Düşün, düşün…
Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni (Sayı
36/15, 4 Eylül 2015)
Geçen hafta neler oldu?
*** 2013 Newroz’uyla başlayan çözüm sürecinin Suruç katliamıyla son bulmasıyla ortaya çıkan şiddet atmosferi 1 Kasım’da yapılacak seçimlerin güvenliği noktasında endişeleri artırıyor. Ülkeyi erken seçime götürecek geçici bakanlar kurulu ilk toplantısını yaparken, MGK da seçim güvenliği gündemiyle toplandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İçişleri Bakanlığı ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin tedbir alacağını açıklamasının ardından HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş ise seçim güvenliğine yönelik endişelerini “Saray sandıklara el koyacak. Sandıklara baskı hazırlığı yapıyor” diyerek aktardı.
*** 20 Temmuz’dan itibaren yaşanan çatışmalarda 75’i sivil 186 kişi öldürüldü.
Diyarbakır Barosu, geçen hafta Şırnak'ın Cizre ilçesinde yaşanan çatışmalarda ölen sivillerden üçünün başlarından tek kurşunla infaz edildiğini tespit etti. HRW de polisin operasyonlarda kötü muamele uyguladığını vurguladı. Diyarbakır’da çatışmaları takip eden iki yabancı gazeteci çevirmenleriyle tutuklandı. Bölge illerindeki belediyelere yapılan operasyonlar sürüyor. (Haberin devamı Bültende...)
*** Irak ve Suriye'ye sınır ötesi operasyon konusunda hükümete verilen yetkiyi bir yıl süreyle uzatan tezkere TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. HDP'nin itiraz ettiği tezkereye AKP ve MHP ile birlikte CHP de ‘evet’ oyu verdi. Diğer yandan seçim hükümetine dışarıdan atanan bakanların yemin etmesi, muhalefet partilerinin söz konusu kişilerin ‘bağımsız’ olmadığı gerekçesiyle itiraz etmesi sonucu krize dönüştü.
Genel Kurul’daki tartışmaların ardından bağımsız bakanlar yemin etti.
*** ‘Terörle Mücadele Kanunu Kapsamına Giren Suçların Faillerinin Yakalanmasına Yardımcı Olanlara Verilecek Ödül Hakkında Yönetmelik’ Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğü girdi. İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan yönetmelik; darbe dönemlerinde uygulanan ‘muhbir vatandaş’ sistemiyle adeta ‘ihbar et, para kazan’
dönemini başlatıyor.
*** Aralarında Girişimimizin sözcüsü Şanar Yurdatapan’ın da bulunduğu 280 aydın Barış Bloku’nun 1 Eylül Barış Günü nedeniyle düzenlediği kampanyaya destek vererek “Barış istiyorum” dedi. Bağımsız Sanatçı İnisiyatifi çağrısıyla bir araya gelen 232 sanatçı da
‘Barış İstiyoruz’ başlıklı ortak bir açıklama yaptı. Öte yandan polis, 1 Eylül’de İstanbul’da yapılan barış yürüyüşüne ‘cumhurbaşkanına hakaret edildiği’ gerekçesiyle saldırdı.
*** KanalTürk televizyonuyla Bugün gazetesini de bünyesinde bulunduran ve Gülen Cemaati’ne yakınlığıyla bilinen Koza İpek Holding’e ‘paralel yapıya destek’ ve ‘terörün finansmanı’ suçlamalarıyla baskın yapıldı. Soruşturma kapsamında yurtdışında bulunan holdingin yönetim kurulu başkanı Akın İpek hakkında tutuklama kararı verildi.
Operasyona karşı ‘Change.org’ sitesinde 180 aydının imzasıyla bir kampanya başlatıldı.
Muhalefetin basın özgürlüğüne müdahale olarak değerlendirdiği polis baskınına, uluslararası insan hakları örgütleri ve basın kuruluşları da tepki gösterdi. İmza
kampanyasına erişim için: https://www.change.org/p/kamuoyuna-‐
%C3%B6zg%C3%BCr-‐medyaya-‐destek-‐i%C3%A7in-‐sen-‐de-‐imzala
*** Türkiye, ABD ile varılan mutabakatın ardından IŞİD hedeflerine karşı uluslararası koalisyonun düzenlediği operasyonlara ilk defa katıldı. Dışişleri Bakanlığı 30 Ağustos tarihinden itibaren TSK’ya ait savaş uçaklarının ortak hava harekatlarına dahil olduğunu açıkladı.
*** AKP’ye yakınlığıyla bilinen bazı medya organları tarafından hedef alınan Anadolu Kültür Yönetim Kurulu Başkanı ve işadamı Osman Kavala, hakkındaki iddialara Radikal Gazetesi'nde yayımlanan bir yazı ile yanıt verdi. (Haberin devamı Bültende...)
-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐-‐
Vice News muhabirleri Diyarbakır'da tutuklandı
Vice News adlı ABD merkezli haber sitesi için çalışan gazeteciler Jake Hanrahan ve Philip Pendlebury, Diyarbakır’ın Bağlar ilçesindeki çatışmaları takip ederken, çevirmenleriyle birlikte gözaltına alınarak tutuklandı.
Amnesty International (Uluslararası Af Örgütü), Uluslararası Yazarlar Birliği (PEN) ve Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) gibi uluslararası kuruluşlar ‘yasadışı bir örgüte yardım etmek’ ile suçlanan gazetecilerin serbest bırakılması için çağrıda bulundu.
Tutuklamaların 1998 yılından bu yana bir ilki oluşturduğuna vurgu yapan RSF,
“Türkiyeli yetkililer rahatsız edici konuları araştıran gazetecileri susturmak amacıyla bir kez daha terörle mücadele mevzuatına sarılıyorlar” dedi.
Yabancı basında çıkan haberlerde gazetecilerin terörle bağlantılı suçlarla itham edilmelerinin alışıldık bir durum olmamasına dikkat çekilirken, gazetecilerin
avukatlığını üstlenen Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi yaşananları uluslararası medyayı bölgeyi izlemekten alıkoyma ve bir gözdağı verme olduğunu söyledi.
Gazetecilerin tutukluluğuna yapılan itirazın ardından Hanrahan ve Pendlebury serbest bırakılırken, çevirmenliklerini yapan Iraklı gazeteci Muhammed İsmail Resul ise hala cezaevinde.
İçişleri Bakanı: “Kafalarını ezeceğiz”
17-‐25 Aralık Yolsuzluk operasyonları sonrasında yapılan atamalarla İstanbul Emniyet Müdürlüğüne getirilen ve erken seçim kararının ardından kurulan kabinede İçişleri Bakanı olan Selami Altınok, adli yılın açılışı dolayısıyla TBMM'de düzenlenen resepsiyonda gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Altınok; "Terörle mücadele konusunda kararlılıkla gideceğiz. Devlete başkaldırıya müsaade etmeyeceğiz, gerektiğinde de çok şiddetli bir şekilde kafalarını ezeceğiz” dedi.
Valiliklere ‘devlet otoritesini pekiştirmek için’ genelge
Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun, artan terör olaylarını gerekçe göstererek 5 Ağustos tarihinde tüm yurt genelinde olağanüstü hal anlamına gelecek kararlar alıp, uygulamaya soktuğu ortaya çıktı.
Resmi Gazete’de yayımlanmayan ve Başbakanlık tarafından gizli olarak 81 il valiliğine gönderilen genelgede ‘devlet otoritesini pekiştirmek için’ Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ihtiyaç duyulan her yerde görevlendirileceği belirtildi. Güvenlik birimlerine, ülke genelinde ‘legal görünümlü yapılara ilişkin bilgileri toplama’ adı altında, sivil toplum
örgütlerine, yerel basına, internet sitelerine ve sosyal medya hesaplarına yönelik
‘fişleme’ yapması talimatı verildi.
HRW: “Türkiye'de gözaltına alınanlar şiddete maruz kalıyor”
İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch/HRW) Silopi'de gözaltına alınanların dövüldüğünü, işkence ve infazla tehdit edildiğini açıkladı. Örgüt polisin son dönemde yürüttüğü operasyonlarda ‘yoğun bir şekilde kötü muamele uyguladığını’ belirterek sorumluların hemen soruşturulmasını ve yargılanmasını istedi.
HRW'nin Avrupa ve Orta Asya bölümünden Benjamin Ward; "Türkiye'de polisin güvenlik tehditleri karşısında eski taktiklerine dönmesi derin kaygı uyandırıyor" dedi.
DBP’li belediyelere yönelik baskılar
İçişleri Bakanlığı, Demokratik Bölgeler Partisi'nin (DBP) 102 belediyesinde uygulanan
‘eş başkanlık’ sistemi hakkında inceleme başlattı.
Konu ile ilgili Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü’ne bağlı kontrolörler görevlendirilirken soruşturma evrakında, ‘eş başkanlık’ sisteminin yasal olmadığı ve suç teşkil ettiği vurgulandı. Ancak Başbakan Davutoğlu’nun talimatı ve İçişleri Bakanlığı’nın onayıyla görevlendirilen 70 kontrolörün kanunen sadece mali yönden denetleme yetkisi bulunuyor.
Güneydoğu illerinde ardı ardına yapılan “özyönetim” açıklamaları nedeniyle DBP’li belediyelere yapılan polis operasyonlarıysa sürüyor. Mardin’de 28 Ağustos günü yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan ve ardından çıkarıldığı mahkemece serbest bırakılan
Nusaybin Belediyesi Eş Başkanı Sara Kaya, savcılığın itirazı üzerine tutuklanarak cezaevine gönderildi.
Facebook hesabında "Biz de özyönetimimizi ilan ediyoruz" şeklinde yaptığı paylaşım nedeniyle gözaltına alınan Siirt’in Eruh İlçe Belediyesi Eşbaşkanı Hüseyin Kılıç hakkında da ev hapsi kararı verildi. Belediye Başkanının ayağına elektronik kelepçe takıldı.
Diğer yandan Şırnak'ın Cizre ilçesinde düzenlenen silahlı saldırının ardından belediye binasını basan özel harekat polisleri, Belediye Eş Başkanı Leyla İmret'i gözaltına almak istedi. İmret, belediye binasının ablukaya alınarak, silahlarla basılmasını Cizre halkına yönelik bir provokasyon olarak değerlendirdi.
Belediyelere yönelik baskılar artarak devam ederken, HDP Diyarbakır Milletvekili Çağlar Demirel, son dönemdeki operasyonlarda 220 HDP ve DBP üye, yönetici ve seçilmişinin tutuklandığını belirtti.
Osman Kavala’ya yönelik karalama kampanyası
Çatışmaların yeniden başlamasıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan aydınları hedef aldığı konuşmalarını sürdürürken, bazı medya organları tarafından hakkında karalama kampanyası başlatılan isimlerden Osman Kavala yazılı bir açıklama yaptı.
Kavala, Radikal’de yayımlanan yazısında, ‘İmralı sürecini baltalayan bir kumpası başlattığı’ ve ‘Kandil'e silah bıraktırmamak için çalıştığı’ iddialarını, bazı yazarların aktif katılımıyla yürütülen eş zamanlı bir medya taarruzu olarak değerlendirdi.
Osman Kavala’nın yazısına erişim için;
http://www.radikal.com.tr/yenisoz/hakkimda_cikan_yazilar_hakkinda-‐1425101
Bakandan ihraç edilen tiyatrocuya: “Teröristse hak eder”
Ülkeyi 1 Kasım’daki seçime götürecek geçici hükümetin Kültür ve Turizm Bakanı Yalçın Topçu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından şehir tiyatrolarından ihraç edilen oyuncu Levent Üzümcü’yü üzeri kapalı olarak ‘terörist’ ilan etti.
Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Topçu, Üzümcü’yü tanımadığını belirterek,
“Bahsettiğiniz arkadaş devletin birliğine, bütünlüğüne kast etmişse, dağdaki de ovadaki de aynı muameleyi hak eder. Devlet gereğini yapar” dedi.
‘Erdoğan’a hakaret’te bu hafta...
Siirt’te 19 Ağustos’ta PKK’lıların askeri araca düzenlediği saldırıda hayatını kaybeden akrabası Recep Beycur'un cenaze töreninde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı eleştiren Ömer Bulur hakkında soruşturma açılırken, Beycur’un bir diğer yakını Kazım İpek ise
‘Cumhurbaşkanına hakaret’ suçlamasıyla tutuklandı.
Bulur, cenazede “Kardeşi kardeşe kırdırıyor. Genç kardeşimi gönderdim, cesedini alıyorum.
Sayın Cumhurbaşkanı bunu bilsin. Allah’tan hiç mi korkmuyor?” sözleriyle tepki göstermiş, ardından bazı medya kuruluşları tarafından “provokatör”, “PKK’lı”, “IŞİD’ci”
diye hedef gösterilmişti. Erzurum Cumhuriyet Savcılığı da konu ile ilgili ‘terör örgütü üyeliği’, ‘halkı askerlikten soğutmak’, ‘tehdit’ ve ‘devlet büyüklerine hakaret’
suçlamasıyla soruşturma başlatmıştı.
Nuh Köklü Davası’nın son duruşmasında katil zanlısı Serkan Azizoğlu’na Tayyip Erdoğan’ın esnafla ilgili sözlerini soran Kartal Hukukçular Derneği Başkanı Av. Mehmet
Ümit Erdem hakkında ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ iddiasıyla, Türk Ceza Kanunu’na (TCK) aykırı bir biçimde soruşturma açıldı.
Konu ile ilgili TCK’nın ‘İddia ve Savunma Dokunulmazlığı’ başlıklı 128. maddesi avukatların savunma sırasında kullandıkları sözler ve sorduğu sorular hakkında ceza verilemeyeceğini öngörüyor.
Hürriyet yazarı Ertuğrul Özkök hakkında, Cumhurbaşkanına hakaret suçlamasıyla soruşturma başlatıldı. Özkök’ün “Utan ey büyük adam” başlıklı, Bodrum açıklarında yaşamını yitiren üç yaşındaki Suriyeli Aylan’dan bahsettiği yazısında geçen “Bak arkadaş. Bu çocuğun katili sensin. Sensin, ey Ortadoğu denilen insafsız, imansız, acımasız mahalle…” cümlesinde katil olarak itham edilen kişinin Cumhurbaşkanı Erdoğan oldu iddia edildi.
Cumhuriyet gazetesi çizeri Musa Kart hakkında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın şikâyetiyle 4 Ağustos 2015 tarihli 'Gemisini yürüten kaptan’ karikatürü nedeniyle soruşturma başlatıldı.
Erdoğan’ın avukatı Ahmet Özel, şikayet dilekçesinde, karikatürde cumhurbaşkanının
‘hırsız’ olduğunu çağrıştıracak şekilde bir ifade kullanılarak müvekkilinin kişilik haklarının ihlal edildiğini savundu.
Diğer yandan, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’den, genel seçimler öncesi yaptığı mitinglerde, ‘kişilik haklarına tecavüz niteliğinde beyanlarda bulunduğu’ gerekçesiyle toplam 100 bin liralık manevi tazminat davası açtı.
Valiye ‘halk düşmanı’ demek suç sayıldı
Eskişehir'de, katıldığı bir basın açıklaması nedeniyle açığa alınan öğretmen Hatice Yüksel ile ona destek veren meslektaşı Mehmet Doğan hakkında, protesto ettikleri Vali Güngör Azim Tuna’ya ‘hakaret’ suçundan dava açıldı.
Açığa alınmasının ardından 16 Haziran’da yaptığı açıklamada vali hakkında ‘halk düşmanı’ ifadesini kullanan Yüksel ve açıklama metnini dağıtan Doğan, Eskişehir 10.
Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davada, 10 Aralık’ta hakim karşısına çıkacak.
İki akademisyene Twitter cezası
Ankara Üniversitesi Rektörlüğü, Valilik talebiyle Twitter paylaşımları nedeniyle haklarında soruşturma açtığı altı akademisyenden Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim elemanları Aysun Gezen ve Ozan Değer’e kınama cezası verdi. Hangi paylaşımların bu suçlamaya yol açtığı açıklanmadı.
Gezen, cezayla ilgili “Valiliğin talimatıyla verilmiş keyfi bir ceza; dayanağı, hukuki gerekçesi yok” diyerek gerekli hukuki girişimlerde bulunacaklarını belirtti.
Suruç Katliamını protesto eden kamu emekçilerine ceza
Ağrı’da yapılan Suruç katliamı protestosuna katıldıkları için haklarında soruşturma açılan 13 KESK üyesi memur, Ağrı Valisinin talimatıyla görevden uzaklaştırıldı.
Soruşturma kapsamında aralarında sendika yöneticilerinin de bulunduğu kamu emekçilerine "Siz neden bu sendikalara üyesiniz?", "Sizi kim topluyor?", "Sendikada ne yapıyorsunuz?", "Size haber veren kim?" gibi sorular yöneltildi.
DİHA'ya dokuzuncu kez erişim engeli getirildi
24 Temmuz tarihinde TSK’ye ait savaş uçaklarının Kandil’e yaptığı hava saldırısıyla eş zamanlı olarak 90’a yakın haber sitesiyle birlikte engellenen Dicle Haber Ajansı’na (DİHA) yönelik sansür sürüyor.
Açılan yeni adreslerle yayınına devam eden ajansa ait ‘www.dihanews.info’ sayfası da Başbakanlık Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü'nün talimatıyla Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) tarafından erişime engellendi. Kararla son dönemde DİHA’ya ait kapatılan internet sitelerinin sayısı dokuz oldu.
40 günde 20 gazeteci işten çıkartıldı
Sansüre Karşı Dayanışma Ağı, 1 Eylül Dünya Barış gününde ‘Savaşın Kırk Günlük Basın Bilançosu’ başlıklı bir rapor yayımladı.
Gazetecilerin maruz kaldığı hak ihlalleri, sansür ve yasakların sıralandığı rapora göre çözüm sürecinin dondurulup çatışmaların yeniden başladığı 24 Temmuz tarihinden bugüne 20 gazeteci işten çıkartıldı, 103 internet sitesi sansürlendi, 10 gazeteci saldırıya uğradı, 2 gazeteci tutuklandı, 21 gazeteci hakkında ise toplam 157.5 yıl hapis talebiyle dava açıldı.
Rapora erişim için:
http://www.diskbasinis.org/index.php/haber/sendikamizdan/basin-‐aciklamalari/217-‐
savasin-‐40-‐gunluk-‐basin-‐bilancosu
AGİT, 7 Haziran seçimleriyle ilgili nihai raporunu tamamladı
7 Haziran genel seçimleriyle ilgili nihai raporunu yayınlayan AGİT, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçimlerdeki rolünün yasal kuralları ihlal ettiğini ve ilgili Avrupa belgelerine uymadığını tespit etti.
Raporda medya özgürlüğü konusunda da ciddi endişelerin olduğu vurgulanırken, seçim boyunca medya ve gazetecilerin siyasilerin doğrudan müdahalesi ve kapatma tehditleri gibi uygulamalarla baskıya uğradığı ifade edildi.
Raporun tam metnine(İngilizce) erişim için:
http://www.osce.org/odihr/elections/turkey/177926
DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİNDE BU HAFTA
Müzemizin kapı önü; Türkiye’nin güncel fotoğrafını her zaman olduğu gibi müzemizin kapısının önünde görebilirsiniz.
Seçimler yapılacak mı?
Seçim sath-‐ı mailinde (eğik düzleminde) olduğumuz ilan edildi ve 1 Kasım seçimleriyle ilgili takvim ilerliyor ama seçimlerin yapılıp yapılmayacağı da ciddi ciddi tartışılıyor.
Hem Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hem Başbakan Davutoğlu’nun seçim güvenliği konusundaki sözleri, bu bahane ile seçimlerin belirsiz bir zamana ertelenebileceği kuşkularını güçlendirdi.
Operasyonlar artarak sürüyor
Öte yandan, kanlı PKK saldırıları ve buna karşılık özellikle HDP’nin güçlü olduğu yerlerde –ve büyük şehirlerde-‐ polis ve jandarma operasyonları ağırlaştırılarak sürdürülüyor. 1990’ların OHAL uygulamalarından aşağı kalmayan “Güvenlik Bölgeleri”
uygulamalarıyla bu bölgelere giriş-‐çıkışların yasaklanması, saldırı başlayacağı kuşkusuyla yollara hendekler kazılması ve barikatlar kurulması, bunların gerekçe gösterilerek silahlı operasyonlar yapılması ve sivillerin ölümüyle sonuçlanan çatışmalar... Manzara maalesef bu.
Ayrıntılar ve daha fazlası için: www.dusuncesuclarimuzesi.net
DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI
• Yargıtay’ın bozma kararının ardından yeniden görülen Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink cinayetiyle ilgili davanın altıncı duruşması 3 Eylül’de İstanbul 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Dava 22 Aralık’a ertelendi.
• Yargıtay 5. Ceza Dairesi, Gezi eylemleri sırasında Ankara’da polisin vurarak öldürdüğü Ethem Sarısülük’le ilgili davanın ‘güvenlik gerekçesiyle’ Aksaray’a nakledilmesine karar verdi. Öte yandan Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesi, dava dosyasını Aksaray’a göndermeden önce, yetki gaspı yaparak, sanık polis Ahmet Şahbaz’ın tahliyesine karar verdi.
GELECEK HAFTANIN DURUŞMALARI
• KCK soruşturması kapsamında 46 basın çalışanının yargılanmasına 11 Eylül 2015 tarihinde Anayasa Mahkemesi'nde devam edilecek.
• Gezi Parkı Direnişine destek veren “Çarşı” taraftar grubuna karşı "hükümete darbe girişimi"
suçlamasıyla açılan davanın 4. duruşması 11 Eylül 2015 tarihinde İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek.
• Sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımla Cumhurbaşkanı Erdoğan'a hakaret etmekle suçlanan ÖDP Tokat Merkez İlçe Başkanı Önder Konuk’un yargılanmasına 11 Eylül 2015 tarihinde Tokat 1.
Asliye Ceza Mahkemesi'nde devam edilecek.
İfade özgürlüğü ile ilgili olaylara ilişkin haberleri http://dusun-‐
think.net/index.php?s=bulten adresinden takip edebilir ve haftalık bültene ulaşabilirsiniz.