HABER BÜLTENĐ
15 Şubat 2006
Haber Özetleri
Irak
• Irak’ta Başbakan adayının belirlenmesi ve Cumhurbaşkanı Celal Talabani’nin açıklamalarının ardından, siyasi oluşum temsilcilerinden görüşlerini bildiren açıklamalar gelmeye başladı:
*Birleşik Irak Đttifakı Başbakan adayı Đbrahim El-Caferi, siyasette “kırmızı çizgi” kelimesinin yerinin olmadığını, Irak Ulusal Listesi ve seçimde kazanan diğer listelerin yeni hükümette yer alacaklarını bildirdi.
*Birleşik Irak Đttifakı üyesi ve Fazilet Partisi Başkanı Nedim El-Cabiri, Đbrahim El-Caferi’nin kendisinin kurduğu Ulusal Kurtuluş Yasa Taslağı’nı onaylamadığı takdirde Birleşik Irak Đttifakı karşısında bir ittifak kurulacağını; bu ittifakın parlamentonun üçte ikisini kapsayacağını beyan etti. Bu taslağın metni şu şekildedir: Irak’ta mezhebe dayalı sıkıntıların üstesinden gelme ve yeni hükümete Irak’ın tüm bölgelerinin katılması tavsiye ediliyor.
*Irak Uzlaşma Cephesi Başkanı Adnan El-Duleymi, Irak Ulusal Diyalog Cephesi, Irak Ulusal Listesi ve Irak Uzlaşma Cephesi’nin yeni hükümetin müzakerelerine katılmak için birleşik bir heyet oluşturduklarını söyledi. Bu heyet 80 parlamento üyesiyle temsil edilmektedir. Ayrıca bu heyetin Birleşik Irak Đttifakı ve Kürt Listesi’yle müzakerelere gireceği bildirildi. (EL-HAYAT GAZETESĐ) (www.ninanews.com) (www.nahrain.com)
• Yeni hükümetin kurulması için Kürt Listesi içerisinde bir toplantı yapıldı.
Toplantıya, Mesut Barzani, Celal Talabani, Kürdistan Komünist Partisi Başkanı Kemal Şakir, Komünist Demokratik Parti Başkanı Muhammet Naci ve Türkmen Demokratik Hareketi Başkanı Karhi Necmettin (Altıparmak) katıldı.
(www.kuna.net.kw)
• Irak Başbakanı Đbrahim El-Caferi, 14 Şubat Salı günü yaptığı basın toplantısında, Đran ve Irak arasında yeni bir sınır kapısı açılacağı haberini verdi. (www.ninanews.com)
• Ölüm Üçgeni’nde bulunan Mahmudiye, Latifiye, Yusufiya, El-Hasva, El- Đskenderiya ve Cerf El-Sakar ilçelerinde yaşayan aşiretler “Akrab” tugayıyla direnişçilere karşı bir onur anlaşması imzaladı. (EL-HAYAT GAZETESĐ)
• Irak'ta devrik lider Saddam Hüseyin ve 7 eski yetkilinin Duceyl katliamı sebebiyle özel bir mahkemede yargılandığı davada yargıç, duruşmayı 28 Şubat'a erteledi. (AA)
• Irak'ın Basra kentindeki Vilayet Konseyi'nin, Đngiliz askerlerinin 2004'te Iraklı gençleri döverken çekilen görüntülerinin yayınlanmasından sonra, Đngiliz ordusuyla ilişkilerini askıya aldığı bildirildi. Đngiliz askeri sözcüsü Yüzbaşı James St. John-Price yaptığı açıklamada, Basra Vilayet Konseyi yetkililerinin, görüntülerin yayınlanmasından bir gün sonra ilişkilerini kestiğini söyledi.
Sözcü, Iraklı yetkililerin ekonomik ve diplomatik ilişkileri de askıya alıp almadığının bilinmediğini belirtti. Đngiliz askerleriyle ortak devriye gezen Irak polis gücünün de, Konseyin bu kararına uyup uymayacağının henüz belli olmadığını kaydeden sözcü, Irak polis gücüyle ortak devriyelerinin sürmesini beklediklerini söyledi. Đngiltere'nin Basra'da 8 binden fazla askeri bulunuyor.
Bu arada, Đngiltere Savunma Bakanlığı, Irak'ta kötü muameleyle ilgili soruşturma kapsamında, halen Almanya'da konuşlu, 2004 başındaki olaylar sırasında Irak'ta bulunan bir askeri birlik üzerinde yoğunlaşıldığını bildirdi.
Bakanlıktan bir yetkili, soruşturma kapsamında tek bir askerin tutuklandığını belirtirken, tutuklanan askerin hangi askeri birliğe ait olduğunu açıklamadı.
Yetkili, askeri polisin soruşturmasını Birinci Hafif Piyade Taburu'nda sürdürdüğünü söyledi. Halen Almanya'nın Paderborn bölgesinde konuşlu bulunan Đngiliz Birinci Hafif Piyade Taburu, Irak'ta savaşın başladığı Mart 2003'ten Nisan 2004'e kadar Irak'ta görev yapmıştı. (AA)(AP)(AFP)
• Irak'ın başkenti Bağdat'ın kuzeyindeki Balad'da, bir çiftliğe düzenlenen baskında 11 kişi öldü. Polis ve hastane yetkilileri, kimliği belirlenemeyen silahlı kişilerin, çiftlikte çalışanların üzerine ateş açtığını ve saldırıda 2 kişinin de yaralandığını belirtti. Yetkililer, saldırıda ölenlerden 8'inin aynı aileden olduğunu kaydettiler. Şii ve Sünnilerin birlikte yaşadığı Balad'da zaman zaman mezhep çatışmaları da görülmektedir. (AA)(AP)
Orta Doğu
• ABD Başkanı George Bush, öldürülmesinin birinci yılında dün anılan Lübnan'ın eski başbakanı Refik Hariri'yi saygıyla andı ve Lübnanlılara, ''demokratik çabalarınızda arkanızdayız'', mesajı gönderdi. Bush, dün akşam yaptığı yazılı açıklamada, ''Hariri, tam bir Lübnanlı vatanseverdi ve kötü iç savaş yıllarından sonra, özgür, bağımsız ve refah bir Lübnan'ı inşa etmek için çalıştı'', ifadesini kullandı. Suriye'ye ilişkin hiçbir atıfta bulunmayan Bush, ''Cinayetin yıldönümünde düşüncelerimiz Lübnan halkıyladır. Lübnan, suikastı izleyen yıl içinde, Hariri'nin özgürlük ve Lübnan halkının kararlılığı için attığı temeller sayesinde gelişmeler kaydetmeyi sürdürdü'', dedi. Bush, yazılı açıklamasında, ''Ancak hala büyük tehditler mevcut, ABD özgür ve demokratik bir gelecek inşa etmek için Lübnan halkının yanında yer almayı sürdürecektir'', ifadesine yer verdi. (AA)(AFP)
• ABD yönetimi, Đran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerine ve uluslararası topluma meydan okumaya tamamen son vermesini istedi. Beyaz Saray sözcüsü Scott McClellan, ''Đran yönetiminin yapması gerekenin çok açık olduğunu'' belirterek, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun (UAEK) taleplerini hatırlattı. UAEK'nın Đran'dan tüm uranyum zenginleştirme faaliyetlerini askıya almasını, kurumla tam iş birliği yapmasını ve AB ile yeniden görüşmelere başlamasını istediğini belirten McClellan, ''uluslararası topluluğun yeniden Đran'a güven duyması için özel önlemler alınması gerektiğini'' ifade etti. Sözcü, Đranlı yetkililerin uluslararası topluluğun taleplerine karşı çıkmayı sürdürmesinin, sadece Đran'ın daha fazla yalnız kalmasına yol açtığını söyledi. (AA)(AFP)
• ABD, Đsrail’le ''Hamas'ı devirmeye çalışacağına'' ilişkin basında çıkan haberleri yalanladı. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Sean McCormack, haberlere ilişkin olarak yaptığı açıklamada, böyle bir planın var olmadığını belirtti. McCormack, New York Times gazetesinin manşetten verdiği haber karşısında şaşkınlığa düştüklerini belirterek, bu konuda ne Đsrail ne de Ortadoğu Dörtlüsü dahil olmak üzere başkalarıyla görüşmediklerini kaydetti. Sean McCormack, Ortadoğu Dörtlüsü'nün diğer üyeleriyle (Rusya, BM ve AB) birlikte talep ettikleri konunun, Hamas'ın Đsrail'i tanıması, terörden vazgeçmesi ve Đsrail- Filistin arasında geçmişte yapılan anlaşmaları kabul etmesi olduğunu yineledi.
Beyaz Saray sözcüsü Scott McClellan da, McCormack'ın açıklamasını yineleyerek, ''Herhangi bir plan yok'', dedi. New York Times gazetesinin, kimliği açıklanmayan Amerikalı ve Đsrailli yetkilere dayanarak verdiği haberde, ''ABD ve Đsrail'in, Filistin Yönetimi'ni parasız bırakmayı ve böylelikle Filistinliler arasında hayal kırıklığı yaratarak, bir Hamas hükümetini devirmeyi düşündüğü'' ileri sürülmüştü. Hamas, bu habere ilişkin olarak ''gelecekteki bir Filistin hükümetini devirme çabalarının ikiyüzlülük olduğu'' açıklamasını yapmıştı. (AA)(AP)
• Hamas liderlerinden Đsmail Haniye, Filistin meclisinin bu hafta sonu toplanmasından sonra iki hafta içinde hükümeti kurmuş olacaklarını söyledi.
Filistin'de 25 Ocak'ta yapılan seçimlerin galibi Hamas'ın önde gelen başbakan adayı olarak görülen Haniye, ''132 üyeli parlamentonun toplanacağı cumartesiden sonra iki hafta içinde hazır olacağız'', dedi. Hamas yetkilileri de yeni kabinede bir Hıristiyan milletvekiliyle iki kadının yer alacağını belirtti.
Haniye'nin açıklamaları, Filistin hükümetinin Đsrail'de 28 Mart'ta yapılacak genel seçimlerden önce kurulmuş olması anlamına geliyor. Hamas'ın iktidara yükselmesinin Đsrail'deki seçim kampanyalarının ana konusu olacağı ve sağcı partilere desteği arttıracağı sanılıyor. (AA)(AP)
• Đran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki, ABD'nin dış politikasını eleştirerek, Amerikalıların Amerikan futbolunu sevdiklerini, kendilerinin ise satrancı tercih ettiklerini söyledi. Ermenistan'a çalışma ziyaretinde bulunan Mutteki, Dışişleri Bakanı Vardan Oskanyan ile düzenlediği basın toplantısında, ''Amerikalıların, oyuncuların atak içinde olması gereken Amerikan futboluna düşkün olduklarını biliyoruz. Onlar (oyuncular) burada birbirlerini dövmekten bıkınca hakemi döverler. Biz ise adımların düşünülerek atıldığı, nüanslara dikkat edilen satrancı tercih ederiz'', diye konuştu. ABD Başkanı George Bush'a ''Amerikan halkına karşı kendi çıkardığı sorunları çözmesi ve yenilerini de çıkarmaması''
çağrısında bulunan Mutteki, ''Đran'ın barışçı amaçlarla nükleer enerji kullanma hakkına sahip çıkmayı ve nükleer alanda ayrımcılığı kesinlikle reddetmeyi sürdüreceğini'' kaydetti. (AA)
• Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mihail Kaminin, Tahran'ın Perşembe günü Moskova'da yapılması planlanan görüşmelerin, teknik nedenlerden dolayı 20 Şubata ertelenmesini talep ettiğini söyledi. Kaminin, Đran'ın istediği görüşme tarihinin Rusya için uygun olup olmadığı konusunda çalışmaların devam ettiğini de sözlerine ekledi. (AA)
• Đsrail Cumhurbaşkanı Moşe Katsav, ''Đsrail'in, Hamas’la, tavrını değiştirdiği takdirde ilişki kuracağını'' söyledi. Resmi ziyaret için Atina'ya gelen Katsav, Yunanistan Cumhurbaşkanı Karolos Papulyas ile yaptığı görüşmenin ardından gazetecilere açıklama yaptı. Papulyas’la Đsrail-Yunanistan ilişkilerini ve uluslararası gelişmeleri ele aldıklarını belirten Katsav, iki ülke arasındaki temasların artmasını umduğunu kaydetti. Katsav, ''Değişik görüşlerimiz olabilir;
ama bunun bizi korkutmaması gerekiyor. Ülkelerimiz arasındaki ilişki, üçüncü taraflar nedeniyle yaralanmamalıdır; çünkü bu ilişki iki ülkenin de yararınadır'', dedi. Đsrail ile Filistin Yönetimi arasındaki ilişkinin kritik bir dönemde bulunduğunu söyleyen Katsav, Đsrail'in son 12 yıl içinde Filistinlilerin yararına pek çok olumlu adım attığını belirtti. Katsav, ''Korkarım son gelişmelerden, yani Hamas'ın seçimleri kazanmasından sonra, 12 yıl geriye gidilmesi olasılığı ortaya çıkmıştır. Đsrail hiçbir biçimde terörün Hamas tarafından sürdürülmesini kabul etmeyecektir. Đsrail, kendisini tanımayan Hamas’la müzakereye girmeyeceği gibi, attığı adımları geri alarak başladığı noktaya geri dönmeyecektir. Hamas’la, görüşlerini değiştirdiği takdirde ilişki kurarız'', dedi.
Papulyas ise Katsav ile ikili ilişkiler, uluslararası gelişmeler ve Ortadoğu sorununu ele aldıklarını söyledi. Katsav’la Đsrail'in sınırları içinde güvenli yaşaması ve demokratik Filistin devleti oluşması noktasında hemfikir olduklarını bildiren Papulyas, Filistin'de yapılan seçimlerin demokrasinin güçlenmesi yönünde atılmış bir adım olduğunu, ancak Hamas'ın yeni koşullara uyması gerektiğini vurguladı. Papulyas, Yunanistan ve Đsrail'in şiddet nereden gelirse gelsin kınadıklarını da belirtti. Katsav ile görüşmelerinde Kıbrıs konusuna da değindiklerini belirten Papulyas, ''Görüşmede Kıbrıs'taki Türk işgalinin en kısa zamanda sona ermesi gerektiğini vurguladığını'' kaydetti. Bu arada, Đsrail ile Yunanistan arasında sanayi ve kalkınma alanında işbirliği anlaşması imzalandı. (AA)
• Mısırlı üst düzey yetkililerle görüşmelerde bulunmak üzere Kahire'ye giden Đsrail Savunma Bakanı Şaul Mofaz, Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'le görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, ''Hamas tüm terör faaliyetlerine son vermeden ve üyelerinin silahlarını toplamadan, Đsrail'in Hamas'la hiçbir temasa geçmeyeceğini'' kaydetti. ''Bunun, Đsrail'in Hamas'la diyalog kurmak için izlediği bir politika olduğunu'' belirten Mofaz ayrıca, Hamas'ın ''Đsrail devletini tanıması, Filistin Yönetimiyle sağlanan tüm anlaşmaları kabul etmesi, Đsrail'in yok edilmesi yönündeki çağrılarına son vermesi ve terörist örgütünü yok etmesi gerektiğini'' kaydetti. Mofaz, ayrıca Mısır Cumhurbaşkanı Mübarek'in, Filistin'de hükümeti kurması beklenen Hamas'ın uluslararası baskılara boyun eğeceğini ve Đsrail'e karşı şiddetten vazgeçeceğini düşündüğünü söyledi. Şaul Mofaz, Mübarek’le görüşmesine ilişkin Đsrail
radyosunda yayınlanan açıklamasında, Mısır Cumhurbaşkanının, Hamas'ın gelecekte yönünü değiştireceğine ve Đsrail'in koşullarını kabul edeceğine inandığını söylediğini kaydetti. Mofaz, Kahire'deki basın toplantısında da Mübarek'in, Đsrail'in bütün koşullarını Hamas'ın kabul etmesi için elinden gelen bütün çabayı harcayacağı taahhüdünde bulunduğunu söyledi. Ayrıca Mofaz, Yediot Aharonot gazetesine verdiği demeçte, ''Filistin meclis başkanının, Filistin Yönetimi liderine vekalet etme yetkisi var ve devlet hiyerarşisinde Mahmud Abbas'tan sonra ikinci sırada geliyor. Eğer Hamas'tan biri bu mevkiye gelirse Filistin Yönetimiyle köprüleri atarız'', dedi. Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek ise, Hamas'ı, Đsrail'i yok etme amacıdan vazgeçmesi için ikna edip edemeyeceğine ilişkin bir soru üzerine, ''Hiçbir şeyden vazgeçmelerini söylemeyeceğiz. Onlarla esneklik temelinde konuşmalıyız'' dedi. Hamas'tan Đsrail'i tanımasını da istemeyeceğini, Hamas'ın böyle bir isteğe ''hayır'' diyeceğini söyleyen Mübarek, sorunun her iki tarafın da gayretine ve zamana ihtiyacı olduğunu kaydetti. Mübarek, Hamas'ın hükümeti kurması halinde Filistin Yönetimi'ne mali yardımların kesilmesi yönündeki tehditleri de eleştirerek, böyle bir tutumun radikalizmi körükleyeceğini belirtti.
(AA)(AFP)(AP)(REUTERS)
• Rusya Atom Enerjisi Kurumu (Rosatom) Başkanı Sergey Kiriyenko'nun bu ay sonunda Đran'a gideceği bildirildi. (AA)
• Suudi Arabistan'ın Washington Büyükelçisi Prens Türki el Faysal, Đran’la nükleer kriz konusunda görüşmeler yaptıklarını açıkladı. Faysal ''görüşmelerin sürdüğünü ve ayrıntı vermeyeceğini'' de belirtti. (AA)(AP)
• Venezüella Devlet Başkanı Yardımcısı Jose Vicente Rangel, Güney Amerika turu çerçevesinde ülkelerini ziyaret etmeleri halinde Hamas yetkililerini ''memnuniyetle'' ağırlayacaklarını söyledi. (AA)(AP)
• Đran, petrol ihracatının engellenmesi durumunda fiyatların ''aşırı yükseleceği'' uyarısında bulundu. Đran Petrol Bakanı Kazım Veziri Hamane, gazetecilere yaptığı açıklamada, ''Đran'ın petrol ihracatı ve üretimi konusunda şimdilik bir sorun olmadığını'' söyledi. Günlük ham petrol üretimlerinin 4 milyon 50 bin varil olduğunu belirten Hamane, ''gelecek birkaç ay içerisinde bu miktarı 100 bin varil artıracaklarını'' bildirdi. Đran'a olası yaptırım durumunda petrol sanayisinin bundan zarar görmeyeceğini ifade eden Hamane, ''Bizim, 8 senelik Irak savaşı döneminde, petrol üretimimizde bir kesinti olmadı. Olası bir yaptırım durumunda da bu konuda bir problem olmayacak; ama eğer Đran'ın petrol ihracatı kesilirse, şüphesiz petrol fiyatları çok yükselecektir'', diye konuştu. (AA)
Kafkasya ve Orta Asya
• Afganistan üzerinden Pakistan'a, oradan da Hindistan'a kadar uzanacak olan ''Trans Afgan Doğal gaz Boru Hatta Projesi'' görüşmeleri 9. oturumu Türkmenistan'ın başkenti Aşkabat'ta başladı. Türkmenistan Petrol ve Doğal gaz Bakanlığı tarafından düzenlenen oturuma, Afganistan Doğal Kaynaklar ve Sanayi Bakanı Mir Muhammet Sıddik, Pakistan Petrol ve Doğal Kaynaklar Bakanı Amanullahan Jadun, Hindistan Petrol ve Doğal gaz Bakanı Dınsha Javerbhay Patel katılırken, Đran'dan da bazı gözlemciler yer aldı. Çok sayıda
büyük petrol ve doğal gaz şirket yöneticilerinden da bulunduğu görüşmede, Asya Kalkınma Bankası tarafından sağlanacak kredi hakkında bilgi verilirken, Pakistan ve Hindistan Petrol ve Doğal gaz Bakanları tarafından ülkelerinde döşenecek boru hattı güzergahları ve boru hatları hakkında bilgi verilmesi bekleniyor. Türkmen doğal gazını Afganistan üzerinden Pakistan'a ve oradan da Hindistan'a taşıyacak olan ''Trans Afgan Doğal gaz Boru Hattı Projesi''nin, bölgede ekonomik gelişmenin yanı sıra, aynı zamanda bölge istikrarının da sağlanmasında öncü rol oynayacağı düşünülüyor. Yıllık 33 milyar metreküp Türkmen doğal gaz ihraç edilmesi planlanan ''Trans Afgan Doğal gaz Boru Hattı''nın toplam uzunluğu 1680 km'yi bulacak. (AA)
• Kırgızistan Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev “Kommersant” gazetesine verdiği demeçte, Gansi Amerikan askeri üssünün kirası’nın 2 milyon dolardan 200 milyon dolara yükseltileceğini söyledi. Kırgızistan’ın koyduğu bu şarta Amerikan tarafının cevabı henüz belli değil. (www.fergana.ru)
• Bakanlardan, ülkede yaşanan siyasi gerginlikleri ''trajedi'' haline getirmemelerini isteyen Kırgızistan Başbakanı Feliks Kulov, Meclis Başkanı Ömürbek Tekebayev'in istifa kararını da normal bir siyasi süreç olarak değerlendirdi. Kulov, bu kararın herkes tarafından anlayışla karşılanması gerektiğini de vurguladı. Kulov, meclis ile hükümetin iş birliği içinde çalışmaya devam edeceğini açıkladı ve meclisten bazı engellerle karşılaşabilecekleri endişesini dile getirdi. Kulov, ''Meclis'in hükümete çelme takmayacağını umuyorum'', dedi. (AA)
• Ortak Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Nikolay Borduja bugün Kırgızistan’a gelecek. (www.fergana.ru)
• 14.02.2006 tarihinden itibaren Özbekistan, 1 milyon 800 bin doları bulan borçlarından dolayı Tacikistan’a doğal gaz ihracat miktarını azalttı.
(www.regnum.ru)
• 14.02.2006 tarihinde Đran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki bir günlük ziyaretle Ermenistan’a geldi. Ermenistan Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan, Savunma Bakanı Serj Sarkisyan, Dışişler Bakanı Vardan Oskanyan’la yaptığı görüşmelerde ticari-ekonomik, savunma ve güvenlik, enerji alanlarında iş birliği meseleleri gündeme geldi. Đran-Ermenistan doğal gaz hattı kurma, kara ve demir yolu kurma projeleri masaya yatırıldı. (www.regnum.ru)
• “Cavahk: XXI.yüzyılın Tehditleri” adlı konferansta Ermenistan hükümetinin Samtshe-Cavahk bölgesine (Ermenilerin yoğun yaşadığı Gürcistan’ın bir bölgesi) yönelik bir politikası olmadığından dolayı düşüncelerini dile getiren Ermenistan bilim adamları, “Son yıllarda Ermenilerin bu bölgeyi terk etmeleri hızlandı. Azerbaycan’da 45 bin Ahıska Türkü yaşamaktadır ve Gürcistan hükümeti onları bu bölgeye yerleştirmek için ucuz fiyata arsa satın almaktadır.
AB bu amaç için Gürcistan’a 2 milyar euro vermeye hazır. Bu gidişle Ermenistan Cavahk’ı kaybederse Ankara-Tiflis-Bakü yolu açılacak, Türkiye ve Azerbaycan’ın çok istediği pantürkizm hayali gerçekleşecek. Gürcistan onları desteklemekte. Bunun bariz kanıtı, Kars (Türkiye) – Gümrü (Ermenistan) – Tiflis (Gürcistan) yolu varken, Kars (Türkiye) – Ahalkelek (Gürcistan) -Tiflis
(Gürcistan) demir yolunun kurulmasıdır. Ermenistan hükümeti, Ermenilerin Cavahk’tan göçlerini engellemek için orda küçük ve orta ölçekli ticaretin desteklemeli, Ermeni dilinde okullar açmalı”, dediler. (www.regnum.ru)
• Güney Osetya Đçişler Bakanı Mihail Mindzayev, Gürcistan provokasyon faaliyetlere son vermezse Güney Osetya vatandaşı olmayan Gürcüler için vize rejimi uygulamaya başlatılacağını açıkladı. (www.regnum.ru)
• Karadeniz Ekonomik Đşbirliği (KEĐ) Enerji konulu Çalışma Grubu'nun sekizinci toplantısı Bakü'de başladı. Avrupa Oteli'ndeki toplantıda konuşan Azerbaycan Sanayi ve Enerji Bakanı Natıg Aliyev, KEĐ'nin üye ülkeler ekonomilerin gelişmesinde önemli rol oynadığını anlatarak, ülkesinin 2005-2007 yılları arasında bu kurumun Enerji Çalışma Grubu'nun çalışmalarına ev sahipliği yapacağını anımsattı. KEĐ Genel Sekreteri Tedo Japaridze de, Karadeniz bölgesinin ülkeler arasında kavşak haline dönüştüğünü belirterek, bu doğrultuda kurum bünyesindeki enerji konulu çalışmaların büyük önem taşıdığını kaydetti. Azerbaycan'daki doğal gaz ve petrol alanındaki çalışmaların da ele alındığı toplantının yarınki bölümünde enerji konusunda KEĐ-AB ilişkileri de görüşülecek. (AA)
• Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, davetlisi olarak Ankara'da bulunan Kazakistan Ulaştırma Bakanı Askar Mamin’le makamında görüştü.
Kazakistan-Türkiye ve Avrupa bağlantısını sağlayacak demiryolu koridorunun geliştirilmesini istediklerini, bu alandaki Kars-Tiflis demiryolu projesinin hayata geçirilmesinin Avrupa'dan Kafkasya'ya demiryolu ulaşımında süreklilik sağlayacağını bildirdi. Yıldırım, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, iki ülke ilişkilerinin 1993'te imzalanan Karma Ekonomik Komisyon kurulmasına dair protokolle gelişmeye başladığını, geçen yıl ticaret hacminin 900 milyon doları aştığını ifade etti. Đstanbul-Tahran-Taşkent-Almatı arasında konteynır taşımacılığının yapıldığı bir hattın bulunduğunu anımsatan Yıldırım, Batı Çin, Kazakistan ve Avrupa hattında Doğu-Batı bağlantısını sağlayacak daha kısa bir demiryolu hattının geliştirilmesini istediklerini, bunun Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan'ın ortak arzusu olduğunu belirtti. Yıldırım, projeyi Marmaray Tüp Geçişi'nin tamamlayacağını, Kars-Tiflis demiryolu projesinin hayata geçirilmesiyle Batı Avrupa'dan Kafkasya'ya kadar demiryolu hattının sürekliliğinin sağlanacağını ifade etti. Türkiye ile Gürcistan ve Azerbaycan'ın katıldığı bu projeye Kazakistan'ın da ilgi göstermesinden mutluluk duyduklarını dile getiren Yıldırım, Türkiye'nin projenin altyapı fizibilitesi ihalesinin 15-20 gün içinde tamamlanacağını, bu çalışmaların 2006 Temmuz ayında tamamlanacağını bildirdi. Yıldırım, ''Bundan sonra atılacak adım, bu projenin fizibilitesine göre hattın yapımının gerçekleştirilmesidir'', dedi. (AA)
Avrupa Birliği
• AB Komisyonu'nun Başkanı Jose Manuel Barroso, Batı Balkanlar'a ilk resmi ziyaretini 15-18 Şubat arasında yapacak. Genişlemeden sorumlu üye Olli Rehn'in de eşlik edeceği Barroso, Hırvatistan, Sırbistan Karadağ, Kosova, Makedonya, Arnavutluk ve Bosna Hersek'i ziyaret ederek görüşeceği liderlerden AB'ye entegrasyon yolunda reform çabalarının arttırılmasını isteyecek. AB'nin Batı Balkanlar'da barışı artırmak ve insanlara daha iyi yaşam
standardı sunmak istediğini belirten Barroso, ''Demokrasilerini güçlendirmeleri ve ekonomilerini geliştirmeleri için bu ülkelerle iş birliği yapıyoruz. Eğer istenen hedefleri yakalarlarsa, AB'ye daha da yakınlaşacaklar'', dedi. Đstikrar ve refah için AB'nin bölge ülkeleriyle birlikte çalıştığını kaydeden Rehn ise, ''Aynı zamanda bu ülkeler birbirleriyle de ortak çalışmalar yapmalı. Çünkü bölgesel işbirliği, hedeflerin yakalanmasında anahtar rol oynuyor. Bölgesel iş birliğiyle AB'ye yakınlaşma yolunda bir adım atarken, aynı zamanda Avrupa'nın bütünleşmesi mantığının ayrılmaz bir parçasını da yakalamış olacaklar'', diye konuştu. Barroso ve Rehn'in 4 gün sürecek Batı Balkanlar turunda çarşamba Zagreb, perşembe Belgrad, cuma Priştine ve Üsküp, cumartesi günü de Tiran ve Saraybosna'da olmaları bekleniyor. (AA)
• Romanya parlamentosunda alt meclis, çok sayıda üssün Amerikan ordusu tarafından kullanılmasına izin veren anlaşmayı onayladı. Milletvekilleri, 6 Aralık 2005'te Bükreş'te, Dışişleri Bakanı Mihai Razvan Ungureanu ile Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice arasında imzalanan 10 yıllık anlaşmayı, 8'e karşı 210 oyla kabul etti. Amerikan ordusunun kullanacağı üsler arasında Karadeniz kıyısındaki Kogalniceanu hava üssü, Karadeniz'in iç taraflarındaki Babadağ üssü, dağlık orta kesimlerdeki Cincu ve doğudaki Smardan üsleri de bulunuyor. (AA)(AP)
Diğer Haberler
• Sırp Devlet Başkanı Boris Tadiç ve Kosova Başbakanı Bayram Kosumi, Kosova'nın nihai statüsü konusunda Belgrad ve Priştine arasında 20-21 şubatta Viyana'da yapılacak doğrudan görüşmeler öncesinde, BM Güvenlik Konseyi'nin New York'ta dün geceki toplantısında bir araya geldi. Kosova Başbakanı Kosumi, demokratik bir devlet kurulması için elinden geleni yapacağını söyleyerek, ''Kosova halkına özgürlük içinde yaşama şansı vermeliyiz'' dedi. Kosova'ya ''çok geniş bir özerklik'' verilmesinden yana olan Sırp Devlet Başkanı Tadiç de, ülkesinin görüşmeler sürecine tamamen dahil olduğunu belirtirken, ''Kosova'da bugün insan hakları ve azınlıkların hareket özgürlüğüyle ilgili gerçeklerden hoşnut değilim. Sürece katılmak zorundayız ve sanırım gerçekçi çözümler bulacağız'' diye konuştu. Tadiç, Kosova'nın nihai statüsüne 20 yıllık bir dönemden sonra karar verilmesi gerektiğini söylerken, bu öneri Kosova Başbakanı Kosumi tarafından reddedildi. Bayram Kosumi, Kosova konusunu kapatmak ve çözüme ulaştırmak için en uygun zamanın şimdi olduğunu söyledi. Kosova'daki BM yönetiminin Başkanı Soren Jessen- Petersen de, dün 15 üyeli Güvenlik Konseyi'ne sunduğu raporda, Kosova'da özellikle insan hakları alanında olmak üzere demokratik normların uygulanmasında belirgin bir yavaşlama olduğunu bildirdi. (AA)(AFP)
• Washington Post gazetesi, Amerikan Ulusal Kontra-terörizm Merkezi'nin (NCTC) terör şüphelileri listesinde 325 bin isim yer aldığını açıkladı. Terörle mücadele yetkililerinin verdiği bilgiye dayanarak, bu sayının, 2003 sonbaharından bu yana dörde katladığını belirten Washington Post, isimlerin farklı yazılmış olabileceğini ve listede zaten var olan kişilerin takma adlarıyla bir kez daha yer almış olma ihtimali hesaba katılırsa bu sayının en az 200 bin olduğunu yazdı. Adının açıklanmasını istemeyen bir yetkilinin, listede çok az sayıda Amerikalının adının bulunduğunu söylediğini belirten Gazete, aynı
kaynağın, ''Bu listede adı geçenlerin büyük çoğunluğu Amerikan vatandaşı değil ve ABD'de oturmuyor'', sözlerine yer verdi. Bir NCTC yetkilisinin, listede kaç Amerikalının yer aldığını açıklamayı reddettiğini belirten Gazete, listenin, Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA), Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA), Amerikan Federal Soruşturma Bürosu (FBI) ve başka servislerden gelen raporlar doğrultusunda oluşturulduğunu kaydetti. (AA)(AFP)
Dünya Basını
Guardian gazetesi, tam da bu oylama öncesinde hükümetin terörle mücadele konusunda en üst düzey yetkilisi olan Lord Carlile'ın yaptığı bir açıklamayı manşetine taşıyor. Carlile'ın uyarılarını özetle aktaralım: "Đngiltere'de aşırı uca kaymış Müslüman gençleri kışkırtan yaklaşık 20 tehlikeli imam var. Ayrıca ülkeye giren dini liderlerin geçmişleri hakkında da yeterince araştırma yapılmıyor. Irak savaşı öncesinde hazırlanan dosya da, kamuoyunun istihbarat birimlerine güveni üzerinde çok yıkıcı bir etki yaptı."
Independent gazetesinin manşetine de, Başbakan Blair'in Đngiliz kamuoyunu kandırdığını öne süren bir haber yerleşiyor. Habere göre, Blair, hükümetin siyasi gündemine uygun düşmesi için bazı terör tehditlerini olduklarından farklı şekillerde yansıtmış. "2003 yılının başlarında, hükümet kamuoyunu Saddam Hüseyin'e savaş açılması gerektiği konusunda ikna etmeye çalışırken, polis önemli bir açıklama yaptı. Buna göre, Đngiltere'de ölümcül risin maddesi kullanarak kimyasal bir saldırı düzenlemeyi planlayan bir terör şebekesi çökertilmişti. Ancak risin maddesine hiçbir zaman rastlanmadı. Nisan 2004'te de polisin Old Trafford stadına bombalı saldırı düzenlemeye hazırlanan bir grubu ele geçirdiği açıklandı. Ama bu hikâyenin de gerçekle alakası yoktu.
Hükümet ya kendine ya da Đngiliz halkına ülkedeki terör tehdidi hakkındaki gerçekleri söylemekte defalarca başarısız oldu. Şimdi çok az sayıda insan başbakan, güvenlik birimleri ya da polisin söylediklerine inanıyor."
Guardian gazetesinde yer alan bir haberde Pentagon'un 'Uzun Savaş' planının Avrupa'da tedirginlik yarattığı yazılıyor: "Amerika Birleşik Devletleri'nin, Kuzey Afrika'dan Güneydoğu Asya'ya dek radikal Đslamcılara açtığı savaşa Avrupa'yı da dahil etme planları karşısında Avrupalı hükümetlerin kaygısı büyüyor. Pentagon'un 'Uzun Savaş' olarak adlandırdığı plan, Amerikan ordusu ve uluslararası müttefiklerinin aynı anda dünyanın dört bir yanında, uzun vadeli, karmaşık operasyonlar gerçekleştirmelerini öngörüyor. Geçtiğimiz hafta yayımlanan plan, NATO ve Müslüman dünyasının 'ılımlı' ülkelerini, kendi deyimiyle, 'günümüzün zorlukları karşısında risk ve sorumlulukları paylaşmaya' davet ediyor. Raporu halen inceleyen Avrupa hükümetlerinin yanıtlarını önümüzdeki hafta açıklamaları bekleniyor."
New York Times gazetesinde yer alan bir haberde, Filistin seçimlerinden zaferle çıkan Hamas'ın gelecek yıl iktidardan uzaklaştırılmasını, bölgede istikrarı bozarak yeniden seçimlere gidilmesini sağlamak için Amerika Birleşik Devletleri ve Đsrail'in Filistin'e yapılan maddi yardımları durdurmayı değerlendirdikleri öne sürülmüştü.
Independent gazetesi başyazısında; "Amerikan yönetimindeki muhafazakarlar, daha fazla istikrar için demokrasiden ödün veriliyorsa, bunun ödenmesi gereken bir bedel olduğunu düşünüyor. Ancak yanlış kanıdalar ve Başkan Bush'un müttefiklerinin bunu Washington'a hatırlatması gerekiyor"
diye yazıyor.
Financial Times gazetesi de, Mısır, Irak ve Lübnan örneklerini de hatırlatarak şu yorumda bulunuyor: "Amerika, Arap demokrasisinden soğuyor ama Washington'un sinirlerinin bozulmasının zamanı değil. Demokrasiyi çöpe atmak bir çözüm getirmez. Zaten aşırılığa yol açan şey demokrasi değil, zulüm ve Đsrail-Filistin gibi kanayan yaraların yarattığı adaletsizlik duygusu. Arap ülkelerinde tek adamları desteklemek, soruna çözüm sunmayacaktır."
Avrupa Birliği içinde hizmet sektörünün serbestleştirilmesini hedefleyen ve on binlerce sendika üyesinin protestosuyla karşılaşan Bolkestein yönetmeliği hakkında Đsviçre'de yayımlanan Le Temps gazetesi şu yorumlarda bulunuyor:
"Kişisel kaygı ve korkular, asıl projenin çok ötesine giden fantaziler haline geldi. Yönetmeliğin amacı; sadece kişi, mal ve sermaye gibi hizmetin de serbest dolaşımını öngören tek pazar üzerine son rötuşları atmaktı. Tuhaf bir Bolkestein sendromu AB'yi tehdit ediyor. Bu da tüm politikaları cesaretlerinden etme ve tüm planları sadece ortak paydada buluşturma riski taşıyor."
Muhammed Peygamber karikatürlerinin yarattığı etki daha dinmeden, Đran ile Almanya arasında bir diğer karikatür krizi patlak verdi. Kriz, Der Tagesspiegel gazetesinin Đran milli futbol takımının oyuncularını intihar saldırganları olarak resmetmesi üzerine çıkmıştı.
Bu kriz de ifade özgürlüğü tartışması etrafında dönecek gibi görünüyor.
Almanya'da yayımlanan Berliner Zeitung'un konuyla ilgili görüşleri şöyle:
"Gazeteceliğin elbette bazı sınırları vardır. Ancak bu sınırlar Anayasa tarafından, her ülkenin kendi basın yasaları ya da birçok diğer hukuki belgeler tarafından tespit edilmiştir Ve ne Kuran ne de Đncil bu belgeler arasındadır."
