iade edeceklerini söyledi.
Köylülerden seçimlere boykot
Kütahya’nın Kuşu Köyü ile Adana’nın Çondu ve Şahmuratlı köylerinde seçmenler 7 Haziran seçimlerinde oy kullanmadı, sandıklar boş kaldı.
Belde iken köy statüsüne indirilmelerini protesto eden Kütahyalı köylüler daha önce de, 30 Mart yerel seçimleri ile 1 Haziran’daki muhtarlık ve 10 Ağustos’taki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de oy kullanmamışlardı.
Yollarının yapılmamasına tepki gösteren Adana’daki Çondu ve Şahmuratlı köylüleri de sandığa gitmeyerek, milletvekili seçimlerini boykot etti.
16 Kürt siyasetçiye 149 yıl hapis cezası
Van'da 2012 yılından bu yana süren ve dönemin Çelebibağı Belde Belediye Başkanı Veysel Keser, Van Belediyesi Danışmanı Sait Kantarcıoğlu, İl Genel Meclis Başkanı Semira Varlı’nın da aralarında olduğu siyasetçilerin yargılandığı ‘KCK davası’ sonuçlandı.
Van 2. Ağır Caza Mahkemesi, 16 Kürt siyasetçi hakkında 'örgüt üyeliği' suçlamasıyla toplam 149 yıl hapis cezası verdi. Karar temyiz ediliyor.
Halkevleri genel başkanına ‘301 soruşturması’
Halkevleri Genel Başkanı Oya Ersoy hakkında, Ankara’da düzenlenen “Yürü üstüne üstüne” mitingi için halka bir araya gelme çağrısı yapan bildiri nedeniyle Türk Ceza Kanunu’nun 301. maddesi gereğince “Hükümeti alenen aşağılamak” suçlamasıyla soruşturma başlatıldı.
AKP’nin 13 yıllık icraatlarının ‘gerici, faşist, diktatör’ nitelemesiyle eleştirildiği bildiri, Adana 6. Sulh Ceza Hakimliği’nin 27.03.2015 tarih ve 2015/676 sayılı kararıyla, hiç bir gerekçe gösterilmeksizin toplatılmıştı.
Samsun’da ise Berkin Elvan’ın ölümü üzerine AKP seçim aracına “Katil AKP, Berkin Elvan ölümsüzdür” yazan 10 kişiye 35 bin lira para cezası verildi.
Gazetecilere ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ soruşturmaları
BirGün muhabiri Onur Erem hakkında 8 Mayıs 2015 tarihinde yayımlanan “Google da biliyor: Hırsız, katil AKP ve Erdoğan” başlıklı haberi nedeniyle Cumhurbaşkanı’na hakaret suçlamasıyla soruşturma başlatıldı.
Söz konusu haberde, Google arama motorunda “hırsız ve katil” araması yapıldığında, arama motorunun otomatik olarak “Erdoğan” ve “AKP” sonuçlarını önerdiğini yazan
Erem, yazısının siyasi bir eleştiri olduğunun altını çizerek “AİHM kararlarına göre siyasetçilerin bu tarz eleştirilere açık olması gerekir” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’a armağan edildiği öne sürülen Urla’daki villalara ilişkin imar düzenlemesini 13 Şubat 2015 tarihinde “Villaları kurtarma planı” başlığıyla haberleştiren Cumhuriyet gazetesi muhabiri Emre Döker hakkında açılan soruşturma tamamlandı.
Cumhurbaşkanı’nın eleştirilere diğer insanlardan daha fazla katlanması gerektiğini vurgulayan İstanbul Cumhuriyet Savcısı Umut Tepe, “Basın kamunun gözü kulağıdır”
dedi ve gazeteci hakkında dava açılmasına gerek görmedi.
Emine Erdoğan’ın gazeteciye açtığı dava reddedildi
Cumhuriyet gazetesi eski Genel Yayın Yönetmeni Utku Çakırözer’in ‘Emine Hanım’a itiraf’ başlıklı yazısında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’a hakaret ettiği gerekçesiyle açılan 50 bin TL’lik manevi tazminat davası sonuçlandı.
İstanbul 10. Asliye Hukuk Mahkemesi davanın reddine karar verdi.
1 Mayıs'a katılanlara ‘terör’ suçlaması
İstanbul Cumhuriyet Savcılığı, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’nde gözaltına alınanlar 49 kişi hakkında 6 aydan 15 yıla kadar değişen hapis cezaları istemiyle 2 ayrı iddianame hazırladı.
Savcılığın “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet”, “Terörle Mücadele Kanunu’na muhalefet” ve “görevi yaptırmamak için direnme” ile suçladığı şüphelilerden 39’u İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde, 10’u ise İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanacaklar.
Konserin yasaklanmasını protesto edenlere dava
Grup Yorum'un "Bağımsız Türkiye" konserinin "kamu güvenliği" gerekçe gösterilerek İstanbul Valiliği tarafından yasaklamasını protesto eden 47 kişi hakkında dava açıldı.
Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı hazırladığı iddianamede şüphelilerin, "Kanuna aykırı toplantı ve gösteri yürüyüşleri düzenleme, yönetme ve katılma" ve "Görevlilerin görevlerini yapmalarına engel olma" suçlarından 8 yıla kadar hapisle cezalandırılmalarını istedi.
‘Kaçak Saray’ın Kaçık Sultanı’ demek suç değil
‘Kaçak Saray’ın kaçık sultanı’ manşeti sebebiyle ‘Cumhurbaşkanına hakaret’
suçlamasından yargılanan İleri Haber Yazı İşleri Müdürü Hanife Şahan beraat etti.
İstanbul Anadolu Adliyesi 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen davada Şahan,
“Yaptığımız haber belgeye dayanmaktadır. Bu eleştirinin basın özgürlüğü kapsamında değerlendirmesini istiyorum” dedi. Hakim, Şahan’ın beraatine karar verdi.
Hedef gösterilen konsere üniversite sahip çıktı
Boston Gay Men's Chorus (Boston Eşcinsel Erkek Korosu) konseri, 27 Haziran Cumartesi günü saat 18.30’da Boğaziçi Üniversitesi Güney Kampüsü’nde yapılacak.
Zorlu Performans Sanatları Merkezi'nde yapılması planlanan ve biletleri satışa çıkan konser; Vahdet, Yeni Akit, Yeni Şafak gibi gazeteler tarafından ‘Sapıklık kol geziyor’,
‘Eşcinselliği yayma misyonlu orkestra Türkiye’ye geliyor’ başlıklı haberlerle hedef gösterilmiş ve ardından iptal edilmişti.
Kadıköy’de kiliseye saldırı
Kadıköy Bahariye Caddesi’ndeki Ayia Triada Rum Ortodoks Kilisesi saldırıya uğradı.
Kilisenin bahçe duvarından avluya atlayan bir kişi, elindeki bidonda bulunan tineri, kilisenin kullanılmayan demir kapısına dökerek ateşe verdi. Adının Muhammed Ş.
olduğu öğrenilen şüpheli, gözaltına alınarak polis merkezine götürüldü. Şüphelinin
sabıkalı olduğu, Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde tedavi gördüğü belirtildi.
Norveç Helsinki Komitesi İnanç Özgürlüğü Girişimi kiliseye yönelik saldırıyı kınayarak yetkilileri inanç özgürlüğü ihlallerini önlemek, ibadet yerlerini ve inançla ilgili mekanları korumak için önlem almaya çağırdı.
DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİNDE BU HAFTA
Müzemizin kapı önü, Türkiye’nin güncel fotoğrafını çekmeyi sürdürüyor:
7 Haziran seçimleri sonuçlandı, HDP barajı geçti, AKP Meclis çoğunluğunu kaybetti.
Şimdi gündem değişen siyasi dengeler ve koalisyon tartışmaları... Koalisyon hesapları için masa başına oturan liderlerin ilk işi kırmızı çizgilerini açıklamak oldu.
Ayrıntılar ve daha fazlası için: www.dusuncesuclarimuzesi.net
DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI
• İstanbul’da “KCK Soruşturması” kapsamında yargılanan müvekkillerini savunurken kullandığı ifadeler nedeniyle hakkında “kamu görevlisine hakaret ettiği” iddiasıyla dava açılan avukat Sinan Zincir’in yargılanmasına 9 Haziran’da devam edildi. Silivri Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada mahkeme heyeti Sinan Zincir’in beraat ettiğini açıkladı.
• ‘Kırmızılı kadın’ olarak Gezi eylemlerinin simgelerinden biri haline gelen Ceyda Sungur'un yüzüne yakın mesafeden biber gazı sıkan polis memuru Fatih Zengin, "yaralama" ve "görevi kötüye kullanmak" suçlamasıyla İstanbul 73. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davada 20 ay hapis cezasına mahkum oldu. Cezayı erteleyen mahkeme, sanık polisin ayrıca 600 fidan dikmesine hükmetti.
• HDP Parti Meclisi Üyesi Ahmet Karataş'ın partinin genel merkez binasında uğradığı bıçaklı saldırıyla ilgili davanın ilk duruşması 11 Haziran’da Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Mahkeme sanık Emrah Akmak’ın tutukluluğunun devamına karar vererek duruşmayı 9 Ekim 2015’e erteledi.
• Gezi Parkı eylemleri sırasında Antakya’da polisin attığı gaz fişeğiyle yaralanarak hayatını kaybeden Abdullah Cömert’in ölümüyle ilgili davanın dördüncü duruşması 12 Haziran’da Balıkesir 2’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Sanık polis Ahmet Kuş’un tutuklanması talebini bir kez daha reddeden mahkeme heyeti davayı 9 Ekim’ 2015 tarihine erteledi.
• İstanbul Okmeydanı'da Berkin Elvan için yapılan eyleme müdahale eden polisin silahından çıkan kurşunla hayatını kaybeden Uğur Kurt'un ölümüyle ilgili açılan davanın ikinci duruşması 12 Haziran’da İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Sanık polis memuru S.K.'nin tutuklanması talebini ret eden mahkeme heyeti davayı 1 Ekim 2015'e erteledi.
• Gazeteciler Nedim Şener, Ahmet Şık, Soner Yalçın’ın da aralarında bulunduğu 13 sanıklı OdaTv Davası’na İstanbul 18. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 12 Haziran’da devam edildi. Mahkeme heyeti dava dosyasındaki raporların ve digital verilerin incelenmesi için bilirkişiye yollanmasına karar vererek duruşmayı 18 Kasım 2015’e erteledi.
• Gezi Parkı protestoları sırasında Dolmabahçe Bezm-‐i Alem Camii'ne sığınan eylemcilere açılan davanın 47. Duruşması 12 Haziran’da İstanbul 55. Asliye Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Duruşmada ifade veren cami imamı Halil Necipoğlu, ö dönem sıklıkla iddia edilen ‘camide içki içtiler’ iddiasının aksine Cami içerisinde alkol kullanan herhangi birisini görmediğini söyledi. Mahkeme, şikayetçi Muammer Kayaoğlu ile dinlenmeyen tanıkların zorla getirilmesine karar vererek duruşmayı erteledi.
GELECEK HAFTANIN DURUŞMALARI
• İzmir’deki Kobani eylemlerine katılan ve aralarında Halkların Demokratik Partisi (HDP) İzmir İl Eş Başkanı Cavit Uğur’un da bulunduğu 14 kişi hakkında “Örgüt üyesi olmamaklar birlikte örgüt adına suç işlemek” ve eylemleri organize etmek iddiasıyla açılan davanın üçüncü duruşması 18 Haziran 2015 tarihinde İzmir 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yapılacak.
İfade özgürlüğü ile ilgili olaylara ilişkin haberleri ( http://www.antenna-‐
tr.org/sites.aspx?SiteID=21&mod=cat&ID=705 ) takip edebilir ve haftalık bültene ulaşabilirsiniz.
